Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 17, 28 April 1911 — HE MOOLELO NO Babariko ka Malahini A I OLE Na Ohana Elua Iloko o ke Paonioni ma ke Kulanakauhale o Milana. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Babariko ka Malahini A I OLE Na Ohana Elua Iloko o ke Paonioni ma ke Kulanakauhale o Milana.

MOKO'A IV. -OKii nae o keia ka manawa mua loa au o ka hoike ana mai i kekahi mea nana e hoehaeha niai i kuo noonoo, nolaUa ke huikala aku nei au ia oe, a e hoopoina hoi kaua i na mea apao i kamailioia,| aka i lohe oae oe e Julia, aole au he mea hiki ke paani waleia mai e kekahi mea. •Aole au i lioike aku i keia mea ia oe mamua, aka nae i hoao hou oe e a e ae maiuna o kuu maiia, e ike auanei oe i kou auamo i kekahi haawina koikoi loa e lioea mai ai ka manawa au e mibi ai nie ka walania. >»o keia hewa mua loa au i hrtua mai ai, aole loa o'u hoihoi iki i kou komo kokua ana no ka pono o ka makuika, a ke laua nei kuu manao e hoolohf* mai ana oe ia T u ma keia hope aku. Ina nae oe e hoao hou inni ana e a'e ma ko'u mau alahele apau e ike auanei oe, i kuu mana, nolaila o ka hoolohe ke ola a o ke kuli j ka niake e kuu kaikamahine!'Aole he pane hou aku o Julia no kela mau olelo a ke I)uke, oiai ua maopo[K> aku la no iaia na mea apau, alaila huli aku la ua ddbe nei imua o kana wahine a i aku la: •"Ua maopopo no anei ia oe keia mea a maua e kamailio nei?" "Auhea oe e kuu haku!" wahi a kana wahnie me ka leo malie,' rae ke kuoo nae, alaila hoomau hou mai ia i ke kamailio ana: •'Euhea oe e kuu haku!" wahi a kaiiā wahine me ka leo malie, aka me ke kuoo nae. alaila hoomau hou mai la i ke kamailio ana: "'E hoomanao i ke auo o kau mau uiea e ninau mai nei ia'u, no ka mea a,ole ia he waWninau ano ole; e hoomanao pu hoi i keia mau mea nui ekolu, ihea, pehea a uokeaha la oe e ninau eoai iiei ia'u? Ta oi loa aku ko f u komo kukonukonu ana maluna o keia mea au e ninau mai nei a «ia emi hoi ka'u keiki; nolaila mai hoao mai oe e hookikina ia'u ma kekahi auo!" Na kela niau olelo a kana wahine i hoopii liou aku i ka wela iloko o ke (luke, a nana pono aku la ma na maka o kana wahine, a he liookahi no ana mea e ike la, o ia no ke kuoo e hikij)le ai iaia ke hoole ae i ka haawi ana aku ? na mahalo kiekie ana no kela . wahine ana i aloha ai. <4 lJa makemake au e ike liookahi ia oe e kuu waliine i kekahi manawa, a e kamailio pu kaua maluna o keia kiniiuhana ano nui," alaila o ke ku ae la no ia o ke (luke iluna. a kaha aku la no ka hemo loa ana iwaho o kela keena. I ke duke hoi o ka hala ana aku, i kulike ae ai ka makua me kana kaikamahine iluna, a hoi aku la no ko laua mau iuuii pakahi. I ka hoea ana aku o Julia nialoko o koua rumi, e noke mai ana kana kauwa i ka hoopouopono i kona mau ukana, oiai ua maopopo loa ka haalele iho o Julia ma kela wahi iloko o ka wa pono. He mea kaumaha no i ka makuahine ke noho iho maliope o ka hala ana nku o kana kaikamahine e like me ka laua o ka hooholo ana. aka no ka pono nae o ke kaikamahine, aole he manao au'a iloko 0 Oila ia Julia e nolio hou mau me ia koe wale no ka hookuu ana aku i kana kaikamahine e hele e imi i kahi e loaa ai iaia ka uohona oluolu a hauoli ana. l'a loihi ka noho ana o Cila malalo o ke duke a ua ike hoi i ke ano o keia kane hou ana, e loaa ole ai iaia he wahi manaolana no ka jm)uo o kana kaikamahine ana i aloha ai, koe wale no o ko laua noho pu ana mai, e hoomareia aku ana me ke kane a ke duke i makemake ai, a ma ia ano, aole loa ka makualiine i makemake e ike aku i ke komohia o kana keiki iloko o na hookaumahaia ana, Aole