Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 8, 23 February 1912 — HE MOOLELO NO KE KI KULA A I OLE Ka Waiwai Hooilina a ke Aloha. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO KE KI KULA A I OLE Ka Waiwai Hooilina a ke Aloha.
MOKUN'A XXIII. HE LEKA MAI KA MEA MAKE MAI. w Hc putt hookalu ma ia hope mai, iloko o ko Minama manawa c hoopoluluhi !oasa.ana e na manao pilihua ua hoOmaka mai la oia e luaiakoko mamuli o ka moku ana o ktekahi aakoko a ia manawa ike iho la au ua hiki mai i kona manawa hope loa ma keia ao, ua silaia kona poino mau loa—a e hele aku ana oia ma ke alahele hookahi a kona makuahine i hele ai mamua aku. Ua hoomaopopo oia i kona hopena i keia manawa» nolaila, ua noi mai la oia ia'u e hoohiki aku mu imua ona e malama pono loa au i ke keiki ana me ka hoike ole iho iaia i kona mau makua, oia hoi kona makuakane nana mai oia. Mai ia manawa mai ko r u hoomaka ana e malama i ke keiki e like tne ka hiki ia'u ke malama me ka hilinai nui aku i ke Akua nana e bax>a mai ma kona aoao i ka mea e hiki ai ia'u ke hanai, malama a e hoonaauao iaia. U lilo i mea hoopahaohao nui mai ia'u ke kumu 0 kona haehae ole ana i ka palapala mare o laua, a ma ia ano e nalohia loa ai la hoi leo laua mareia ana ma ke ano ma-Iu loa. La loaa no nae ia'u ka noonoo i kekahi manawa ua ulu ae no kekahi manao iaia e hana pela, no ka inea, e malama mau ana oia ia palapala iloko •o kona poli, o ke kumu wale no paha o kona haehae ole ana, pela Wu koho iho, mamuli no o kona manao mau e hoi hou mai ana no leana kane e kii iaia mamua o kona make ana. Aole nae i hoi iki mai a hiki wale i .kona make ana aku. Ua make aku la oia me ka -emoole loa, oiai au ua haalele aku i kona rumi he mau mimike wale no, nolaila aole au i ike i kona hanu hope loa, aole no hoa i lohe i kona leo hope, a ia'u i hoi mai ai, e paa aua iloko o kona lima ka palapala mare o laua me ke komo mare o laua i hunaia malalo o kona uluna. hookomoia ia mau niea a elua e a*u iloko o ka wa-hi leka i hookomoia ai ka palapala hoike no kou bapetikoia ana, e Gerala, a e huli iho oe ia mau mea, nou wale nō ia mau waiwai. Na'u ponoi i hana i kela hana me kona ike ole a na'u ponoi no hoi 1 olelo aku i ke kahunapule e hoohuiia mai ka inoa o kou makuakane mahope o kou inoa i mea e maopopo ai ia oe kou makuakane, a hunaia e a'u kela palapala hoike 110 kou bapetikoia ana me kona ike ole, mamuli o ko'u nianao, aole lilo kou pono o ka hanauia ana i mea e hoopoinoia ai kou inoa, oiai aia kekahi Mana Xui maluna e nana mai ana he keiki oe i loaa mai kou mau makua inai me ka inoa inaikai a maemae e lilo ole ai oe i mea nemaia e ka lehulehu ma keia mua aku." "A, alaila he koniolima mare kekahi iloko o ka wa-hi leka e like me keia hoakaka," wahi a Gcrala o ka hikilele ana ae. me ka nana ana ae i ka lede mahope o kona hooki ana iho i kana heluhelu ana. Ku koke ae Ia oia iluna a liele akti la i ke pakaukau a malaila oia i huli iho ai i ka wa-hi leka ana o ka lawe ana ae i na leka. He oiaio, aia ma kekahi kihi o ka wa-hi leka i loaa iho ai kekahi wahi komo koikoi uu'ku £ula, a iaia i nana pono iho ai i na hua palapala kumu i kakauia maloko, "A. B, ia M. II." me ka la o ko laua mareia ana, Aperila 10, 1879, ike iho Ia oia ua kulike loa ia me ka inea i hoakakaia maloko o ka palapala mre. , "Eia