Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 8, 24 February 1911 — HE MOOLELO NO IVANA KA LO-PA A I OLE Ka Hoopakele Iloko o ka Aahu Huna Hoonalonalo. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANA KA LO-PA A I OLE Ka Hoopakele Iloko o ka Aahu Huna Hoonalonalo.

MOKI'NA XXII. <4 I ka raanav.a mua o ko kaua hookamaaina ana, maloko no kaua o ka halepaahao i hni ai, a i keia manawa, eia ka e halawai hou ana no kaua maloko o ka halepaahao, he keu aku maoli ka hoi o ka mea kupaianaha.*' -Alaila i hele mai la anei oe no ka hookuu ana ae ia'u mailoko aku nei o ka halepaahao, e like me ia au i hana mua mai ai ia'u?" wahi a Rurika o ka ninau ana mai, me ka lana'loa o kona uianao, e loaa hou ana la iaia ka lanakila. "Aole e hiki ia'u ke hookuu laelae aku ia oe i keia manawa, oiai ua nele au i ka mana e ihiki ai ke hana aku e like me kou makeinake, aka, pehea nae oe i hoea mai ai mailoko nei o keia halepauhao? v "Ua ikeia au e kekahi poe luina Eukini, a na lakou au i hopu a hoopaa mai maloko nei o keia halepaahao, no ko lakou makeinake i ka uku makana o ka haawiia ana e ka Emepera i ka a mau inea e hopu ana a paa au ia lakou.*' i4 lhea kou wahi o ka ikeia ana e kela poe kanaka?" "Maloko o ke kulannkanliale o Tuleke, ma Konekinopala, au i ikeia ai e lakoufa laweia mai no keia wahi." M "Auwe! heaha no kau o ka hele ana i kela wahi, a laa ko ko*ino i ka pilikia la !*' ,4 He moolelo kaumaha ka'u e hoike aku ana ia oe, «a oke kumu nui hoi nana i kono mai ia'u e haalele iho i kahi au o ke kauoha ana niai ia'u malaila au e noho ai, a hoea aku la i kela kulanakauliale, a hiki i kuu paa ana i ka hopuia," alaila ua kulana mai la o Rurika ihope, me ka palulu ana ae i kona mau liina ina kona mau maka. Ua noho iho In no hoi o lvana, ma ka aono o ka a hamohamo mai la i kona mau lima maluna o kona poohiwi, a'ninau mai la me ka leo kaumaha, me ka haalulu pu hoi o kona kino i ka i ana mai: "Heaha keia nuhou kaumaha au e hoike mai ana ia'u e Rurika?" wahi ana me ka haka pono ana mai o kana nana ana maluna ona maka o Rurika. "Ua hele anei oe i Kamali?*' "Ae, ilaila au kahi i hele ai i kekahi manawa." •'Ua loaa aku anei ia oe o Aleka ame Anianiku?*' "Ae, ua ike au ia laua a elua, aka e kuu Akua, e aloha mai ia'u! ,; a p«\a hou ae la o Rurika i kona mau liuia ma kona mau maka. "E hoike koke mai ia'u e Kui'ika i kela moolelo kaumaha au i kamailio mua mai nei. E Kurika aole anei oe ?" "Uwoki!" i papa koke aku ai o Kurika ia Ivana. "Ua hiki ia'u ke hoike aku ia oe i na mea apau ioa, aka aole nae e ili wale mai kau mau ahewa ana maluua o'u," Ua noho hamau loa iho la laua no kekahi mau minuke me ke kamailio ole aku o kekahi i kekahi, 110 ka mea no Rurika iho, ke k houluulu mai la oia i kona mau noonoo maikai apau i biki ai iaia * ke hoike aku imua o kona hoaloha i ka moolelo o kana huakai a m wale i kona paa ana i ka hopuia, alaila ua aea ae la kona poo iluna, a hoomaka aku la e kamailio me ka leo kaumaha. Ua hoomaka aku la kana haha'i ana mai kela manawa mai o kona halawai mua ana me kona alakai, kona halawai ana me Anianiku, ame kona hoopakele ana i ua kaikamahine nei mai na kanaka na lakou e lawe aihue ana iaia, ame kona hoihoi hou ana iaia no kona home. Ua haha'i pu aku la no hoi oia no Aleka, ka loaa ana o ua elemakule la 5 ka ma'i, kana mau hana maikai iaia nei, alaila me ka leo malie, ua hoikeike