Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 23, 9 June 1911 — HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO

MOKUNA XXXVII, ; KA UVI AXA O TALAFODA ME MOLE. j Vt-M»no<» iki kahukaa 110 kekahi minuke a ia ioaa ana o| ka 1 ni ° lii: niahao mn au na kela kaiiaka i puka nidi| n»-i i'.iai ka haK kuai niai mauiua o kou puka ana uiai, uo ka niea j iaia i j»uka niai ai iwaho. ua hi'le mai oia e nioau ia'u i ka mea ej j ( j|i ; jrm i na li«». a iaia i liuli aku ai e hoi ua hikaka iho la ma alamii a m"i hina ioa iho paha ilalo ina aole i \*ii\ koke i ka hopuia! iho ♦ kekahi kanaka. | -Kokok** loa oia e komo iloko o ke kaalio nei ma keia manawa [ ana i hina ai. - k Ina iK-la ua pololei, naaano'keia ekedala. Ina i>ela ea, e hoohuli iiou ae oe i ke kaa a holo hoa aku 110 ke alanui l'mi-kumamalua >,*. V wahi a Mok» a uoho hou iho la oia iloko o koua noho. Hoohuli hou ae la o YYalker i na iio a hoomaka aku la ka hele ho'i ,ma no kahi a Mole i kauoha aku la i ke kahnkaa e' lawe hou aku iaia. Ia hiki ana akn a laua i ka hale i hoakaka ia maloko o ka pepa, 1»>1m iho la o Mole ilalo a heie aku la i ka hale e ninau ai i ka waliine kauwa i hele mai e pane i kana bele o ka hookani ana aku, uo ka j iiinau ana aku ina paha aia o Mr. Talefoda iloko o ka hale ia ma-j «awa. 4, Ae, eia no oia iloko uei, n ivahi a ka paue a ke kaikamahine I kauwa me kd heleheleua hoihoi, a no ka mea, ia Talefoda i hiki mai ai i ka hale, ua ike koke iho la oia i ka haule ana o kaua ekedala, a e noke ana i ka huli ialoko o ka hale no kana ekedala nalowale, me ka noonoo ole i kahi i haule ai. Ilaawi aku la o Mole i kana pepa hoolauna i ke kaikamahine kauwu a i aku la iaia e hele aku e haawi i kela pepa ia Mr. Talefoda me ka olelo aku iaia he makemake oia e ike. Ua aneane paha e piha ka eliina minuke o ko Mole kali ana iloko o ka rumi hookipa mamua o ka oili ana mai o ua loio la me ka hele 0 kona helehelena a li-o me he mea la ua noho ia e kekahi uhane haukae o ka po. Ua hoohikileleia oia i kona ike ana mai o ke kaikamahine no aua L ike ai iloko o ka halekuai, oia no keia e ku aku nei imua o kona alo, a nana pono mai la me ka helehelena ine lie mea la e ninau mai ana heaha mai nei kau o ka miki ana mai nei oonei? I ua kunaka la i koino iniū ai, ku ae la o Mole iluna a i ka hookokoke loa aua aku i ke kauaka haawi aku la i ke ekedala. Ma ka Mole mea o ke kainaillo ana inahope niai, aole oia i ike i kekahi kanaka pi, makee, alunu mamua e like me kela kanakil aua i ike ai i kela la, Ina hoi aole ke dala o kahi leo mahalo uo la lioi, ua lawa ia e haawi mai ai i ka iuea uana i hoihoi pololei aku i koua waiwai, he oki loa no. t "Iloko o ku'u kaalio keia ekedola i loaa mai nei ia'u,'* wahi a Mole o ke kamailio ana aku. "Ma ke kamailio mai nei a kuu kahukaa, ua manao oia nau keia ekwlala me he mea la ua oili mailoko ae o kou pakeke i kou wa i liikaka ai a mai hina loa ilalo ma kahi kokoke i ke kaalio." Holokiki koke mai la ua kanaka la imua a lalau ino mai la i ke ekedala me ka helehelena alunu