Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 52, 30 December 1910 — HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO

MOKU>'A XVII. KO MOLE HETERAPOIi>A HOI A3fA MAL Ia Piiipo e nooaoo aaa no ia mea, lele ae la ko Pilipo noonoo no ka banoli a ke ku aka nei oia nana no kekahi mao minuke me kooa ike oleia tnaL "Q, o Mole Heterafoda ka wahine kupono na'ul" wahi ana e noonoo ana. He wahine u'i maoii oia i keia manawa. Ua hiki ioa $ keia ame keia kanaka ke kapa aka iaia he wahine no kona a'i watle no, a ke noonoo ae no kona waiwai nui ma keia hope aku ke lilo mai, o he mea hoohauoli nui mai kela i ka naau! H Komo loa aku la oia iloko o ka lliale a hiki i kahi a ka lehnlehu e noho ana oiai hoi o Mole e ka mai ana ma kekahi kihi o ka hale. "A, ei ae o Pilipo la ke hoi mai iaei" wahi a Moie me ka hoihoi, me ka haaheo loa o kona naau i ka nana aku ia manawa, a hele aku la no hoi o Pilipo a hui me ka poe apau e noho ana iloko. *'Manao au aohe waiwai o ka hooiauna ana i kekahi mau hoaioha kahiko eloa, no ka mea ua kamaaina no hoi! ,T Huli mai ia o Mole me ka minoaka o ka hauoli ma kona mau mai'A a haawi mai la i kona lima no ka lululima ana me ka ula ohelohelo uia kona mau papalina. la Pilipio i hopu aku ai i na lima miomio o Mole a kulou iho la e nana pono i ka uliuli o kona mau maka hoihoi e aa pono ae ana me ka namunamu liilii ana iho i kekahi mau huaolelo me he mea Ia e hoike ae ana i kona hauoli no ko laua «hui hou ana, ku iki iho la laua no kekahi mau minuke me ka nana aku o kekahi i kekahi. Heaha la ka Mole i ike mai ai iloko o na maka uliuli o Pilipo i lilo ai imea naua e hoohaikea ae ii koua heleheelua ia manawa heaha la ke kumu o kona hookuu koke ana mai i ka lima o Pilipo, mahope o ia paa ana Vho la no ka uaanawa pokole wale no, me ka pii ana ae o ke aka o ka nianaokiūa poho ame ke konakona iloko ona? He manawa loihi no keia i kali \a ai no kou hoi mai, e Mole, a ke lana nei kuu manao ua hauoli loa oe i kou hui hou ana me makou, aole anei j>ela? M wahi a Pilipo o ka ninau ana iho, me ka leo nahenahe « manaoio loaia mai ai he makemake io maoli kona e hui koke. "Ae no hoi. me ka mahalo ia oe. He hauoli loa au i ka hoi hou aua mai la i ka aina a ike hou uo ia oukou me na ola kino ohaha," wahi a Mole o ka paue ana mai. "Aole au i hoopihaia i ka hauoli a hiki i ka hookomo ana mai 0 ko makou moku i ke awa o Nu loka, a no ko'u ike aku nei i na mea auo hou nui wale ma na aiua e, me ho mea la, ua maa loa ko u maka a ua paauaau loa e lilo olp ai i meahou i ko'u naau. "Ma ka mea oiaio, ke manaoio nei au aolie wa>hi nani e ae i ka . naau o ka poe AmeHka apau e like me Amerika nei. Nolaila ea, ua puka pono mai la hoi oe mai ke kula nui mai i keia la, ua hemo loa mai la hoi, a e ninau aku ana au, heaha aku ana kau hana o keia mau la aku? "Me ke kanalua ole au e kamailio ae ai ua liaaheo loa oe i ka loaa ana mai la o kou palapala hoomaikai me ka loaa pu ia oe o ke <legere kiekie iloko o ke kula, a uolaila, ke manaolana aku nei