Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 14, 7 April 1911 — HE MOOLELO NO KE KOMO KIIPUA HOOPAHAOHAO [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOMO KIIPUA HOOPAHAOHAO

MOKUNA XXXI. HE IMIHALA. * Hookahi wale no mea hiki ia'u ke haawi aku ia oe oia ko'u iii.ili.ilo ame ka u hoomaikai kiekie ma kou auo he haku oe a he kauwa hoi au—o oe ko'u hoaloha oiaio—ko'u hoaloha maikai loa ? a uie lie mea la o oe pu no kekahi ma ia kulana a*u i ike pono iho ai, ;i iio ka mea, o na hoaloha apau i loaa ia'u iioko o ko maua mau la ° ka hanohano ame ka waiwai, ua haalele mai lakou ia'u no ka ilihune ana o ko'u makuakane. *'E manaoio mai ia'u, e ka Moniaua Lamonti, ua loaa ia'u ka lianohano mamuli o kau hookiekie ana ae, a ua ioaa pu ia'u ka malialo me kuu aie nui no kau mau hana kokua a lokomaikai ia'u a i ko'u makuakaue ina'i pu. "Ina ua lilo ka'u mau olelo i mea nou e hoopilikiaia aku ai ma ka manao, e oluolu oe e kala mai ia ? u,'' a hooki iho la o Mole i kana kamailio ana. "Aohe i hewa kau hoakaka,' no ka mea. o oe no ka mea ku!eana i kou manao a ua hiki loa ia oe ke hana e like me kau i ike ai he pono," i pane mai ni ka Moniaua Laiuonti. "Ma na manawa lehulehu i hala aole oe i hoike iki mai i kou ano e ike aku ai au he ano e ae kou mawaho ae o ka hoaloha," wahi a Lamonti. "Aolie mea e ae nana i hookokono mai ia'u e noi aku ia oe i wahine o ko'u naua aohe makuahine kupono o ka'u 11100puna ame ko'u home, a i oi loa akrf nae hoi no ko'u ike aku i kou u'i ame kou kulana naauao a lede oiaio e kupono loa ai e lilo i makuahine 110 kekahi home, pela i ulu mai ai ke aloha ame ka makemake pn iloko o'u uou. "O kekahi kumu nui naua i hoala ikaika mai i ka nianao e noi aku ia oe, mamuli no ia o ko'u noonoo nni ae 110 ko Liuilh' pono ioa hoi ka makuahine kupono a naauao nana e alakai maikai iaia. "E ka lede opio, aole oe i ike i ka nui o ke kaumaha ame ka ehaeha i loaa ia'u. Ina e noonoo akahele hou iho ana 110 oe la, e ike iho ana oe i ka oiaio o ka'u mau olelo apau. 4, E lawe oe i manawa uui nou e noonoo ai—mai puapuahulu a mai pihoihoi 110 ke kupono a kupono ole paha o ka lawe koke ana aku ia'u i kane nau, ina hemanao iki no kekali? iloko 011 no'u." wahi ana a hooki iho la i kaua olelo ana nie ka leo e ike aku ai o Mole lie iini loa kona e lilo aku oia iaia a halo'ilo'i iho la na waimaka ma ko Mole mau lihililii. "E ka Mogisua, aole ia e lilo ana i hana maikai; aole hiki ia'u ke haawi aku ia oe i ka manaolana e ko ana kou īuakemake; he ]>ono no au e hoike aku ia oe i ko'u manao oiaio hope loa mai manao hou mai oe ia'u i wahine au nau —a nei no kaua la pau, a e nana aku no hoi au ia oe ma ke ano he lioaloha a pela hoi oe ia'u," wahi a Mole e ihaaloulou la ano ka mea. ua lilo na olelo aloha a ka Moniaua i mea hoehaeh.'i loa iaia. l T a haikea loa ka helehelena o ka Monisua Lamonti i kela manawa aka nae, mahope o ka hala ana o kekahi mau minuke o ko laua noho liainau ana, ua hoopau ae la oia i kona mau manao hilahila a hooikaika wale ae la 110 iaia me ke kuoo. "E kala mai—e kala mai. e ka Mademosele, no