a i mai la: I'We, o kuu ekedala io no keia. Eia no iloko nei ko'u pepa hoolauna me kekahi mau pepa e ae e hoike ana i ko'u wahi i noho ai— e hoikeike aku au ia oe. v "Aohe waiwai o kou hoikeike ana mai ia'u ia mau mea, ua pau mua loa mai nei ia'u ia mau mea i ka nanaia, a pela au i maopopo loa ai i ka ona nona keua waiwai ame kou wahi i noho ai, v wahi a Mole. "Ao, ua pono kela wehe aua mai la au," a lioomaka ae la e wehe uo ka nana jH>no ana ilio ua lilo pnha kekahi mau pepa dlila a aole paha. Mea kau i ka hele o kela ekedala a piha i na dala jK?pa a me kekahi mau lelo a haawi mai la hoi i kekahi wahi dala hookahi i uku no ka mea nana i hoilioi a i malaiua maikai kona waiwai, lie ole loa no. I ka elemaknle makona e weliewehe ana i ua bila dala, pii ae la ka ula ma ko Mole mau a no ka mea ke helulielu aku la <>ia i na manao a pau o ke kanaka iiuua ona me he Aea la ua kakauia koua mau mauao apau iluna o kekahi apana i>epa. Ike maopopo loa aku Ia oia i ka manao o kela kauaka aohe ona hilinai i kekalii mea, me kona liopoliopo mau e haoia a i ole e powa ia ana pahn oia i kekahi la e hiki mai ana, ana i maopopo ole ai. ' Uauoli loa au i ka loaa ana ia'u o keia ekedala me ka liiki pono ana ia'u ke hoihoi liou mai ia oe me ka nalowale ole o kekahi mea," wahi hou a Mole; i4 ua manao mai nei au e hoouua mai i kekahi elele a nnna e holhoi liou mal ia oe, noonoo liou mai nei nae au he oi aku no ka pono na*u pouoi no e hoihoi mai a pela au i hiki kino mai la iniua ou uo ka haawi pololei ana aku ia oe." Aohe hoi he i mai o ka pono e me ka mahalo nui ia oe no ia hoilioi j>ololei ana mai la o'u, he oki loa, nanakee wale mai la no ia Mole me he mea la he pilia hoowahawaha kona i ka ike mai i keia kaikamahine i ka hiolo o £a pilali a o ka mea hoi noua kela kaalio naui ana o ka ike ana inai mawalio o ka halekuai. la pau ana no o ka Mole kamailio ana, hele aku la oia a hiki i ) ka puka a no ka mea, o ke ano ohaoha ole mai o kela kanaka ka mea nana i hoopnanuanu loa ae la i ke koko iloko o kona kino holookoa. me he mea la o ka makani iniki ili o ka iiooilo ke pa ana maluna ona. * K anehe aku ana o Mole e puka loa iwaho a e haawi mai i kona aloha i ke kanaka i hoohauoliia ka naau no ka loaa hou ana o kana okinlala, a ia wa pane mai la ua kanaka la i ka i ana mai: • Aloha oe e ka opio inaikai/' ke nana iho la no nae i ke ekedala ana a leha pu mai lala Mole ia manawa. "Manao au e pono e ukuia aku kon luhi o ka hoihoi ana mai la," aohe olelo maopopo mai, "eia mai kou ukn o ka hoihoi ana mai la i ka'u ekedala; e ole mai la oe loaa hou; niai hoaa au me ka uele i kahi kenikeni ole i koia mau la aku/' Aohe pane aku o Mole no ia olelo mai la a ke kanaka, pii ae la aao ka ula ma kona mau papalina & i aku la: "Aole, paaia akn no kau dala; ua maopopo ia'u ua hauoli oe no ka mea a*n i hana aku nei nou o kou hauoli wale no no ka loaa hou ana ua lawa loa ia uku uo'u, a nolaila ea, e hookuu mai oe ia*u e hoi. "0 \e aloha no kou. e Mr. Taiafoda f n a knnou aku la o Mole nie ka haahaa