Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 33, 18 August 1911 — LOAA KA PAPA KAHU O KAWAIAHAO Hooholoia he Ewalu Mau Lala o ka Papa ma ka Po Poalima Aku Nei i Hala. KOMO PU KE KAHU I LALA Waihoia ka Hana i na Loio no ke Noi Ana Aku i Palapala Hoohui me ke Aupuni. [ARTICLE]

LOAA KA PAPA KAHU O KAWAIAHAO

Hooholoia he Ewalu Mau Lala o ka Papa ma ka Po Poalima Aku Nei i Hala.

KOMO PU KE KAHU I LALA

Waihoia ka Hana i na Loio no ke Noi Ana Aku i Palapala Hoohui me ke Aupuni.

Ma ka l'oaiiina aku la i hala, i hooliolo ae ai ka hapanui o na koahanau o ka Eka!e?«ia o Kawaiahao i akoakoa ae ma k?kalii halawai i uialamaia maloko o ke keeua hnlawni o ka kiakiui 1 ua iaia <* ka papa kahu waiwai o kela ekalesia, a waiho ioaia akn ke koena o na haua i na •Loio Kawlins ame W. O. Hmith no ke noi aku i palapala hoohui me ke aupmi. He halawai kela i manaoia. e ala mai aua lre nuiu mokuahana iwaena o n& mahele i mahae o ka ekalesia maluna o na lala o ka papa kahu waiwai, eia nae muhope iho o ka mahie ana ae o ka uwahi pauda o na manao like ole i hoakakain ae ma kela po, ua ikeia aku la ke apono ana o ka hapanui o na hoahanaa īualuna o na inoa ewalu o ka papa kahu waiwai ,e like me ka pauku o ka palaj>alti hoohui o ka hehikeluia ana ae ma kela halawai. l r a noho >hoomaliiia kela halawai e

ke Kalia R*v. H. H. Park« r o ka eialeaia mabop« ih,# 0 ko Joa* Kamaiwoia Jie aka « ka«i i kow .ma ka lenakoomalu t kokom omi ka ba!>w»i o k» PKnUma ako i kala. a oiai oa koopaa«ia mai keia halawai, mai K'a halawaa aka i ua. koi mai o Jol)n Kamaaouiu. he k iie*na koaa i

i *a. ntho hmakoomala ana ma kela po, Uka Eo ka imi ..»* aea aae i kekahi hana |e a?a mai ai be mokuakana, pela oia i j*e .ika ai i ke koi a ke naho o ka ekaMwa e hoomaiu mai i ka halawai, me jkona kai ? a ana nsai nae i keia ano hana i %.ice kabn i ka hoekaeka i koaa nmaao.

Xo ka boi pono ana a« o ka kalawai niaiuea o ka hana i hoopaneeim mai, ua kanohaia ke kakauolelo « helnheh mai i ka meolelo o ka haiawai mn, a no ke kulīke ole o kekahi o na mea i hanaia me ka mea i paa maloko o ka mooielo, ua ke mai o Mr. Kaieo * kooponopono mai i ka moolelo, ma ke ano aoie mahina o ka hUa 'hookahi o ka papa kahu waiwai kuna » noi ai m&loko o kaaa hoololi no ke kohoia ma ka baloka; ak* no na # lafa apan ok* p»pa kahu waiwai.'

Ua nui ka poe i hoakaka ae i ko lakou mau manao wehewehe maluna o ke noi a Mr. Kaleo no kana pak i'i i waibo ai ma ka halawai mna aku, a 1 lilo ai hoi i kum jha»a na ka hahiwai ma kela po e noonoo ai, alaila ua hoaleaka mai oMr. Hawlina i'ka hoike a na loio ia lana i wailioia aku ai ka hoopoaK pono ana e pili ana i »a lala o ka kahu waiwai, ma ke ano, ua lokahi laua a elun, ma na pauku lehulehu iloko o ka palapala hooh*ji, a koe aku na lala o ka papa kahu waiwai ,a pela hoi kola*ia nmnno ana, oi ae ka hoomahuahna ana i ka lieluna 0 ka poe na lako'i e kahea 'i kekahi halawai ekaleaia, a pela hoi me k-a hapanui, e hiki ai ke noho kekahi halawai,