na manao hoehaeha a'u o ka hoike ana aku nei ia oe. k4 Ke mihi loa nei au no ka'u inau mea apan i kamailio aku nei —ua hoolohe niai la no hoi oe i ko'u mau manao uie ka lokoiuaikai loa, a nani no lioi ia ua nele ae la uo ke ko ana o ia manao, e pono no kaua e nana aku ia mua me he mea la aohe hewa i hanaia ma* waena o kaua. "Maanei iho la pan ko kaua noonoo a kamailio hou ana 110 keia mau mea a e noho aku kaua ma keia mua aku me lie mea la aohe mea i kukaia. "E ka lede o\)io, ma o ka haalele ia ana aku la o kela mau manao apau no ka manawa i>au ole, e ae mai ana anei oe e noi aku au i kekahi hana aloha nmi ia oe inai?" "Ma na ano apau. e kuu Monisma, ina he mea kekahi iloko o ko'u maua e hiki ai ia'u ke hana aku nou ua hauoli loa au e hana aku ia mea, ma na inea kupono nae," wahi a Mole i paue aku ai me i;a oluolu loa. "Me ka mahalo nui; ua lolohi loa paha au i ka lioike ana aku ia oe i keia manao. o ka pololei loa paha e hoike mua aku au ia mea ia oe niamua o ko'u noi ana akn a mamua hoi o*kou haawi ana mai i kou ae, aka nae hoi akahi no hyi a Uvaa ae la ken\ mau{\o ia'u. •'Eia nae, aia no ia oe ka īuana e hoole mai ai iua no aole i kupono ia inauao i kou nuikemake. l'a ha'i mua aku au ia oe mauiua aohe o'u mau pilikoko mawalu» ae o Lueille. owau hookahi wale iho la uo ia ma keia ao. "Nolaila, e ike iho no oe nou iho, ina e loaa ae aua ia'u kekahi ulia poino e hookaawale kokeia aku ai au mai ia Luoille aku me ka loaa ole o kekahi mea nana e malama maikai iaia e lilo loa ana ia i mea hoopilikia loa aku iaia oiai aolie i loaa kana a aole 110 hoi oia i nui kupono e liiki ai iaia ke malama iaia ilio. ''Xolaila, o keia ka manao a'u i makemake ai ia oe e hana mai no'u iua e ae mai aru\ oe. E ae mai aua anei oe, ina no.ka loaa ioi o ia poino ia'u e lilo oe i kahuliauai 110 kun moopuua?" Ua hoopillhua houia ko Mole noonoo a ua aneane maoli e lawe-1 ia akn kona hanu mai iaia aku, a nana mai la i kona haku me ka naau kaumuha. I **E hiki ana no anei ia oe ke haawi mai i kou liilinai ana maluna; o'u no ka malama ana aku i kau moopuua mahoiK 1 o kou hala ana akn? E ike īuai oe he opiopio loa au aole au i makaukau i ka ma-1 lama aua i na keiki a i ko'u naua iho he haua koikoi loii paha kela aa'u e auaino ai." "E ka Unle opio. ua hiki loa ia*u ke haawi aku i ko u hilinai ma* luna ou e malama ana oe iaia me ke kupono loa e Uke me kau malania aua ia oe iho. Aole anei au i noi aku nei ia oe e malama i kekahi waiwai inakamae loa a keia ao i hoohua mai ai na f u e hiki ole ai ia'u ke haawi aku i ko'u hilinai maluna o kau malama ana?" wahi a ka Monisua Lamonti. %t Ma ka'u mau mea i ikemaka ,ua ike au i kou makemake me ke aloha ia Lueille a ua ike pu no hoi au i kona makemake ia oe. He kaikainahine oe i hanaiia me ka maikai a ua hoonaauaoia hoi me ke kn loa, he lede oiaio oe ma ka olelo ana, a ina e like ana kuu wahi moopnna nve kou kulana ma keia mua aku e lilo ana oia i wahine maikai loa. "t'a hiki loa laia ke malamaia me ke alakai maikai ia ma keia mua akn e kou aloha ame kau a'o naauao ana, a ma ia ano e lilo ai oia i wahine maikai a inaemae, o oe ka I ike aku i ke koena o na mea maikai nona a nau ia e iiana akn i ka mea maikai nona e like uie kau i ike ai he pono. "E hoomaoj>opo mai oe i keia mahope aku o kuu make ana e hookoia aku a\ keia manao o'u a he mau makahiki loihi no koe a'u e ola hou aku ai, pela no ka'u hoomaopopo no'u iho i keia manawa. 