io ua komolima mare nei la," wahi ana; ''he oiaio loa ua mare io ia no laua e like me ka hoike a ka palapala mare a o keia komo'lima ka hooiaio oia mareia ana, a ke ike ole nei nae au i ke kumu o Uuu kaikamahine i haaleleia ai e kela kanaka/* wahi ana o ka namunamu ana iho me ka helehelena kaumaha. I ka nana iho ua hanaia na mea a pau me ka pololei ame ka ewaewa ole me ka oiaio ioa, a he hana inaikai ole maoli no nana kona haalele kumu ole ana i kuu enakuahine mahope iho o k<> laua mareia ana malalo o ke kanawai —he wahine hoi nana e kanalua ole iho ai ke aloha aku iaia. O kekahi no keia o na mea pohihihi loa ma keia ao akea ka haalele wale ana o na kane i ka lakou mau wahine mahope o ka hoohihia ana." "He olelo pololei loa ia au i kamailio mai la," wahi a ka Lede Bomale, me ka holoi ana ae i na waimaka e hiolo iho ana ma kona mau maka, no ka mea, oiai o Gerala e heluhelu ana i ka moolelo o ka haaleleia ana o kona makuahine, ke uwe ma-lu mai la ka lede no lea wahine opio i h(X>hihiaia a haaleleia iho me ka nele, a o ke kumu nui no hoi o kona make ana aku. "A nolaila i keia manawa," wahi hou a Gerala o ka hoomaka hou ana iho e heluhelu i ke koena aku o ka leka, "ua k«koke mai au e hiki aku i ka hopena o ka'u mau mea e kakau ai no ka hoakaka piha ana aku ia oe i kou moolelo walohia. Ua kanuia e a'u o Miriama kou niakuahine ma kahi i kanuia ai kona makuahine ame kona makuakane maloko o ka pa ilina ma Asetona, ma ka Mokupuni Roda, aole nae au i kau i pohaku hoailona no kona he, no ka mea, ua nawaliwali mai au a ua nele i ka mea e hiki ai ke hoolako aku ia mea, 4 o kekahi kumu aohe o'u makemake e kau i kona inoa malaila i mea e ike waleia mai ai e na mea a pau o Miriam Hailaki. Ua huna !oa au i keia mea mai ka hoike ana ae mai na mea e ae a pau a'u i hookomo ai iloko i> kahi ku a'u i kauoha paa loa ai ia oe aole e hoolilo aku. Ua manao au la e huna loa i keia mea huna e pili ana i kou hanauia ana a hiki i ka piha ana ia oe o na makahiki he iwakalua kuniamakahi me.na hooiaio e pili ana i kou mau makua, a ia manawa oe e hana ai e like me kou makemake ma ka hoike ana ae lie keikikane ponoi oe na Adamu Buruka, a i ole hoike aku paha i kekahi o kona ohaita i kamaaina ia oe, ina lakou e ola ana ia manawa, aka, no kou pono ke hoike aku nei au ia oe. Ma kekahi manawa, oiai ua piha ia oe hookahi makahiki i kela manawa. ua holo au » Nu loka e ninaninau ai i ka ohana o Adamu Buruka. Aole hooleahi o takou iloko o kela kulanakauhale ia manawa, a mai ia manawa mai aole au i lohe iki i kekahi mea e pili ana ia ohana ahiki mai i kun la hope. He elua mahina aku nei i hala ua hoihoiia mai oe e a'u i Nu loka nei i hiki ai ia oe ke hoonaauaoia maloko o kekahi mau «eula. Ua hoao au e hoonaauao aku ia oe e like me ka hiki ia'u, e kuu keiki, i hiki mai ai no ia i ka manawa e ikeia ae ai oe he keikikane ponoi na Mr. Buruka, e loaa ana ka pomaikai i kou inoa. Ma leekahi manawa ma keia hope aku, e hele hou aku ana no au e ninaninau hou e pili ana t ka ohana o Burttka ina e loaa ana ia\t, alaila hoihoi aku au ia oe ia lakou ka poe i kuleana loa ia oe." Ma keia wahi i hooki pu iho ai ka ieka i na hoakaka ana f aka nae, ua hoomaka hou ma kekahi aoao hou aku o kekahi apana pepa, ma-' lalo nae o ka la i kakauia mahope loa mai. a penei na mea i