Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 28, 14 July 1911 — HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO

MOKUKA XLI. KO MAKAEA HOIKE A.\A. 5 -\f a ke'a manawa i halawai ai oia me kekahi wahinekanemake -\r • N" loka * hol ° ae a * * Kaleponi no ka ike ana i kekahi o « ■ ,ia makamaka me kana kaīkamahine, a mahope o ko !aua ana a komohia ke aioha iloko pakahi o laua, ua hoohuiia i a ka mare r oiai no e ola aku ana kana wahinemare o Bela • • Ma keia mau hoakaka a pau a'u i hoike aku ia e ike mai oe f * M , ]>mcpela ka makuakane ponoi o Kalefoda a o Bela Abota k .;;,v niakuahine. i :i manawa i haalele ia ai o Bela a mahope hoi o ka loaa ana lekahi leka ia ia inai a W'iliama Temepela mai no ko laua , . a ? c loaia. hooholo o Bela Abota i kona manao e aho ; ».,, u a na e noho pu me kona mau makua. t' P :i .\bota i kaawale aku ai mai ke alo aku o kona mau man loa ka manao o kona mau makua no kona holo ma-lu . i •: !»are ma-lu. Ua iilo ia.hana ana i kumu hilahila a i kumu k-:.a mau makua, a o ko laua kumu ma'i ia nana i hoona- ; ; ia laua a hiki i ko laua make ana. i i M r. Abota ko laua mea i make nuta, a he mau mahina ekolu ... i)-. niai. make aku la kana wahine. \ amua o ka make ana o ka makuahine, a oiai no e mau ana ... no'u. kauoha mai la ia'u e holo aku i kona hale i kekahi I , 'iiiki ana aku o'u hoakaka mai la i kona manao, oia hoi, he nke - »ia e liooponoponoia na waiwai apau o laua no ka hooili , , r n ka laua moopunikane, ke keiki a Bela Abota. • l 'e m.»!aki ko kela mau mea, a oiai laua e waiho ana i ka ma'i, v • h-iui mai la au i kekahi la e holo aku, a he hana nae ia nana t „ a.iluiohao loa mai i ko'u noonoo i ke kumu o ko laua kauoha ana ' a u i hiki aku ai. ua hoakaka mai la o Mr. Abota i kona manao i . :i); knnake oia na'u e uku i ka molaki o laua, oiai, ua nawaliwali la-a a ua haiki ka manawa, a ina no ko'u ae, o na loaa a pau o na ! i'.alima o na aina, na'u ia e olii no ka hookaa ana mai i ko laua I'a ae koke aku au ia manao o Mr. Abota, a ma kekahi la ae im iianaia na mea a pau me ka holopono. •• Ma ia Ia hookahi no i hanaia ai ka palapala hooilina e hooili ana i na w aiwai a pau maluna o Kalefoda mahope o ka hookaaia ana o r.a au' apau. ".Ni-laila, e Maria, e ike mai oe, o Kalefoda kekahi kanaka opio w a:\vai nui i keia la ina no ke kaa o ka molaki a na makua i hana ai īa ii. A«>le i loihi loa ma ia hope mai, make pu aku la o Mrs. Abota, a n<ilaiia, o na pilikoko kokoke wale no o laua e ola ana, oia o Bela a;;u' kana keiki. i!e makahiki paha a oi i hala fa ia hope mai, hoi hou mai la o i'.eia i ka home o na makua; ua hala aku laua i ka make, nolaila, ua is;\kok.