4< o -ka'u wale no e makemake nei e bana mnaia keia mau mea apau a makaukau mamua o knu make ana i ole ai hoi oia e kaa aku malalo o ka malama ana a ka j>oe malihini loa i loaa ole ke aloha iloko o lakou nona; e hana ana au i na niea apan a makaukan i keia manawa me ka hana ana i ko'u mau waiwai apau a holo aku malu-

na ona a oia koa booilica. a i kun *a e make aka ai e loaa ana iaia kekahi liaawina dala nui i ka makahiki no ka malania ame ka lioonaaoao ana iaia a hiki i ka «? oo oia a e hiki at e h«x»pi>n«iH>uo i kona waiwaī. -E hooponoyK»no mua ana au i na niea apaa. na waiwai o kela ame keia ano e lilo ole ai ia i hana nui ma koa aoao ka hooponopono ana aku. Aohe o'u niakeoiake e hoonui aku i ka hana ma kou aoao koe waie no kou malama maikai a nana pono ana i ko Lueille naauao a alakai maikai ia. £ ae mai ana anei oe i keia manao la a'u i hoolala aku la imua oe?" Aohe o Moie i pane koke aku i kela manawa. O kona baawi ana aku i kona ae no kela noi & ka Moni»ua Lamonti i kona noonoo iho, ua like ia me ka hookomo ana aku iaia iloko o kekahi hana koikoi, a ke noho la oia noonoo ina paha e hiki ana iaia ke aa e lawe i kela hana ame ka ole. A liu wale nae ia noonoo ana iho ana pane aku la: "Ae, he aioha io no au ia Lueille. a ke manaoio nei no au oia pu kekahi i aloha ia'u. Ua hauoli loa au ke hoi mai kela moopuna au me a*uj e lilo ana oia me he mea la be wahi kaikaina no u. a o ka malama ame ke kiai ana iaia e lilo ai oia i wahine uiaikai ma keia mua aku he hana ano nui a hauoli loa ia na'u, ina nae e maopopo ana ia'u ua like ko'u makaukau me ka hana a*u e lawelawe aku ai." "Aole no e waihoia aku ana ka hooponopono ana o ka waiwai iloko o kou lima, o ka malama wale no kau hana iaia. a ua hiki nae ia oe ke kii i ke dala no ka malama a hoonaauao ana iaia mai na kahu waiwai mai a'u e hookohu aku ai. 4, E waiho aku ana au i ka.malama ame ka liooponopono ana i na waiwai apau iloko o ka lima o kekahi papa kahuwaiwai a na lakou e malama, o kau hana wle no o ka malama i ke kino ame ka hoonaauao ana ia Lueille. "Xo kuu ike o oe wale no ka mea kupono a'u e hiliuai aku ai no ka malama maikai ana iaia pela au i haawi aku la iaia iloko o kau malama ana mahope iho o ko ? u hala ana aku. E ae mai ana anei oe i ka'u noi?