Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 16, 19 April 1912 — HE MOOLELO NO KE KI KULA A I OLE Ka Waiwai Hooilina a ke Aloha. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KI KULA A I OLE Ka Waiwai Hooilina a ke Aloha.

MOKUNA XXXI. j HE MALIHINI MAI NU lOKA MAI. j » Ma ia manawa, no ka paiia ae ia e ka waiwai ame ka hanohano, ua j lana liakei ae la ka manao o Aua me ka hauoli o kona naau no na j mea nani apau i loaa iaia/a ua hauoli pu iho la no hoi no ka loaa ana j e kana kane hanohano, naauao a waiwai nana e naaiama a e kiai 1j kona mau pono, e hapuku ana ka iima hema a e kiola ana ka lima j akau, a iloko o na la apau a laua i hoohala ai ma ke kulanakauhale, nani o Parisa, ua aneane loa o Ana e hoomana aku i kana kane, ka mea nana i hapai ae la iaia mai ka hune mai, oiai he enuhe moe lepo oia i na la mamua aku, a i keia la nae he moiwahine kona hoa e like ai, a e hoohauoli mau ana oia i ka naau o kana kane i na la apau a, laua o ka noho ana ma Parisa, ma na ano apau. j Me ia ano iho la laua i walea ai i ka hapanui o ko laua mau la ma | Parisa, me ka loaa ole o kekahi mea nana e hookaumaha i ko laua mau naau, a ma na ano apau ke nanaia mai, o laua kekahi o na paa j mare hauoli loa me ka pipili o ke aloha o kekahi i kekahi, oiai nae, j he opiopio ka wahine a he aoo ke kane e kupono loa ai e kapaia mai j he makuakane o Habada no Ana. | Oiai laua e kau ana maluna o ka moku no ka holo ana i Europa, j ua huikau pu aku la laua me na ohua oluna o ka moku a ma īa ano j i hoomakamaka aku ai laua a nui ko laua mau hoaioha, a he huakai, aumoana hauoli loa ia a laua o ka hoio ana mamuli o na hana lealea like ole i hana ia maluna o ka moku a hiki wale i ke ku ana aku i Enelani. I ke ku ana aku o ka moku i Ladana, ua hoi aku la laua maloko o kekahi Hokele nui a nani, a i kapaia ka Langham; he mau la wale no ko iaua noho ana maiaiia, ua nui na wahi a laua o ka heie makaikai ana ma Enelani me ka ike i na mea nam like ole ma keia ame keia wahi, a e hooliio ana no hoi i ke dala me ka uhauha me he iliili pohaku la e pihipihi wale ia ana iloko o ka moana, kahi hiki oie ke iuu hou aku. Ua heie ioa aku ka laua mau wahi i makaikai ai a hala ioa i Sekotia, Ireiani ame Waie, a i ka pau ana o ka iaua makaikai ana īa mau wahi, kau iho la laua maluna o ka moku a holo aku la ma ke Kowa Eneiani no Parisa, kahi a iaua i manao ai mailaiia laua e hoohala ai i mau mahina loihi, alaila holo aku no ke kulanakauhaie o Roma, a malaila e hoohala ai i na ia huihui o ka hooilo. Ua hoopiha pakahiia laua me ka hauoli nul. No Habada, oia ka mea oi ioa aku o ka hauoli no ka loaa ana iaia o kekaīii wahine u i, no ka mea, akahi no oia a hoomaopopo iho i ka waiwai o ke oia ana; akahi no oia a hoomaopopo i keia manawa i ke kupono maoli o kona mau la ua loaa iaia kekahi mea e aloha iho ai kona naau a e haaheo pu ai kona uhane, a ia manawa ua iiio ke dala iaia me he mea ole loa la, aohe ona noonoo nui ae no ia mea, o ka hoohauoli wale no i kona naau haakei oiai kona hanu ola e kau ana ma kona mau puka ihu. Ua hapaiia mai na manao haakei a nui, e ake mau ana laua ma na mea nani wale no, e launa mau