aku la oia i ka nui o kona aloha ia Anianiku, ame ka ae ana mai o ua kaikamahine nei e mare me ia, a me ko laua hoopaa ana ia laua iho malalo o ka aelike no ka mare. - Ua haha'i aku la no hoi oia i ka hiki ana mai o kekahi poe kaiuika no ka hakaka ana me lakou, ke puhiia ana o na kauhale o na kanaka i ke ahi, ka lukuia ana o kekahi poe. ame ka make ana o Aleka, ka lioeliaia ana o Ofa ame kona ma'i ana, a hoikeike aku la no hoi oia i ka hopena i loaa aku ia .J.nianiku, a ma kela wahi, ua hiki hou ole iaia ke hoomau aku i kana haha'i ana no ka mea ua hele mai la kona aloha no ke kaikamahine ana i aloha ai a nui, a noke iho la oia i ka uwe, me ka walania o ka naau, a o ia hoi ka Ivana, o ka pane ana mai: "E hoomau aku i ka haha'i ana mai i na mea e pili ana no Anianiku!'* wahi a Ivana, me ka naka haalulu ana o kona kino, no ka mea oia kekahi i hoopihaia aku me ke pihoihoi mamuli o na niea ana i iohe ai mai ia Rurika aku. Ua hoomau hou aku la o Rurika i ka haha'i ana i kona haalele ana aku i ka home ana o ka noho lanakila ana, a uhai aku la mahope o Anianiku no ke kuianakauhale o Konekinopala ame na mea apau ana i hana aku ai i wahi e kaa hou mai ai o Anianiku nialalo ona, a i ka pau ana o kona hoike ana aku i kona moolelo, ua kulou iho la oia ilalo, a he hookahi no hana, o ka noke ana i ka uwe. Ua ku ae la hoi o Ivana iluna, a noke ae la i ka holoholb maloko o ke keena paahao no elua a ekolu manawa, alaila ua hoi hou mai la oia a noho ma ka aoao o Rurika a hoomaka mai la e ninau ia Rurika: <r Ua manao anei oe, ua hoihoi houia aku o Anianiku imua o Salema ma kekahi jh>, a eia no anei oia malalo o kona malu i keia manawa?" "Aole e hiki ia'u ke hooia aku imua ou i kona kaa hou ana malalo o kona malu, aka ma ke koho wale ana ae no, malia paha, ua loaa hou mai oia i na kiai o kela kanaka a ua hoihoi houia aku imua o ko lakou hakti. v 4 'lna ua kaa hou aku o Anianiku malalo o kela kanaka, he keu ak» a kim aloha iaia, v i hoopnka ae ai o Ivana i kela mau olelo me ka haule makawalu ana mai o na waimaka mai kona mau papalina nuii. u Ma ka'u ike aku ia oe e Ivana. na aloha maoli oe i kela kalkamahine;' i pane aku %i o Kunka, me kona manao mua ole. e komohia aku ana ka mauao kaumaha iloko o Ivana, no ke kaikamahine ana o ke aloha loa ana. "He oiaio, ua aloha aku au iaia, e like me kuu aloha ia'n iho, ua aloha aku hoi iaia, e like me ko'u makee i ko'u mau maka pouoi, aua like pu oia ia ? u m? he momi la i hu-naia iloko o kahi paa loa e hiki ole ai i kekahi mea ke aihue aku iaia." Ua ala mai la kekahi manao hoohuoi iloko o Rurika no ka pili o Anianiku i keia kanaka, alaila ua hoohele hou mai la oia i ke kamaiHo ana i ka pane ana mai: "Ua lohe mau no au i ko Anianikn kamailio mau nou ma kela manawa o*u e noho pu ana me ia ame Aleka maloko o ko laua * home. ,? u Pela io ka hoi, a heaha kana mea o ke kamailio ana aku ia oe?>»