kou poe makamaka nei e loaa ana ia oe na mea inaikai apau ma keia inua aku," a hooki ilio la o Mole i kana kamailio ana. MOKUNA XIX. KA PAU ANA O KA W.UWAI O HETERAFODA. "E Mole, heaha la kou manaoio maoli o ka ole]o ana mai la 'na mea maikai apau ma nei mua aku?'" wahi a Pilipo o ka niuau ana ae. '*0 ka manao no hoi pāha o ia olelo e loaa aku ana īa oe na kulana nmikai apau ina no kou hooikaika e loaa mai. "Aohe liana hiki ole ia oe ke hana; ina no oe e manao ae i liana ka]e)m kau e hiki ana uo, a ina no hoi no kou makemake e lilo i loio e hiki N ana no, a mailoko mai o ia mau hana lehulehu e loaa ana ia oe e !oaa mai ai na mea maikai apau au e makemake ai, oia ko'iii manao Ia. n "Manao ane'i oe he hana ia na kela ame keia kanaka o ka hoolilo nui i kona nianawa ma kekahi hana kalepa a loio paha?" u Ae, j>ela ko'u manao," wahi a Mole Heterafoda, me ka hookoikoi ana iho i kona leo. "lna no e loaa mai ana iaiu kekahi pomaikai kukaokoa loa ma kekahi ulia pomaikai?" "Ae, pela no ko'u manao, me ka naua ole pehea la ka nui o kona waiwai e loaa ana uo iaia kekahi mea ano nui ma keia ola ana." a A pehea hoi kekahi wahine?" wahi hou a Pilipo, me kela leha hoomakaleho o ka awihi ana ae. t4 O, manao au aohe no he ku-e o kekahi i kekahi. O ka pololei loa paha a ? u e oleio ae ai o na mea no aj>au, M wahi a Mole. "I?a hoolala mua uo nae paha <>e i ke alahele e loaa mai ai kou mau waiwal apau. e Mole?" wahi hou a Pilipo o ka niele ana ae. "Ke manaoiana loa nei au ua hoomahuahua loa oe i kou ike ma keia īnau makahiki loihi au o ka hele ana aku nei." "Iloko o na makahiki eha i hala he mau hana maikai wale no ka'u o ka liana ana e waiwai ai ke kino ame ka eoonoo; no' ko'u ola ana nae o keia nuia aku aohe au i hooholo i ko'u noonoo i ka hana kupono a'u e hana aku ai. "He makemake au e hana i kekahi ano hana e loaa ai ke ola. \Ja hiki loa ia'u ke a*o himeni, he mau iiana maikai no kela, ua ike oe, ibe hauoli nui au ia mau lala o ka ike a nialia kekahi mau mea e &e kekahi ? " wahi hou a Mole. "E like me keaha? v wahi a Pilipo me kona akenui e lohe aku 1 ka Mole hana oi loa o ka makemake: M O, e oluolu oe mai nlele loa mai i ka'u mau ike makemake loa; eia no hoi keka&i, aole oe i hoike iki mai nei i kau hana e hana aku ana, "Pehea, e a*o kanawai ana anei oe no ka manao e iilo i loio & 1 ole I kanka paha? w Ua makemake loa o Piiipo e kamailio aku ia Mole o kana mea nui wale no iloko ona o kona lilo mai :i wahine mare mamuli o kona kuko nui i kona waiwai, eia nae aole oia i aa e kamalHo koke aku ia manawa, oiai akahi no oia a hoi mai. Aia no kekahi hiohiona iloko o Mole i kela manawa e hoike e mai ana ia Pilipo ua makaaia loa o Mole nona iho a mamuli iho la o ia kumu i hookunana iki ia ai o Pilipo. b E like me kau i hoike mai nei e pāli ana nou iho, aohe au i hooliiolo no ka'u mea e hana akn ai," wahi a Pilipo. TJ* maopopo loa ia*u he hana kam i laanao nui ai e loaa mai ai kekahi pomaikai nui, huna mai nei nae hoi oe la $ or wahi a Mole. "O, aoie hiki ia*u ke olelo aku ua loaa kekalii hana ia*n, aka he nui no nae ka manawa e hull hon aku al a hiki i ka loaa ana o ka lana, Ea, e hooki ko kaua kamniiio ana no keia mea i keia man;iwa. E kamailio mai oe i kan mau meaho« o ka ike &s& aka nei iaa Enropa e liio ai 1 mea waiwiii i ka hoolohe āku/* wahi a