*' , l'a ilihiaia iho la o Mole i ka manao aloha no keia lelepau aku 0 ka Monisua Lamonti uialuna o kana malama ana no ka ihhio o kana moopuna, me ka loaa pu iho o ka manao hooiaio iloko ona he kulana kiekie loa kela o ka hilinai i hookauia aku maluua oua. Nana mai la oia i ka Monisua me ka helehelena minoaka auie na maka i pilia i na waimaka a j«ne mai la: '*Ke ae aku nei au i kau noi a ke hooia pu aku nei no hoi e lioao 110 au e liana e like me ka maikai loa a'u i ike ai no kona pouo. v "Aohe waiwai o ka hooliiki ana mai o ka lede opio ia % u ia mea, he haawina maa mau ia i haawiia mai e ke Akua e hana aku kekahi haua maikai loa ma na ano apau uo kekahi. l'a ia*u aole oe e alakai hewa aua i kela kaikamahine i mea nona e lilo ai 1 mea hana hewa aku imua o na maka o ka Mea Naua.oia i hana nmi, a 110 ia hana maikai i iiilinai aku ai au ia oe," walii a ka Monisua Lamoiui. "Me ka malialo ia oe, e kuu hoaloha, no kau hoomaikai. a e manaoio mai oe i ka'u e lawelawe aku ana au i ka liaua au i hookau mai la nialuna o'u uie ka maikai loa a'u e ike ana. 4i E pono e loaa pu ia kaua keia mauao, no kekalii mau inakahiki loihi e hoea mai ana. e hooki.e like ia ko olua mau ola a hiki i ko Lueiile nui kupono aua e hiki ai iaia ke koho i mea nana oia e malama a e hoopakele paha mai ua poino mai apau o keia ola ana, a nau no hoi ia e haawi aku iaia iloko o ka malama ana a kekahi kanaka kupono me ke kau pu aku i kau hoomaikai\naluna ona." y Akaaka īuai la ka Mouisua i kela mau olelo a Mole a haawi mai la i kona linia no ka lululiina ana me ia a pane mai la: "Me ka mahalo ia oe, e ka Mademose4e; e hoomanui mau mai ana uo lioi oe i ko'u noonoo me kā hoohauoli pu mai ia*u. Na ke Akua maikai loa e lioi>omaikai niai ia oe.'' Ia pau ana no o ia kamailio a laua, huli like ae la laua uo ko laua mau pakaukau pakahi a hoomaka hou ilio la i ka laua luina, aole a laua kuka hou ana no na mea i hala, aka no ka laua hana wale uo ka laua hoopapau ana no na hora aku i koe o ia kakahiaka. Aohe wahi ano e a helehelena hoohuhu lioi o ka Monisua I<amonti ia Mole, o kela ano hoihoi a ohaoha mau wale uo a laua e hui mau ai o na mauawa mamua aku, a ina paha no kekahi poe e aku kela ihoohokaia ana, e hookuekue maka nui iho ana, a ina 110 no ka hoopau mai iaia mai ka haua uiai oia iho la uo. Mahope o ka pau ana o ka Mole wahi paina awakea i kela auwina la, ua liiki ole iho la iaia ke heluhelu a ke hana me ke kupono j uo ke ano e loa uiai la o kona noonoo. | Ua hele mai Ia a piha kona uoonoo me na hana o kela kakahiaka, me kela hana koikoi i liookauia mai la maluna oua; waiho iho la oia i kana liana, hopu aku la i kona koloka aine kona papale a Ipuka aku la iwaho no ka hele ana aku i ka hale hoikeike kii, lue | ka manaolana o kona hele ana ilaila ka mea e poina loa ae ai kaua jmau hoomanao ana no na hana o kela kakahiaka. ! Ua hiki io aku la oia i kela hale hoikeike kii niawaeua o na hora ekohi ame e»ha, a iaia i komo akji ai a noho iho la maluna o kekahi noho, uii lilo s koke kona noonoo i na mea apau ana e ike ana I ma o a maanei a poina loa ae la iaia na mea apau, me kona hoomaopopo ole ae i ka nui o ka uianawa i kaahope aku, a liiki i kona ( hoikeia ana uiai o ka uianawa ia e paniia ai o na puka. laia i puka ae ai a waho o ke alanui ua hoohikilele loaia kona uoonoo i kona ike aua ilio la ua poeleele loa. NaEia aku la oia i ke ao hakmnakuma e kau mai ana he kauiuaha maoli e aneane ana e haule iho ka ua. e lialii ana ka noe, o kahi uiuiki liilii loa o ka liula ke liohola ana a ulu mai