Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 33, 19 August 1910 — WAE NA HOME RULA IA KAHILIAULANI I ELELE LAHUI NO WAKINEKONA Lokahi ka Aha Elele e Onou Hou laia no ia Kulana no ka Eha o na Manawa. HOOHOLOIA KE KAHUAHANA Ku-e Loa ka Aoao Home Rula i ke Aupuni Komisina, Apono Nae i ka Mokuaina. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

WAE NA HOME RULA IA KAHILIAULANI I ELELE LAHUI NO WAKINEKONA

Lokahi ka Aha Elele e Onou Hou laia no ia Kulana no ka Eha o na Manawa.

HOOHOLOIA KE KAHUAHANA

Ku-e Loa ka Aoao Home Rula i ke Aupuni Komisina, Apono Nae i ka Mokuaina.

ITa kaa i ka aoao Home Rutā* ka hanohano o ka wehe mua anā i kona aha plele Teritore, ame ke, koho ana i kōna' elele lahui, ma o ka akoakoa aūa ae o na elele o ia aoao kalaiaina ma Khiliaulani Hale ma ka Poakahi nei, a wae ae la no ka eha o na manawa ia Charles Kahiliaulani Votley i moho Elele Lahui na ka aoao Rome Bula i keia kau. Mahope iho o ka make ana o R. W. Wilcox ua kakoo mau na Home Bula ia Kahiliaulani i Elele Lahui na lakou, a e like me Mr. Bryan. kela moho Peresidena puka ole a na Demokarata, o ka haawina hookahi no ia i ikeia no ka moho a na Home Knla. Iloko o ka makahiki 1904 i wae muaia ai o Mr. Notlev i alihikaua no na Home Rula, pela mai no i ka makahiki 1906 i ka makahiki 1908 aku nei no. a hoea mai la i keia makahiki, a e ku aku ana no oia imua o ke kahua kalaiaina no ka hoopapa ana me k<fha mau hoa moho o ke kulana hookahi. I ka apo ana mai o Kahiliaulani i ka hanohano i hookauia aku malnna ona e kona aoao, ma o ka lilo ana i Elele Lahui i keia kau, ua olelo ae oia, aole loa he wa e pio ai ka aoao Home Rula, e ku aku ana oia no ka mau loa, aia wale no ka pau, a komo aku o Hawaii iloko 0 ka Mx>kuaina. Eia oia ke.holo nei maluna o ka moku Homs Rula, a aole oia e haalele ana 1 na moku la a hiki i ke komo ana aku iloko o ka Moknaina.