Aohe i nui loa ka Liua mea o kamailio hou aiui aka mamuii 0 ke kaai koke ana maī o ka a kahea kokeia mai Ui laua r h<ele ako no ka papaaina. a na ia unea i kabamaba i ka lana kaus«ilk> ana. Ua hwlala muu o Mn». T¥m£J*Mu na Pīlipo e lawe ae m Mole 1 kahi o ka j«ipaaica. a oiai saua e hele aaa ua haawi ih« la o PUipo i kona noonoo ame kaua hoolohe aa& ia Mole waie no e l.\lo &i i mea | no&a e hauoli ai. la Mole ma i hlki ako ai i ka papaaia. a noho iho la. aia ma ko Mole aoao hema kekahi kanaka naauao a he komukala bo hoi no i ke kula Nui ma Havada* kahi i noho ai, a ua hiki mai oia mamuli 0 kona kouoia ana ako e Mr». Tenwi>ela e hele mai e paiaa pu me | lakoa, a iaia i hoolaunaia aka ai o Mole. j Ia iakou ma ka papaaiaa. ke noke mau la o Mole i ke kama | iiio ma na mea apau aua i ike a i hoomadpopo ai ma kana huakai | 1 £aropa e lele ana ke kamailio ana mai kekahi kumuhana a i kekahi. . • Ua lilo loa ko Mole manawa o ke kamailio me kela kumukula ma na mea e pili aiia i ka buke anaaina a ke noho aku nei o Pilipo hoolohe me koua toonauauki ioa i ko laua kamaiiio mau, me ko Mole huli mau ole mai e kamaiiio me ia, He hana maikai ioa ka Moie i hana ai ma ka hoolohe pono ana i na mea apau a ke kumukuia o Havada e kamaiiio mai ai\ a no kona ike iho no hoii i ko Piiipo kamaaina mui\ iaia aole oia i loa mai i kona noonoo no Pllipo eia nae, ua iilo iho la ia i kumu hewa i ko Pilipo noonoo ana. Ua hauoli ioa o Pilipo i ka wa i pau koke ai o ka ai ana, a ia pau ana huii koke ae la oia e hawan&wana ia Moie e hookaawaie| aku iaua ma kekahi wahi mamao loa mai ko lakou poe mai i iohe j oieia mai ka iaua mau mea e kamailio ai. " . 1 Ia oili ana aku a laua, heie poloiei loa aku la iloko o ka mmi hoo i kipa, a ma kekahi kihi mehameha iaua i noho iho ai, no ka mea. aia ka Pilipo wahi i koho ai 110 laua i ole ai e hoohaunaeieia mai ka iaua kamailio ana e na poe e ae. Ua hoohalaia ke koena aku o kela ahiahi me ka hauoli nui; he lehulehii wale o ka poe maamaalea i ka himeni i hoea mai, a oiai o Mole he kaikamahine maikai o ka !eo i ka himeni, ua haawi ae la eia i ke kani o kona kiieo ma kekahi mau mele maikai loa ana i wae ai i mea hoohauoli no ka manawa. laia e ulele ana maluna o ka piano. ua hiki ole i ka lehulehu e hoolohe mai ana i kana mele ana ke uumi iho i ko lakou hauoli me ka noke mau ana ae i kapa'ipa'i. Ma ka Pilipo nana aku i ke keonimana Heterafoda ua nui loa kona loli mai kana manawa mua mai i ike ai iaia, a ua hoomaopopo iho no nae oia mamuii paha o ka make ana aku o kana wahine aioha. No kekahi mau manawa lehulehu ua hoao mau o Mr. Heterafoda e hoomamao mai ka lehulehu aku o lakou, a no kekahi mau manawa lehulehu ua hoi aku oia ma kuono