Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 21, 24 May 1912 — HE MOOLELO NO ALIKA MAKALE A I OLE Ke Kaikamahine Lawai'a o na Kapakaio Sufoka a o ka Nohea Hoi i Mauna Aku i Kona Ola no ka Pono o Ha'i [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ALIKA MAKALE A I OLE Ke Kaikamahine Lawai'a o na Kapakaio Sufoka a o ka Nohea Hoi i Mauna Aku i Kona Ola no ka Pono o Ha'i

MOKUN'A XXI. "Ma kela la au o ke kipaku ana aku i kau wahine ponoi mai na ipuka aku o kou home, e hii ana hoi oia hc bebe iloko o kona tnau lima t e noho kokoke mai ana no au, a ia wa au i i iho ai, o ka hookoia ana ia o ka'u mau hana o ka lokoino i hoolala ai, i uku panai no kau mau hana e Sa Uilama Benefcxla." "O ka'u no ia i moeuhane mau ai no na kaukani manawa, āole i newa iki ka'u wahine. a ke lohe nei hoi i ka mea oiaio, he keu aku ka nui o ka ehaeha o kuu uhane, ke hoomanao ae ia mau hana lokoino a'u," a hehee honua aku la ua o Sa Uilama noluna o ka papahele. No kekahi manawa ka waiho malie ana o Sa Uilama maluna o ka papahele, a mahope iho o ka nokeia ana i ka lomi, me ka haawiia ana aku o kekahi kiaha waina, ua hoi hou mai !a kona ikaika, ame kona nooncx> maikai, a ia wa i hoomau hou mai ai o Rakona i kana kamailio ana. "E Sa Uilama Benefotla, o ko'u niau manao huhu apau maluna ou, o ka'u mau hana lokoino apau loa a'u o ka hoike ana ae nei imua o ke akea. ua hanaia lakou iloko o ka manawa o ko u noho enemi ana me oe, aka i keia hora ? ua auhee aku ia mau ano apau mai ia'u aku. Ua elemakule kaua a elua i keia manawa, aka no u nei, aole hc nui o na la i koe no'u e ola hou aku ai, no ka mea ke ike nei au i na lima puanuanu o ka make e haha nei ma kuu puuwai. "O kuu hoea ana mai noloko nei o kou home, me he mea la na ke aloha 11 o ia o ke Akua i hoohalaw\ii hou ia kaua. a no kona mau lima i alako mai i ko makou moku e kau iluna o na halo'alo'a o na kapakai o keia aina malihini, no ka mea aia kekahi mea ano nui Ana i ake ai e hookoia iloko o keia manawa. "O ko wahine, ke ola nei no oia me kau kaikamahine, a ina e nana aku ana oe maluna o kela noho ma o, e ike aku ana no oe me ka hoohewahewa ole i ko wahine mare. a o keia kaikamahine, aole ia na ka mea e ae, aka o kou i'o no ia ame kou koko. "No na makahiki ae nei elima i hala, ua nee mai oia a kokoke me oe, me kou ike mau aku no iaia, aka e kahe mau ana nae kona mau waimaka o ke aloha kane ia oe e maalo ae ai, au i lioomaopopo ole aku ai ia mau ehaeha ana i auamo hoomanawanui ai. "Ua haalele aku oia i kona aina hanau, kahi ana i ulu like ae ai me na luhiehu o ka aina a kona mau kupuna i hooiilo ai nona, a i ka mae ana o na pua aala onaona o ke kula, i ka nalohia aua aku o ka malamalama o ka la ma kekahi aoao o ka poepoe honua, ua imi inai la oia i ka maha ma na aekai o Sufoka, a na na hunakai e pehi inau ana maluna o kona mau papalina, ame na kulu kehau o ke kakahiaka, i haawi mai iaia i ke ola hou, nolaila aole keia he mea e aku, o