Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 37, 16 September 1910 — WAE HOUIA KE KEIKIALII JONAH KALANIANAOLE I ELELE LAHUI No Ka Eha o na Manawa i Ku ai Oia i Alihi-Kaua no Ka Aoao RepubaliKa o Hawaii Nei. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

WAE HOUIA KE KEIKIALII JONAH KALANIANAOLE I ELELE LAHUI

No Ka Eha o na Manawa i Ku ai Oia i AlihiKaua no Ka Aoao RepubaliKa o Hawaii Nei.

No ka eha o na manawa i wae de ai Tcritore o ka aoao "Repuke Eeikialu Kubio KalanianaijP||ho Elele Lahui no keia kau kaiaiaina, a e ku ma ke poe o JL. ba!oka Bepabalika, no ke ka'i k ma ke kahua kaua kalaiaina i keia kau. l'a kohoia ae oia me ka lokahi e na elele apau i akoakoa ae maloko o ka Halekeaka Opiuma hou ma ka Poakahi nei, a pela īio hoi i lokahi ae ai na elele i ke kahuahana a ka aoao Hepubalika o ka hoomakaukau ana. Ua noho hoomaluia kela ahaelele e ka lunahoomalu o ke Komite Teritore Mr. Atkinson, a mahope iho o ke kahea !noa ana, us kohoia o Clarence Crabbe i lunahoomalu no ka manawa, a o A. D. Cooper i kakauolelo. Ua kohoia iia kottaite rula, komite o

na palapala hookohu. komite kahuahana a o keia iho ko lakou mau inoa: Komīte o na Hookohu —Maui, Edward Hart, William Kahiakimij Oahu, Apana Eha, R. L. Cooper, H. D. Bower; Oahu Apana Elima, S. P. Correa, Wm. Kaui Gong; Kauai, W. Maage, Isaac īona: Hawaii, C. Green, John Jesus; Hawaii Komohana, Arthur K. Akina. Komite Eula—Carl S. Smith, lunahoomalu, H. S. Kiehard, H. Akona, A. F. Tavares, A. B. Carley, W. H. Hoogs, liima Kahaunaele, A. S. Makaulu, H. C. Adams, G. H. Huddy, J. H. K. Kaiwi, Komile Kahiiahana—C. A. Rice, lunahoomalu; Kapahee, Geo. C. Watt, L. S. Conness, S. L. Desha, W. Henney, W. H. Farrington, Wm. M. Thompson, A. F. Judd, E. N. 3coville. Mahope iho o ka hoihoi ana mai o k© komite o iia palapala hookohu i ka lakou hoike, e pili atia 1 ka hookohu o

oa elek» a peh hoi iohoia aaa o na l&la o ke komite kuwaeaa, a* hoopanee kel* ahaeleie a nobo hoa ka bora ehiku me ka bapa o ke ahiahL I ka noho hou »sa mai o k& «haelele ma ia ahiahi. ua waiho mai komite o ns ruia i ka iakou hoike a aponoia,, a ia wa i waihoia aiai ai ke aoi e koo*; mauia aku na hmanuw o ka ahaeiele r i mau hmanui kumau. ua hooholoia. Ko&oia ua komite o na apaoa ltke ole elike me koia malaio iho nei penei; - Ap&na Skahi (HawaU) Komite Kuwaena—Carl S. Samh, S. lu Desha, H. S. Ricard. A. J. WiUiainson. Komite Hooko —C'ari S. Smitb. Apana Blua (Hawail.) KoniUe Kuwaena—Geo. C. Watt, H. Akona, M. K. Makekau, W. A. Schwal!i? Kotnite Hooko—Geo. C. Watt. Apana Ekoln (Maoi.) Kom»te Kuwaena —C?eo, Kekipi, W. Henning. S. Keliiaoi. E. P. Dinert, E. B. Carlev, D. W. Napihaa. Komite Hooko—S. Keliinoi. Apana Eha (Oahu.) Komire Kuwaeaa—A. L. C. Atkinson f A. D. Cooper, W. H. Hoogs, T. H. Petrie, C. L. Crabbe, John C. Lane. Komite Hooko —W. H. Hoogs. A. D. Cooper. Apana Elima (Oahn.) Komite Kuwaena-E. D. Mikalemi. C. C. James. M. R. lona. A. S. Mahaulu. H. J. Aul.d, A. F. Judd. Komite Hooko—H. J. Auld, A. F. JiuU. Apaua Eouo (KauaL) Komite Kuwaena—C. A, Riee, J, M, Kaneakua, F. H. Maage, Wm. lona. Komite Hooko —0. A. Rice. Mahope o ke kohoia ana o na komite kuwaena ame na komite Uooko no kela ame keia apana, ua waiho mai ke komite hana kahuahana i ka lakou hoike, a e noke mauia aku ana i ka huro, i k.a wa i heiuheluia mai ai ka inoa o ka Elele Kalanianaoie, a pela hoi rae na haawina i loaa mai mamuli o kana hooikaika ana, a pela me ka haawina uku hoomau no ka MT>iwahine Liliuokalani.