noho mai oia wale no, a ma« laila oia i haule aku ai hiamoe a i ala maoli i ka hoalaia ana aku e Mole, a mamuli o ka Mole kamailio mau iho i aia ae ai oia a hele mai la ma kahi a ka lehulehu o lakou e noho ana. E makaala mau ana o Mole i na manawa apau me ke kamailio ana aku iaia me na olelo oluolu, pela ka Pilipo hakilo aku, a e imi mau ana no hoi oia i na mea e hoohauoli aku ai iaia ame ka lehulehu pu e akoakoa ana iloko o ka rumi. Ilko nae o ia mau hana a Mole. aole no i nele ka Pilipo ike aku i ke ano e ae o kona helehelena i kekahi manawa a ke haohao nui la o Pilipo ia ano e o kana aloha me ke kani pu iho o ka Mole uhu i na manawa apau a kona mau maka e kau iho ai maluna o kona makuakane. Ke noho la no o Pilipo hakilo i kela hana ame ko Mole hiohiona i kela ame keia manawa, me ka noonoo nui ana i ke kumu o ia hama ana, a mai mau loa no paha kela pahaohao o Pilipo ina aole i lohe aku o Pilipo i kekahi la mai, i ka olelo ana ae o Mr. Temepela i kona makuahine i kekahi mea e pili ana ia Mr. Heterafoda, i ka wa i'hele aku ai o Mr. Heterafoda ma i ka holoholo i kekahi la. Ia Mr. Heterafoda ma i hele ai e ike i kekahi mau makamaka 0 laua i hoike ae ai o Mr. Heterafoda kaumaha, oia hoi, ua nui ka iilo o ke keonimana aoo ma kekahi mau hana hoopukapuka dala ana 1 manao ai e holopono artg, eia nae ua poho wale ia mau dala ana o ka hoahu ana a oia ke kumu o kona kaumaha loa. He elua makahiki mamua aku, ua hoahu aku oia i kekahi mau kaukani dala mahuahua ana iloko o kekahi hana hoopukapuka aina, a ma kahi nae o ka puka mai ua pau loa aku la kela mau kaukani dala mahuahua i ka lilo a poho ka hui ana o ke komo ana. O keia moolelo o ko Mr. Heterafoda poho ana kana o ka hoike ana ae ia Mr. Temepela i kekahi la a o Mr. Temepela ae hoi i kana wahine, a oiai laua e kamailio ana ia mea i kekahi la. lohe aku la o Pilipo ia mau mea apau a akahi no a maopopo iho iaia ke kumu o ko Mr. Heterafoda kaumaha loa. "E na Lani!" wahi a Mr. Temepela o ka hooho ana ae, 4, pehea ia i lilo ai oia i kanaka poino me ka nui o kona poho ma kana mau hana kalepa apau?" "Ke ole au e kuhihewa ua uhauha loa oia i kana dala me ka j i hoonui hewahewa i na liio ano ole i ka manawa hookahi—ua hoonui loa oia i kana hoolilo ana ma kekahi mau hana e poho ai a pela paha oia i poino ai, a i ka wa o ka pilikia i hiki mai ai, ua pau loa kana mau dala i ka hoopukapuka ia e hiki ole ai iaia ke hapai hou ae iaia ma kekahi hana imi loaa holomua. "Ma kekahi hui kaaahi ana i komo ai ua hoahu oia iloko o ia hui me he mea la o ka elua hapakolu o kana mau dala apau, a i ka wa i poho ai o kela hui ua pau ho'lookoa kela mau dala ana o ka hookomo ana ia huii ke poho. "Aole oia wale; ma kekahi hanako ana i noho ai he lala no ka papa alakai he mau kea mahuahua loa kona iioko olaila ua poho keia hanako ine ka hoi ole mai o kekahi liio. "O ka hui hoopukapuka aina o ke komohana kekahi i poho a oia kekahi mea kuleana nui loa iloko'olaila —a ma kana olelo mai ia'u, he apuka maoli ia ke kumu o ke poho