la ka maka'u a"Tiui iaia no kona hoi hookahi aku i ka hale. Aahu ae la oia i kona koloka heleua, kukulu ae la i kala a paa kona a i īue na pepeiao uo ka mea ke ike la oia i ka huihui loa o ka makaui, a hoomaka aku la e t>oi awiwi no ka hale, mahope o kona liooholo aua he oi aku ka niaikai noua e hoi wawae uo oia mamua hoi o ke kali ana i ke kaauwila a hala wale kekahi mau miuuke oiai e ua liilii ana i kela manawa. laia i hele aku ai a hala k» kahi kuea a huli ae la ma ke kilil no ka hele ana aku ina kekahi alauui aoao,'he mamao loa kanhale noho mai ia wahi aku, a he ano pouliuli no hoi ke alanui, hoomao popo iho la oia he mea kekahi e ukali aku ana maho(»e ona niamuli 0 kona lohe mai i ke pahupahu aku o na kapuai wawae ame ka nui aku o ka hanu. Me ka naau i piha i ka uiaka'u hoawiwi loa aku la kana hele ana, a iaia nae e hele la pela ke ike pu mai la no oia i ka hele awiwi loa aku o kekahi mea uiahope ona. I kona ike ana aohe waiwai o kona hele awiwi ana, hele malie hou iho la oia i hala ae kela mea mahope ona mamua a loaa hoi kona manawa e hoi malie ai. Eia nae, he minnke mahope iho, pili ana kela kanaka ma kona aoao. a hoomaka mai ia kona maka'u a nui no ka mea, ke hoomao}iopo la oia o kela kanaka i pili mai la ma kona aoao he kanaka ona. if He ahiahi oluolu maikai keia, e ka iede opio, aole anei ou manao pela." wahi a ua kanaka ona la, a ke hikaka hele la no hoi kana hele ana, me ka puai mai o ka hohono rama a Mole e hoihoi ole la e honi aku. He kanaka niape kela o ka hele ana mai la a pili ma ka aoao o Mole, a no ke ano poeleele loa ua hiki pono ole iaia ke ike aku i kona lielehelena. ua hnkiia iho ka papale a paa loa na maka e hiki pono ole ai ke ike aku. Ko ko Mole piha maka'u loa na hiki ole iaia ke nana pono aku 1 kona helehelena a na hiki ole no hoi iaia ke pane aku i ka ninaa a ke kanaka a hoawiwi loa hou akn la i kana hele ana. la ike ana mai o ua kanaka ona la i ka hele awiwi ana aku o Mole, hopu okoa m&i la i ka lima a pane mal la: "Mai holo aku hoi paha oe. e ka lede u'i. Heaha hoi kan o ka holo ana aku Ui ia'u he hele mali£ like aku hoi paha ko kana a na u

hoi o»» e hoihoi aku ika hale. Eae mai oe e honi kaua alaiU bookuu aku au ia oe. M Ku koke iho la o Mole. a ke leMe wale la uo kona oiH. ke paila ia ka huhu a nui iloko ooa a me k«ma ikaika apau pale ino mai 1« i ke kanaka ona e paa ana iaia a hikaka aku la ua kanaka U. a tko ka hikiwawe loa o ka hopu a&a mai o ua kanaka la. ua hiki ole ia Mole ke kaamale mai iaia mai a holo aku. "Mai aa hou oe e kau mai i kou lima maluua o'u! Mai hoao hou oe e hana aui i kekahi haua maluna o'u e kaohiia ai au mai ka hiki koke ana aku i ko'u hale.