"O ka'u e lobe mau ana raia r e boomaikai ana oia non i na nia nawa apan e hoopukaia ae ai kou iaoa r a e mahalo ana no hoi oia no kou oluola. me ka hoike okoa ana mai i kona aloha nou." **Aole e nele kofta aloha ia'u, oa ike mua au ia alaHa ua ka ae la oia iluna, a mahope iho o ka holoholo ana no kekahi mau manawa. ua kau mai la oia i kekahi linut o»a maluna o ke |»oo o Rurika, a hoomau hou mai la i kana kaniaiiio ana: "iVhea la e hiki ole ai ia'u ke aioha aku iaiu. no ka mea o ka'u keiki |k>doī no ia." "Akahi no a loaa ia'u ka ike. pela ka oe i aloha aku ai iaia/* i hoopuka mai ai o Hunka me ka leo iuaiie. M Aef ua aioha aku au iaiu, no ka nu-a oia no ka io o kuu i o ame ke koko o kuu kok«>. He keiki oia uo kuu aloha. a he kaK kamahine hoi no kuu puhaka mai. n "A pehea ka hoi o Aleka, aoie am>i oia ka makuakane o Anianikur v *Aole oia he makuakane nona, aka oia no kona kupunakane, ka makuakane o ka makuahine i loaA mai ai oia." "A pehea i kapa aku ai o Anianiku ia Aleka he makuakane nona, ua ike no anei oia he makuakane okoa aku kona?" i ninau aku ai o Rurika me kona piha i ke kahaha. "Ua maopopo no ia Anianiku kona makuakane ponoi, a i mea nae e hoopauia ai kou pohihihi, e hoolohe mai oe i ka moolelo a'u e kamailio aku ana ia oe: { "He oiaio ua kapa mai o Anianiku ia Aleka he makuakane nona, aka aole nae e kau aku na ahewa ana maluna ona, no kona hana ana pela. Iloko o kekahi mau makahiki lehulehu i hala ae nei, ua hele aku la au no Kikania no ka imi ana i home no'n e noho ai. He kanaka wahinemake au iloko oia manawa, ua hoomoe aku i ka*u wahine opio iloko o kona lua kupapau, a hele auwana aku no ka imi ana i kahi e loaa ai ia'u ka maha, e hookaawale ana hoi mai ko'u poe kanaka ponoi mai. ik Ua loaa io aku la ia ? u he home maloko oka hale oke kanaka hahai holoholona, oia o Aleka. He kaikamahine kana e ola ana ia manawa nona ka inoa o Anianiku, ua lilo mai la oia i wahine na'u, a no na makahiki he umikumamalua o ko maua noho ana, ua hoohalaia ia mau makahiki iloko o ka hauoli. "Ua hauau mai hi he hookahi a maua keiki oia no ke kaikamahiue au o ka ike aua uia ka inoa o Aniauiku, a o ka helehelena no o kona makuahine pouoi, o ka helehelena no ia nuiluua ona. "Mahope iho o ka make ana aku o kona makuahine, ua haalele aku la au i ko'u noho ana ma kela wahi»a hele niai la a noho ma Azofa, a ilaila au i halawai ai me Kauna Keoni Kalikina, a mai iaia mai i lohe ai au i kekahi mea nana i kono mai ia'u e hoi hou mai no kuu aina hanau." "Ua waiho aku au i ka ihalama ana o kuu keiki lualalo o Aleka, me kuu kauolui aku ia Anianiku e kapa mau aku oia ia Aleka he makuakane ponoi nona a hiki i kuu hele liou ana aku e ike ia laua. Iloko o na makahiki loihi o ko niakou noho kaawale ana, he hookahi wale no a r u manawa oka liolo ana aku e ike ia laua, aka mamuli nae o keia mau mea au e hoike mai nei, aole loa e hiki ia'u ke hele aku 110 ka ike ana i kuu keiki ame kona kupunakane." "Me he mea la ua hoopoinaia ae la ka haawina kaumaha mai ia Rurika aku, alaila ua ninau aku la oia ia Ivana i ka pane ana aku: "fieaha iho la hoi ke kumu o ka hiki ole ana ia Anianiku ke kapa mai ia oe he makuakane nona?'' wahi ana me kona hoopiha puia i ka pohihihi no ke alahele a Ivana o ka lawe ana ae a kauoha aku i kana keiki e hana mai pela. "Aole oia i papa maoliia aku aole e kapa mai ia'u ma ke ano he makuakane nona, aka ua hana wale aku 110 au iaia pela. i ole ai oia e hoomareia aku e ka mea e noho mana ana ma kela walii me kekahi kanaka okoa aku i kulike ole me ka makemake o ka'u kaikamahine, a o kona makuakane paha. Ma kahi o ka loaa ana aku ia oe o Anianiku, ua hanaia kekahi kanawai paakiki loa, no kekahi kaikamahine i maopopo ole kona makuakane ame kona inakuahine, e lioomareia aku ana oia, me ka nana oleia ina paha ua makemake a makemake ole kela kaikamahine e mare aku me ia. Mawaho ae nae o