no nae i ahewa o Cila maluna o ke duke, oiai ma na mea aiui i hoomaopopo maiuuli wale no o kela uiau manao;ku-ee mawaena o na hale a elua i nee mai ka manawa kahiko mai, i ae ole ai ke duke e mare aku o Julia me kekahi o na mamo a ke Dela Toa. Me ia ike no nae o Cila e ala uiai ana ka manao hoowahawaha aiue ka huhu o ke duke mamuli o ka hoohokaia ana aku o kona makeiuake, ua makaukau no nae oia e ku aku imua o ua kane nei ana, aka o kona ae ana aku e lilo kana keiki i mea hoomainoinoia, aole loa oia i aa e ike o Julia ia haawina, a pela oia i kokua nui ai i ka manao hookaawale i kana kaikamahine mai ke alo aku o ke kanaka ana i hoolilo aku ai iaia i hoa pili nona. Oiai aole he nui o ka mauawa no ka hoomakaukau ana, a pela no hoi ka nui ole o ihv ukana e lawe ai me keia alahele awiwi loa, nolaila o ka mea wale no i makemake nuiia o ia ke dala, a iloko o ka manawa pokole. ua haawi mai la o Cila i kana kaikainahine he ekolu haneri dala ma ke gula, me kekahi kikoo dala i hiki aku ma kahi o ka eliiua kaukani, ma ka manawa o kana kaikamahine e hoea aku ai i Aukekelalia. Aolo he mau hana naua i hoopioloke hou i ko lakou mau noonoo mu k* )a koena la a hiki i ka poeleele ana, aka i ka manawa nae i uhi mai oi ke ano liula o ke ahiahi, ua aeia aku la ka puuku a ke duke wahine e hemo mailoko aku o ka halealii me kekahi puolo, mamuli o ka loaa ana o kona palaj>ala ae mai kona hakuwahine mai, n i ke aumoe iki ana Iho, i oili aku ai, o Julia me kana wal hine me Luseta i hoano e ia laua iho a kohu mau kahunapnle, a r mamua o ka haaJele ana mai o ua mau mea mahuka la i ke alo o ke dukewahine i huli akn ai o Cila a pane aku la ia Luceta: "Ke waiho aku nei au i ka hanoli o ka~u kaikamahine iloko o kou liina, a ia oe e hele pu ai me ia, e malama loa oe iaia mai na pilikia mai he nui, a o kou haua ana i na mea apau nona e pono ai, ua hoohauoli loa mai oe i kona makuahine nei, e noho ako ana me ka naau kaniuhu." "Mai hopohopo iki oe e kuu haku, no ka mea e Uke me ko'u minamina i kuu ola, }>ela no auanei ko % u minamina i ke ola o kuu haku, a uuii inaka'u iki oe no ke kau aku o kekahi pilikia maluna oua." wahi a Luoeta me ka puliki alia aku i ka lima o Cila. la pau ana o ka Cila kamailio ana aku i ke kaikamahine kauwa, ua apo mai ta oia i koua mau lima i kana kaikamahine, alaila honi aku ia ma na papalina, me ka hawanawana ana aku i keia mau olelo o ka makee kdiki: "Ke hele !a oe e kuu kaikamahine mai kuu alo aku, aka o ka'u kauoha wale no ia oe. mai hoopoina oe no kou makuahine nei. Aole a'u au'a hou ana iho ia oe, aka ke hookuu aku nei au ia olua e hele, a mai hoopau manawa wale kakou ma ke ku ana ma keia' wahi." u Mai kanalua e mania no ko'n kakau mau mai ia oe, a ma ka leka auanei kaua a elua e ike ai i ko kaua noho ana. ,!> Ta lalau koke mai la nae o Luceta i ka lima o Julia a pane mai la: u Ua lawa keia manawa no ka ike ana, e hele ae kaaa oi malu ke kula." U E hele io olua i keia manawa," wahi a Cila o ka pane ana ae 1 kana kaikamahine, alaila ua haawi na muki hope ana, o ka nalo mai la no ia o Juiia ma iloko o ia poeleele mai ke alo mai o kona |makuahine. UOKŪNA V. E haalele kakon ia Julia me kana kauwa wahine e kno f e hele ana iloko o ia pouli o ka po, a e hoaui iki ae boi ka kakou nana an&