ana me ka poe lalawai oia kulanakauhale, a oiai e pili ana kana wahine u'i i kahikoia a kohu moiwahine ina kona aoao ma na wahi a pau a laua e heiewawae a e kau ai paha maluna o ke kaalio nani, e ike mauia aku ana na helehelena minoaka maluna o kona mau papalina. Ma kekahi kakahiaka laelae o ka mahina o Novemaba, oiai laua e holokaa ana me ka nanea ina kekahi o na alanui nani o ke kulanakauhaie, a e kauo ia ana ko laua kaa e kekahi mau lio hulu eleele i paiakiia a hinuhinu me he pahoehoe la, e hulali ana na pihi dala ame gula ma na papalina o na lio, a e u kamailio mau ana me ka hauoli o ko laua mau helehelena i kela ame keia minute ahiki i ko laua hoea ana aku mawaho o ka hokele kahi a laua e noho ana ia manawa, kahi hoi a na kauwa e kali mai ana no laua i ka wa 1 ike; inai ai i ko laua kaa i ka holo aku a holo mai la e wehe i ke pani puka o ke kaalio no ke kokua ana i ka lede ma ka wehe ana ae i kona kapa hoopumehana, ame na kahiko e ae e uhi ana i ka lede, a ukali aku .a ia laua noloko o 'ka rumi kahi o ka eleweka e kali mai ana no ka lawe ana aku ia laua no ko laua rumi maluna. Ia laua i anehe aku ai e komo ma ka puka nui e komo aku īi i ka holo, ike koke aku la o llabada i kekahi keonimana i kahikoia ,ne na aahu o kekahi kanaka kaahele, e ku ana ma kekahi aoao o kekalii kia pohaku nui. Haawi aku la oia i kekahi kunou me ka hoomaopopo ole aku he hana ka ia kanaka o ka hiki ana mai, a nolaila nana wale aku la no iaia me ke ano pahemaheina, ua ilee aku la no nae oia he kanaka malihini ia no kona lahuikanaka hookahi, a heaha la kana hana o ka hiki ana aku malaila ia manawa. Mahope o ka hoihoi ana aku o Habada i kana wahine a iloko o kona mmi, a i ka pau ana o kona makemakeia malaila, iho hou mai ia oia ilalo no ka hele ana aku i ke keena hana o ka hokele no ka hoolale ana i kekahi mau meaai mama na kana wahine, a no ka nana pu ana iho kekahi i ka papainoa o ka poe i hila mai i ua hokele la iloko o ka buke o ka hokele, no ka mea ua hoohuoi loaia oia i kona ike ana i kela kanaka malihini e ku ana ma ke kia pohaku a nana mai ai ia laua. O keia hokele a laua e noho nei, oia no ka Hokele De la Opera, ma Parisa, e like me ia i ike muaia ae nei mamua ma ka leka a Mrs. Buruka i kakau ai. . . laia i nana iho ai iloko o ka buke, he oiaio kana mea i koho ai, ne kanaka malihini io no ke kanaka ana o ka ike ana, a oia kekahi o na ohua o ka hoea ana mai ma kela hokele ma kela auwina la a nona hoi ka inoa, 4i A. A. Nicholas, Nu loka, Amenka Huipuia." Ia ike ana iho o Habada i kela inoa, pii koke ae la ka maeele ma kona mau maha a holo ae !a ka !ia ma kona kino apum, a i wale iho la no ia iloko ona: "Ha! Owai la-hoi keia A, A. Ninholas?' a huli aku la oia hele me ka nalu nui iloko o kona naau a komo aku la īloko 0 ka rumi heiuhelu buke no kona makemake e ike hou aku i ka helehelena o ka malihini hou o ka hiki ana mai, ina e loaa aku ana oia iaia malaila. . . I ua o Habada i komo aku ai iloko o ka rumi heluhelu, ike koke aku la no oia i ka malihini e noho mai ana ma kahi kokoke i ka puka aniani a e heluhelu malie ana i kekahi nupepa mai Nu loka mai. Ilele aku la ua o Hablida a ma kekahi