loa, he kunou haahaa hoi i hiki ole ai i ka naau mako-na o ua kanaka la ke hoopupu iho i ka haawi mni i ka mahalo n«i ia Mole. la hala ana aku o Mole, ku iki iho la na kanaka la me ka hilaiiila no kona haawi oie ana aku i kekahi uku maopopo i ka mea nana 1 hoihoi mai kana ekedaia, ina paha he mea okoa ka mea i loaa ai, ina o kona lilo koke no ia i kanaka hoaa ia manawa e hiki ole ai e loaa kana al ame ka uko o kona hale hooiimalima no ia man la ana l e noho ai, a no ka mea, maioko o ua ekedala la a Mole i hoihoi hou f tku ai me ka maikai. ua piha ka ekola kaakani dala ma ke dala pep<fi I » ma ke gula. I ke kaa ana aku o Mole iluna o ke kaalio, e hoopuka man ana «U i kela in ea, *ttrtafoda! Talafoda! Ibea 1* au i lohe mua ai i kela

! 4 llr in*>a no "K*'ki a*a*i lob*» iki al a m»» h>* ia 'iki' \l\i. iki tu> au i kona nn'- k-k:»?u w.»h - '. ii;ū- la «ai wahī, a*»ht* hiki iki i;īt'n kf h«>*maiia*> i īa p<»htbiti! *»;a i h«n .tkn ai :i bui I kona U-ir ū;«a akn ; luaa akn <> kv kaaiio. a iaia nae i k'*ui«> l«».i aku ai n»>k»k«» o ka h.ih-. «a palaka h>a ibo ia iaia ka iu*>uvm> hou ana ae no keia kunaka ai.a i<> ka hiMiponiaikai aaa aku la ma ka h** ; h».i ana aku i k »;it: [waiwai a haawi iaia. u«> ia manawa. - J MOKI'NA XXXVIII. \ i KA I'iUPO NOl MK KF AHKW'A LOA lAIA IHO. I | He eliina hora uia ia hoj»e iho. aia •» Mok*. nve kona aahu kilika | haienaU iia. nie ka lu*!eheiena i like loa uie kekahi kanialiiwahine» \ ine kona lauoho hinuhinu kohu kihka na |*ttia a kohu kalaunn maj luna o kona po«». me k* kahi lei daimana v kau'ana, e ka ana iloko | o ka hah'Uoho o ke Kanikela me kana lede. Pii ke kulana o tui | kaikamaliin»* iiihnne nei la, a ka ohana Ti»mepela i hoohenehene ai ' i na la i hala aku! Ua ukali pu kona makjiakane iaia ma kela hele ana e ike i ke Kanikela; i keia manawa, na hoi hon mai kela maikai o ke ola kino 0 Mr. Heterafoda e like me kona mau la e haulani ana. Iloko o na la he kanalima o kona hooikaika aaa e lo«a ka waiwai, e okupe mau ana oia ma kana hookele hana ana, a i keia m»r nawa ke hooqiaka bou nei oia e a'o i ke ano o ka hana ame ke ola ana. 0 Kalefoda kekahi i ukali pu ia laua, eia aae, be mau kapuai elaa kona mahope o Mole ma o ia hele ana ae a lakoa, a ke nana aku nae iaia i keia manawa, be keonimaaa oiaio ma ka aahu, ka olelo a na ka launa kamailio ana, e hiki ole ai i kekahi poe hanohano ke hoohewahewa iaia, a no ia haawina oi kelakela i loaa iaia i lilo ai oia i kanaka opio punaLele loa iwaeua o ka poai a ka poe hanohano o Wakinekona. Ia pau ana o ka lakou ike ana me na kamaaina o ka hale, ku kaawale iki ae la lakou ma kekahi aoao i loaa ai ī kowa no kekahi poe e-ae e hele ae ai e ike i ke Kanikela me kana lede, ia manawa ua hele ae la kekahi kaikamahine uuku me ka aahu keokeo me kekahi huihui pua ma kona puhaka a i hoopaa ia ma kona apo. a haawi ae la i kona lima i paa i ka mikini lima ia Kalefoda. "Ke manaolaua nei au aole no hoi paha o Mr. Pakona e hoopoina ana i kana ike ana mai i kekahi o kona mau hdaloba kahiko loa," wahi ana