keia kumu a'u o ka hoike ana aku la ia oe, aia no he au kumu hou ae o kona kapa ole ana mai ia'u he makuakane nona." "Akahi no au a lioomaopopo, pela iho la ka i kahea ole mai ai oia ia oe he niakuakane nona, a ua pono no kona hana ana pela, ka mea nana i hoopakele iaia mai ka hookikinaia ana aku e hooko i ko ha*i makemake. He keu aku nae ka mea kupaianaha, ma kela manawa ko'u lioike ana aku iaia e pili ana nou ua loaa koke mai la no ko'u inoa iaia, me he mea la ua hookauiaaina mua aku no ka paha oe i ko'u ano iuia ?** "Ae, ua kamailio aku no au nou ma kela mauawa o kuu hele hope ana aku e ike iaia, a ine he inea la ua hoomaopopo mai no oia ma o na mea a'u o ka hoakaka ana aku no kou ano.'' Ma ka pau ana o ke kamailio ana mai a Ivana i kela mau olelo maluna ae la ia Rurika, ua hoomaka hou ae la oia e ku iluna, a hele holoholo hou ae la oia maloko o ke keena a laua e noho la, a ke haka pono loa aku la hoi o Rurika maluna ona, me ka maopopo iaia o ke ano maoli o kela kanaka o ke kupaianaha nui wale. Ua pau ka uwe ana o Ivana i kela manawa, a pela hoi ka maloo ana o na waimaka mai kona uiau ]>apalina ae, a o ka hiona wale no a Rurika e ike aku la. o ia no ka pinapinai o kana hanu ana, me ka upo'i hoi i kona waha a paa loa. Ua hala nae kekahi manawa o ia holoholo ana a Ivana, alaila lohe aku la o Rurika i kona liooho ana ae: "E hiki mai ana ka manawa e hoohioloia ai ka hale o a e uku aku ai hoi kona koko, ina ua kau aku kekahi poino maluna o kuu keiki, aole e hala keia mea a'u e olelo nei. E imi aku ana au iaia a hiki i kona ioaa ana ia'u, oiai nae e komo ana au i ka lole i kupono ole ia'u, me he iliohae la iloko o ka aahu huluhipa, aka! heaha nae kela e Rurika?" i hooki honua iho ai ke kamailio ana mai a Ivana, mo ka hoolono ana no kekahi nakeke ana o ka lohe ana aku. Iloko o kela manawa, i loheia aku ai ke kani nakolokolo mai o ka pukuniahi, e hoonauene ana i ua paia o ka halepaahao. a he ekolu mau pu o ke kiia ana mai a laua nei o ka lohe ana aku, a o ia ka Rurika i pane aku ai i kona kokoolua: <f Ua maopopo anei ia oe ke ano o kela mau pnkuniahi e kani mai la?" "Alia oe e pupuahulu mai, no ka mea ke iohe nei au i ke kani 0 ka { bele/t Akahi a loaa ka pane o kau ninau, o ia hoi. ua hoea mai nei ka Emepera i keia manawa, a nona kela mau pu a kaua o ka lohe ana aku nei, ame kela bele hii o ka hookaniia ana." "Alaila ua pau ae la ka manaolana no ko'u pakele, me kuu manao la e hiki ana ia*u ke pakel* 1 i ko ? u manawa e lawe maoliia aku ai e na koa imua ona, gia ka oia maoli no ke hele mai ana no keia wabi." "Mai hoopau wale i na manaolana e Rurika, no ka mea oiai e koe 8 ana ke ola iloko ou, pela pu no e koe ai na manaolana. Ua lawa loa nae keia m&nawa a kaua e kamailio ai. e hookun mai oe ia*u e bele e hui pu me ka Emepera i keia manawa. malia o hiki i kuu mana ke hana aku a hiki i kona hoopakele ana ae i kou ola. Aia a pau ka'u kuka ana me ia. alaila e imi akn ana au i kuu kai kamahine, me ka nana ole ae i ka nui o na pilikia ame na poino ma ko*u alahele." Ifc pau ana no o,ke kamailio ana mai a Ivana. o kona hnli aku la no ia no kahi o ka puka, a kauoha aku la i ka lunapaahao e wehe mai i ka puka nona e oili aku ai iwaho. alaila lohe aku la o Rorika 1 ko laua kamailio, a o ke paniia mai la no ia o ka puka, me ka lakaia a paa e hiki ole ai I kekahi mea maloko ke oili akn iwaho. (Aole i pan.)