aoao mai a noho iho la iluna o ka noho a huli pono mai la kona alo i ka malihini a wehe ae la 1 kekahi nupepa ka London Times mai kona pakeke ae a hoomaka iho !a e heluhelu, aia no nae na maka iluna o ke kanaka malihini kahi » kau mai ai, a ua hunaia ae la e ka nupepa, a mahope o ka nupepa oia e nana mai ai me ka hoaiki ana no ka hakilo pono ana mai 1 ka helehelena o ke kanaka ana i makemake ai e ike o ka Nicolas hea la ia, no ka mea, o ka Nicolas ana i lohe mua ai, h* makaikiu oia 1 kaulana ma ka hanu ana ma na hihia pohihihi loa apau. Oiai nae ua o Habada e noho la a e heluhelu hoolalau ana i ka nupepa me ka leha mau ae o kona mau maka i ka malihini e noho mai ana ma kekahi aoao mai ona, ua ike ihO la oia i īea waiwai ole oia noho ana ana malaila e loaa ole ai paha kekahi pomaikai iaia e ukuia mai ai kona manawa o ka hoopoho wale ana, no ka mea, mahope o ka hala ana he hapalua hora ia Mr. Nkolas ma ka heluhelu akaheie loa ana i na mea hou apau o kana nupepa, ku la oia iluna mahope

0 ka opiopi ana ibo i kana napepa a hookomo ikko o kooa pakeke, a hele holoholo aku Ia me ke ano hoohemahema o ka heie aoa rne he mea la ao»hc ona aana. nai i kona naaaia aktL He mau minute ma ia hope iho. ku ae la no hoi o Hahada a hoi aku la no kona mau nimi, a oiai oia e pii akn ana ma ke alapii ne ka manao e hoi aka i kona mau nimi malana t halawai aku la oia me ka maiihini e iho mai ana maluna mai. Aohe maa kakai olelo i panaiia mawaena o laua la manawa a pii Ioa aku la no o Habada nolana a iho no hoi ka malihini Amenka no ka rumi heluhelu, a oiai nat ka Loio Habada e pii ana ma ke alapii, ke nalu wa!e iho la no oia iloko ona, he kanaka kakaa nupepa paha kela kanaka malihini e huli hele ana i mau mea hou no kekahi o na nupepa. Iaia i komo aku ai iioko o kona mau rumi, halawai akn la | oia me Mrs. Habada e hoopaa pono ana i kekahi mau hemahema o kona iole no ka hoomakaukau ana e iho mai no ka mmīaina no ka | aina ahiahi. ! "U'i maoli no hoi kena lole hou ou/' wahi ana o ka i ana akn i ka ; wahine, iaia i komo loa aku ai a ku mamua o ka wahine a nana aku ! la i ka helehelena u'i o Ana, ka wahine u'i ana i manao ai oia hoo-! kahi wale no ka heke o na wahine u'i ana i ike ai maluna o ka ili' honua a puni, a o ka wahine hoi ana i haaheo loa ai me kona hooio loa i ka loaa ana o kekahi wahine u'i iaia e like me ia. "Maiau maoii no hoi oe ma ka hana ana i kou mau aahu a ke kahiko mai no hoi oe, aole no hoi i kou u'i i kana mai." "Me ka mahaio ia oe; ke ike aku nei au ma ke ano o kau olelo he ano pai maoli no kou ia'u, e Mr. Habada. Ihea aku nei hoi oeoka nalowale ana iho nei?" wahi a Ana. "Iloko au o ka rumi heluhelu kahi i noho mai nei a oi noho mai nei hoi a manaka, hoi mai la e ike aku ia oe ka'u aloha, no kuu manao o haohao Ioa ae oe ia'u; he kanaka malihini hou ka i hiki mai j nei eia iloko nei o keia hale i keia manawa—o A. A. Nicolas ka iuoa, he kanaka Amenka." "Pela? Mai hea mai nei oia o ka hiki ana mai nei?" "Mai Nu Ioka mai." j "He kanaka opio no nae paha oia, a i ole he kanaka aoo paha?" "He kanaka oia nona na makahiki he kanakolu-kumamalima, pela ka'u koho aku; nokeaha kou kumu