me ka minoaka ana ae ia manawa. "O, Miss Atola!" wahi a Kalefoda, a haawi mai la i kona lima no ke aloha ana i ka opio maka palupalu. u Aole au i manao e halawai ana kaua maanei i keia manawa a ke hauoli loa nei au i keia hui ana i keia manawa. "Aole au i poina ia oe a ke hauoli loa nei au i ko'u hui hou ana me oe. Eia mai nei ka oe ia nei? I ka wa hea oe i hiki mai noi?'' "Alua ae nei o'u la ia nei; aole au i poina i kela halawai ana o kaua ma Havada, a aole no au i poina i kela hana koa loa au i hana ai ma ka hoopakele ana ia Mine mai ka make mai ma.kela la aua i haule ai i ka pali. "E hoomanao mau i kela hoopakele ana au ia Mine me ko'u olelo mau iloko o ? u aole au i ike i kekahi kanaka opio koa loa i e like me oe. I "Ua lilo i mea hooponiuniu mau i ko'u poo ka hoomanao ana ae | i kela iho ana au maluna o ke kaula no ke kii ana ia Mine e kau malie {mai ana iluua o ka laau ame kela hoi ana mai o olua, aneane au e maule i kekahi manawa ke hoomanao ae ia hana weliweli i hana ia e oe a e haawi mau ana ko'u naau i ka mahalo ia oe no ia hana koa loa au i haua ai e hiki ole ai ia'u ke hoopoina i na la apau o ko'u ola ana." T "E oluolu oe e hoopoina loa ia mau mea i kaah&pe loa a e nana aku ia mua," wahi a Kalafoda o ka pane ana aku me ka aka ana ae, a ke makemake loa la oia ia manawa e hoololi ae i ka laua mea e kamailio hou ai. <4 E ae mai oe ia'u e ninau aku o kau huakai mua loa no anei keia 1 Wakinekona nei?'* "Aole: lie mau manawa lehulehu no ko maua i liolo mai ai i Wakinekona nei i ka wa i kohoia ai o papa i Senatoa no ko makou apana i kela hooilo aku nei, a i keia manawa me he mea la e noho liuliu loa iho ana makou ia nei no kekahi mau pule, no kekahi hana nui a papa. "He mau pule ae nei ko papa ia nei, mamua mai oia' o ka holo ana mai a i kela Poaono aku nei no īnaua o mama o ka hiki ana mai," wahi a eGteruda Atola o ka hoakaka ana mai. "Pehea oe i hiki mai ai ianei? Eia no anei oe ia nei e noho nei a i ole o kou hiki ana mai nei no paha ia? He kupaianaha maoli ko kakou akoakoa ana a pau ianei i keia manawa?" wahi hou a Geternda me ka akaaka ana mak "Pololei no ia au i kamailio mai la, aka, e hoomanao oe, i kou wa e manao ole ae ai e halawai aua oe me kekahi o kou mau hoaloha o kou wa iho la nae ia e halawai ai, pela ka niaa ia i kekahi manawa. • "He makahiki a oi au e noho nei i Wakinekona nei; aia au iloko o ke keena hana kuni o ke aupuni e hana nei, a no ia hana no hoi au i kauohaia ae ai a hoi mai ia nei." "Ke ike aku nei au ke pii mau nei oe ma ke alapii o ka hanohano i na manawa apau, oia paha ea?" wahi a Mi«* Atola o ka pane ana mai me ke kaholo ana mai o kana nana ana me ka hoohie inaluna o ka helehelena ui o ke kanaka opio me ka hialaai nui. "Ua maopopo mua no ia'u he kanaka opio oe e hooikaika mau ana e pii ma ke alapii o ka waiwai ame ka hanohano, a no ia haawina a*u i ike maopipo aku ai ia oe olelo iho la au~lloko o'u, aole loa au e hoohikileleia ana ke lohe ae ua komo ae oe iloko o ka Hale Keokeo ma ke ano he lunamakaainana a i ole he Senatoa paha i kekahi la.