no Paiakiko, pehea ako oei la oa opio la, ke b«x>makaukaa j>u iuai nei paha oia oo keia hoakai heie ana me kana aioba do kahi e I<xaa j ai ia laaa ka maha aiue ka paiekaoa. E hoomanaola nae, o ka haie&lii i ka ai o ka makoak&oe o Pa- i lakiko, aia no ia ma ka aoao komohana o ke kuianakaahale. ' Aia hoi ma kahi kokoke loa i aa halealii la, e ku ana kekahi ] haiekoa a ma kekahi o na keena o oa hale nei. aia malaiia o Pala- j kiko kahi i ka ai, a ua kahikoia hoi oia me kekahi koloka loihi, me | he mea la he hana nai kana e heie akn ana e hooko ma kela po. j Ua hoohalaia ka hapanui o kona manawa ma ka hoioholo ana i o & ia nei, aka *i kekahi manawa nae. e hoi mai ana oia a ko mamaa pono o ka paka, ftia hoi ma kona man maka e hoike mai ana i kekahi heleheiena maikai ole. a na kela ano maluna o kona maa i hooia mai f aole be oiaikai o kona noonoo e hana la i kela manawa, e haohao ole ai no ka mea heluhelu no ke kumu o ia ano e o ke kanaka opio. E ku malie ana no nae o-Paiakiko rae ka maopopo pono ole o kana mea e hana aku ai, ia manawa i iohe aku ai oia i kekahi mau kaina wawae mama e pii mai ana ma ke alanuipii, a iloko o na sekona helu wale no, ua kikekeia mai la kona puka, a i kona wehe ana aku, eia ka o Lueela, ua hoea aku la ua mau kalkamahine nei ilaila. "0 oe mai la ka ia e Lueeia, o olua pu mai la no anei me Julia? n i ninau koke aku ai o Palakiko, no ka mea aia wale no kona noonoo'maluna o kana aloha kahi i kau nui ai. v «Ae r eia oia ma kahi kokoke loa, o maua like mai la no, a owau ' 0 maua ka i hele e mai la,e hoike aku ia oe. M "Ina pela e kahea aku oe iaia e komo mai iloko nei i keia manawa; aole a kakou maka'u ana ma kekahi ano." j Ua emi hou aku !a o Lueeta ihoj>e. a ka % i mai la i kona haku ! imua o Palakiko, alaila o ke pani houia aku la no ia o ka puka me | ko lakou hoi ana aku noloko o ka hale e noho ai, oiai hoi o Julia i holo aku ai a noho iluna o kana aloha, he hookahi no hana o ka noke i ka uwe. Me he mea la nae. ua auhee aku ka |K>ino anie ka pilikia m'ai ia Julia aku mamuli o kona hoea ana aku imua o ke kanaka ana i kau aku ai i kona mau manaolana no ka palekana, alaila i -ka mahie ana ae o ia mau ininnke ikiiki o ke kupilikii, ua huli mai la o Palakiko imua o Juiia a pane iho la me ka leo malie: "Ua makaukan anei kakou no ka huakai imi i ko kakou pono," wahi ana nie ke kukulu ana ae ia Juiia niamua pono ona, me ka nana ana aku hoi ma na maka o kana aloha, ina paha aia kekahi manao hopohopo iioko o Juiia no ka aio aku iloko o na pilikia he nui. "Ua makaukau au me kuu wahine i na manawa apau, a i hoea mai la maua imua ou, 110 ka haaieie koke ana iho ia Milana nei, a imi aku i kahi e loaa ole ai na hoopilikiaia mai; aka pehea nae oe, ua makaukau anei oe i keia manawa?" "Aole au i makaukau, aka aole no ia he hana nui, e hiki ana ke pau pono ko'u mau hemahema iloko o ka hora hookahi. Ua hoo« una aku nei au ia Pekelo e hele e hoomakaukau mai i mau lio no kakou, aia oia a huli hoi mai, o ko kakou haalele koke no ia me ka hoohakalia hou ole iho. M "A pehea, ua maopopo no anei keia liele o kakou i kou makua--1 kane?" i ninau aku ai o Julia no kona makemake no e loaa ia lakou ke kulana maalahi ma ka lakou huakai hele. "Ua hoike aku au iaia e pili ana i ko'u manao ana e haalele iho ia Milana nei, a ua haawi inai oia i kona ae me ka maalahi, oiai no nae aole 110 i lilo i mea nui iaia ina paha no ko'u hele a hele ole paha. O kana wale no oka hoike ana mai ia'u, ina ka au i paa i ka hopuia ma keia kakahiaka e na koa o ke duke, he uuku loa kahi I mea hiki iaia ke liana mai no ko'u pono. nolaila aole au maka'u ana | ma ka aoao o ko'u makuakane." j t4 Alaila o ke ano iho la anei ia o kou makua, aole he nana nui mai no kou pono?" "Aolei like ko'u makuakane me ka nui o na makua e ae, oiai ua hele oia a piha loa me ka huhu ia'u, 110 ko'u hookokoke