o ka ninau ana mai la i kela ano ninau, e Ana?" wahi a Habada o ka ninau ana aku me ka nupuku ana ae o kona lae. "Aohe maopopo ia'u ke kumu. Manao au he ano kuluma no paha kela i maa mau i ka wahine, a i ole he manao ulu wale ae la no paha iloko o'u," \%-ahi a ka wahine. Alaila, ku iho la o Habada a nana pono aku Ia i ka wahine me ka naau kahaha, a hala paha he minute, ninau aku la: "Ea, e Ana, he j makemake maoli no paha kou i na kanaka opiopio? Ua kaumaha anei kou naau no kou mare ana i kekahi kanaka elemakule aole hoi j oe i mare aku i kekahi kanaka opio i kulike me kou ano?" wahi a Habada. | Nanahu iho la o Ana i kona mau lehelehe no ka ukiuki i kela mau olelo a Habada a i mai la: "Aohe o'u manao iki pela, e kuu kane aloha; ua hauoli loa ko'u naau i kou lilo ana na'u, me ka mahalo nui ia oe; i ninau wale aku nei no hoi au ia oe ina he kanaka opio paha oia a aoo paha, eia ka ua komo loa aku nei ka manao iloko ou he makemake au i ke kanaka opio i kane na'u, aole ia o ko'u mnaoio maoli —he makemake wale no au e maopopo ke ano oia kanaka o ka hiki ana mai nei i ko kakou hokele nei, a mamuli o kona inoa au 1 kamailio mai nei, haupu ae nei au, malia he kanaka paha oia na'u i ike mamua," wahi a Ana. "Mai manao kuhihewa iho oe e kuu kane eia iloko o'u kekahi ma- | nao piikoi; ua.lawa loa kuu makemake ia oe ma na ano apau, ua lako au i na mea nani like ole a ka noonoo e koi ae ai, ua Iawa i na meaai e hauoli ai ka naau, a o ke aha auanei ka hemahema aku i koe a'u e upu aku ai a e manao aku ai au o ke kane opio ka mea nana e hooIawa mai ia mau makemake o'u?" "He mau olelo oiaio loa kena au la e kamailio mai la. Malia paha he pelo wale mai no kena mau olelo au i kumu no'u e paulele aku ai ia oe, a e i iho ai au he aloha i'o no ka kou ia'u me kou naau apau, aole hoi ma ka lehelehe wale no." "No ke aha la au e piikoi hou ae ai i kane hou?" a iaia i puana ae ai ia mau olelo, lele mai la ka wahine a puliki mai la i ka a-i o Habada a honi hoomaumau iho la me ke kaawili ana. "E kuu kane aloha, e nana mai oe i keia mau komo daimana ma kuu mau lima; e nana mai i keia mau pohaku momi ma kuu umauma; e nana mai i keia mau omau gula ma kuu oho, keia mau aahu nani a'u e kahiko nei. Nawai i hoolako ia'u me keia mau mea nani? Aole na kekahi mea o'koa, aka, nau na kuu kane aloha, a me keia mau mea nani a pau au la e ike mai la, e ike ai oe, he mau mea nani nana i kukuni paa loa i kuu aloha maluna ou hookahi wale no, a o ka make wale no ka mea hookahi nana e mawehe ae i ka kaua pili. "Aole anei oe i hooko mai a i hoolako hoi ia'u me na mea apau a ko'u makemake e koi ae ai ? Aole anei oe i hana mai ! na mea apau e hoohauoli ai ia'u maluna o keia ili honua? Heaha hou aku ka mea i koe a ko'u naau e upu hou ae ai e hiki ole ai ia oe ke hooko mai? Ke ike nei au aole hookahi; nolaila ea, e noho kaua me ka hauoli a mai hooulu hou ae i kekahi manao hoohuoi hou iloko ou no ko'u iini ana aku e loaa ia'u i kane opiopio." "He mau olelo oiaio loa no kau i kamailio mai la; ua hoao no au e hoohauoli aku i kou naau ma na mea apau au i noi mai ai, a ke hoao mau nei no au e hooko mau aku i kou mau makemake