> liookahi oia no ko laua ola ma ka hooikaika ana i ka hana e l-aa ana iaia. "Anlo i maopopo o Bela i na mea i hanaia e na makua ame a'u e pili ana i na aina ame na waiwailewa, nolaila, ma kekahi la, hele nai ia oia imua o'u me ka hoopepe oia hele ana mai a hoike mai la i ki'iia hewa mamuli o, kona holo ma-lu ana aku ahiki i kona hoi hou ai.a mai e like me ia i hoikeia ae nei mamua. "Aole loa o'u hoihoi e ike hou aku iaia niahope o kona hana ana mai i kekahi hana hoohaahaa a hoohilahila loa ia'u, aka nae mamuli < keia hiki kino ana mai ona imua o'u a mihi mai la me ka hoouwei:\ve, ua like ka hehee o ko'u manao paakiki me ka hehee o ka hau i k.i !a. l'a hoakaka mai la oia i kona manao e hoihoi mai ana oia ia KalewMa e noho me a'u no eha makahiki, me kona malama hoaahu a hoonaauaoia ahiki i ka pau ana o kona manawa i hoopaaia me kona hoohkoia me hookahi paaiole ame iwkalua-kumamalima dala i ka la hope ioa ana e noho ai me a'u, a no ia hoolakoia ana ua ikemaka oe. e Maria," wahi a ka loio. "Oia ka paha ke kumu o kou hoihoi ole i kela keiki ahiki mai iV' i keia la?" wahi a Maria o ka ninau ana aku. ' \e. no ka mea, aole o'u makemake e malama i ke keiki a kekahi wahine i hoohoka ino loa mai ia'u, a o ke keiki hoi a kekahi kanaka i kaiii aku i ka'u mea aloha mai a'u aku oiai e makaukau loa ana no ko maua hoohuiia. "Aoie i loihi loa ma ia hope mai, ua loaa iho la o Bela i ka ma'i ikaika loa a o kona ma'i no ia a holo i ka make, a laki loa ko Kaiefoda hoihoi muaia ana mai e noho nie a'u loaa ka mea nana oia e niaiama maikai ahiki i kona nui ana, a no ia wahi aku o ka moolelo he mea makehewa ia'u ka hoakaka ana aku, no ka mea, ua ikemaka oe i ua mea a pau i hanaia. "Aole hiki iki ia'u ke maopopo niamua i ke kumu o kou hoino ana i kela keiki e like me kau i hana ai, aka nae, i keia inanawa akahi no au a maopopo. ' la maopopo no ia oe aole kela keki i ike a lohe paha i kahi mea c l 1 '!» ana i kona makuakane. ua hana oe ma ke ano hoopunipuni he hoaloha oe no Mrs. Pakona mahope o kona hoi ana mai ke komohana wa l .. a nau no i a'o aku iaia e hoopaaia kela keiki malalo ou i ka wa e kokoke loa aku ana kela wahine e make, me ko manao nau e hooponopono ma kekahi ano i ka waiwai o kela keiki, me ku noi maoli aku no nae e malama i na palapala a pau no kela keiki ahiki i Kona wa e oo ai, a eia nae, i ko wa i ike ai ua nui kupono o Kalee maiama i kona waiwai a me kela mau palapala aole oe 1 hoiaku iaia, me kou manao maoli e huna loa ia mau palapala ina e ana ia oe ke aio ae i ka poino e ala mai ana." Aole anei ou manao. e Mana, ua oi loa mai la kau mau olelo mamua o ke kupono?" wahi a ka loio o ka ninau ana mai nie a kalakala, ia Mana i hoomaha iki iho ai no ka hanu ana, a ke waie la no kona mau manamanalima oiai no oia e paa ana i ka v.-a-hi leka. . Oi loa akn ka auanei ka ikaika," wahi a Maria. "Ua hooholo au ? K0 u manao, me ka hoomanawanui no kekahi manawa e hoike aku ! ' keia mau mea me ka hopo a o keia ka manawa kupono V a ' tK> hoike ana aku ia oe, a i lohe mai oe aole au e \! n °* l>e ana 1 kuu ike ana aku e hooko aku ana oe i ka hoiar.a i na waiwai a pau o Kalefoda iaia. h hoomanao oe, aneane e piha ka umikumamawalu makahiki o , 11 !, °ho ana malalo ou, a iloko oia a pau ua hana waleia no e a'u na hana maikai loa nou a no kou ohana, o ka oi aku nae ! a •<>; e