Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 32, 11 August 1911 — UA HALA O MOSES KUAAEA NAKUINA Pauaho Mai Oia i Keia Ola Ana Mahope Iho o ka Hoomailo Loihi Ana a ka Ma'i. PUHIIA KONA KINO I KE AHI O ke Kino Lehu ka i Hoolewaia ma ka Auwina La Sabati Aku Nei i Hala. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

UA HALA O MOSES KUAAEA NAKUINA

Pauaho Mai Oia i Keia Ola Ana Mahope Iho o ka Hoomailo Loihi Ana a ka Ma'i.

PUHIIA KONA KINO I KE AHI

O ke Kino Lehu ka i Hoolewaia ma ka Auwina La Sabati Aku Nei i Hala.

Mahope iho o ka hoomu.lo ana a ka ma'i malona o kona kino no kekahi mauawa loihi ae nei i hala. ua pauaho mai la o ]lov. Mosps Kv. vaoa Nakuīna i keia ola una ma ka hora ewai i o ka po o ka Poaha o ka puie aku ne* i hala, mawaho ae nei o Kaimuki, a pau iana uiau hana uu kem ao. He uawaliwali ma-j koaa ola kiuo iloko o kela mau mahinn aku nei, a na ia nawaltw»s' i kemo mai iaia e waiho akn i.ka hana ana 1 haawi akn ai i kona iEaika no ka hoohilihuli ana mu i na kanaka opiopio e lilo i poe koo no ka £uanelro o ke ola. l!a hoihoiia ae kona kino waihia ma ko iaua home noho nuuka ae nei o Kalihi. a ma ka auwina ia o km Poalima m, i malamaia ai h« nnaina haip:iTfc ma ka home, alaihi na lawela aku kona kuM» no ke puhiia aaa e like me koaa makemake e kanaia aku oia pela ma ka manawa o kona m&ke ana. Ua nakmaU he aoaina haipuie hoomaoao nona maloko o ka l/aakmi o Kaumakapili ma ke kakahiaka Sabati oe<, a ma ia iuwiaa la iho i malaaia haoU 3i he aaaiaa haipule hoolewa, a iawe loaia aku kona kino fc i hj. no ka hoomoe pn soa akn tne ke kino o kona makuahine uia ilina mauka. o JXaemae. I ka nau* ani &ku i ka juoo!el/i e. kea kanaka Hawaii, ua koao kiao eua iloko o na hana 4«hrukhu. a ua aui noi kona mau hoaloha, a o ka oi )oa aln iloko o na Kk«Uesia Ha*tui. kahi ana i hoohnla ai « kMi&hi maliele nni o kona ola ana roa ka hoobu!iimri awa i koaa iahui e lilo i poe malama i ka pooo KTi»tiaßo. Ina aole i hoapokoleia mai kona ma i la o kv ohk nma, in& na p ha iala na makahiki he iwakalna-kumemaHma o koaa noh'» mare aaa, e hanoii ai la hoī oia »o ka loa* ana iai» o ka neiie aala, aka aol* nae pei*. «& p«B e kana maa

jhana maanei. a ua kuu lea hihi iū) ka manawa mai loa% Ma ka manawa 1 noho iho nei o ka i Ahahui Euanelio Paenloa i keia kau ma ka Luakini o Kaumakapili, ja ike maoliia kona nawaliwai»* me ke pahemo pu waīe mai ne o ka&M uiau olelo ke kamailio mai. a ua loaa ka ike i ntv mea apau iloko o ia mauawa, ua helum kona mau ia o ke ola aoa. a he oiaio, aole i hewa ia mau kohokoho ana 4 ua kahea kokeia mai no oia iloko o ka manawa pokole. Ua hanauia o Moses Kuaaea Xak> ina ma ka la 12 o ka inaluna o luiai, 1867, ma Walalua, Oahu ue nei, oiai kona mak.iakane e noho nua malaila ma ke ano he kumukala olelo Berit3nia, a i ka wa i hoi āku ai o kona luaui makiakaire e noho ma Hanalei, Kauai, ma ke ano lunakanawai apanu, ua hoi oia a noho malaila. & ua komo akj oia i ke kula hanai o Malumalu. ma ka wa o ke kukuluia ae o kela kula ma Kauai. He hookahi makahiki o koua noho .ana maloko o kela kula o Maljmalu,.ua haalele aku la oia i ke kala, ma o ke kikooia ana mai o kona makuakane e ho» aku i kumu kula no v ke Kula Itanai o Hilo, a ua komo aku no o Mo*es K. Nakuuia maloko o ke Kula Hanal o Hilo. a na ka nawialiwali o koua ma-

