Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 16, 19 April 1912 — NOHO MANA O LIKANA ELIWAI MALUNA O KA AHAELELE DEMOKARATA Hiki Ole i ka Pohai o Makate ke Wawahi i ka Ikaika-Waeia o Likana i Meho Elele Lahui no Keia Kau. [ARTICLE]

NOHO MANA O LIKANA ELIWAI MALUNA O KA AHAELELE DEMOKARATA

Hiki Ole i ka Pohai o Makate ke Wawahi i ka Ika-ika-Waeia o Likana i Meho Elele Lahui no Keia Kau.

E like me na mea o ka upu inuaia ana iloko o na la ae noi i haia, mahope iho o ka mahamaia ana o ke kolio haloka o na elele rn» na mahele like ole, no ka paa ana ae o ka pohai o Likana i ka niana o ka ahaelele Demokarata iloko o ko lako« linu, ua l?oea mai i k& hooiaioia ana o ia mau mea ma o ka hlki ole īoa i ka pohai uuku 0 Makate ke hoohiolo aku i ka ikaika huki o ko Likana pohai. ma ka lakou mau hoonee hana ana apau. He n<ihenahe malie Jca hoonee hana ana a ka ahaelele Demokarata ma ke K. P. Hall, eia nae aole 110 i neie ka lnuhuaiia ae o dh mapuua wai ma kekahi iuau manawa, koe wnle no o k i ikaika ole o ka nmhu. nana e hoowela 1 ka ipuhao kuhuaina, a wel * ai ka aiana, aka ma na ano nae apau. ua hoike ae ka pohai o ka poe uuku, i ko «akou hoopoina ana i «a ku-ee o ka wa i hala, a kakoo aku i na hana apau i hooholoia e ka haj>anui. O ka hoike niaopopo loa o keln tnanao, niamuli no ia o ke kau ana o na eleie, me ka naaia ole no Makate paha lakou, a no Likaaa paha i k* lipine o ka moho elele Lahui a ia aoao, e hoike mai ana i ka lokahi ana o ko lakou

manao *» lilo oia i mea paahae no k«>& aoao i keia k*ua hakoko kalaiaina ako, Ma)aiK% ie na lum» «upuai JVn>okArata i kiolaia e ko lakou tnau koho ponof. no ka lole ana a ku ma ka aono o Makate e kipehi Aku ai ia Likana, akn ma na hiohiona apau « uu aku ai mawaho, u:i hoo|>oiuaia am m«* liilii o ka mnnawa i hala. a aahu iho i ke koloka o ke kuikahi. no ke *ke »o e ioHa ka ikaika hulo ba!oka no k«i* kau e hoea mai ana. He nui na lono laiahea mamna a« o ka weheia ana o ka ahaelole, no ka oiii «e o kekahi lio eleele maiwaena a« 0 kela ahaelele, eia nae, ua kuhihewo ia miu lono. oiai ua noho mana oud * io Likana maluaa o kela aba<*le«e holo> j okoa, me ka loaa ole o na ku e mai ! kekahi puulu aku. j Ua wehei.i kela ahaelele ma kn noho I lunahoomalu ana mai a Meia Fern, ko J komite kuwaena Teritore o ka aoao j IVmokar.it.*, nie ka haawi an.\ mai l ! kokahi man olelo pokole. no ka weho |ana i ka ahaeleie, nlaila ua kalokaloia 1 ae 1& he mau hua pule e Sam Kaloa, a ! o ka nee aku U\ tio ia o na hana imua. j Oiai oka hana mua loa mnmua ae o | ka hoonee ana aku i na hana o kela ! ahaeiele inuin, o ia no ka waiho ana