mai o ko Mrs. Talefoda make ana aku, a no ka mea, ua loaa a 11 ka manao ua aie nui akn au iaia no kona a*o ana mai ia ? u i ke 410 o na hana a pau maloko o ka home^ Boko o kela manawa loihi a*u i noho hana ai me ke kunukunu ole, j 0?lC 00 1 hoopii iki ae i ko'u wahi uku, aole no hoi au i ne aku ia oe e ae. ua waiho aku no au ia hana nau e noonoo iho % eia nae, me ,a mau wahi kenikeni liilii i loaa mai ia'u mai a oe mai, ua hoouluulu nie Ua hoolilo nui ole no ko'u nana aku no ko'u mau !a hapauea e l *i mai ana mca natt a e malama mai ia*u. i keia manawa ua malaelae ko'u alahele, a i ko'u noonoo iho 80 i hoopalaleha waleia e a"u koe wale no leo u hoakaka ole

f ana i ko'u manao ponoi no ka'u mea e hana aku ai, a no ia hana nae ke pani nei au i ka maaawa i hala wale ra« ka iiana oie ia i keia manawa. ina aole e komo hou aku ana kou poo maUIo o ko kaupokts hale. hana nui na'u ke kaohi ana i ko*u alelo iloko o ka manawa i haU, i ka wa au e pepehi ana me ka hoopuka mau i na o!ek> ino ia Kaiefoda e like me kau hana mau. a ma kau olelo i hoakaka mai nei i maopopo aku ne» ia*u aohe kumu iki o kou hanaino ana iaia. j "A(rfe oia ka i hapa hewa mai ia oe; aole oia i kupono e hoinoia aku no kona hanauia ana mai i keia ao he keikikane na kekahi kanaka okoa aole hoi nau. "Uoko o kau mau hana ino a pau i hana ai maluna o kela keiki aole oia i kaniuhu, ua uumi wale no oia i kau ino a pau i hana aku ai; ua hana oia i kau mau hana a pau i hoounauna ai iaia e like nie ka ioihi o kona noho hana ana molalo ou, me ka pono ame ka pololei a eia nae, ua hana aku oe iaia me ka hilahila loa rae he holohoiona la—i oi loa aku mamua o kekahi kauwa kuapaa. "Ua lilo i mea nui na'u e noonoo ai ka hiki ana ia oe ke hiamoe lealea i ka po mahope o kou hanaino a hili ana iaia me ka laau me ka manaonao loa. "Aole a'u mea i inaina hookahi ai a oi aku mamua o ka mea kupono mamua o ko wa i hookuu ai iaia e hoi i ke kula nui o Havada me ka loaa ole he wahi huaolelo oluolu a hoolana manao mai a oe aku nona, a ina nae i loaa ia'u ka ike ia manawa e like me ka'u e ike nei i keia manawa, aole loa oia e hele aku ana me ka nele o kekahi mea ma kona lima e like me ia ana i hele mai ai." 4, 001ea maoli ka hoi kau mau olelo e Mana i keia la, he ano hou i loaa ae nei ia oe i ike oleia e a'u mamua, a nolaila ea, manao au ua hiki mai i kou manawa e hoohamau loa ai i kou leo, mai kaniailio hou mai ia'u i kekahi mea e pili ana i keia kumuhana a kaua i papaleo iho la," wahi a ka loio o ke kamailio ana mai me ke kalakala; o kona mau maka ua hele a po i ka ula no ka piha i ka inaina me ka hilahila pu. "He oolea io no hoi ka'u mau olelo no ko'u piha mai i ka manao. Ua hoonaku waie keia manao iloko o'u no kekahi manawa loihi i hala akahi no au a hoopuka aku imua, hauoli loa nae au i ka loaa ana ia'u o keia manawa maikai loa e hoike aku ai imua ou i ko'u manao no ka manawa mua loa. Ke ike nei nae au ua aneane loa e pau ka'u mau mea i makemake ai e kamailio aku o ka pau ana ia, a