kakauia malaila. j •'O ko'u hoi koke ana majjiei no ia mai ka hele makaikai ana aku nei i Aseiona, Mokupuni Roda, no ka nana ana i ka pa ilina o ka ohana. Ua manao iho au, nia kekahi manawa e hiki mai ana, ua loaa ia y tt ka manao. mamhli o ka ma'i i loaa ia'u» e lawe kokeia aku ana m&i a oe mai a mai keia ao aku me ka hikiwawe loa, a nolaila au i holo ai no ka makemake e maopopo ke kupono o kela ilina no ko'u ki#o e waihoia aku ai ke hiki mai i ko'u hopena, a e olelo pu aku hoi « ke kanaka nana e kann i na leino kupapau i kahi ana e hoomoe iho ai i.ko*u kino lej>o mahope o ko'u hala ana. Ua kaumaha loa kuu iwau i-kuu kau ole ana i pohaku hoomanao no Miriama; aka, ina e loaa pono aku ana keia leka ia oe, e pono oe e hoomanao e kau i pohaku hoomanao nona a nou pu i ka wa e hiki ai ia oe ke hana a ke makaukau oe i ka mta e hiki ai ke hanaia, a ke manaolaaa pu nei an e malama pu ana no oe i ka laahia ame ka maemae okela pa ilina
ma keia mua aku i ok aj hot c hoopalalelu waleia, aka c pono e ioaa ia oe keia ike f aia malaila koa mau kupuna ame kou makuahīne ponoi a mc ā*u i kahi i moe ai, no'aila mai hoohala ae i koa malania ar.a ia wahi hoaoo loa. He keiiei oe a'n i mahalo nui ai mai kou man la hepe mai, iso kou hookhe a maikai. e Gerala: ua H!o <>e i mea punahele loa na'u me ktm haaheo ame ka paulele nai o kou naau maluna oa, a ua ioaa ia T u ka manao, ina no kuu ola a kanikoo, e ike aku ana no au ia oe ma na kulana kiekie Toa e ne!e o!e ai ka haaheo 0 kuu naau nou, e kuu hanai, hookahi wale no mea nana i hoouluhua mai i kua noonoo oiai au me oe, oia no kou noke mau mai i ka niele ia'u no na mea e pill ana i kon mau makua. he mau ninau paakiki !oa hoi a'u e hiki ole aku ai ke pane ia oe ia manawa. a na keia leka nae e hooko aku ana ia makemake ou no ka ike ana ia mea huna. Ke manaolana mau nei au a ke pule mau nei nou e holomua ioa oe ma keia ao ma na mea a pau, a e liio oe i kanaka makua e hele aku ana na !a a kanikoo me ka ukali mauia e na hoopomaikai mai na mana laiii mat, a e ioaa pu ia oe na haawina laki a pau i oi loa aku mamua o ka mea i loaa i kou makuahine. Malia paha he mea hiki no kekahi ia'u e pakui hou iho ai i ka hoakaka ana aku ia oe i oi aku mamua 0 keia, aka ua loaa hou iho ia'u kekahi nianao, he mea kanaiua nuiia paha ia e hoakaka hou aku ai." 0 keia ka hopena o ka leka a Miss Honor Wineseta i kakau ai na Gerala. a ke nana iho i na mea i hoakakaia maloko o na aoao o ka leka i hala aku. he ku i ka walohia, a i ka wa i.pau ai o ka Gerata heluhelu ana r kulou iho Ia oia ilalo na maka a na ka waimaka no e hiolo, a nana hoi ka uwe, hookahi ko laua uwe pu ana me ka lede. He mau minuke iho la ia o ka mokumokuahua loa o ko Gerala naau, no kona hoomanao ana ae no kona makuahine ponoi no ka haaleleia e kona makuakane, a no kona hoomanao pu ae hoi no na hoakaka a kona makuahine hanai, Miss \\"ineseta. Ua hala ia laua kekahi mau minuke loihi mamua o ka hiki ana i kekahi o iaua ke kamaiiio ae i kekahi. "O, he wahine puuwai hamama maoli no o Miss Honor Wineseta," wahi ana, mahope o ka hala ana oia mau minuke; ''aole au i ike i ka nui o kona molia ana iaia iho no ko'u pono ahiki i keia manawa a kaua i ike pu iho la i kana mau hoakaka. E holo aku ana au 1 Nu Hewena i ka la apopo. a mahope o ko'u nana pono ana i keia mau