Ua ku-e mai o Eli* Crawford i ka 'hookomo aua aku i ka pauku e pili ana i ka hjoopae ana mai i aa limahana iloko nei o ka aina walii ana, aole he makemake o na kanaka Hawaii i kela kanawai, aka oiai aole oia i waiho mai i kana paku'i mi ke kakau, nolaila ua ku*eia aku kana mau hoakaka ana.

Ma ka ninauia aria o ke kahuahana, ua apono lokahik, a lie elua wale no ma ka aoao ku-e. Xa A. L. C. Atkinson i wailio mai i "Wahi ana, o k€fia ka eha o na inanawa o kona waeia ana i moho Elele Lahui. I kona manawa mua loa oka waeia ana he kanaka hemahema loa oia i ka ha'iolelo, eia nae ua kohoia oia n puka, a maloko hoi o ka Ahaolelo Lahui, he uuku loa kona kamailio ana, aka he nni nae ka mea i loaa mai iaia. Ua makemake oia e ike i ke kakooia ana o na moho apau e waeia aiia no ka hale kaukanawai. a o ka poe e waeia ana, aole he pono i k poe i haule, ke noke aku i ke oki ia lakou ma kekahi ano. | Ma ke ano nui, he mea pono e hoopauia na ku-ee iloko 6 ka aoao no na manawa i hala ae nei, a o ka hana wale no i mea e ianakilq ai, o ia no ka hoakoakoa ana i ka ikaika apau, a ku-e aku i ka enemi, a pela no hoi e kakoo pu ai i ke kahuahana a ka aoao, kekahi o na kahuahana ikaika i kokuiuia e ka aoao Repubalika. Ua kamailio mai oia i ka ninau hoopae limahana, ma ke ano, o kekahi ninau ano nui loa ia e hiki ole ai ke kapaeia ae mai ke kahuahana a ka aoao Bepubalika, no ka mea wahi ana, na ka ninau hoopae limahana i kukula ae ia Hawaii nei. a like tne ia e ikeia aku nei i keia la, a aole loa oia e hila"hila ke ku akn imua o ke akea, a ka« koo i ka ninau hoopae limahana. Ua makemake oia e kohoia na kanaka apau e waeia ana no ka ahaolelo, a pela po hoi me na kanaka i waeia no ke Kulanakauhale ame Kalana, no ka mea wahi ana, ina i makeinake na kanaka a o ka aoao Hepuhalika hoi i ka liolomua, e pono e lanakila na moho a ka aoao i wae āe ai. ' Mahope iho o kela ha 'iolelo a ka Elele Kalanianaole, ua hookauia ka ah&elele Teritore iloko 0 ka ulnmahiehie no ka holopono ame ke kuikahi o aa mea apao ma ka iakou mau mea i hana ai.

J. K. KAIANIANAOLE.