oia keia: "Heaha ana kau hana i manao ai e hana aku no ko Kalefoda' pono?" "Aole a ? u mea i hoolala ai no ka hana ana aku i kekahi mea e pono ai o Kalefoda ,pela ka'u ike iho i keia manawa," wahi a ka pane a ka loio. "Aole au mea i hoolala. ai ?" wahi hou a Mana. "Ina aole oe i maopopo ,alaila, na'u oe e hoike aku i.kau liana pono e hana ai. "O ka'u hana e hoolala aku nei ia oe nau e hana me ka hookaulua ole, oia kou hoihoi koke ana aku i na waiwai a pau o Kalefoda iloko o kona lima, no ka mea, ua ike oe i keia manawa ua oo kupono oia e lawelawe ponoi ai i kona waiwai. "Ua ike oe nou iho he wahine ilihune loa wau, aka nae. oiai au e noho hana ana malalo ou, ua hoouluulu mau au i ka'u mau wahi kenikeni ukuhana a pau au o ka haawi ana mai a ua hiki aku ka huina oia mau wahi kenikeni ma kalii o na haneri dala, a no kuu akenui e loaa ko Kalefoda pono, e haawi aku ana au i na keneka a pau oia mau dala no ke kokua ana ia Kalefoda no ka hakaka ana no kona pono imua o kekahi aha, oia ka hapa o ka waiwai a kona kupunawahine i waiho iho ai nona. "Pehea la 'kou manao e ka Loio Talafoda no keia hoakaka a u, wahi a Mana me ka pii ae la o kona wela ia manawa. "Aole anei oe i manao o Kalefoda kekahi o na keiki niaikai loa i

hanauia mai i keia ao e haaheo ai kekahi kanaka e like me oe no ka loaa ana o kekahi keiki maikai loa ? "Aole anei i komohia iho iioko o kou naau ka hauoli no na hana maikai, kokua a piha aloha a kela keiki i hana mai ai nou a 110 kekahi poe e aku? "Mai lilo oe i puulehu i keia la, ina aole o Kalefoda i mauna i kona ola no kou ola. Ua hoolilo oia iaia iho i kahuma'i i kou wa ma'i me he kahuma'i la e malama ana i ka mea ma'i, oia mau hana aloha ana»ia oc, aole loa i lawa kou waiwai e uku aku ai ia hana maikai ana, ae hai aku no au ia oe ano, ina oe e hoao ana e hookaa i kou aie iaia mai keia manawa aku ahiki i ke sekona hope loa o kou mau la o ke ola ana, aole loa e hiki iki ana ia oe ke hookaa i kōu aie. Eha aku la paha oe, ea, i keia mau olelo, aka nae, he mau olelo oiaio wale no keia e 'kohu ole ai kou nini ana iho. "Ua hana oia i kekahi hana koa a kaulana loa a kekahi poe kanaka kakaikahi loa i hana ai ma kela po pauahi; o kona hoopakele ana i 'ke kanaka ana i ike maopopo ai ua hoino aku iaia a i hana aku hoi i ka hana manaonao ma ka hili ana iaia me na pauku laau i kona wa kamalii e noho hana ana malalo ou, oia kekahi o na hana nani loa ana i hana ai; aole' oia i panai mai i ka ino no kau ino i hana aku ai iaia. # ... "Aole no i pau kana hana maikai ia oe malaila; ua haawi mai oia i kona rumi i hanaia a maikai nou e moe ai a hoi aku oia e moe ma ka rumi mahope, he rumi i hana ole ia a maikai, he ahona oia e moe ma ka rumi ahope, he rumi i hana ole ia a maikai, he ahona iki ae paha ka rumi auau he maemae mamua oia rumi, eia nae, ua auamo oia ia ehaeha no kona nana nui no kou pono i liiki ai iaia ke hele mai e kiei ia oe no ka manawa i ko'u wa e hoi ai e hoomaha īki. "No kekahi mau po lehulehu i hala ae nei, oia