no ka hoohauoli wale ana aku no ia oe. e kuu Ana aloha. Pehea la, e Ana ? ua hauoli io no anei oe?" Aohe i pane koke mai ka wahine i kana ninau, aka mumule iki iho la oia no kekahi mau minute a i ka loaa ana o ka manao iaia, i mai la: "E kuu kane aloha, o kou lohe ponoi keia mai kuu waha ponoi aku, aole i loaa ia'u kekahi manawa hauoli loa iloko o ko'u mau la 0 ke ola ana ma na makahiki i hala aku e like me ia a'u e ike nei i keia manawa a kaua e noho pu nei." He mau olelo oiaio no ia a Ana o ke kamailio ana ae i ke kane, no ka mea ina e hoomaopopo iho ana ka poe heluhelu i kona kulana mamua ame kona kulana i keia manawa, e ikeia ana no ka like ole loa; ua kaumaha a kaniuhu oia i na la mamua aku, a i keia mau la hoi, eia oia iluna o ka hanohano ame ka waiwai ana i moeuhane mua ole ai pela iho la kona hopena. Iloko o kona mau la e noho pu ana me ka makuahine e hooikaika mau ana laua ma ka humuhumu ana i na lole kamalii i loaa ke ola, he hapaha dala wale no kahi uku o ka lohe hookahi, ame ia wahi uku aole i lawa pono na hemahema o ka noho ana, i hoolawa wale ia no mamuli o ka hoomakaulii ame ka pakiko loa i na hoolilo o ka noho ana. "Ma ka'u nana aku i kou helehelena aohe ou hilinai maluna o'u," wahi a Habada o ka pane ana ae me ke ano hookaeoeo, a hele loa aku la noloko o kekahi rumi, oiai kona mau kui e nau ana he hoike maopopo no kona piha inaina i kana wahine. / MOKUNA XXXI. KA PAA ANA O KEONI HABADA I KA HOPUIA. ' * I ka wa i komo akn ai o Habada ma iloko o ka rnmi aina i hoomalamaiamaia me na kukui uwila a hele aku la no ko lana wahi i hoomakaukauia, ua noho mua ka malihini ma kona noho ma kekahi pakaukau k<rfco(ke mai i ko lana. Ia noho ana iho a lana ma ko laua man noho, leha akn la o Mrs. Habadā i ka malihini i ka wa a Habada i kamailio akn ai iaia, o ke kanaka e noho mai ana ma kekahi pakaukau aku, oia ka malihini Iana o ka olelo ana aku iaia, a hoekeu wale ae la no o Mrs. Habada 1 kona nian poohiwi me ka hoopuka ana ae i kekahi man olelo ma ka olelo Palani, aohe nae he nana mai o ka malihini ta komo ana

aku a laaa ame ka k>hr ana enai i ka Uua mea o kai olelo ana ar, a aohe no hoi o i*ua hoomaopopo hon aku i ka malihini Ua manao laoa e heie i kela ahiahi iloko o ka hale keaka no ka hoolohe ana i kekahi kanaka hana keaka. a oiai he mau mea makemake loa laua i ka hoolohe aku i ka leo o na meakani. ua }>aa loa ko laua manao e hele mahope iho o ka pau ana o ka !aua ai ana, no ka mea he mea hou ia ia laua. Ia pau ana o ka laua ai ana a hoi aku !a o Ana noloko o kona rumi, 0 kona hookau ana ae no ia i kona papaie lihilihi kumukuai nui i ko~ na poo no ka hoomakaukau no ka hde. a no ke kane hoi. e hoomakaakau ana oia e pihi ae i kona mikini lima: ua paa kekahi a hookahi 1 koe, a ia manawa lohe mai 2a laua i ke kikeke aku o kekahi mea mawaho o ka puka. Ua hele koke mai la o Habada e wehe i ka puka: ua hoohikikle loaia oia ia manawa i ka ike ana mai o ke kanaka malihini, A. A. Nikola ana o ka hoike ana aku ia Ana ua hiki aku i ka hokele a laua e noho ana, oia keia e ku aku nei imua ooa. 44 E oluolu mai ana anei oe e kamailio i ka Mea Hanohano Keoni Habada o Xu Ioka?" wahi