U* aialamaīa ae ka aaae'eie Ttfri. | tore » ks av>a»> H«uae Kaia m& km e<>rj. ami o ka Poakahi U?i. roa o h*H> mia aaa mi a ka Pere#ideoa aai i> ka aoao kaiaiaiaa Kome Rsla Cha.rles KaKotier. a me ia pa malana o kahi i hoomakaekauia so aa Inna«a: 0 ka aoao kalaiaiaa. o D. Kalaookalani makaa atne D. Kupihea, kakaaoleio^ Mahope o ka vatkoit aaa ae o kekaki bub ieo kalokalo i k« Akoa e L K. Kookoo, ua hoomakaia ke kaheaia ana o oa i»oa o> tta eleie i hiki mai. ITi emi mai ka aui o na ekle i hoea mai i keia onakakiki. a wahi a la peresiJena Xotley. he hookahi knmu o ka uukn. mamuli o ka makemake ana e hoemi i na hoolilo. a o ka poe i makau--1 kau me na hooliio no iakou iho o iakou !no ka i hiki mat. a na iakou i lawe mai i na hookohu hope a Keka&i poe elele Ua kohoia ke komite no na hookohn. oia o U K. Kookoo ame J. Vates, a oiai e kali ana i ka iaua hoike, ua hoomaha ka aha eieie no hookahi hora. Mahope o ka nolio hou a&a mai o ka ahaelele ua waiho mai ke komite hookohu i kana hoike. a aponoia, a ia wa i kohoia ai ke komiie no ks hoomakaukau .ana i ke kahuahana o ka aoao-e waiho aku ai imua o ka poe koho baloka. KE KAHUAHAKA O KA AOAO KXTOKOA HOM£ BT7LA I APOKOIA E KA AHA ELEL£ TEBITOBE I AKOAKOA MA HOKOLULU, KULAKAKAUHALE A KALAKA O HOKOLULU, AUOATE 15. 1910. Manao Hoakaka Laula. IJa manao makou he mea pono e hookumu ia na aupuui apau maluna o na kumu kaokoa o ka noho lanakiia, ka nohona ke'ake'a oleia ame na pono kaulike e loaa ai he kahua lanakila no ka lehulehu. Ua manao makou ua hanau pu ia mai ke kanaka me kona mana kuokoa, a he' (ike hoi na mea apau imua o ka maka o ke kanawai a i hoohua mai hoi nio na kuleana kaokoa oia boi. ke ola. ka noho lanakiia ana ame ke ola; ka noho lanakila ana ame ka imi ana i na mea e oluolu at ka noho ana. ine ka hoomalu ia mai na hanalima ikaika ia mai ame na niauao alunu o ka hoohaiki mana r a e loaa oiaio he aupuni kaulike no ka lehulehu. KA KAHUAHAKA A KA AOAO KUOKOA HOME EULA. 0 na kahuahana a ka aoao Kuokoa Home Kula ua hookumuia no ia maiuna o ka Moto —"Ka Pono Kalilike o ka Lehulehu.'' Ka Haua a ka Elele Lahui ma Waainetona, D. C. 1. Oka manaoio oka aoao kalaiaina Kuokoa Home Rula oia no Ka hoolkaika ana o ka makou Elele Lahui ma ka Ahaolelo ma Wasiuetoua, D. C., e aeia mai ka Panalaau (Teritore) o Hawaii nei i kuiana aupuni Mokuaina (State) a e ka koo pu aku ana makou i na alakai aupuni hoopono a kaulike a ka aoao Repubalika a Demokarata ma Amerika Huipuia, 2. O ka aoao kalai aupunf ma Amerika Huipuia e kakoo ana i keia kumuhana e hoolilo ana i ka Panalaau o Hawaii nei i aupuni Mokuaina (State) no Amerika Huipuia, oia ka ko makou Elele Lahui e kakoo a pela hoi keia aoao kalai aupuni ma Hawaii nei e kakoo ai me ko lakou ikaika apau. 3. E hooikaika no ko makoa Elele Lahui ina na ano apau e loaa mai ua pono ame na pomaikai kaulike maluna| 0 na oiwi ame na kupa makaainana i! manao hana like me ka nana ole i ka! ili, aka, e hana ia no ka pono o ka I lehulehn. . i 4. E ku-e ikaika aku ka makou EleleJ Lahui i ka hooliloia o ka Panalaau oi Hawaii nei ma ke ano aupuni Komisina, a i ole aupuni e hoomaiu ia ana malalo o ka oihana koa o Amenka Hui. puia. j 5. Ke hoopaa iiei makou ika makou j Elele Lahui e kiai makaala loa i ka| pono koho baloka o na kanaka Hawaii e like me ia' e upu ia nei e hoololi ae mai ke ana naauao a ke ana waiwai a i 1 ole ma kekahi ano e ae. | 6. E hooikaika ka makou Elele La-j hui e kuaiia na kai konohiki i hookahi haneri tausani dala no na kupa makaainana Ainerika o keia Panalaau. 7. E kauoha puia, ka niakou Elele Lahui e hooponopono houia ke kanawai aina aupuni Home Hookuonoono i hooholoia mai nei ma ka Ml H. 1910 e ka Ahaolelo Lahui oia hoi e hookomoia ka waiwaiio o ka eka aina iloko o ke kanawai e like me ke kanawai hookuonoono o ke aupuni'Makua. 8. E noi akt) ko makou Elele Lahui i ka Ahaolelo Lahui e hookaawaleia i Elima Miliaaa pala mailoko ae o na loaa >Jate o ke Teritore o Hawaii o na nmkahiki i hala ae nei, no ke kokua ana i na poe lawe aina Home Hookuonoono i kulike ai me na hooponopono ana a ke anpuni Amerika ma ke ala wai oki o Panama. d. E noi aku ka makou Elele Lahui i ka Ahaoielo Lahni e hookaawale ia i Ekola ililiona Dala no ka Hooponopono! ia ana o na alanui apau o keia TerLj tore, oiai o »a alanui apaa o keia Te-j ritore he waiwai no ia.no ke aoponi Federala. 10. E hooikaika ka makoa Eiele Lahui, e kauia he dote o pa-keneka no na paona kope apau e komo mai ana, iloko o *Amerika Hnipuia mai na aina! e mai. j 11. E hooīkaika hou ko makou Blele i k& Ahaolelo Lahui e hookaawaleia i s bila haawina dala no ka noii, a imi, a haH ana i na oiloilo ma 'i Lepera ma j Kalaupapa ame Kalawao, MolokaL i 12. E noi akn ka makou Elele Lahui i e hoomaopopo hoa akn oia i ka boomaa ia aku o ke kamailio ia o ka olelo Hawaii ma ka Ahaolelo Kuloko ame na knleana koho baloka. OLELO HOOHOLO. E hooholoia e keia Aha Elele, oia hoi, Ke knkala akn nei keia Aha Elele i ka noho aea o kela ame keia Aha Elele Kal&na e hooholoia ma ka lakoa kahuahana pakahi o kela Kanawai 33 o 1909 e pili aaa i ka aehaa o eloa pakeaeka malana o $4,000 (eha kaukani dala loaa)

e hookaawale aoa no na waiwai pili ,i na pono Teritore ame Hoopae Lim*.]i a aa, penei: E hookaaw*leia na daia apau e pili ana no ka Hoopae Lunahana a e haawiia no na pono alanui apau e weheia ana maloko o keia Teritore, a e hooloihi ia aku keia Bi!a Haawina no eono inakahiki mai ka la kanakoiu (30) aku o Dekemaba, 1911. J. W. HOLOUA. Augate 15. 1910.

KA AHA ELELE TERITORE A NA HOME RULA I NOHO AI MA KA POAKAHI NEI.