Ua hoike pu mai o M,t. Rawliiis i ko Imiu aelike ana me Mr. Smitb. <e inahelehele ia na lala o ka papa kahu waiwai ma ke ano, i eba mau lala ma ko ke kahu aoao, a i eha hoi ma ka aoao o na hoahanau iia lakou i hoolimalima aku ' ia Mr. i loio no lakou. ! Mahope iho o kela hoike u Mr. Raw)ins, ma ka aoao o na lo"io, "aa hoomaka ttou »a hoakaku manao ana mai ke Huuina mai, e kalele ana kekahi mahele 0 ia mao maaao maluna o na lala o ka 1 papa kah-j waiwai he eh'ku i waeia ai, a » kohoia ai ma kekahi manawa ae nei i haJa e kekahi j>oe hoahanau. Ua lil'o ka hale ma ka hoopaapaa ana, me ko Mr. Kaleo ku mau mu ka aoao e nila ana i'na uana a kela halawai, 0 ia hoi, e hoihoi waWa no na kamailio una maluna o k® kumihana i honpaneeia mai ,o ia hoi no ka ninau ami i kana hoololi no ke kohoia o na lala apau o ka papa ma ka baloka ana. lna paha hoi np ka lawe o ka lunahooiualu a apono ia nila ana, ina ua h'oopokoleia mai no na hana, aka aole nae pela, ua ku ae kela ame keia o noakuku i kona naanao, a 1 ku wa i hoi mai ai na kamailio ana maluna o ka ninau i ka hoolol', ua hooholo ka hapanui, nia ka baloka "a*& e kohoia ai «a lala o ka papa kahi waiwni. I

Ma keia nmnawa nae i noi niai a» o Mrs. Hollowav e hoololiia ka nui o ua lal» o ka papa kahu waiwai mai ka ewalu a i ka ehiku, e n\e me ka hehna i kohoia'ai, a i hooholoia ai uia kekahi nianawa ae nei i haln, a ma ke koho ana, ua haule kann no) ,a ua ku aka la na mi'a apau i hooholo a uia ka halawai aku i baia, no ka ewa\u o na ialn o ka paj»a. a pela pu lioi ka liolo ana o ka lyoU»li % Mr. KaWo. « kawoha ana. nm kn baioka lakoa apau e kohoia ai.

lia nee aku ka noonooia ana no kekahi pinku hou mai o ka palapala boohui, he pauku keia e hoakaka ana i ka inoa o kela ame keia lala pakahi o ka ]ui{m kah j waiwa , a ia wa i heluhelu mai ai o W, O. &mith i na inoa o kela ame keia lala o k'a papa ka"tiu waiwai i kohoia ai e kekahi halawiai o ka manawa ae uei i hala, me ku waiho-hoohaka-hakaia ana o hookahi moa no ka hoopiha ana aku i kā heluna o ewalu mau lai*, i kulike ai me ka pauau mamua a«.

| O Mr. Kaulili ka i noi mai e aponoia |ak-i kela pauka e like me la i helulwluiia ae ai e Mr. Sniith, me kona noi hou | aua mai e ninn kokeia i kela manawa, |a oiai ke kahu e hoomaknukau aua e |waiho mai i ka ninau imua o ka halawai, o ka manawa ia * M'. Kalea i rula aku ai īa Mr. KanlUi, bo ka hiki ole ,ana iaia ke waiho mai i «lua mau ainan i ka xoasawa haokahi,, he ro)a ana hoi I apoaoia, a hiki ole ke weihoia mai ka ainau i k«la maaawa.

K«. Jaha Kamanoolu i w%iho m*i h«. hoololi i ka i helakehiia, me ko* »» w»iko asa mai i ka papainoa o k& pap« kaho waiwai, a maleko o ia pap% inaa, « kapa« aaa i ekoln mau iaoa mal ka papa iooa oxai i heluhelaim ac e Mr. 3m>th f a papa inoa no hoi I koho mua>a i mau la!U *ao ka papa, ma ka maum i hala, alalla ua waiho w la oia i kaa* kooiōH imaa o k« kaka?ol«!o o kela ka> lawai.

