Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 23, 9 June 1911 — HE PANE IA OE E KOHALA NUI KOHALA IKI. [ARTICLE]

HE PANE IA OE E KOHALA NUI KOHALA IKI.

i£r. Lueaāwpooopono o ke K»fkoa, Aloha oe: F*h«i kar. {>act e Kohala oai T KMhnla iki, aole makoo »v> keia smva wj!e a« nei B<*. mai kahīko icai ko makoa noho an« me ea. 'lii. oia;. 0 ko oiakoa kaleaea ia o ka fciki aaa mai i Oahu Bfi. aole makoa be poe bcn>pilipili ai i. he kahiko au. aa īkemaka lUwio ke aa moi. ao*e e i-ke me oe, no aehioei wrale ae la so.

E hoolohe mai oe i ka'u mea ea ikemaka: o ia hoi ke:a: I ka ira i hoao ai o Kamebameba me Kaahumanu. aole kekahi poe okoa e kokoke imua o k« alo o kana wahine, oia o Kaahumanu; AĪa wale no o na keiki a moopaea a kona makuahine hanai; o'a boi o Kahaopulani: o lakou wale no ka poe naaa e lawelawe i na mea apan e pāli »aa * kona kino a o kela kauaka au e ike la i ka nobo mahope o ke kua o Kaahumanu e paa ana i ke kahili, o kekahi makjakane ia «*u o kona inoa o Kalapanahiole o Kamehameha. o ia moopuna ia a Kahaopulani. a o ke kaikamahine imna o ke alo o Kaahnmani. o ia no o Hakaleleponi o ia moopana no ia a Kahaopulani, a o >a la i lobe oe. Make ka makou hanai o Kamehameha. bele mai o Kaabumanu noho ia Oabu nei r hele pu mai me ko'u k ipuua j wahine, oia hoi o OkĀ\v«Wav»b:riaubiH' | me kana poe keiki o'a o Kaiopi w Hu- i lali k Kalakua k Kapiimok« w l'noa k. K«>hoia o Halali oia kekahi lunal;anawai ia manawa, elima ko lakou nui t eia na inoa o keia poe: Halali. Ku hia, Kaaukal, Waolani, Honokaupu, kukuluia o Halekauwila no keia poe, a o | Kinau ke kuhina nui. a o L>ho)ib*~io- j Jani o ka niaka oe o louli ka moi ia manawa; mahope mai hoiho- ia o llalali no Waialua; a malaila ota i nohv> ai a hik i i koua make aua; a o Tnea bo>hoi ia i Konohiki no Manoa, a o Kapiimoku hoihoi ia i konohiki no Honokane; o Kalakaiia. konohiki no Kauluwela, a oia no au o noho nei »a Kauluwela a h'ki i keia la.

Make o Liholiho noho ae o Kauikeaouli; kaheaia ua pua a Palena, na pua a Luabin«% na pua a ka I, na pua a ka mahi, e hoi mai i kanaka no ke alii, o ia ka hoi mai o ko'a mau kaikunane, oia o Waihoikaea me Kaopena na pua ia a Luahine, o na keiki a keia poe alii, be hulumanu ko lakou olelo ana, he poe ke'ki kaukaualii, no Kaoikeaouli\ale no keia mea he hulumanu, aole 1 na ]ii aoie i na lii e ae. Aohhe unu e kokoke aku ilaila, aia wale no he poe noloko o ia koko.

Make o Kauike&ouli, noho ae o liiholiho a n»are ia Kaleleonalani, moopuna a Ki'liimaikai; e hoomnopopo iho oe, o na keiki no keia a Kahaopulani i hanai ai, oia o Kamehamelia ame Keliimaikai, make o liiholiho noh.) ae o Kapuaiwa; make o Kapuaiwa noho ae o Lunalilo ilaila leha pono tho ko ike 9 Kaaloaikanoa noho ia Umihuhimakaokalani nana mai au e pane aku la.

Make o Uuiihulumakaokalani, noho o Kaaloaikanoa ia Kaniauepa, naoa niai o Lunalilo. I ke au o na moi iiaila an, a ihea oe i kela manaira? Aole au 5 maa i uei meu he knauhau, a haakei wale aku, aole no au i kuauhau wale aku, aka. he ku-e, a he pale ka*u ia Naeole «o ka luea au i hoolaha hoopunipUni ai iinua o kavjehulehu ua ike mo 00, aole na Naeole i hana o Kamohaniehaj>ehea oe i a'o ii i ka wahahee r**f)ia uae paha, a : a ka pono a )ohh kahi helu o ka la.

A.»le paha au i kakali a pau ka'u poe alii i ka make, alaila hoike ae au i keia mea. Nau hoi ke kumu o ka hana, uo ko hoolaha hoopunipuni n« Naeole i hanai ia Kamehameha. A aole oe e hana i kela hana epa, aole e lohe i kuu leo, ua paa ka waha e like nife ka olelo a, ke kupuna, aia a pa i ka leo alaila o i«a nianawa ia e pane ai. Pehea ka hoi ko ike knauhau i ike ole ai oe i ke alii i hanau ma kela pohaku a ke ninau mai nei oe ia'u. O ko waha ia e kakani ma'i ne», aole ke kino, ua like oe me ka ipu olelo (Talking Maehine). Aole aa i wale aku, aka qao ka lele mua. Ke ha'i aku nei au ia oe roe ka oiaio, aole e liiki ia oe ko ku mai imua o* kuu alo a pa o mai. E like me ko huna i ko inoa piela au e makemako ole ai « pane hoa aku ia oe. O ia mo nae, o kau hana ia ua lehia, o ka hoopilipili, a hoopanipnni. KAMAKA STILLMAN. Kauhwela.