** wahi a Mole me ka piha huhu. Iloko o ka Mole pale aku me ka ikaika o ke aiwa loa mai U ia o ka hoopipili mai o ua kanaka U me ka puliki pu ana mai i ke kino o Mole. me ka paa pu ana mai o kekahi lima ona i kekahi lima o Mole. "Heaha hol kete au e hooueue uei. e haawi mai do hi>i oe i ko ihu la e honi akū au a o ka pau no ia a hookuu aku au U oe e bok me ka lanakila. Eau paha oe e lohi nei oiai ka wa ponol" Huki aku la ua kanaka U ia Mole a kokoke me ka numao e hooko mai i kona makemake a no ka piha maka'u loa o Mole. e uwa ae ana kela, a mamua o ka pio ana o kana leo nwa no ka lua o ka nuinawa, ua kaawale aku ia ka lima o ke kanaka ona mai kona kino aku a ike iho la oia i kona enemi e waiho aaa iluna o ka bouua malalo iho o kona mau wawae a e wili ana me he jHihi la i ku i ko o, a ia huli ana ae ana, ike ae la oia i kekahi kanaka opio e ku ana ma kona aoao, akahi no a loaa ae la iaia ka maha. MOKUNA XXXII. KA HUI AXA O X.V OPUA ELI'A. He l>o pouli kela me ka hele mai o ke ao a hakumakuma, e uhipaa pu ana ka noe me ka ua liilii. pohina no hoi ka a o na kukul o na alanui e hiki (M>no ole ai ia Mole ke ike aku i na helehelena 0 na kanaka elua, aka nae, iaia i huli ae ai i ke kanaka malihini o ka oili ana mai i kela wa ku(K»no loa, akahi no a loaa mai Uia kahi nianao maha iki, a no ka mea, o ka maikai o ka mauao ame ka liana a ua kanaka malihini ka mea nana i hoomama ae l kona uianao maka'u. Ia ike ana ae ana ike kanaka malihini i aku U: tv o. me ka mahalo nui ia oe! Mahalo ia oe! Aole au i manao e loaa ana U'u kekahi lma kokua kokoke loa iloko o keia manawa kuhaiki o ka pilikia," a hookokoke iki aku la iaia. "Owau kekahi e hauoli loji nei i ko*u hwa kok eana mai maanei 1 ka wa kupono loa e ho«»(>akele ae ai ia oe mai kela kauaka ino mai." wahi a ka malihiui, me ka leo oluolu. "E (>uka inai ana au iwaho o kela puka (>a e ku nuii la ma o a lohe mai nei au i kou kahea ana ae nei i kokua, a o ko'u holo koke inai nei no ia me kuu nianao mai nei no e hoopoino uiai ana paha kela kanaka ia «k-. "l'a aa maoli no kela kauaka o ka hele ana mai nei e hoo(H>iuo ia oe ma keia hoia o ka (k> mawaho o ke alanui akea! Ua ona anei kela kanaka i kau hoomao(K>(H» nku?" "Pela ko'u īnanao, lie hohono rama wale no kona lianu i ka'u honi aku." wahi a Mole o ka (>ane ana ae, me ke ano (miu mai la o kona pihoihoi loa a ua hoi mai la kona mauao a akakuu loh. u R haawi aku ana au i ko'u inuhalo ia oe no keia kokua au o ka haawi ana mai nei ia'u iloko o keia manawa kuhaiki loa a " Aole i pau kann tnau mea o ka niakeiuake ana e kumailio mai, aka lohe e aku la nae oia i ka nunulu mai o ka leo o ke kannka ona i kuiia aku la a moe 1010 iluna o ka le(>o, a liuli like aku la Uua ine ka malihini i kalii o ka leo nunulu o ka |>a-e ana mai. %4 Heaha ia au o ka naiuuuamii ana iho la?" wahi a ka uialihiui 0 ka ninau ana iho i ke kunaka oua iaia i kulou iho ni e nana |>ono 1 kona helehelena i ike (h>uo iho i>wni la ia. "He puupuu (>eku hoki inaoli keln au o ka ilikl ann mai nel ia'u, e kena Inpuwale!