•' ; "O, e Miss Atola, he kulana kiekie loa paha kela e hiki ole ai ia a ke pii aku," wahi a Kalefoila me ka pii iki ana ae o kona nla no kela pai loa ana mai la a Geteruda. "E Mi««s Atola, e noi aku ana au ia oe ina paha oe e ae mai ana e hoolauna aku aa ia oe i kekahi hoaloha; he hoaloha a'a e manao nei ina no ko olua launa a hookaumaina ia olaa iho, e lilo ana olua i mau hoaloha pilipaa loa ma nei mua aku," wahi a Ka!efoda o ka hoolalau ana ae> i ka laua kamailio. a O, hanoli loa au i ka lanna aku me ia a me kekahi hoaloha e ae paha ou. e Mr. Pakona/' wahi a Getemda o ka pane ana mai. Ia loaa ana mai o ka aeia. buli koke ae la o Kalefoda ia Mole, oiai oia e kamailio ana me kekahi lede. a i ka pau ana o ka laua kamailio ana, hoolaanaia ae la na kaikamahine opio no ka manawa mua loa. « 1 ka minuke mu& y loa a Mia» Atola o ka nana ana ae i ka helehelena nohea o Mole kona -ike pu ana ae i ko Kalefoda nana ono ae me ka minMl-ii maluna o Mole» hooniaopopo iho la oia. na komohia like ke aloha iloko o na opio. a rae he mea la o kana wahine aku ana no ia e mare aku ai> '*He wahine kapono maoli kela nana, ua kupono like lana kekahi na kekahi." wahi a Geteruda i noonoo iho ai iloko ona. "He wa&ine u'i maoli no kela e nele ole ai ka hoohihi o ka naaa o na kanaka opio ke ike aku, eia nae, o na wahine helehelena maikai a pau iloko o ka aina, aole no lakoa apan loa i hoohalikelikeia ke kupono me Kaiefoda." U bai ana ae o na kaikamahine opio elua ua hoomaka k«k? ka piplll o ka naaa o kekahi i kekahi. a i ka Kala ana o ka bapaha bora ma ia bope ibo, oa paa loa. ae !a ko laoa ano uaKhini a me he mea la he maa kaikamahine iaaa i kamaaina wale no kekahi maa makahiki !oibi a e lilo aka ana iaaa be maa hoaloha no ke koena akn o ko laaa maa la o ke ola ana. Ala ma kekahi kibi o ka ramK he mamao !oa no oae mai kahi

*aka o kela jwv opio o kn ana. k«» kn nana mmi mai la ka Ta!a | me ka hialaai nui i keia poe opio e kuku aku nei. Ina be maka kilo kekahi iaa i kela mat»a«a *> ik«4a aku ana ; no ke ano e o kona helehelena no kooa ike mai ia Kalefoda e ku po ana me keia maa opio. He kanaka ka Umo Talafoda i'komo nai o!e ma na anaina a ka ; pie hanohanv>, aka nae. mai kona manawa i hikī niai ai i WAkiae» ! kona a hiki mai i keia po ana e ike mai nei t na opu\ hooh«»I*> iho la j oia e hele mai e makaikai i ka imikaii ana a ka maka bau«4iano ' iloko o ke Kapiula o Wakin« k*»na a e ike nona iho i na mea apaa [ e hanaia ana malaila ame ka nani o na aahn o na kane auie na »a | hine. 0 ka ninan dala he ninau liilii loa w iaia. a no ka mea. na uoi a ua iawa loa oia me ke dala e hiki ai e hoolawaia kona makeoiake ma na mea apan ana e makemake ae ai. laia i komo mai ai iloko o ka nimi, ua ike koke mai la no oia !a Mole me ka hoohewahewa ole. oia no ke kaikamahine i loaa ai • ke ekedala ana a i hoihoiia aku ai iaia me ka nalowale ole o kekahi wahi keueka. 