kekahi i ala mai e kiai ia oe me ke kunukunu ole me he mea la he makuakane ponoi loa oe nona. ~ . "I kela mau po ou e kalilolilo toa ana, ua maopopo la oe aole hiki ia'u ke ku kiai hookahi ia oe, no ka mea, ia mau po ua aneane loa oe | e hele aku ma kela aoao o ka Muliwai loredane, kokoke loa e haa- ! lele mai i keia ao, a e ole ka nui hoomanawanui o Kalefoda mawaho ae o'u loaa ai ia oe ka lanakila i keia la. "E ke kanaka i hoola houia mai ka make mai! Aole anei he naau aloha iloko ou no kela keiki piha aloha ia oe? He puuwai anei kou i hanaia me ka pohaku e ike ole iho ai oe ia mea he aloha no kekahi mea hana aloha aku ia oe?'' "Manao au ua lawa loa ae la ka'u mau mea i makemake ai e kamailio no Iceia manawa, nolaila, e haalele hookahi iho ana au ia oe j no ka noonoo ana i keia mau mea a pau a'u i huepau aku la imua ou. | "Aia no iloko o kuu pahulole kela wahi pahu uuku a'u i kamailio mua aku nei ia oe kahi i waiho ai, a e hoike maopopo aku ana no au imua ou i keia manawa, ina aole oe e hana i kekahi hanaJcupono no Kalefoda, e haawiia aku ana kela pahu e a'u iaia me ko u hahai akti iaia i na mea a pau a oia ka wa au e ike iho ai aole au ma kou aoao, a hooki iho la o Maria i kana kamaiiio ana i aneane loa aku e like me ka nuku. Ia hooki ana iho no o ka Maria kamailio ana, Vu ae la oia iluna a hele aku la mai ka rumi aku a laua o ka papaleo ana iho la me kona haku, me ka haalele hookahi ana iho i ka loio e nalu nui no na mea a pau ana o ka lu ana iho la a ku ke ahua na ka loio haku ona e noonoo, he noonoo ana i moeuhane mua ole ai e oili mai ana kekahi kumuhana oia ano ia manawa. Aole o Maria i hookokoke hou mai i ka loio ahiki i ka manawa o ka aina awakea, a ia manawa akahi no. oia a lawe mai i kekahi mau meaai nana iluna o kekahi pa nui, he mau meaai ono e hlki ole iho ai i ua loio la ke hoomanawanui i ka moni i ka haae, i ka aala no o ka mahu o na meaai e kukuku mai ana ka mahu moni t i ka haae. Oiai o Maria e hoomakaukau ana i ke pakaukau, ke leha ma-Iu ae la oia i ka loio i ka noho mai, a ma kana nana aku i ka helehelena o ua loio 1a i maopopo iho ai iaia e ko ana kana mea i iini ai, no elua a ekolu paha manawa ana o ke kaalo ana ae mahope o ke kua o ka

noho o ka loio. kunokiinoa iho la kona poo me hc mea la c olelo iho ana. "oia kou [K>no o ka ae mai i ko'u makemake." Aohe i kamailio hou mat ka Loio TaUtoda laia no kela mau mea a laua o ke kamailio ana ia kakahiaka. he mau mea oki>a wale no kana o ke kamailio ana mai ia Maria. a iloko oia mana*a ana e kamailio mai ai me ka oluolu wale no. he mau olelo oluolu a Mana i ike iho ai ua apono ua loio la i kona mau mea a pau i kamailio aku ai. Ma keta~auina !a ua hoomamao mau loa o Mana iaia iho mai ka Joio aku, me ka hoike mai i ka !oio ma ke ano oia kana wahi kumu* pale no kona hoahiuhiu ana oia ka nui o kina tde holoi, aka nte, ua hoomakaukau mauia eia kana mau meaai no ka auina ahiahi ime na aina e ae. "Akamai maoli no oe e Mana i ke kuke," wahi a ki loio, i ka wa i laweia mai ai kana mau meaai īmua ona, "aole oia wale. aka, ua hooiaio mai oe ia iho he kahuma'i makaala a malama pono i ka ma*i.