Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 15, 14 April 1911 — HOEA MAIKA HELU KANAKA NO HAWAII E Hoonohonoho Ponoia Aku Ana na Senatoa ame na Lunamakaainana o ka Ahaolelo. [ARTICLE]

HOEA MAIKA HELU KANAKA NO HAWAII

E Hoonohonoho Ponoia Aku Ana na Senatoa ame na Lunamakaainana o ka Ahaolelo.

I Ma ka Poalua nei i loaa niai ai ia Kia | aiiia Frear ka huaholu }Viha pono o na | kanaka uia Hawaii nei mai Wakinekonan mai, a maluua o la mau huahelu e maheleheleia ai ka nui o na Senatoa ame na Lunamakaainana o kela ame keia apana koho baloka apuni ke Teritore. Maloko o ka palapala a Kiaaina Frear o ka hoouna ana ae iioko o keia kau o ka Ahaolelo, e koi ana ia i ka mana o ka Ahaolelo e m&helehele ae i ka nui o na senatoa ame na Innamakaainana no kela ame keia apana koho haloka apuni ke Teritore i kulike ai nw ke kanawai kumu, aka mamuli o ka maopopo mua ole ana o ua huahelu o na makaa'mana e noho ana maloko nei o Ilawaii, pela i hiki oTe ai ke loaa he mahelehele kupono ana. mai nei mai Wakinekona mai, e ikeia ana ke emi iho o Xekahi mau apona koho, a e oi ae ana hoi ma kekahi mau Ma n* huahelu o ka hooanaia ana apana. No ka apana koho scnatoa ekahi. oia ka mokupuni o Hawaii, ua hiki aka ka nui o na kanaka ma kahi o ke 53.332, a m&ioko ao o kela huina, he 35,464 ma Hawaii hikina, a he 16,918 ma Hawaii komohana. y O ka heluna nae o na makaainana nn» Hawaii, ke kahoa i kukaluia ai ka aui o, na senatoa e waeia ae ai no kela mokupuni a pela me na lunamakaainana he 34, 919 e maheleheleia ai, he IS,OOI no Hawaii hikina» a be Is9lB no Hawaii Komohana. No ka apana koho senatoa eloa, oia o Maui, a pela no hoi tne ka apana koho JUmunakauinana ekolu, he 30,547 ka nui o na kanaka malaila, aoka mi o na-wakaainana, he 16,508. >To ka apana koho «on&loa ekolu oia o Oahu, he 51,993 ka noi o na kAoak», a maiioko ae o Wa haina. he~11,34S no ka ap&na koho lananmkaaiaana eka, a he 413$t ma ka apana eiima. O ka nui o na makaainaaa, he 46,625 a no kela heluaa, be 22,103 no ka apana e ha t abe 24,517 mka apaaa elima. No ka apana koho senatoa eha, oia

i aia ka nin o 2&Dskik' xna : o ka 23.925. a mailoko mai o kela r r. i, he H»53 he mau makaainana ■Jjf - iai e, īilo ana kda ma j huaheia ae ; a] jna i kahua e hw.nohoeohoia a» « ::va ona «enaton no kela ame keia i kulike ai me ke koi a ke K inawai Kumu, nolaila e loaa ana ia ?• nwaii. be 4 mau »ehatoa; no Maui, he 2. Tio Oahu, he 7\ a no Kauai he 2. «.) ka loli wale no e ikeia ana ma o >:< n mau huahelu la, 0 ia no ka emi aTia iho 0 Maoi i hookahi senatōa, a 0 ia senatoa hookahi e hoihoiia mai ana ia no Oahu nei. Xo na lunamakaainana hoi o kela ame keia apana kobo lunamakaainana. e 3oaa ana ia Hawaii hikina, he 5; Hawa'ii komohana, be 3; Maui, be 5; Oahu hikina, 0 ia ka apana eha, he 7; Oahu komohana, apana elima, he 7; a no Kauai he 3. Ma kea mau huahelu ae la, e hoihoi ia aku ana he hookahi 0 ko Hawaii komohana heluna no Hawaii Hikiua; pela hoi he hookahi mai Maui mai a i ka apana eha, a he hookahi mai 0 Kauai no ka apana ellma, oiai no nae e mau ana no ka heluna nui o na Senatoa ume na Lunamakaainana no ke Teritore holookoa. 0 ka heluna nui o na kanaka maloko nei 0 ke Teritore e like me ka huina 1 hoikeia mai r ua hiki aku no ia ma kahi 0 ka 191,909. a mailoko ae o kela huina, he 102,045 he mau makaainana, a i ka mahelehele ana i kela mau makaainana e ioaa ana he 98,128 he mau v Jinkaainana ponoi no ka aina, h6 3947 makaainana i hookupaia, he 594 i lawe i ko lakou mau pepa hookupa, he 8.1.290 0 na ama e a he 3j)50 i maojx»po ole ko lakou ano, oiai no nae he poe wale no 0 na aina e.