palapaia a pau maloko o ke keena kakau kope o ke upuni, aiaila e holo loa aku ana au no Asetona, Mokupuni Roda» no ka nana ana i ko Miss Wineseta he, ame ka hē o kuu makuahine ame o'u mau kupuna, a oia mau he a pau e kauoha koke aku ana au i ke kanaka maiama pa kupapa'u e kau i mau pohaku hoomanao no lakou a pau me ke kau i ka inoa maluna o kela ame keia pohaku heomanao. "O, e ka Lede Bomaie, pehea la kou manao, he mau mea oiaio anei keia a pau e hoakakaia nei ?" walii a Gerala o ka hooho ana ae, oiai oia e opiopi ana i na leka a hookomo iloko o na wa-hi," a i ole, he moeuhane wale no paha keia a'u e ike nei?" "Kahuhu! Kupanaha no ka hoi kau ninau! Ke manaoio loa nei au he mau mea oiaio loa keia apau la au i heluhelu mai nei, he mau mea oiaio loa keia e hoohewahewa oieia ai ka manao, a ma keia hope aku, e kapa mau aku ana au ia oe o Gerala Wineseta Buruka," wahi a ka lede o ka pane ana mai me ka aka, me ka loaa loa iho la iaia o ka manao he lala oia no ka ohana i kaulana i ka waiwai aine ka hanohano. "Aole paha i kupono loa ko'u kapaia ana mai ma kela inoa i Keia manawa, e lilo paha auanei ia i mea nemaia mai e ka lehulehn i ko'u piikoi," wahi a Gerala o ka pane ana aku me ke ano hilahila. "Aole i keia manawa, e kali a hiki i kuu hakaka ana me Habada imua o ka aha hookolokolo, a ia manawa au e lawe aku ai i keia ma T i hooiaio no 'ke kulana a'u e koi aku ai. "Alaila, ia manawa ka hoi auanei e ikeia mai ai na mea huna o ko'u hanauia ana. Aole loa he maopopo iki ia'u ke kumu o ka t aalele kumu ole ana o ko'u makuakane i kuu makuahine, a maanei a imua ou hookahi, a imua hoi o na lani e lohe mai ana i ka'u olelo ana, ke hoike aku nei au ia oe, aole au i apono iki i ka hana a kuu makuakane i hana ai maluna o kuu makaahine. "Ina e loaa ana ia'u ka ike he manao niua kela i hwlalaia e;a, ke manao nei au e hoao nuiia mai ana ko'u uhane e huli ku-e aku īaia a e hoole mau aku hoi i ka hoopili ana mai i kona inoa mahope o.ko'u." w He mea pohihihi hauhili no kela ke nana aku, aka, ke manaoio loa nei no nae au, e hiki mai ana i ka la e hoopauia ae ai ke'a mau mea pohihihi a pau a e weheweheia ae ana ia ninau pohihihi a moakaka a kupono i kou makemake," wahi a ka lede. "Aole o'u hopohopo no ia mea au i hoakaka mai la, aka e hoikeike aku ana au imua o ke ao, ina no'u ia kuleana, he manao alolia oiaio maoli no ko Adamu Buruka i kuu makuahine a mamuli o kekahi mau kumu, oia hoi, ua alakai hewaia oia i hiki ole ai iaia ke hoi hou mai a kii iaia. E waiho malie kaua i keia mea no kekahi manawa a e huli pono aku kaua i ka moie o keia mau hana a pau a Adamu Bttruka i hana ai, oia wale no ke alahele e maopopo lea ai na mea a pau ma nei mua aku," wahi a Gerala, me kona noonoo nui iho i kela manawa pehea ana la ka loihi ana e kali ai a hiki i ka hookoia ana mai o kona mau iini e haulani ana iloko ona i kela manawa. MOKUNA XXIV. ILOKO O KA PAILINA ASETOXA. Ma kekahi kakahiaka nui ae, mahope o ka pau ana o ka aina kakahiaka, ua hele aku la o Gerala e hui me kona haku hana, ka Loio Litelatona, a he mau hora loihi ka i hoohalaia e llaiia ma ke kamaiiio ana no na mea e pili ana i na palapala a laua o ka heluhelu ana me ka Lede Homale ina kekahi la mamua iho, e like me ka ka poe heluhelu i ike mua ae nei. a ia lohe maopopo ana aku o ka loio i na