ana o ia hui. "laia i kaawaie ai ma kekahi wahi no ka hana, ua haawi aku oia i ka maiama ana i kekahi mau hana koikoi ana iioko o ka lima o kona hope me ka haawi pu akn iaia i ka mana piha, a oiai nae oia ma kahi e, ua hana keia hope or.a i kekahi hana apuka me ka hoio inahuka ana ma kekahi wahi mamao me ka ike oieia a hiki mai i keia la/' . * <4 Aloha ino no ka hoi kela kanaka, he haawina pakaiaki maoli no kona i ka wa i loaa ai iaia o ka waiwai a nui, a ma ka hoohana hou ana aku nae hoi i kumu e nui aku ai o ka wa iho ia ka hoi ia e neie ai a wu olohelohe» , ' wahi a Mrs. Temepela. "Aka nae, ma ko'u noonoo aku, iioko np o kela mau poino nui i loaa aku iaia me he mea la aia no kekahi huina dala nui e ahu mai nei e lawa a y no oia ke hoopukapiuka hou aku a e loaa pu ai ia iaua ke ola o keia noho ana ma keia mua aku. Ua heiu puia oia me na kanaka. waiwai ioa mamua o kona holo ana aku nei no Europa/' "Pela paha, aka nae, ua nuii hewahewa maoii nae kana mau dala o ka hoolilo ana me ka hoi hou ole mai o kekahi hapa o ia mau dala, a ma kana olelo mai ia*u, ua hoemi loaia mai kona waiwai a koe me ia he mau wahi kaukani kakaikahi wale no." "Hu!" wahi a Pilipo o ke kaniohu ana iho r mahope o kona iohe pono ana aktx i kona mau makua i ke kamailio i ka pau loa o ka wai¥rai niui o ke keonīmana aoo lleteraf<to i ke poho, ka waiwai nui hoi ana i manao»ai me ke kuko nui e ili mai ana ia Mole, a ina no kona mare aku me ia e lilo ana oia i hoa kaana pu la mau waiwai e lilo ai oia i kekahi la i kanaka wai wai loa. Ina makua e noke ana i ke kamailio no keia poino o ka elemakulie Heterafoda, aia o Piiipo iloko o kekahi rami kokoke aktt kahi i pee mai ai e loheaku ai i 1» iaua mea e kaoiaiHomai ana, "Aiaila o kela waiwai nui apim o Mole i manaoia e Oi ana iaia

ua pau ioa aku la i ka lilo a he kaikamahine iiihune oia i keia la." « Piiipo o ka namuoanui ana iho. mahope o kona lohe poi?o ana aku i ke kaniailio a n»i makua. ' He hana hilahila maoH kela o ka manao ana e mare aku i keia kaikamahine tlih«n« * Ua lilo kona u'ii i mea o!e i keia ta, e aho na [ kaikamahine hapa mai o ka u i me kt> iakou waiwai nui e pomaikai |a: keīa oia ana. | "He hana naaupo loa na kekahi kanaka opio ka e like me a*a | ka manao ana aku e mare i kekahi kaikamahine iiihune i nana. i ka wa e ike iho ai ua iawa ole na wahi kenikeni iloko o ka i hanako e uku aku ai i na hooliio o ka noho ana, ! **He lono kaumaha maoli ka hoi keia!—ke ulu mai ia ka hoi | ko'u hoowahawaha a nui i keia manawa no Moie," vrahi ana e namunamu Hilii a&a. ' O Moie aku la ka'u e aloha nei. aoie paha oia 1 ike i keia poino ona ame kona makuakane ma nei mua aku; he kaikamahine u'i oia. he oluolu, ua hanaiia me ka hanohano nu; a he kokooiua kupono maoli no hoi e kohu ai ke kauna ana ma nei mua aku —o keia pilikia nui hoiT "Ua manao iho au he mea maikai no'u ka hoike ana aku i keia mea ia oe," wahi a Mr. Temepe!a o ka okio ana ae i kana alii wahine oiai laua e noho mehameha ana maloko o kekahi rumi me ko