Mt kola wahi i ka koko mai ai ka kaln, > hoik« mai la I ka lilo aaa • Mr. Nakapaa&a i iaoa « pono « kaj»*«i*. oo ka mea aia ka iiooaoo aa» ao k«la ino* iioko o ka lima o kakahi kemUe* aka ao)«#*fe i k&pwia k«la i»o» a hala h« »mva no ka hoakaka as.a i ka h«* wa a mm paha ma ko Nakapoak? »oaow Ua waihoia aa« keia laoa a*»i km pa-

P» i* 2 ' l »- »»«. a K*aEtaj3oeta © ka booiaacauka*j is». aiaul# hook >»-.• £mī !a i ka ioo* o P««?t i,na «ueiaU keJ* lan & k*«Se. is« mra s i ai» »« fct sq«%m asi o kfitkj o «• boaiiaua m*su&a ok» <«>>« Niki ĪP*xhu. ' j t'« aoi ta*ta mai < M>. Rathhu* t> ka u»ā% * aooa'w »o ka hia o a īam i hoa **** ma ī *i ke kaH i k»sa maaao. oia e nīoaa rrmi ana 1 k?La 'ao* ao k* 'koho ana ako a sa b&ahaaan. | No kela booi«r aaa mai o fce kaka t j niaao » ka iaoa o Nakapaaae, a* ku ae | o Mr. Kaleo ilana. a hoike ae it e hoo : pii lonaoui aaa oia, a e Uwe ana * ke koiHM ss&i i ta !eb«!eba o na hoahanau oo ka \Q*m o Kakapaahi. O kela paka ka haaa aaa e *!a mai ai bf mokuahana. iaa aole be mau nwao! ana, a loa &o hoi aole i maliuia aku ia j uwao ana. no ka mea £a Mr. Kaleo * j ku ana iluoa no ka waiho aa» mai i Wa n»nau ,o ka wa ia a na Loio Kawlio*, ame Smith i olelo mai ai penei: 41 £ Kaleo e akahele, ** a noho iiou tbo b o Mr. Kaleo ilālo, me ke noi aaa aku e hoihoi hou mai i kana maa rula ana e lik« me ia mamoa iho.

I mea e maikai ai ka nee ana aki iania ma kahi o ka iooa o na ta)% o ka papa, na noi mai la o 3lr. N'akapaahu e unuhi i kona inoa, akahi no a mahie ae a* manao ooloko iloko o ke anaina, no ka mea ua lilo ka inoa o Mr. Nakapaahn i mea ku eia e ke kahu, a o ka hapai aoa aku i kona inoa no ke kohoia ka papa. ua like pu ia me ka a'e ana aiei maluna o ko k« kahu mana, e maopopo ole ai ka hopena e oili niai ana mahope aki. Ua hapai houia mai ka inoa o Peter Pascol no ka noonoo a ana e pani aKu tua kahi o Nakapaahu. a ma ka ninauia I ana, ua hooholoin. ka pauku e hoakaka | ana i na lala o ka papa kahu walwai, a o keia malalo iho nei ko lakon mau inoa ame na niakahiki e noho ai i mau iala no ka papa: Rev. H. H. Parker ame J. K. Kamanoulu, he ewalu o .la ia ma i makahiki pnkahi; E. K. Lilikalani ame Jas. H. S. Kaleo he eono o laiia mau makahiki pakahi; o William Bredy ame Albert Waterhouse he eha o laua mau niakahiki pakahi, a o W. O. Smith ame Peter Paseol he elua o laua mau makahiki pakahi, a o ka piha ana av la no hoi ia o na lala ewalu o ka papa kahu waiwai o ka ekalesia.

No ka nui ae o na nmloko o ka palapala lioohui, ua nponoia me k» nui ole o ka iiana, alaila ua waihoia aku la ke koena o na hnna i koe iloko o ka lima o na Loio Hawlina ame W. 0., Smith no. ka hoohui ana aku i ka ekalesia me -ke aupuni, a no ke noi pu ana. aku no hoi e hoopukaia mal ka. pala* pala aila no ke kahua o ka hiakini o Kawaiahao. O ktela iho la ke ano nui o na mea i hanaia ma ka halawai no ke koho ame ku noonoo 'ana i na lala o ka papa kahu waiwai m» ka po o ka Poalima aku n*n i liala ,a o ke ko ana iho la no hoi ia o ka makemake o kekahi mahele o na. hoahanuu oloko o kela ekaleaia. >♦'