hoakaka a pau a Gerala no na mea e pili ana i kona -pono, ua haawi pau mai la kela keonimana i kona noonoo anie kona naau maluna o ka hana a Gerala o ka haawi ana aku iaia nana e huli pono na mea a pau e piii ana i kona waiwai, a ina e pono ana ia hana, alaila e hookomo aku ia Keoni Habada iloko o ke puhi, ke kanaka ana i manaoio loa ai mai kinohi mai o kona ike ana iaia he kanaka epa a apuka i ko hai pono. 1 ka huli ponoia ana o na mea a pau. ua maopopo he hihia maikai loa ia e lawe aku ai imua o na aha hookolokolo. a e like me na lio kahiko i maa i ke kaua a i honi mau i ka uwahi pauda, pela ka Loio Litelatona i haawi pau ai i kona ike no ka imi ana e hoihoiia mai ka waiwai maluna o ka hooilina pololei, Gerala Wineseta | Bumka. I ,f E wi ana ka niho o kela kolohe ia kaua me lee kanalua ole, e j like me ka hoike a keia mau paiapala, a mamua o ka pau ana o ka |kaua hana maluna ona e ike iho ana no oia i kona poino, oiai nae, |oia no kana e lia wale mai la no ka ili i leeia wa no ka huliia aku o |na mea a pau e hoopilikia aku ai iaia/' wahi a ka Loio Litelatona o ka pane ana mai. 4% 1 ko'u nana aku ia oe i keia manawa ua piha loa oe i ka manaolana no ke ko o ka kaua hama nui e manao aVtt nei e hana, w wahi a Gerala o Ica i ana ae i. kona haku. "Pela ka paa loa o kuu manao. a o ka'u wale no e iini nui nei i keia manawa. ina no hoi me keia ka maopopo o ka hihia waiwai o kuu kaikuahine aole no la hoi e nui ka hana.*' wahi a ka loio me ka pahola ana ae o ka helehelena kaumaha ma kona lae. "Pehea. he nuhou no nae paha kekahi au—he mau hana koikoi hou anei kekahi au e lawelawe hou aku ana no ia hihia?" wahi a ka ninau a ke kanaka opio. I "Aoie; aohe wahi mea hou iki i loaa mai e waiwai ai ka noonoo nui ana; al'a, i ka nana aku ua hookuhau nuiia na Pelekane, ma ka nana aku ua nana na kiure Pelekane i ka pono o ko lakou lahui po-! noi iho, a mamuli oia knmu i nlolohi loa ai kela hihia. E hoomanao! oe he wahine Amenka ka Lede Bomale, a mamuli oia kumu, me he j mea la ua nana na kiure Pelekane i ko lakou la lahui hookahi a ku-e mai i ka Lede Bomale, oiai o ka ohana o kana kane he poe makee a!
aiunu waiwai loa ke!a a aole iakou e hooknu wale mai ana i hooleaM kapuai iepo a i ole ia kekahi kiiina hookahi paha me ka hakaka ote no'ia mea "Ina he mau keiki kekahi a laua aohe olcr> ana i keia mauawa, UMI ua maalahi loa ka hoopunopono ana i kela hīhu mawaho. Hc mei kupanaha no ke noonoo iho i ke kumu o ka haawi ole ana mai o M»bela ia Haku Kale i ka waiwai ma ke ano oia kona hooilina o ka waiwai/* wahi a ka Loio Liteiatona i hooki iho ai me ka nui ana tko 0 kona hanu. Ua loihi ka paaia ana o kela hihia iloko o ka aha a e hoopaae* mauia ana no hoi ia manawa aka a ia manawa akn, no ke kumo be* Ia aohe oia i maopopo. hookahi wale no aoa kumu o ka noonoo aa* iho, i kumu paha e manaka ai kekahi aoao a hoopau wale i ka hoopii a ke ano paupauaho maoli iho la oia i ka haoa i keia hihia «e km uiu mau ae o ka hopohopo iloko ona e hooke puia raai ana pal» kona haku a pilipu i ka paia. "Eia nae." wahi ana, me ka lamalama ana ae o kona helehe*eaa no kekahi minute, "e pono kaoa e hooikaika i keia hihia o Bumka e ku-e ana ia Burtika me ka manao ikaika mai keia manawa ak-n a t houluulu pu mai kaua i ua mea hoike oiaio a pau e pono ai keia hihia. "Ke