laua manao o iaua waie no ia hoi malaila. aole la e lohe mai ana o Piiipo i ka iaua mea e kamaiiio ana. manaoio ioa nei au ao!e no hoi paha oe e hoike iki aku anA i keia mea ia Piiipo pela ka paa o kuu manao," wahi hou a Mr. Temepeia o ke kamailio ana mai i kana wahine. **Ma koHi noonoo ana aole a*u wahine e ae i makemake ai na Pilipo mamua o Mole/' wahi a ka wahine o ka pane ana aku; "aka hoi. mamuli iho la o keia mau olelo au ke loii loa ae la ko'u noonoo, aka nae hoi, he waiwai nui no ko Pilipo nona ponoi iho e hiki ai e hoolawa i ko laua makemake ke mare aku oia i kela kaikamahine ilihune. ij Akahi no au a ike iho i ko f u kaumaha mai no keia ohana He- | terafoda; ina au i maopopo mua i keia mea mamua aole au e kono aku ia laua e hele mai maanei e paina pu ai me kakou i keia manawa. Aka nae hoi, oiai laua eia me kakou. he hana pono no ma ko kakou aoao ka hana ana aku i kekahi mea maikai loa no iaua, a hiki i ka wa e haaleie mai ai lakou ia kakou. "Hc kulana maikai ole maoli ka hoi keia, oiai. ua hoomaopopo loaia, i ka wa e piha ai na makahiki o keia mau opio elua, e rnareia aku ana laua, o keia iho !a paha auanei ka puu nui e hooko oleia aku ai o ia manao," wahi a Mrs. Temepela o ka i ana ae i ke kane. ''O, he mea wale no kela i manaoia he paani na kamalii, aohe oiaio, a ina no no ko laua hoopau ae i ko laua hoopalau, oia iho !a no, eia nae, no kekahi manawa loihi ua nanaia aku ia mear he mea oiaio maoli," w r ahi a Mrs. Temepela o ka pane hou ana ae. Ia Mrs. Temepela no nae e kamaiiio ana no ke kupono ole o Mole e lilo i wahine nā kana keiki, aia pu no iloko o kona noonoo ka minamina no Mole; ua manaoio maoii no oia o kela hooholo ana o Pilipo ma i ko laua hoopalau i ko wa kamalii he mea paa loa ia a e hiki mai ana ka la e hoohuiia ai laua e like me ko laua makemake. "Ina me keia iho la ke kulana o Mr. Heterafovla, manao au he hana maikai ka hoopau ana aku i ka hoopalau. a ke-noonoo ae nae, ea, malia paha e hiki hou ana no hoi ia Mr. Heterafoda ke hoomahuahua hou i kona waiwai ma kekahi ano ma nei mua aku? Pehea la kou manao no keia?"vwahi a Mrs, Temepeia, "O ka'u haina no kau ninau, ea, he mea maopopo ole aku ia— he kanalua nui ko'u i ka oleio ae e holopono ana kana mau hana ma keia mua aku, oiai ua pau aku la k ahapanui o ke daia i ka lilo a he mau wahi kaukani kakaikahi waie no koe. 4< Ua nui ka'u mau mea i hoike aku nei ia oe, a ke hoike hou aku nei au ia oe i ko'u manaoio maoli, aole e hala ana kekahi manawa loihi mai keia la aku e hiki mai ana i ka hopena loa o kona mau poino, ina aole ma ka waiwai alaila ma kona ola, a no ka mea, ua mauna maoli aku oia i kana mau da!a apau loa me ka manao e nui mai ana ka pomaikai e loaa aku, ua pau loa aku la i ka lilo a koe kekahi mau wahi kaukani dala kakaikahi i wahi ola no laua, a he ma'i nui paha ia la no Mr. Heterafoda i keia mau la." "E Wile, o kou manaoio maoli anei ia e like ana ke ino o kona hopena me kau o ka olelo ana mai I»?" wahi a ka wahine o ka ninau ana aku, me ke