** "Mc ka mahalo ia oe," wahi a Maria me ka hauv>li no ia paha ana mai ona. "Mai loaa ole paba ia'u keia makaukau ina aole au i a o ponoia e Mrs. Tāla£oda —nana i paka'ia'u» oiai oia e ola ana a hiki i ko'u HIo ana i wahine makaukau e like me ia au e ike mai U. t4 Nona ka mahalo nui kupono loa au e haawi aku ai. aole ia'u— he haumana wale no au nana, a ina paha no kona oU i keia la. e haaheo loa ana oia i ka mahaloia o kana haumana; no Mrs. Talafoda a'u i ikemaka ai oia kekahi o na wahine e haaheo loa ai na kane no kona maiau loa ma ka malama ame ka hooponopono i ka home a o kekahi hoi o na wahine maluna o ka ilihonua i kup«.>no loa e kapaia aku he puupuu paakai no ka honua e pau- ole ai ka li'u." Ua lilo paha ka Mana mau olelo o ka pane ana aku i kumu eha no ka loio. a i ole, he mau kumuhana e ae no paha ka mea nana e hooluuluu loa ana i ka naau o ka loio. aohe he hiki ia Mana ke ike, hoOkahi nae mea hiki iaia ke ike iho ua luuluu loa ka naau o ua loio la mamuli o ka nui o kona hanu ame ke kani msn iho o kana uhu— he haawina luuluu i maa mau ole ka ikeia aku iaia mamua. Ua pau ae la ka ai ana a ua ioio la me ka hamau loa, aka nae, oiai 0 Maria e makaukau ana e haalele iho i ka rumi a e kaikai ae am 1 tce pa nui no ka hoihoi ana aku iloko o ka rumi kuke, ninau koke mai la oia: "Ea, e Maria, ua hoi mai nei anei o Kalefoda; M "Ae, ua hoi mai nei; o kona hoi koke ana mai nei no nae ia halawai mai la au me ia maloko o ka holo la ia'u i Uwe mai nei i kau mau wahi meaai "Ina pela, e oluolu anei oe e hele aku a ma ka puka o kona rumi a noi aku iaia ina e hiki ana iaia ke hele mai iloko nei e hoolula ai i kekahi hora hookahi me a*u i keia ahiahi;*' Ke olu loa la o Maria no keia ninau a kona haku—maopoj>o iha la iaia e ko ana kona makemake, oia hoi e hoakaka ana ua loio U i na mea apau ia Kalekx\a. a o kana mea nui no ia e iini nui ana ia manawa. "Ua pono kela." wahi a Maria. O kona eleu aku la «o ia me kft holokiki ana a ku ana ma ka puka o Kalcfoda. E aneane aku ana oia e kikeke i ka puka a kani hou aku ana ka bclc a ka loio, a hoi hou inai la oia ihope. * "E Maria! "Ae. eia au—heaha ka huaolelo a kuu haku." "E lawe mai oe i kela walii pahu uuku au i olelo mai ai aia iloko o ko pahu ke hookani aku au i ka bele; lohe oe." "Ae." Oia wale ae la no kana wahi huaolelo a pelu hou aku la oia ihope 110 ka hele ana aku e kikeke i ka puka o ka rumi o Kalcfoda. He mau sekona i hala ae mamua o kona kikeke ana aku i ka puki o Kalefoda, o kana hana mamua ilio oia ka holoi ana ae i kona mau waimaka a kiheahea ana ma kona mau papalina. Aole oia i eha mai i kona haku, aole no hoi oia i nukuia mai t kaanini ai la hoi oia i ka eha. aka, he waimaka no ka hauoli kana i hoohanini iho ai a 110 ka mea, ia minute iho la ua maopopo loa iaia o kela kauoha ana mai la a ka loio ia Kalefoda he kauolia ia no kon» pono ame kona pomaikai.