manao nei au he mea pono loa nou ka holo koke ana akn i Nu Hewena i keia la e like me kau i hoolala mua ai, a ia oe malaila, e huli aku oe i ka moolelo e pili ana i ka mare ia ana o ko makuahine me Adamu Buruka. a ina e loaa mai ana ia hoike a kulike me ka palapala hooia o ko laua nureia ana, he mea kokua nui loa mai kela e hooikaika ia ai ka hihia ma kou aoao. "E huli pono loa oe me ke akahele i na mea i hoopaaia maloko o ka buke i maopopo ia <>e na manao ame na kumu o ko laua mareia ana, i hiki ai ke hoohaiikelikeia ia moolelo me ka palapala mare e paaia nei e oe." Mahope o ko laua kaniailio liilii ana no kekahi mau mea e piK ana i ka laua hana, ua holo koke aku la o Gerala no Nu Hewena, kahi a kona makuahine i hoohala ai i ka hapanui o na la o kona ola ana, a i lilo ai oia i pio na kekahi hana lokoino aioha ole a kana kane 0 he moolelo pokole hoi ana i lohe maopopo ai he maula hookahi wale no mamua iho. laia i hiki aku ai i Nu Hewena, ua hoohakalia ole oia i kona hele ana aku i ke keena o ke kakauolelo o kulanakauhale a malaiia oia 1 huli ai i ka moolelo o ka mareia ana o kona makuahine, e hoomaka ana ma ka makahiki i hoakakaia maloko o ka palapala mare e paa ana iloko o kona poli ia manawa. I ka wa i laweia mai ai o ka buke nui kahi i hoopaaia ai na mare a waihoia mai la imua o kona alo* naka e waie ae la no kona kino me ka haalulu no kona hopohopo o kona nele i ka ike iho ia inea iloko o ka buke. o kona hoohokaia ana ia no ka manawa mau loa e ko ole ai kana koi, a e lilo ana kana huli ana i mea hoopau manawm wale ine ka waiwai ole o kona holo ana aku i ka loa. laia no nae* e huli ana, ua loaa koke iho ia no iaia ka mea ana e huli ana, alaila kaholo ae la kana naua ana ma kahi o na inoa i hoopaaia ai. laia i lena pono iho ai i kana nana ana malnna ona inoa i hoopaaia. ua pahola ae la kekahi ouli kaumalia ma kona mau maka, a no ka mea, o ka inoa o kona makuahine, Minama Haiiaki, ke kau |ana me ka pololei, a o ka int»a hoi o ke kane i hoopaaia ai. aole o |Adamu Buruka e like me ia i hoopaaia ai iloko o ka palapala mare, aka, ua kakauia o Aledena Boronasetona, he inoa ano e loa mai ko (Adamu Buruka ae. "Auwe no hoi ka epa i!" wahi ana o ka i wale ana iho iloko «»na. Ua like loa keia hoka i loaa iho la i ka kakou koa opio me kekahi puupuu ikaika loa i kuiia mai ia i kona mau maka, a noho iho la oia me ka piha kahalia loa 110 kana mea i ike iho la, me ka haalele mai ia o ke koliu o kona ili ame kona manao koa iaia ia manawa. "E, he puupuu ikaika maoli ka hoi keia e nele ole ai ka eha; ke ike nei au i ko'u hoka maoli," wahi ana i namunamu liilii iho ai iloko ona. "Heaha ka manao o keia mau hana? "Maloko lioi o ka palapala niare a'u e paa nei, o Adamu Buruka ka inoa o ke kane, a ma ka inoa hoi i hoopaaia iloko o keia buke o Aledena. Aole anei he mau hana 'epa loa kekahi i hanaia? Ke hoopohihihi loaia nei ko'u nooiu»o ma keia mea." Huki ae la oia i ka palapala mare mailoko ae o kona poli a hoohalike iho la me ka mea i hoopaaia maloko o ka huke. 4 Ua kulike loa no na lima kakau i hoopaaia ai maloko o ka palapala mare me ka mea i hoopaaia maloko o ka huke e hiki oie ai ke hoohewahewaia, a eia hoi, ma ka palapala mare ua kakauia o Adamu Bttruka. a maloko hoi o ka buke i hoopaaia ai na mare, o Aledena Boronasetona; lie like