** wahi aua o ka hoohuliu ana ae uie kona hoao (»u ana e ala ae iluna. laia uae i hooikaika ae ai e ku iluna aohe liiki |>ono. ke hika wale la no, a no ka ike ana iho o ke kanaka maliliini i kouu hikuka, hopu okoa iho Ia i kona lima a kiikuiu ae la iaia iluua. ; Ku (>ono ae hoi (»aha iluna; |K>hea, e hifci (K»no ana no ia oe ke hele la?" wahi a ka malihini. Aohe (>ane mai o ua kanaka ona la. o ka nunulu wale U no me ka hooikaika ana aku nae e hele, a mai hina hon Uio palia iua aole i paa koke aku ina lima oke kanaka malhiui. «n (, Ua nui maoli ka eha i loaa ia oe mamuli o kela wala ana nku nei ou (>ela ka mea mao{>opo i ka nana aku." wahi a ka malihini. "E ae mai oe e kokua aku au ia oe a hiki i ke kUii la, a malia o loaa aku ia oe kekahi kaalio a i ole ke kaa uwila (mlui naua e lioihoi aku ia oe i kou hale, a o ka (>au ana ia o kou pilikia. U E ae pu mai oe e lawe aku i kekahi wahi oleloa oa ka makamaka, mai hoao hou oe e limanui i kekahi hnie opio(>io lima (>alupalu hele hookahi i ke alanui me ka loaa ole o kekahi mea nana e lioopakele iaia, e like me keia lede au o ka limanui uua iho nei, a ina aole au i hoea koke mai nei ma keia wahi me uei ua huna lapuwale paha oe i keia lede. "E pono <><-' e noonoo kanaka makua iho ma keia mua aku i oie ai oe e hana hou i kekahi hana lapuwale e like rae keia au i hana ibo nei; mai hoao hou oe e limanui i kekahi lede i loaa ole koua mea nana e hoopakele ma ke alanui o loaa auanei ia oe ka pilikU i oi loa aku i ko keia." Huki ino aku la ke kanaka ona i kona lima mai ka (>an ana a ke kanaka malihini me ka hoopuka ana ae i kekahi olelo hailiili, a kulou j>u mui la iuiua i ike (>ono mai i ka helehelena o ke kanaka malihini nana oia i hanai aku i ka uaU ana i ihi Iho U i ka ili, a l ka mao(>o(>o ana mai iaia o kona enemi i mai la: "Ke ole au e kuhihewa ua ike lVhi iki no au ia o< k inamua, a ma ka'u hoomaopo(>o aole keia o ka manawa mua au o ke komo ana mai e alalai ia'u me kou ike maopopo no aohe ia he hana i kuleana ia oe e hana mai ai. 4 Ta maopopo aku la ia'u o Kalifoda I'akona no «k\ a ke hoohiki nei an imna o na anela, e hiki mai ana i koo U e kikl ai kou hou no keia hana lima ikaika au o ka hana ana ibo nei ia*u!" 1 kela manawa, knlou io aku la o Karifoda Pakona imiin, a no ka mea oia io no ua kanaka malihini U o ka hele ana mai e hoo (>akele ia Mole a o ka mea hoi nana ka puupun ]>eku hoki i hoolele aku ai maluna o Pilipo oiai ua ike maopopo aku U uo oia i uu kanaka ona la. 4< Anwe no ka hoi e! ooe uo ka keia e PliijK> \Venawota? IVhea oe i hana ai i kA*ia hana hoohaahaa loa U oe ma kou hoolilo una ia oe iho i kanaka opio ona a e hoao pu e powa i kekahi ie<le o(>io ma ke alanui akea i ka po? Pilipo, hilahila maoli an U oe i kou hoohaahaa ia iho a i kou mau makua, na ka poe haahaa loa hoi paha e hana i keU hana Upuwale aole hoi na kekahi kanaka opio i hoouaauai> maikai ia e like me oe!" Hooho ae )a o Mole i kekahi leo hikilele i kela maunwa i kona ike ana iho U o Pilipo no ka kela kanaka ona o ka hele ana mai e hana Upuwale iaia, a holo mai U oU a pili ma ka aoao o Kalifoda. u 0 Pilipo WenawotaT wahi ana, akahi no oU a hoomauao ae i keU leo i maa i kona mao pepeiao i ka lohe I na manawa mamua aku, a oiai nae mamuli o kona ona, ua loli loa kona leo e hiki ole ai iaU ke hoomaopopo akn i kinohi. Ia lohe ana mai nae a Pilipo i ka hoopuka ana ae o Mole i kona inoa, holo ae U ka maeele ma kona kino apuni, a na U hoomaaao ana ae ana U Mole i hookuoo ae UU a ano mahU loa ae U kona ona. (Aole I pan.)