MOKUNA XLII. KA MOOLELO O KA LOIO. Hele awiwi aku la o Maria i ka halekuke me ka pa nui i piha i na pa ame na pola, a ia waiho ana aku, hoi koke ae la e huli ia Kalcfoda a loaa aku la iaia iloko o ka rumi waiho bukc e heluhelu ana mahope 0 kona aeia ana mai e ka haku wahine e noa iaia na wahi a pau o kela hale. "He manao ano nui anei kekahi au i makemaiee ai e kamaiiio mai ia'u e Maria?" wahi a Kalefo<la o ka ninau ana mai i kona wa i ike mai ai i ke ku aku o Maria ma ka puka me ke no pihoihoi, a wehe ae la oia i kana uwaki no ka nana ana iho i ka manawa, no ka mea, ua olelo aku oia ia Mole e hiki aku ana oia i kona hale i ka hora eiwa oia ahiahi. "Ae. he manao ano nui ka'u e hoike aku ana ia oe, aole nae no*u ponoi iho ia manao, aka. no ka loio. E hele koke mai oe mai kali. o ka manawa kupono wale no keia e hooponopono ai no ia hana, aohe wa kupono hou aku." wahi a Maria. "Ina pela ua pono, e hele koke aku au e hooko i kau kono," a ku ae la oia iluna a hahai mai )a ia Maria, a i ka hiki ana i ke alapii, pii aku la me ka nehe malie a i ka hiki ana ma ka puka o ka rumi o ka loio kikeke aku ia no kona aeia mai e komo aku. "O ke aloha ahiahi no kou e ka Loio Talafod, pehea oe i keia ahiahi?" wahi a Kalefoda mahope o kona kaheaia ana mai e komo aku. "Ke pii mahuahua mau ae nei hor ko'u maikai," wahi a ka loio. "Olelo ae nei o Mana be makemake ka oe e ike ia'u, pela anei? He hana anei kekahi au i makemake ai e hana aku au nou?" wahi a ka Kalefo<la ninau a ke pahaohao la oia i ko ka loio nianao e hoopuka mai ana iaia. "Xoho iho ilalo alaila hoike aku au i ka manao o kou kenaia ana aku nei, M wahi aka loio, a kuhikuhi mai la ia Kalcfoda i ka noho ana e noho iho ai. "He moolelo loihi ka'u e hoike aku ana ia oe, a ke ike a nei no au e lilo ana ia moolelo i mea hoohikilele loa aku i kou noonoo ma kekahi ano. "I ko'u wa he wahi bepe wale no," wahi ana o ka hoomaka ana 1 mai e wehewehe, make aku la ko'u makuakane. | "He kanaka waiwai oia, nona kekahi man aina nui ame kekahi home nani kahi a makou e noho ana. Mamua o kona make ana aku, hana mua iho la oia i kekahi palapala hooilina e hooili ana i na waiwai paa ame lewa i kuu makuahine me ka waiho ana i ka mana apau iloko o kona lima nana e hana e like rhe kona manao. "Elua makahiki mahope mai o ka make ana aku o kuu makuakane, mare hou aku la oia i ke kane no ka lua o ka manawa, he kanaka ilihune loa kela, he mu ai laau wahi a ka olelo. he liilii loa kahi dala e loaa ana iaia ma ke kakau ana i kekahi mau buke moolelo, a no ka hapanui o ka manawa e nele mau ana oia i ka hana me ka nele pu i ke dala. , "Aneane e piha ka makahiki mahope ma>, hanau hou mai la ne keikikane iloko o ko makou ohana, oia ktiti hoahanau-hapa, a ma ka la hope loa o na mahina be umi-kumamalua mahope mai, make aku !a kela kane elua a kuu maknahine a noho wahinekanemake hou iho la oia no ka tna o ka manawa. w Mai kela manawa mai aole i mare hou aku kuu makuahiae i kane hoo, aka. na ola mai nae oia a hiki i kooa ike ana i ka nnnm ana a« o kana mau keiki, oia mana* me ko mana hoonaanaoia ana. I pfti4