ko wahine aloha no ia. "E like me oe i alakai aku ai iaia iluna o ke kuaahu laahia o ka mare, pela no kona maemae i keia manawa au e ike aku la iaia; a mainua o ko'u hooki ana iho i ka'u mau olelo hope, ke nonoi aku nei au ia oe e Sa Uilama, e huikala mai oe ia'u no na mea o ka wa i hala, a e hoopoina i na mea i hanaia mawaena o kaua." Ua ku ae la o Sa Uilama iluna me ka pololei, a haka aku la i kana nana ana maluna o Rakona, aka noho hou iho la nae maluna o kona noho, a kulou iho la kona poo ilalo, me ka hoalaia ana mai o kona mau noonoo, no na mea ana o ka lohe ana, a pela hoi me kana mau mea i hoomaopopo ai no ka Madame Makale, a ia wa i ku hou mai ai oia iluna, a leha aku la i kana nana ana ma kahi a ua lede nei e noho mai ana, me ke kulou no o kona poo ilalo, a ia wa oia i hele aku ai me ka malie, a kau iho la i kekahi lima maluna o ke poo me ka pane leo ole nae, oiai ua hele oia a piha me ka haalulu, aka i ka mahie ana ae nae o na kipona ikiki o ka eehia, ua i iho la oia me ka leo malie: "O! e kuu wahine, e kuu Elikapeka! e huikala mai oe ia'u!" aole nae he puai leo ae mai ka wahine mai, aka he hookahi no ana hana o ia ka noke i ka uwe, a ia wa no hoi i pane hou iho'.ai o Sa Uilama: "E kuu Elikapeka aloha! kuu wahine a'u i hana hevva loa aku ai imua ou. a imua o ka lani, eia ka o oe no ia a'u e ike mau aku nei, a'u e aloha ole aku nei i kou noho mai iloko.o ka hoomanawanui; aka e hoomanao e kuu waliine, o ke Akua nana i hana i ka lani ame ka honua, o ka hoike nui ia ma ko'u aoao, no ka hoopunipuni ino loa i hanaia mai maluna o'u, a kipaku aku au ia oe mai ka home a'u i haawi aku ai nou. "E lux)poina kaua i na mea o ka wa i hala, e huikala mai hoi ia u mai ka'u hana hewa loa a ku i ka lokoino maluna ou. O na la o Ke kaumaha, aole ia oe hookahi wale no, aka o kaua like a elua iloko 0 ia haawina hookahi, e kiola aku kaua mahope o ke kua, a e noho hou aku kaua iloko o ka hauoli. Eia ka home, eia ka waiwai, ke elala ame ke gula, ua laa ia mau mea nou apau, a eia na, keiki a kaua, ua lawa ia no ka hoomahuahua houia ae o na hauoli iloko o kaua pakahi." Ia pau ana no o kela mau olelo kaukau a Sa Uilama, ia wa i aea ae ai ke poo o ka Madame Makale, a o Elikapeka Benafoda hoi a kakou e ike nei i keia manawa, ku ae la no hoi iluna me ka nialoeloe, a ia wa i hooho ae ai oia i keia huaolelo : "O! e kuu kane aloha!*' a moe mai la kona poo iloko o ka umauma o Sa Uilama, he mau minuke ia e hookAheia la na waimaka mawaena o ka wahine ame ke kane, mawaena hoi o na keiki ame ka makua, ame ka poe no apau maloko o kela keena. aole he hookahi mea hiki ke paa iho 1 ka hookahe ana aku i na kulu waimaka o ke aloha, no ka mea ua hoea mai kekahi hiona ku i ka walohia a lakou apau i moeuhane mua ole ai. - Ia pau ana ae nae o kela lulumi ana, a hoi pono mai la o Sa Uilama a noho ma ka aoao o kana wahine. ia wa i ku ae ai o Harola Hakona iluna a pane aku la: "Ke makanWu nei au e haalele