1 kinohi nae ana i ike maa ai ia Mole ua maapo oia he kaika mahine maikai o Mole, aka nae. i keia manawa ana e ike bon mai nei, ua j>a hanen ia iho ko Mole maikai i oi loa akn mamoa o kela ana o ka ike maa ana me ka nui o kona makahehi maoli no ka u*i 0 Mole. laia e nana mai ana ia Hole i keia manawa he hihiu maoli kona man aahu i oi loa aku mamua o kana man aahu i ike mua ai; ke ike pu mai la oia i ka o ke daimana ma ko Mole poo. ka uniauma ame na manamanalima. a o kana e noonoo ana ia mauawa he kaikamahine paha o Mole na kekahi kanaka waiwai loa, a i hoomahuahua loaia mai nae hoi kona koho pela mamuli o kona ike ana 1 na lio nani ame ke kaalio nani ma kela la. I kekahi keonimana i kamaaina mna iaia kana hele ana aku e ninau i kekahi mea e pili ana no Mole me kona manao aa mao(H>|H> iaia na wea apau e pili ana no Mole. Mahope o ko laua kamakamailio ana no kekahi mau moa pili i ka hana a oiai e paanaau loa ana no iloko o kona noonoo na mea e pili ana ia Mole ninau koke aku la oia i ka i ana aku: "Ua hala paha he hapalua bora ko'u hakilo pono ana i kela kai kamahine e ku mai la ma o me ka lole kilika halenalena a uo ko'u manao o oe paha ka i maopopo iki i na mea apau e pill ana iaia, oia au e ninaa aku nei; na maopopo no ia oe kela kaikamahine ame kona mau makua? Owai kona inoa a aia ihea oia e noho nei?" 4< o ke kaikamahine hea la kau e manao la? He elua kela mau kaikamahine e ku mai la, o ke kaikamahine anei me ka lole killka?'* "Ae, oia," wahi a ka loio Talafoda. "O, ae ua ike au iaia. O Misa Heterafoda kela. He kaikamahine u'i a nohea kela aole anei ou manao iho pela?" wahi a ke keo* nimana. "O kekahi kela o na kaikamahine u'i loa iloko uei o Wakinekona nei i keia hooilo, aole oia wale, aka he punahele oia na na mea apau ma na wahi apau ana e hele aku ai. "Oia kekahi o na kaikamahine waiwai loa e noho nei iloko o keia kulanakauhale, he waiwai kona nona ponol iho, oiai nae, be makahiki hookahi i hala aku uei ua noho hana oia malalo aku o kekahi kanaka. a i kona make ana aku ua hooiliia mai kekahi pomaikai nui maluna ona." "He mea oiaio ia au e kamailio mai nei?" wahi a ka lok> o ka niuau ana ae me ka manao ui i maopopo pono iaia na mea apau; ua lilo na olelo a kona kokoolua o ka hoakaka ana aku i mea nui loa iaia. "Ke ike aku la oe i kela kanaka e ku mai la ma kela aoao, oia kona makuakane; kela kanaka e ku mai la me ka uiniumi keokeo ua hele a poohina. "Elima -niakahiki i kaahope aku nei ua kaulana ola ka Moi o ke dala ma ke kulanakauhale o Nu loka, a mamuli o kekahi hana ep* loa i hanaia ua poho kana mau dala apau loa, a hoi mal la ia nel no ka noho hana ana he kakauolelo no ke aupuni. "Oiai no oia e noho hana ua loaa iho la i kekahi ma'ilolo nana I hoomailo loa iaia no kekahi mau uiakahiki i hala a« nei, a no kela ma'i ana ua hoopauia oia mai ka hana mai a ua aneane loa e lilo i kanaka makilo. " "Oia ka manawa i loaa ai ka hana i ke kaikamahine he kakaoolelo pilikino na kekahi keonimana Pplani waiwai loa, he Kanlkela Palani i hoonohoia mai i Wakinekona nei, a me ia wahi loa* oukn i hiki ai e loaa ko laua ola a hiki i ka ili ana mai o kela waiwai nnl maluoa o kela