kuakane i kono aku iaia e haalele i ke kula, a huli lioi mai la no līonol īhi nei : no ka īmi ana i ke ola. I Ua komo om maloko o ke Kala ,o LKahehuna, oiai kona inakuakane e ma'i I ana, aka i ka make ana aku o kona J lunoii,. waiho ōia ike kula, a liele aku la $ hana i mea e pono ai oia ame kona iuaui makuuhine. Ua noho hana oia niaioko o ke waiho buke o ke aupwni, ke keeea e noho hooponoponoia ana e Mrs. Enimu M. Bockley, a me ia.oia i mare ak.v ai he iwakaiua-kumamai ma makahiki i hala ae nei. Ua pii mai o'ia mai ke kulana hale mai, eiele, kukauolel? a hiki i kona lilo ana i Hope Luna no ke aupuni ,a mamuli o na hana ka- [ laialna, kona kumu o ke. kaawale ana. f mai kela keena mai o ke aupuni. i' Ua hoi aku oia a noho ma Molokai mahope iho o kona kaawale ana akj i mai k« keena kakaukope mui, a i ka j makahiki 1893, ua kohoia oia i Luna- | makaainana mai Molokai mai, a niaho- ' pe mai o kela mauawa, ua noho hana | aku oia iloko o ke keena o ka Papa • Hawaii, a ma ia wahi oia i noho hana ai, a hiki wale i kona make ana aku la. He hoahanan oia no ka Ekaleaia'o Kaumakapili, a oiai e hooiilo ana oia i ' kona manawa ma na hana o ko ke | Akua aupuni ma keia ao, ua hooikuika ! oia e hoohulihuli mai i kekahi mahele n\ū o na kanaka opio, a hiki i ko lakou iilo ana i mau kanaka maikai, me ke j kapa ana aku ia Moses K. Nakuina h« n»akua no lakou. » Mamuii o kona imi ikaika i ka makaukau o ka olelo a ke Akaa, a hui pu iho me kona iini nui i mea hoike aki i ke ola iwaena o kona ua I«*> oiu i keiki na ka aha, a hiki wale i • kona poniia ann i kahunapule. I He ewaiu makahiki i haia ae nei, ua i kohoia oia i peresldena nui no na Ahahui Hooikaika Kristiano, he kulana ana i paa ai m« k& mahaloia a hiki wale i kona moe ana aku la; a mamuli no hoi o k*ana mau hooikaika ana, i pii mai ai ka Ahahui Hooikaika Kristiano mai ke k*alana nawaliwali mai, a ; hiki i ka lilo ana i lima akuu uo na • Ekāleaia Hawaii maloko o keia Teri- | tore. ! Ua noho oia ma kekahi manawa ae nei i haha, he komiie no na Ekalesid o Waianae ame Makua, a ia iilo pu hol i komtte kaahele hoeu.u m% kahi o Rev. E. 8. Timoteo he elua makahiki ae nei i hala.

i Ma ka manawa e noho ana ke kau • Ahaolelo aku nei i hala, ua hoi aku oia e noho haiolelo no ka Ekalesia o H«ili, oiai o S. L. Desba e noho ana i kahunapuk» no ka Ahaolelo, a Oialaila t ikeia ai kona nawaiiwaii loa ana mai. He Lnnahooponopono oia no ka Bnke Ka Hoaloha, ka buke e hoio nei iwaeaa ; o na Ekāleaia Hawaii. a he aui ka poe • i hoohuhhuliia mamuli o kana mau manao alakai maloko o kela bake waiwai nui no na kanaka Hawaii. I ka makahiki 1907 ua kohoia ola '» elele no ka hele ana ma ku ahahui nui 0 na Ō. R,o ke ao nei ma Ss?attle, a malaila .i hook%maainaia aku ai oia tne ira alakai o kela hana nui, a ua loaa pa mai ua mahalo ana Uia mai ka poe mai apau i hooikam&aina mai iaia ma ; keha hui nui ana o ot C. £. i M» ka makahiki 1909 ua ukali pi aku oia me na elele ekolu mawaho ae t ona, o ka hoounaia «na e na MokipOni :o Maui, Oahu ame Kauai, ma ke ano ! peresidena no na Ahahui C. H. o Hawaii aei, malalo o kona' mau hoolilo p«raoi iho. Ma ia huakai a lakou «o Aiwerika.ua • nni ko lakou mahaloia. mamiii o ka lakoa mau hlmeni. a ua hoi mai lakoo me na malaho i loaa ia iakou e ka |>oe 1 akoakoa ae m* Bt. Paal. a »a ka '• hoea kiuo aaa mai a ka p«re«idena a n» ka kakauol«»io nui o ka Aha-

; hui Hooikaika Kamtiano ma Honoluli tiei, na laaa ! ohoiaio mai i ka n*ii o ka «oakeeia o kela maa elele a Hawan nei o ka "Koewna a»a akn »a Amerīk&. O keU iho la ke a«<* #ūi o ka moo- , lelo o ko K. Xakun*« ola aaa, vak» he naī no sae kekaßi mau aiea e 'ae i f*il# t'oko> o koua ola aaa. aka ssa ke aao aal &ae ke ol«lo ae, t

oĒa k««r»ei $ i ik>»r4 ke K'.-no £ RO maoii e īn>c-tKaikn ;Toko <» 2-i Lat;a aj>au « ioai \i '\Z a\>feotsa knpuT, > +2.* { eji Hawaii.

MOSES KUAEA NAKOIKA.