iho i keia keeua, a ke ninau aku nei ia oe e Sa Uilama. e huikala mai ana anei oe ia'u?" "Ke huikala aku nei au ia oe ma na ano apau, a ke kahea ae nei au i ke Akua, i hoike no u, a pela hoi ine keia anaina, ua huikala aku au ia oe mailoko tilo loa aku o kuu .puuwai, a e hoomanao, ua hoopoinaia na mea o ka wa i hala." Akahi no a loaa ka maha i ka elemakule nawaliwali, ua haawi mai la oia i kona aloha, a oili aku la no ka hoi ana no kekahi \\*ahi pupupu hale i hookaawaleia nona e Sa Uilama, oiai hoi na mea I apau i noho iho ai rae ka noke ana i ka hoHee i ko lakou mau moolelo, Mai kela manawa mai o ka hui hou ana o ke kan« ame kana wahine, na makua hoi me ka laua mau keiki, mai ia manawa mai i hookumu houia ai ka hauoli iloko o ka home o Sa Uilama Benefoda, a ma kekahi la ae, ia hele ana aku a Sa Uilama e ike i kona hoaloha. ia Harola Kakona, ua halele mai ke ola i kona kino; nolaila o ka hana hope ma kona aoao, o ia no ka hana ana i na mea apau e pono

'] 11 k'.»na kin > k-ja kanula aku la maioko o ka iiina o ka ohana | Bci:ci >!a. : He mau la mahope mai, ua hookoL.-'koloia aa kaeaka r.a laua : i 'awe aihue ia Al'ka a kauia ka hoopa': maluna o laua a elua, no ka | noho aua maloko o ka halepaahao a pau ko iaua «!a. | So Be!īna Wana hoi, ua nonoi ikaika mai ia oia ia Sa Uiiama e j ae aku iaia e hoi no kahi o kekahi ohana ona « noho ai, mamuli o j ikena hitah:la ro kana mau hana ino, ua. aeia aku ia noi. me ka liaa- | wiia ana aku o kana mau dala apau a hele hookahi aku la oia me he wahine hewa loa la, e wiwo ana imua o ka lehulehu ana e halawai aku ai. Xo Alehiano hoi ame Alika, aole paha a kakou mau mea hou e kanalua ai no ka hoohuiia o ua mau opio la, no ka mea i ka maopoi.o loa ana ae, eia ka he kaikamahine ponoi loa o Alika na Sa L'ilama Benafoda ? aole a ka Haku Tivekona hoohalahala hou ana iho, oia: o ke kulana wale no kana mea i hoohalahala ai no Alika, a o ka hoohuiia ae la no ia o ua mau opio nei iloko o ka bcrita o ka mare, a o ke ko ana hoi o ko laua mau iini pakahi, a iloko o na la loihi o ko laua oia ana, aole he home maloko o Enelani a puni i haiamuia e na haawina o ke aioha ame l£a hauoii mamua o ko laua; a ua pii aku hoi o Alehiano Tivekona, mai ke kulana lukanela aku, a hiki i kona iiio ana i adimarala nana e hookele ana i kekahi o na aumoku kaua ikaika ioa o Pelekane ia mau la i aui hope aku la. Ua hoea mai la kakou i ka hopena o ka moolelo o Alika, ke kaikamahine lawai'a o Sutoka, me ka lana mau o ka manao o ka mea kakau mooleio e loaa ana ka ike ame ka hoomaopopo ana iloko o ko ke Kuokoa poe heluhelu, aole o ke kiekie ana o na makua o keia kaikamahine kona mea i liio ai i kaikamahine maikai a koa loa, aka mamuli o kana mau hana, me kona nana ole ia mea he kulana, a ina pela na kaikamahine lawai'a apau e hoohalike ai, he keu aku a ka mea hauoii, o ka hiki ana ia iakou ke pii ae mai ko iakou mau kulana haahaa aku a i na kulana kiekie. KA HOPEKA.