kaumaha nui o kona naau. "Pela ko'u manao; na Mr. Heterafoda ponoi no i kamailio mai i keia mau mea a'u o ka hoike ana aku nei ia oe i keia kakahiaka, oiai maua e holokaa ana, z ina e poho hou ana kana mau dala o ka hookomo hou ana aku nei i kekahi hui, alaila o ka hopena loa iho la ia o kana mau dala e manao iho ai oia ko laua ola o keia mua aku, a o kona lilo pu ana no hoi ia i kanaka ilihune loa maluna o ka ilihonua." "He mea kaumaha maoli kela, aole anei pe!a? Pehea, ua hookomo Ik>u anei oia i kana mau dala hope loa iioko o kekahi hana kalepa?" "Ke manao nei au aoie paha he hana pono na'u ka hoike ana aku ia oe ia mea i keia manawa; he hana kela i kamailioia mai ia*u e hiki ole ai ke hoike wale aku ia ha'i, e ike inai oe," wahi a ke kane. "A pehea, ua maopopo no nae paha ia Mole keia pilikia o kona makuakane?" "Ae, a ma ka olelo mai a ka makuakane ia'u, o Mole wale no ka mea nana e hoonana aku iaia iloko o kona manawa o ke kauinaha ma na pilikia apau i loaa iaia—o ka oi aku ika manawa o Mrs. Heterafoda i loaa ai i ka ma'i a make ai. "A i keia manawa ka, ua oleio aku o Mole iaia, ina e hiki mai ana ka manawa e hele loa aku ai iaua i ka nele loa mamuli o ka holopono ole o na hana e loaa mahuahua hou tnai ai o ko laua pono e iike me ko na manawa mamua aku nei, aiaila, ua hiki loa iaia ke malama i ko iaua ola ma ka hele ana i ka a'o kula a e maiama oia ia iaua. Ma ka olelo a ka makuakane akamai loa oia ma na hana a'o kula—he haumana oia i puk pono mai ke Kuia Nui mai ma Heidelebega; ua haawiia mai no ka iaia kekahi uku nui no kona noho aku e a'o himeni no na haumana o ke kula, aohe nae oia i ae aku ia uku aem ia hana. Ua hiki loa ia Mole ke kamaiiio ma na oielo like oie pela mai ana ka ma-kuakane." "Pololei no keia alelo a ka makuaikane, ke nana aku no oe i kana kamaiiio ame kana hana ana he kaikamahine akamai maoli no ota e hiki loa ai ke ike kokeia aku ia ano ona/' wahi a Mrs. Temepela; 4 M keia manawa a kakou eai ana, ua hoomaopopo no anei oe iaia e noke ana i ke kamailio me ka Porofesa Hahada i kela ahiahi aku nes ? "Ae, ua maopopo ia'u ia mea me ko'u hoopiha loaia i ke kahaha nona, i wale iho la no au iloko o'u he kaikamahine naauao maoii oia i ka f u ike aku, ke hoopapa Ia tke Porofesa Habada ma ka huke moleanahonua. "O ke kumu o ko'u ike, mamuli o ka hialaai ioa o Mr. Habada īaia; o ka mua loa iho la paha ia o ka opio ana i hauoli loa ai ma ke kamailio pu ana f no ka mea, aohe otia makemake i ke kamailio nui me ka poe opiopio, he hoowahawaha oia ta lakou, o ka poe kaikamahine no nae ka oi aku o kona hoowahawaha i ke kamaiiio pu." M Eia nae, ua hauoli maoli oia ia Mole, peia ka'u hoomaopopo aku mamuli o kona lilo loa i ke kamailio me ia, ia kakou e ai ana i ka aina ahiahi aku nei. "Kc ole no hol au e kuhihewa ua makemake maoii oia ia Mole, me he mea la ua hoolnhi maoii ka porofesa ia Mole i ka u nana aku me ka manao maoii no e lawe iaia i wahine nana, pela ko'u koho aku, w wahl a Mrs. Temepela, me ka piha hauoii loa. i pm.)