mau uia ka halealii oke duke. He mau kumu liilii eae no nae kekahi o kona huhu ia'u, aka aole a kaua nana i kana huhu mai, nolaila e haalele kakou i keia wahi i keia manawa. "Pehea, ke mauno nei no anei oe e.hiki ana ia kaKou ke haalele ilio i ke kuianakauliale nei me ka maalahi?" wahi *a Julia me ke ano kanalua no ko lakou pakele mai na koa mai o ke duke. "Aole loa o'u kanalua no ia mea, oiai ua ninau mua au i ka maalahi o ko kakou alahele a ua maopopo ia'u e hiki ana ia kakou haalele iho i keia wahi me ka maalahi. Ua hoouna eia aku nei e a'u ko kakou mau puolo apau no I/>kate, a ilaila ka kakou huakai | e kamoe aku ai, a maiiaila ae e hoomau aku ai ka kakou huakai hele no kahi e ioaa ai na hoopilikia oieia mai." i "Auwe! heaha aku la hoi ka kakou olaila," i hooho ae ai o Julia me ka maopopo pono ole iaia o ke ano o kela alahele a ka makuika i hoolala ai no lakou. "Aia ma ke komohana hema kela wahi au e olelo mai la!" "Aia io malaila kela wahi au e i niai la, a mai kela wahi mai kakou e a'e aku ai ma ka muliwai me ka hakalia ole. Ina no ka holopono o ka kakou huakai no kela wahi, alaila e hoea ana kakou ma Kalena i ke kakahiaka, a ina he o ia mau no ko kakou ikaika, alaila e hoea aua kakou no Viena mamua o ka poel<?ele ana o kela la, oiai aole o'u makemake e liiamoe aku kakou he wahl okoa. Mai maka'u nae oe e kuu aloha, aka e hahai mai mahope o ? u, a e hilinai aku kaua ike Akua. Nana no e alakai ia kaua i kahi oka maha." Me kela mau olelo hope mai ia Palakiko mai, o kona oili aku la no ia ma ka puka mahope o ka hale. a hahai aku la no hoi kona mau hgp mahope ona. Ke alakai la oia ia Julia ma ma ka holo loihi e kilohi ana hoi ma na keena lehulehu, a mamua o ko lakou hoea ana aku ma ka puka mahope o ka hale, ua komo ae la o Palakiko ma kekahi wahi puka uuku a oili aku la lakou iloko o ka palii. Aole nae hoi lakou nei i hele pololei aku no ka pnkapa, aka ua alakai aku la no o Palakiko i kona mau hoa no kekahi wahi halepule uuku, alaila akahi no oia a ku iho me ka huli ana mai ihope a i mai la i kona mau hoa: "Mamua o ka hiki hou ana ia kakou ke hele aku imua, ke makemake nei au e haawi mai olua i kekahi hoohiki paa," me ka hohola ana ae oka minoaka maluna o kona mau papalina, "Malia paha o manao mai olua aoie o'u hilinai mahma o olua, aole peia ka mea oiaio maoli, aka Ke makemake nei au e hoopaa ia kakou apau malalo o kekahi hoohiki e kumakaia o!e ai i kekahi o kakou. ke alahele a % u e alakai aku ai ia olua, aia kakou hoi apau a puka iwaho me ka laelae. he aiahele ia i ike oleia e kekahi mea hookahi maloko o ka halealii. owau hookahi wale no, a aole no hoi au i makemake e kamailio olua i kekahi mea,okoa aku no ko kakou alahele o ka palekana ana mai keia wahi aku." "Alaila e papa loaia ana anei maua aole e kamailio iki, ina no hoi ia oe maua e kamailio aku ai i kekahi manawa?" wahi a Jnlia me kona ano kahaha no I kela kauoha papa a Palakiko ia laua. » "Aole loa olua e kamailio iki i kekahi kino ola ma keia ao, ina no owau ia, ua kapu loa ia ma ka hoohiki a'u e manao nei." "Ma ke ola ana o na anela hemolele, ke ae aku nei au e haawi i ka'u hoohiki malalo ou e kuu hakn, aole loa au e kamailio iki i kekahi mea olai an e ola ana ? n i pane aku ai o Loseta me kona ma kemake loa e &ooia aku i ka hiki i kona haku ke hiliuai mai maluna ona. <4 Owau po kekahi e hoohiki aka ana imua oo e kuq aloha, aole au e hoike I kekahi mea huna i kekaiu kino kanaka ma ka houua nei. a ia-u e make aku ai. e waiho pn ana keia ilaea me a'u iloko o ka hia kupapau," wahi a Julia. (Aole ! pau.)