n>*i i ka i»o* o ka isaaboe>BiAla kaik*m, «i ku mai bk o J«w l'laiai. j» w»- | iho ioii la t U iaoa. o Mf. Ef j . gßgvr i hiaifco«}2Hata ? a na M»Uk»o > I mai bot I ki iAM o Bea Lroaj o ManL 3la fceh» koko aaa i ka hu»4taom*ta | . uo ka manaw& T i kooluiaaia ai ka ikA- | | ikm o na mahete ilo&o o keia ao ! .o, -»fca | | oao aa kohoia o Mr. E nger i luaahoo- | mtlo, he boike tu bu boi l-ka alu'i 1 i ua o ko likm 4<9U i ka laiwkiia, m i r kxul« ka aoao o Ma.Vat«. j No ke kobo ana i kakauolelo ao ka ; manawa, aa boo>Uia aka kela haaohaao ia )Ir. G. K. Keawehakn, a o David Ewaako ka makeleolelo. I ka lawe ana ae o ka laaahoomahi i. ko&a koiaoa. aa haawi mai la oia i kekahi haio>elo pokole, a n» koaa manaoio, wahi ana e oili mai aaa he P«restdena Demokarata- I keia makahiki, | a pela no bot e kohoia ai he Eiele Lahui Demokarats mai liawaii aku nei, aka i mea nae e ko ai ia manao, aia vrale no a kakoo like na Demokarata ,apaa me ka ikaika ia Lakaaa, e hoea auanei oia i Wakuaeko&a, ma ka aoao o ka lahui. I ka hoonee ana akn i na hana imaa, ua koho mai \x ka lunahoomalu i na komite o na palapala hookohu. a pela hoi na komite kukala; alaiia hoomaha ka aha no umi-kumamalima minui*», no ka haawi ana i mao«wa no na komite e hoomakuukau ai i ka īakou hoike. Ua h&la okoa he hora hookahi a oi 0 kela hoomaha ana, aiailu ua kahea houia ka aha, a ia wa i waiho mai ai ke komite o na palapala hookohu i ka iakou hoike, e oleio ana, he 178 mau elele i hoea kino mai, a he 38 i hoouna mai i ko lakoa mau palapala. Ua kohoia o Ben Ltobs i hope lunahooaialu; a i kuiike ai me ka hoike a ke komite kukulu, ua hoike mai kela komite, no ka hooliloia aau o na luna 1 kohoia no ka manawa, ī mau iuna paamau, me ka paku 'i ana mai nae e kohoia i mau luna e ae, e laa na mea heiu baioka t a pela hoi me ka makai o ka hale, a i hope kakauolelo. I kuiike ai me ka papa hoouohonoho a ke komite kukulu. ua kohoia o J. Wii?on i lunahoomale no ke komite o na ru!a, a o Harrv irwin, ka lunahoomalu no ke komite ka:.aahana. Oiai o Makate kekahi iala o ke komite kahuahana, ua Uoole oia i kona liio ana i laia, uo ka mea wahi ana, he hana ku-e i kona iunaikehaia ka hana e ia ana o ke kahuahanu i keia manawa. Ua hoomaha ka aha ma ka hapalua o ka hora nnii-kuinamaiua, a noho hou mai ina ka hora elua o ka auwina la. lioko o kela manawa o ka hoomaha atia, aia kela ame keia ke hoolaīa la i na hoonee ana mai o na hana o ka auwina la, a ua hele a hiki i ka hora ekola a oi, ua akoakoa mai la na iala apau, a ia wa i nee aku ai na hana imua. Ma ka noho hou a~na o ka aha i waihoia mai ai ka hoike a ke komite o na rula, a iwaena o na mea a kela komite i hoomakaukau ai, o ia no ka wae ana i ka moho Elele Lahui iloko o kela ahaeleie me ka hakalia ole. 0 ka ninau nui keia nana i hoomokuahana i na Demokarata iioko o na la ae nei i hala, a ua hoao no kekahi poe e kaohi i ka wae ana i ka moho Elele Lahui, a hoea mai ka mauawa t hookaokoaia no kela liana, aole nae e lanakila ia manao, oiai e ku man ana ko Likana pohai me ka makaukau i kela ame keia manawa, no ka hoea aku i ka pahu hopu o ka lakou mau mea i hoolala niua ai. Mahope 'iho o ka heluheiuia ana ae o kela hoike a ke komite, ua noi mai Ia o Makekau e noonoo pakahiia kela ame keia pauku o na rula. Alaluna o kela noi, ame ka apono ana aku i ka hofke a ke komite, i noke nui ai ua hoa o ka ahaeleie i *e kamailio, me ka hoakaka ana o Makate i kona manao ku-e i ke koho ana i ka moho Elele Lahui, a pew hoi me ka hana e ana i kekahi kahuahana, no ka mea wahi ana, aole loa i Ikeia aku ke kahuahana a kekahi aoao, e hiki ai ke hoomakaukauia ke kahuahana e ku-e ana i Ka na Repubaiika mea e hana mai ai. Ua hoakaka ae no hoi oia i ka manao 0 kona holo ku-e ana ia Likana, aole no ka nianao ku-e pili kino, a ano e ae paha, aka no ke ake wale ana no ia e waiho mai ka wae ana aku i Ea moho Elele Lahui, a pela hoi me ka hoomakaukau ana aku i ke kahua hana a hiki mai i ka wa pono, he eha mahina i koe e kakaii aku ai. Mahope iho nae o ua kamailio iehn* lehu ana, ua ninauia ke apono ana i ka lioike a ke komite, o ka hooholoia no ia me ka maalahi. 1 ka haU ana ae o kela mahele hana, ua kahea mai la ka runahoomalu i ka hoike a ke komite kahuahana. a na Mr. , lrwin, ka lunahoomalu o keia komite, j 1 hehihelu mai i ke kahuahana a ke | komite o ka hl>omakaukrtu ana, a aponoia, ma ka niaan ana S na hoa o ka j ahaelele. • Oiai o ka hana aku i koe i kulike > ai me ka papa hoonohonoho hann, o ia ka waiho ana ae i ka inoa o ka moho } Elele Lahui, nolaila v» ku mai la o Mr. , Kalakiela a waiho mai i ka inoa o Likana, a mahope o na hauwalaau aoa, na kohoia oia me ka lokahi. Ko ka lawe ana a» i ka moho Elele La*hui noluna o kahi o ka Hinahoom Uu, ua koho mai ia ka noho ia Konela Ma- ■ kate, Irwin ame Makekan i iala no ke kor.ūte na lakou e lawe mai ia Likana, a he manawa ia o »» teo o kela ahaelele e hoopaiaknli ana ialoko o ka hale. oiai o Mak>ite ma e lnlaHma ana me ka moho elele mamua o kon* laweia ana akn no kahT haiolelo. l*a h*awi mai o Ukana he olelo pokole imua o kela anaina, e hoike ana, nole i iii aku ka hewa maiuna ona, no i k>« hanleHia ana o na I>emokarata ma ( ns kau ae nei i hala, a aole no boi e ] >H aku r,n ab«rw* ana maiuna ona no j ka ioaa ole o ka lanakihi i na Demo- [ karata i keia makahiki, aka mamuh ] no ia o ke kakoo like ole o na D>rao- | karāta ipan. a hooiii aVn la oia i aa , ahewa ana malana o ko Mani mau De- | mokarata "no k» hA-iwi ole mai i ka | '»iko« m.iu kakoo ana ī ka moho Eiele ■ Lahui. | B haalele k«*ke iho ana oia ma kani j huakai : kaika haloka r»o na mokn- ? paai lehuleho ma keH mira kok» iHo. lae kou'. a~o j»n-* mai i na eiele o fta e h**R k*»i akn laktn no ko Skon map wahi» a hoenen akty i ko !*• Vrv« i wabi e lona ai ka ikaika i ka aoro. O na hnn-* hoiv iri keli* h. 0 ia no ke kolto am i ni iala o ke komit« k«wae»u» Te*iiore. he Wa» ke!« i haaaia w»e Va maiie w»!e m* ka ioaa ole o na kn-e «ia in* Ma ka aoho kou a»a aau o ka aka-