loa na huakumu, he like ole nae hoi na inoa. 0 ka inoa hope i kana hoomaopopo iho he inoa Keiemania, a ua lilo loa iho la ia i mea pohihihi ioa i kona noonoo ia manawa, ke kali'ke ole ana o ka inoa i hoopaaia maloko o ka palapala mare ame ka inoa i hoopaaia ai maloko o ka buke. Alila, nana hou iho la oia iloko o ka buke ma kahi e hoakaka ana 1 ka manao o na mea mare i hoopaaia maioko olaila, ke kumu o ko laua makemake ana e hoohui ia laua iho, ko laua mau wahi noho ame ka nui o ko laua mau makahiki mainua o ka mare ana, oia like ana no. ua hoopaaia no keia inoa kupanaha malailai "He keu aku hoi ha keia a ka niooleio kupanaha i ka nana iho, pehea Ia i hoopaaia ai ka inoa o Adamu Burttka maloko o ka palapala mare a maloko hoi o keia buke he inoa okoa? Ke ike maopopo oie nei au i keia manawa, ina me keia iho la ka paewaewa o na inoa, aole loa ana e loaa ka pono ia u ke hele aku imua o kekahi aha hookolokolo. "Aka nae,* i hooho ae ai oia me ke ano puiwa, "ihea i loaa ai ia Keoni Habada ka moolelo no ko Adamu Buruka mareia ana me Luisa Siinesona? Ma kana olelo ua mareia laua ma ia la hookahi a maloko no o ke kulanakauhale o Xu Hewena i mareia ai laua; ina he mea oiaio ia, he mea pono ia'u ke huli ia moolelo o ko laua nureia ana maloko nei o keia buke." A me ia manao paa iloko ona hoomaka iho la oia e kaholo i kana nana ana mahina o ka buke mailuna 0 ka aoao a hala ilalo. "Aha! Eia i'o la ! w wahi ana i hooho ae ai. L*a !oaa io iho la iaia ma kekahi mau lalani malalo iho—Adamu Buruka ia Lui«i Simesona, a malalo no oia la hookahi i mareia ai me Minama. Ia minute, me he mea la he mau haneri paona kepau ka i kauia iho maluna o kona naau ia manawa. Aohe iho la he maoj>opo iki iaia ka mea i hanaia ame ke kumu o ka loli ana o ka inoa o Adamu Buruka a mare me Luisa, oiai hoi, ma ka palapala mre o Adamu B»i--ruka ame Miriama Hailaki ka i mareia ma ia la; walania loa iho la kona naau no keia hoka nui ona, he puu nui hoi nna I alai ae ana i manao ole ai e halawai mai ana me ia a e haule pa-hu wale ai kona mau manaolana a pau. Aole nae i make loa kona manaolana iā manawa mamuli oia ike ana iho la ia hoka ana ona. Unuhi ae la oia i kana buke hoomanao a kaieau iho la i kope hoomanao o na moolelo elua ana o lea ike ana iho la iloko o ka buke, a me ka naau kaumaha a e kaukai aku ana i kona pono i ka mea i oi ae ka naauao mamua ona, haalele iho la oia 1 ke keena ana o ka hoohala ana he hapalua hora a oi, me ka. haawi ana aku i ka mahalo i ke kakuolelo no kona hooiuhi waleia ana eia a hoi aku la, me ka hopohopo e lilo ana kana huakai o ka holo ana mai i ka loa i huakai waiwai ole, a o kela ninau pohihihi aole paha ia e hiki iki ana ke weheweheia ae a moakaka mahope. E like me ka ka ka poe heluhelu i ike mua ae nei ua hooholo mua o Gerala i kona manao e holo loa i ke knlanakauhale o Asetona kah» 0 kona makuahine hanai ame kona makuahine ame ona mau kupuna 1 kanuia ai, pela oia i hooko aku ai. Aole oia i holo hoti iki ilaila mai ka manawa i laweia ai ke kino make o Miss Honor \Vineseta e kanuia malaila, he ewalu makahiki i hala aku mamua, a mahope o kona heluhelu ana i kana leka ua loaa iho iaia ka manao ua aie nui oia ia kauoha, nolaila he hana pono loa nana kona holo kino ana ilaila e hooko ai i ke kauoha i kauia mai maluna ona. (Aolt I