kaikamahine au e ike aku nei," "A i>ehea i loaa mai ai i kela kaikamahine kona waiwai noi i keia la?" wahi o ka ninau hoomaoe a ka loio. "He moolelo loihi loa maoli kela e wehewehe aku ai a pau pono i keia manawa, a ke ike nei au aole i lawa loa ka manawa e hiki ai ia'u ke hoike aku i na mea apau," wahi * ke kokoolua. "0 ka mea ano nui paha a'u e hoakaka pokole aka oia ka hoopakele ana o kela kaikamahine i ka moopuna wahine a kela keonlmana Palani a o ka lua, oia kona hoopakele ana i ka home o kela keonimana Palani mai ka aihneia ana o kana mat\ waiwai makamae, a mamuli o ka hilinai loa o kela keonlmana Palani malana o kela kaikamahine, ua hookoha mai la iaia i kahuhanai no kana moopuna wahine oo ole, kona hooilina hookahi wale no ma keia ao aie ka waiho pu ana iho i kekahi puudala nui ma ka inoa o kela kaikamahine, Miaa Heterafoda. "O ke komo koke ana mai nei no ia o kela kaikamahine iloko o na pohai o ka poe hanohano e like me ia au e ike aku la I keia po, a I ko'u nana aku ua lilo oia i punahele a i pulakaumaka no na mea apau e halawai ana me ia y mamuli o kona u'i. "Aole o na kanaka opio wale no ka i haulehla iioko o ke aloha nui iaia, aka o na wahine kekahi i makahehi i kona u'i. "Ua hauwawaia ae i kela mau la akn nei e mareia aku ana oia me kekahi kanaka opio i pii mai na anuu like ole mai o kona ola ana a ke noho hana nei oia maloko o kekahi keena hana o ke aupuni. "Ma ka moolelo o kela kanaka opio a'u i lohe mai ai, he kulaaa ilihune loa ka kona a mamnli o kona hoomanawanui me ka hooikaika ua komo aku oia i ke kula nui o Harada a puka pono mai me ka paa mau i ka hana ma oa hana like ole mahope iho o koaa pnka pono ana mai—be kanaka opio naauao oia me ka pono i kona kalana. "Ke ike aku ia no anei oe i ua kanaka opio la e Ipu mai la, me he mea la e hoolauna ae ana oia ia Miaa Heterafoda i keia I«de opio 0 ka hoii ana aku la." Pii koke ae la ka ula ma na papalina o ka loio, a no ka mea o ke kanaka opio ana oka ike ana akn e hoolauna ae aaa ina led« opio, oia no o Kalefoda. Ua ike aku no oia i keia kanaka opio e ku mai ana, aole nae ola 1 manao o Ka!efoda ( a i keia huli pono ana mai o Kalefoda, akahi no oia a ike pono mku a oia ke komn o ka pii ana ae laoka ula na kona mau papalina no kona ike ana ako i kela keiki haahaa loa e bai kau pu mai aaa me ka poe kiekie a hanohano o ke KapHala. "Uha, o ke kane kela a kela kaikamahine e mare aku ana, ea?" wahi a ua loio la me ka hoowahawaha. u Ae, na hoike ia ae ko laua xnare akn ma ke akea a ma ka la mua o lanuaii ae nei laua e mareia ai; ke aana aku ia laua ua kupono loa laua, be mau opio like no a ua like ko lana naanao; ua kupono ke kane na ka wahine a pela no hoi kela kaikamahine ua kupouo loa oia na kela kanaka opio. Ua lohe iki no oe ika iaoa o keia keiki? O kona inoa e kapa mau ia nei o Kalefoda Pakona, a ma ka lohe I ha*iia mai la'u mamuli ka o kekahi alia kaaahi i hui mua ai iaaa; mal paa loa ka aa ohua olua o kela kaaahi i ka make iaa aole ka hana aioha a koa a kela keiki i hana aL (Aola I paa.)