) eWle tna k«ta ahiaki. i kokoia ae at ka ; haaahooMala o ke komile oia [o Ka o aa aauki tw>n ana o ī Mr. age? \ koaa iw», a koMa o jO. W. K«awebxka I kakauolel® »» «*• | ko«iite. { Oka paio wale ao i ikeii ma k*-?i } ihiahi. o »a no ka rnin:iwj © • ana o ke komite lahni, he pa o m*wi ena o Joka ITiboa anw O. J. | l'a TB*ke ka pohai o Makate e | hoomaa kooia ako ka aoho komite 1 s |hui a*a o Mr. Waller. aka na paa na<> ! ka pohai o Likana e koko ia John Wil iea, a makope iko o aa hoakaka rrn i aao aaa. i Wmak» *i ke koho i ana, a iannkila o John Wjl«oa. ma o koua kokoia ana. e ka pohai o Likana. Mahope aka o ke koho ana i ke ko mite iahui, i noonooia ai n« elele e hele aku *i i kā ahae?ole lahai wa timore. Ma o na hooponopono maikaī ana. na wae no »» mokupani mawaho ae o Oahu nei 1 ko lakou man elele, e U'*e »•> | keia malalo iho nei, a i hooho!oia hoi lakou apau; No Hawaii, o H*rrr lrwia: no Maui. o T. B. Lvon»; no Kauai. o Dn.vid Rwa Hko. Ua' kohoia lakou apau me ka lo kaki. Mamnli o ka nui o ns moho o Oahu nei, he eha ko lakou n«i, a he ekoio wale no i makemakeia e koho, na waihoia na na apana eha Ame elima e hooholo i ka lakou mau «>le<e i makemake ai, a ma ia haua ana. ua kohoia keia poe: O G. J. Waller. John Effinger ame Alia« Herbert: a o na hope, o Herrv We«t, E. K Dnvauehelle, J. a Chandler, J. Mile*, M Ta eheeo ame F. D. Benevede-. O na hana hope loa marr.ua o ka hoo kuuia ana o ka ahaelele. o ia no ke noiia ana ae o kekahi poe e haawi i mau haioielo hoolana, a ua hookoia a« ia uoi, e Makate ame kekahi pae e ae, me k\komo pu o Mria Fem.