a ka ninau * ke kanaka mahhini. iata i wehe ae ai i kona papale a kunou mai la me ka haahaa !oa. Mr. Habada anei kou inoa. kekahi o na loio kaulana o Nu Ioka?" wahi hou a ka malihini me ke kunou hou ana aku. "Ae; o ko'u inoa ia." wahi a Habada me ka leo wlea oia j>ane ana mai, mamuli o ko Habada ike ana iho ua hoohaahaaia kona kulana aole i hoike e ia mai iaia mamua he mkemake keia kanaka e hui kimailio me ia i hiki ai iaia ke hookaawale i kekahi manawa no ka hoomakaukau ana iaia e hui me ka mea e makemake mai ana e hui kamailio me ia. Ia maopopo ana ia XikoIa o Habada io ke kanaka ana e kamaiiio pu ana, o kona unuhi koke ae la no ia i kona pepa hoolauna me ka manao hoihoi no ka Ioaa ana o ka mea ana o ka au ana raai o ka loa. he hana hoi nana i hookuha'u i na manaolana apau o Habada ma ia hope iho. " Eoluolu mai ana anei kou hanohano e loaa ia*u kekahi mau minute maikai e kamailio pu ai me oe?" wahi a ka malihini. "O, ua oluolu loa au e kamailio pu me oe, e Mr. Nikola no kekahi mau minute, no ka mea e makaukau aku ana maua la e hele no ka hale mele e hoolohe aku i na mea hou o kela hui hou i hoea mai nei," wahi a Habada. "Komo mai iloko nei, ina oe e oluolu ana. Ke ike aku nei au he kanaka Amerika oe, ua hoomaopopo mua aku au i kou ano i ko kaua wa i halawai ai ma ke alapii i keia la he kanaka Amerika oe, a no ka loaa ole hoi o ka mea nana kaua e hoolauna, aole au i kamailio wale aku ma ke ano mahaoi," wahi hou a Habada. "Ae; he kanaka Amerika au a ma keia auwina la no ko'u hoea aiia mai nei i Parisa nei," wahi a Nikola, a komo loa mai !a oia iioko o ka rumi me ka maha o kona noonoo ua ae ia mai oia e kukakuka pu me ke kanaka ana o ka huli ana mai, a paniia aku la ka puka mahope ona. "E oluolu oe e hoolauna aku au ia oe imua o ka'u aliiwahine. e Mrs. Habada, o Mr. Nikola keia keonimana, a e Mr. Nikola, o ka'u wahine keia. o Mrs. Habada." "O, hauoli loa au i ko'u halawai ana me oe, e Mrs. Habada, wahi a Nikola. Aohe pane ma ka aoao o Mrs Habada, aka haawi mai la nae oia i kekahi kunou haahaa Ioa i kulike me na loina o ka hookipa ana mai i na malihini. Ma kekahi ano nae i maopopo mua i ka Makaikiu Nikola, aia he ouli o ka wiwo ma ka helehelena o ka wahine ia kunou ana mai ana; ua maopopo aku la i ka makaikiu aole no e nele ana ka holo ae o ke anu maeele iloko o na aakoko o ka Iede no ia ike ana mai ana iaia, me he mea la ua loaa mua iaia kekahi manao hoohuo?. Ia pau ana no oia hoolauna ana, hele koke ae la ka makaikiu a V*» ma kahi o ka puka a hoopa aku la i ka poohiwi o Mr. Habada a hoakaka aku la i kekahi mau olelo i ka » ana aku: "Ke ehaeha nei au i ko'u kaohi a hoopau manawa wale ana, oiai olua e makaukau ana e hele aku no ka olua huakai, aka. tnamu!i hoi o ka'u hana i kauohaia mai ai, ua koiia mai au e hoike aku ia olua i keia manawa ano, he mau paahao olua na'u!" E like me kekahi mea i kikoia mai e ka moonihoawa ka wili i ka eha. e like me kekahi kanaka ikaika i hahauia iho i kekahi pauku laau maluna o kona poo ka pepe ilalo, a e like hoi me kekahi kanaka ikaika i ka hakaka i kuiia mai ma kona mau maka a haha poele ka papai o Honolulu, pela ko Habada ku!ana i