Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 2, 13 January 1911 — HOOLE KA PAPA I NA HOOKOHU LUNA ALANUI [ARTICLE]

HOOLE KA PAPA I NA HOOKOHU LUNA ALANUI

Mamuli o ka liooia oleia ana o ka inoa o John H. Wilson, ke kanaka a ka Meia i hookohu aku ai i Luna alanui Xui i na makahiki elua i hala a i m&nao ai N hoi e hookohu hou aku iaia ma ia kulana i keia mau makahiki elu-i e nee aku nei, i hoike laulaia ae ai ma ka noho ana a ka halawai a ka Papa Lunakiai, ma ka po Poalima i hala, o na hana alanui apau o ka mokupuni o Oahu, e lawelaweia aku ia ma keia mua aku malalo o ke alakai ana a ka Enekinia o ke Kulanakauhale, Giles HGere. i hookohuia mai ma ia kulana e ka Meia a i apono loaia 1 e ka Papa Lunakiai. Ua hoikeia ae kela lono mahope o kekahi paio hahana ana mawaena o H. Murrav. ke alakai o ka aoao kalai aina Repubalika, ma kekahi aoao, ame ka Meia Fern ame MeClellan ma kekahi aoao. O na lunakiai Repubalika apau eono ua koho ku-e lakou apau ma ka aoap e kulai ana i ka hooia hou ia o Wilson ma ia kulana, a o ka hana alanui apau e hoihoiia ae ana apau ma lalo o ke alakai ana a ka Enekinia Oere. He halawai kelu i lawelaweia ai na hana me ka elen ame ka hahana nae, r mamua o ke kani ana o ka hom eiwa 0 ia po ua pau loa na hana i manaoia ai no ia halawai, Ua komo pu maloko o ia manawa hana ka hooholo ana 1 na huina hoolilo no ekolu mahina no I na ka huina lilo i hooholoia he $136,1 986.50 a na hoolahain na itamu apau t maloko o ka Advertisvr. ' O na hana i pau ole, a i lilo ai i ! hana ano nui no ia halawai, oia ka poe ■ a ka Meia Fern i manao ai no ka hookohu ana aku i Lina alanui no ka apana o Honolnlu ame na lnna alauui . liilii ma na ap&na mawaho. | O Murrar ka mea mua i nol ae e 1 hoole loaia ka hooia ana akn i ka iooa , o Wi!soa i Luna alanai. Oia ka ka Meia o ka ninau ana mai Keaha la ke kumu e hiki ole ,ai ke hookohnia aku o Wilaoa ma ia kwlana. Ha Vona manao oia maoli ke kanak* |kupono ana i ike ai no ia haiia. Ma 1 k« Murrsr hoakaka hoi. he mea pono e haawi ia ake kela kniana iloko o ka ' !ima o kekahi kanaka i oi ako ke kn* i pono nana e lawelawe, a o ua 'xanaka |'<a o;a no ka Enekinia Gere o ke Kulanukauhale ame ke Kalana o Oahu. ;

