Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 22, 31 May 1912 — HE MANAO PANE IA G. K. KEAWEHAKU [ARTICLE]

HE MANAO PANE IA G. K. KEAWEHAKU

Mr. Sot Hinohino. Lunahoopono^m 0 ke Kuokoa. Aloha oe:—E *»:•»; hoi o*? t waiii o »'.*• haolelo no a~iu aanau no mea i ho*>iahaia ma ka Aioa» Aina o kela piūe a.\U ne . Mt i n*> na mea e pil» *oa mawaena o Kakni. iniuka maa o ke Kakina. ame i iiuase. paokn hoi o ke Kalana. e<*ee nei i keia maaawa, a e i ana o G. K. Keawe , ha<tt ; ka Uooooi lilo o a !•!*> hoi o Kalena* a mamuli o keia mau kukulu manao hoopoaipuni iao haahaa Voa, ke ku aku nei an m pa«* a*a ko Pilihale aoao. aole loa he onwo oia man pane ana peU; he mau maoao iai baiota waie ao ia. aka ke manao ke kanaka- me ka hoopunipuni e imi ai loaa ka baiota ia Katena. aole loa 01* e puka, a ke paka ia aw> i-oe aole e holopono kaaa mau hana. Ma ko u ike a homaopopo i na mea ' i hanaia aoie loa he wahi kuleana o j Kalena, a i ote, o Pilihale paha. e haaa wale iho ai maluna o na daia o ka k*hu--1 lehu a laua e malama ana ma ke ano e hoolilo wale aku. a i ole, e lioemi iho paha. e hke me ka lana i mauao ai e I |p»M. i Ke i nei *u ua nele k» laua me ia j kuleana. A pehea ihe ia i hoonai lilo jai o Pitihalef Haiaa: Ao»e loa he wa- ' hi moali oia ano ma kona aoao e like i me ka Kalena mea i han» iho ai i »a ! «lala o ka lehulehu. ma ka hookomo ana i ka banako i na kaukani ma kahi o ke $7o,iXM). a i ole *76.0<>0 na kona ino.i ponoi, a e ole e ike e ia, kauohaia a« I ka Lunahooia James Bikanele e kauoha aku ia Kalena, e kii koke i ua mau dala }* o ka lehulehu a nnuhi mai a ina aole ua makaukau na keena o l T wahipouli nona, a unuhi koke ia «uai ai na mau dala la. Malalo o na hooj)onopono kupono aua, ua pau wale ia hana nui a liio waie i mea ole r a ina o oe ia a he kanaka Hawaii e ae paha o ka paahao aku la

no ia. Ua olelo mai ka yane. xib h\ili ia ke keeoa o ka l'uuku Pilihale e Oooding Held ? a ua ikeia ka ka hoonui hlo o Puuku Pilihale. Ke manao nei au aole pela k& oiaio, oia na hoolilo o ke keona puuku o ka makahiki, aole hoi e- like lue ka G. K. Keawehaku mea i hoolaha ju e hoolilo ana he mea hana hewa o R. W. Pilih*le; he okoa ma* kahi o ka hoonui lilo, a o ka hooko ka ia noi e like me na rula hoonohonoho o kela Amo keuv keena, eia nae \ ka poe inaalea, pai ia ae ka mea hana ino i maikai. Ma kela hoolaha, ei wale iho no ka niea hai aku, ua olelo ke kanawai Kulanakauhale a Kalana, ina ua lawelawe hemahema kekahi moho i kohoia, ua loaa ka mana ia 25 poe mana koho balota e hoopii hinanui ia Pilihale ? e hoopau ae iaia, a hooooho hou ae ia Keainio ma ia wahi; a heaha ka mea hana nui ole mai pelat O ko onkou ano iho la anei ia o ka nana makt\ mai i ka mea hoomanamuna dala ma no ka oiaio?

Olelo pu mai he wahi haole aloha o Kalena i na Hawaii limahana. Ke i nei au, he oki loa ia. O ka limahana Hawaii ka i aloha iaia, koho a puka ia, * haawi aku i na dala mahuahn no kon* «ke, o kona aloha iho la no ia o kona kaula'i ae i ke ea polopolona a lakou i hana ma-lu iho ai iloko o ka oihan» makai, a e like n»e ka'u ī olelo mua ae nei ke puka ka moho i hana koloheia, aole loa e holopono kana mau han.», a nana i ka oihana makai, olelo nui mai hoi aole loa e aeia na makai iloko o hana kalaiaioa, eia ka auanei ke ohi ma-hiia mai nei na aala a ka poe haahaa, nele, a hnne, e noho hana ana no ka pono o ka lakou nrou moho, a e ho-a a na wahine me ka lakou mau keiki, a ina paha i puka o Kalena o ka nalowale no ia o keia hana lapuwale a lakou, a no ka haule ana 0 Kalena a maloo ana na iwi o Haalilio ia Kalena haole aloha. Olelo mai, o Pilihale aohe ana wahi mea i hana mai ai no na limahana Hawaii. Ke hoike aku nei au me ka oiaio ma ka'-u ma\i mea i ike ai nona a he moolelo hiki ole ia G. K. Keawehaku ke hnna iho, a 1 ole i ka poe Demokarata holookoa o lakou ke alo ae i ka nfui, ka loa, ame ka laula o ke aloha o Pilihale.

Ekolu mahina dala ole o ka wAihona 0 ke Kalana, o Pilihale ka puuku ia wa, i ka manawa i wawaia ae ai kA po ino o na limahaoa aupuni i kahi dala ole, a oiai na ike a maopopo ia Pilihale he pilikia ia, heaha kana hana alo hs i hana aif A eia. hookonio aku oia iaia ponoi iho iloko o ka «ie i mau kati« kani elala na na limahana Hawaii hana aupuni, a mamuli o kona hilinaiia, na loaa mai na dala, a ua ukuia aku i na limahana Hawai, a aole he pil* alualn e like me ka G. K. Keawehaku i hoonohonoho makani mai ai v o A ia E, » • E ia I; heaha ia m#a i ka poe Repubalika. ina ia Kalena keia dala ole, wi ki niho o na limahana aupuni aole oia e hookomo raia iho e aie, a oiai o kana hana ia e hoopukapok* «lala, a ina u* laweia ka ukupanee o ke dala; no Pilihale aole loa oia i hana nela. O ka lua o na hana aloha n PilihaW 1 hana ai, oia iho keia: Mai kona wa i noho puuku ae ai no ke Kalana a hlki i keia la, ke kokua mau nei o Pilihale i »& hmahana aupuni apau e hiki aku anA imua ona ma ke ano aie, a h»ki no hoi i ka la ohi dala. ahiila oe hoihoi aku; a ma kera wahi ua ola na lima* hana ia PiPihale, aole hoi e aie heb ».* aku. ia aku, loaa a loaa ole mai. O keia hana aloha i hannia āole lw ia i hanaia e Kalena iloko o elima makahiki ana i hana ai. be uahoa miol no. Me ktia mau wahi kuknlu manao lii lii, ke manao nei au maopopo pono akn la o Kalena ia oukou. ka moho pmikn a na Demokarata e hamo puma mai *i. Ke haawi nei mn i ko'u mahalo a nui i ka Lunahooponopono o ke Kuok«>a «* me na keiki hoonoho hua kepau ko'u anoai. C. K. KEAIiOHA.