kela manawa ka loha, ka hoka ame ka wili i ka hilahila no kona lilo ana he pi.» na ke kanawai; eia ka o ke kanaka malihini ana o ka ike ana ma ia ahiahi a ma ia auwina la, he elele oia n& ke kanawai o ka h*»oun."iia ana mai e kii mai e hopu a e hoihoi paahao aku ia laua no ko !aua M ** kolokoloia mai ma Nu Ioka. Ia lohe pono ana mai o Habada i na olelo a ka makaikiu e ku aku ana imua o laua me ke kilakila ame ka mana, i mai la me ke kalakala: "Kau lawehala! Heaha kou manau o ka olelo ana mai la me kela?" wahi ana me ka piha i ka huhu; a no ka wahine hoi. me he mea la ia minute, ua hoololiia ae la oia a kohu kii mahala i kalaiia ka hele a keokeo pu i kona wa i lohe mai ai i ka hoopuka ana ae <» ka Makaikiu Nikola i kela huaolelo hookau i ka weli, "lawehala." "Aohe ka paha ou hoomaopopo i ka manao oia huaolelo? Eia ka manao i lohe mai oe. ke hopu nei au ia oe maanei a i ke«a manawa no i kulike ai me ka mana i haawiia mai ia u e ke Aupuni o Amerika Huipuia, a i kulike ai hoi me na kanawai lahui no ka h<x»ko ana aku ia hana maluna o ka mea ha'iha'i kanawai/' Ia pau ana o ka ka makaikiu hoakaka. wehe ae la oia i ke pihi o kona kuka a hoikeike aku la i kona pihi makai i mea hooiaio aku i kana mau olelo a e hoike pu aku ana he kanaka oia i hoomanaia mai e ke aupuni no ka hopu ana iaia ma na wahi apau ona e loaa ai. "Heaha iho la ko'u hewa au o ka hopu ana mai ia'u?" wahi a Htbada e naka wale !a no o ka ninau ana mai. Alawa mua ae la ka makaikiu i ka lede i hookaumaha loaia kl naau e ku mai ana ma kekahi aoao a i aku !a : "He ekolu mau kumu hoopii oou. Ka mua, he apuka; ka lua, he aihue, a o ke kolu he imi loaa ma ka hoopunipuni." Aohe hiki ia Habada ke hoopuka mai i hookahi huaolelo no kekahi mau minute, me he mea la he kanaka kuli loa oia, a i ole, he kanaka aa paha ka mumule. Hikaka hele aku la oia a noho ino iho la iluna 0 kekahi noho; ua hooliloia oia he kanaka lolo loa i kela minute mamuli o keia puupuu ikaika i ku'iia aku la iaia e hiki ole ae ai iaia ke alo ae, me he olapa ana la na ka uwila ka lele ana mai me ka emoole loa a pa maluna ona. oiai oia e noho ana ma na de$rere kiekie o kona mau la hauoli loa iloko o na la apau o kona o!a ana, a e uhaai ana hoi i na dala aihue ana o ke apuka ana mai ka mea mai nona ia waiwai. No ke kanaka nae e like me kona ano, aole oia e hoonawaliwali wale ana i kana hooikaika ana ma kekahi hana e hoopilikia aku ai iaia a haawipio wale mai, a oiai oia e noonoo nui ana no ke alahele e pakele ai oia mai keia poino nui mai ana i moeohane mua ai no e hoea mai ana ia hana i kekahi la, huli mai !a oia i ka makaikiu a i mai la : "E kala mai oe ia'u, ua hookahaha loaia au ma o loa aku o ka mea hiki ia'u ke hoomaopopo; o ka'u e ike nei he hana kuhihewa loa kekahi i hanaia mai maluna o'u a o ke kanaka au i hopu iho la he kanaka ota au i hopu ai me ke kohihewa loa aole oia ke kanaka kupono e hopuia ai. w m O, aole au i kuhihewa; o oe no ke kanaka a'u i makemake loa ai a mai alakai hewa mai oe i ko'u noonoo," wahi a Nikola. "Wahi au i hoakaka mai nei he apuka ko'u hewa, heaha na waiwai 1 apukaia e a'u?" wahi a ka Habada ninau kalakaia. <A«I* I pti.»