Ma ka MeOlellan olelo hoi. o kekahi; o na hoa Kepuhalika o ka papa ka ii olelo ae o ke kumu e hookohu oleia | aku ai o Wilson niainuli no ia o ka ina- i kemake e pakiko mai i na hoolilo. Mat kana olelo ua manao oia he mau hana > kalaiaina wale no kela. Wahi hou ana. hp Luna Alanui a he Enekinia ko keia Kalana iloko o na makahiki elima i hala aku nei a aole no oia i manaoio j iki ua hiikau a paio paha ka laweluwo hana ana a keia mau kanaka elua ilo ! ko o ia manawa, o kahi paio hahana wale no i ikeia mai ka lunahoomalu mua mai no ia o ke komite alanui mamuli o kona komo kohu ol>3 ana mai e kahamaha i ka hana a ka luna aianui a hokai wale i kana mau hana. Ua nui ka Gere hana e nana ai a e hoolilo mau ai i kona noonoo ma kekahi mau wahi o ka mokupum o Oahu, me I ka nana pu i na kula ia manawa hoo- | kahi. "He hana keia e ikn aku oi i na aie |o na manawa hakoko kalaiaina,'' wahi j a McGlellan o ka hoike ana ae. Ua hookahahaia ko Mr. Low manao mamuli o na olelo a MeOlellan he mau hana kalaiaina ka ke kumn o ka hooia oleia ana o ka hookohu o Wil»on. "Ina hoi ha peia ka polol?i, alaila. he mea pono loa hoi i ka Meia ame MeOlellan ke oki lo* aku i ka inoa o Wilsoa. Aole o Oere i lawelawe iki e paani ma na hana kalaiaina. He kanaka ku kaokoa loa oia. He hana kahihewa loa ke ahrwa wale ana i na Repubalika me ka hapala wale ana ia lakou no na ha&a kalaiaina, e manaoia mfi ai mamnli o na hana kalaiaina i hooneleia ai ko Wilson hookohuia aku. He mau wahi huaole!o liilii ka k* Meia o ke kakōo ana ae S kana kauaka, a i ka hiki ana mai nae i ka wa o ke koho baloka ana ua kaa eono ma ka aoao ku e i ka hookohu a hanle ka 'inoa o Wilaon, oi&i hookahi wale no o MeOlella* ma kosa aoao. Oia hana hoohoka like no ka i hana ia aku no Jol>n De Frie« ka hia ala«ui Hilii o Ewa. Ka M«rray i īioi ae aole e hookohuia akm o John X>e Friee no ke knmo, ua hoopania e ka Meia o Travis, kekahi kanaka knpono loa ma ia kulana. Ma ka pane aka Meia. mimali o kekahi mau hana kekee a Traris oia i hoopau* aku ai iaia mai ka noho

luna alanui ana. O Murrav ka i pane ae ua noii ponoia e na lunakiai na hana apau i manaoia ai ua kekee o Travii aohe nae mea i ikeia. a oia ko Low wa i ninau ae al: , "Heaha na hana a TravĪB i hana ai i ikeia ai ua kekee oia? T ' Ina he man hana kekee kekahi i hanaia e Travis alaila, ua maI kaukau oia e koho ma ka ao*p e hoo i pau aku ai iaia. Ua p»ne ka Meia no kela oinau a Low; ma kana hoakaka. mawaena o [ kekahi man hana pono ole i hanaia e Travis oia kona hoohana ana i na hoki 0 ke aupuni no ka lawe ana mai i ka poe koho baloka mai Kipapa mai a i Manana a hoihoi hou ia Ukoa i Kipapa 1 ka manawa e malamaia aaa na hana halawai kalaiaina. Ma ka olelo a ka Meia ua olelo aku no oia ia»a e hoopau oia ia haaa aohe nae he hooiohe mai 0 Travis. "0 Wilaon no hoi kekahi i haaa pela ma kona hoouniiuna ana i aa kaaaka • lawe i na kukni kai haakai," wahi a Morraj o ke kikoola ana *«. "He hana kalaiaina pn no hoi kela isa e laweia mai aaa kela kaaa a Ttsri* a hoohalike n»e ka Wilaon i haaa «L" Eia nae iloko bo o ia hoakaka, aoke 1 holopooo ia mea i ka hoopoaopoaoia ia manawa mamnli o ka hoop«ae«ia ana a keia halawai ae a ka papa, • ia masatra e huli poaoia ai kela kioia hoopii a ka Meia oo Traria. O na laaa alaaai liilii i hooiaia oia o Aadrew Adaau no Koolanloa an» 6eorg« Ohlnen io Waimaaalo. O aa

inoa i haulo «f»le i aponoin <hh o K. li. Gilliland, no Waiaoae; K. W. Holt, no Waialua, ame Monea Akawa no Koolaupoko. O na inoa mua elua i b«ok<>huia e hana ana lay* me ka nkn ol« a he maa Inna mahiko nni lik* n« hot laoa 00 na mahiko o ka holi Koolau. l r a hoopaneeia )<i hooholo loa ana 1 na kanaka na lakou e malama i n» paka ame na makai knla a keia halawai ae. Ma ke noi a Mnrraj na a'oia ae ke Kakanolelo • »e i ka poe koho no ka hoolako ana 1« i u I*ko hana, ka ai a aa holoholona, na lako ai no ka halepaakao Kalana, a no na koho no ke kanu ana i na kino make 0 ka po« ilihane. »4«