Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 31, 2 August 1912 — HE MOOLELO NO MAKO MATERO A I OLE Ka Aha Kukakuka o na Komite he Umi no ka Noho Aupuni o Venika. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO MAKO MATERO A I OLE Ka Aha Kukakuka o na Komite he Umi no ka Noho Aupuni o Venika.

MOKUNA VIII. "Ao«c au e ae hou aku ana i kou mana•>. no ka mea ina aole e h»aa mai ia'u he mau hooiaio ana no ko'u oiii hou inai iwaho nei, mai kahi au e alakai aku ai ia'u. aole lea au e nee aku ana mai keia wahi aku. a o oe no o kaua ke kii aku i kela mau palapaia a lawe mai imua o'u." Aole nae o Aiahnki i lohe aku i kekahi nakeke niai mahope pono aku o kona kua. no mea mamuli o koua hoopalaka loa, no kona hoohaiuaia, ua paa koke mai la oia i ka hepuia, niahope mai. a I oopihaia mai ia kona waha i ka weiu, me ka h«x»paa puia ana hoi 0 na lima i ke kauia, a ia wa i nokeia mai ai oia i ke kulakuiai mahope mai. a iioko o ka manawa pokoie, ua hahaoia aku la oia iioko »j kekahi keena paahao i heie a pouii oloko, a i ke kiia ana aku o ka puka a paa, o ka wa ia a kona aiakai, keia kanaka opio hoi o ka hele pu ana aku me ia i noke mai ai i ka akaaka pahenehene, me ka 1 okoa ana mai. "Me oe aku ka huii i na ike e hoopakeie ae ai ia oe iho mai keia piiikia ae i kau aku maluna ou, a nau no ia e imi aku i ka pono no ka hewa ole o ko makuakne. Me ko manao paha, e hookoia ana kou manao iapuwaie e mare aku me ka Leele Isi<iora, ke i aku nei au ia oe. ua kuhihewa ioa kou helu e ana 1 ka puahiohio, oiai owau nku ana ka mea nana e lawe mai i keia kaikamahine i wahine mare na'u ma keia mua koke iho. He mea makehewa waie no ka mihi ana iho i keia manawa, 110 ka mea aohe kokua e loaa ia Aiaha'ki, aka o ka mea nui nae i hoomaopopoia ma keia po. o ia no ka noho mana ana o Trivisano maluna p keia keiki i mauaoia, o kona enemi ino loa ia nana e ohi uhi'u aku i kana mau hana hewa kahiko, e kau ai kona poo maialo 0 ka paepae a ke kanaka iaia ke oia ame ka make. MOKUNA IX. Ua haiii iho la na ao otnamaiu o ka pouii maluna o ka uhane o Aiahaki Lioni i kela manawa. Aia no ke pa la ka mahina ame na hoku me ko lakou malamaiama konane ma kela po, aole nae i komo aku ia mau malamalama maioko o kona keena paahao, he pouli pu waie 110 na mea apau imua ona. 0 kela mau manaoiana ona, no ka hoea mai i ka manawa e hoauheeia aku ai na omamalu o ke ahewaia mai kona makuakane aku, t a kaiiiia ae ia mai kona noonoo aku; o kana mau upu ana no 'ka holomua o kana mau hooiaia ana apau no kona pono iho, ame ka hiki ana iaia ke koi aku i ka iima o ka Lede Isiilora, me he mea la 1 kana hoomanao iho i kela manawa, ua hoomamaoia aku ia mau mea apau mai iaia aku. Aole ka ma'i fiva i hoopiiikia hou mai iaia, aoie hoi ke poniuniu a i oie kekahi mau ano e ae paha e hoopilikia mai ana i kona kino, aka aia ka maka'u, ka iia ame ka pihoihoi ke hoio la iloko o kona mau aakoko; no ka mea wahi ana o ka noonoo ana iho, eia na enemi 0 kona makuakane ke ake mai nei, o ke keiki pu kekahi e hooneieia aku i na pono nui o kona ohana, a e kaiehn loa aku hoi iaia mailuna aku o ka honua. Mc hana maka'u oie na ka opio ke ku maoli ana aku imua o kona enemi a paio no kona pono iho, aka o kona kaa ana nae iloko o ka 1 oe na iakou i hoopilikia aku i kona makuakane ponoi, he hana paakiki loa ka hiki ana, ke hoopakele iaia i"ho mai kela poe lokoino mai, ka poe hoi i paa aku malalo o na alakai ana a Satana, ke kumu alakai o na hana ekaeka apau. Ia Alabaki e noho la maloko o kela keena pouli, ua hiki oie iaia ke hoomaopopo i na hora o 'ka po ame ke ao. no ka mea aole loa he wahi maiamaiama e komo aku ana iloko o kona keen paahao, he hookahi no ana hana o ka noho malie me ke kakali aku o ka hoea mai i ka hopena o na hana i manaoia ai e hookau mai maluna ona. Aole nae i hoopaaia o Alahaki maloko o kela keena, no kona make '•«oke aku mamuli o ka pololi i ka ai. no ka mea iaia e nanea ana »joko o ka pouii, ua ike aku la oia i ka makili iki ana ae o kekahi wahi puka uuku. a hookomoia mai la he mau meaai iloko, a iaia e noke aku ai i ke kahea no ka hoakaka ana mai a kekahi mea no ke ano o kona hoopaaia ana maioko o kela wahi, aohe he mea nana e pane mai i ka liaina o kana mau ninau. Iloko o kekahi manawa. ua uiu mai nO lea manao iloko ona, he oi ne kona niake koke ana aku mamua o "kona "kaa malalo o na hana hoomainoino a ka poe pakaha o ka lokoino, a"ka nae iaia o ka hoomanao ana ae i na a'o ana a kona makuahme. kahi no oia a hoololi ae i kela manao mua, o ia no kona minamin i ke ola, ka mea a ke Akua o ka haawi ana mai, e hiki ole ai ke lioohemahema waleia. Kii aku la oia i ka omoomo palaoa o ka wafhoia ana mai i meaai. a hoomaka iho ia e ai i kekahi hapa o ka -palaoa, me 'ka inu aua hoi i ka wai, a i ka hala ana o kekahi mau mi-nute, ike fho la oia i kona ano ikaika mai, he ikaika nae o ka hoomanao ana ae, aole ia mamtili o kela mau meaai, aka ma o kekahi mana mai ana i ike ole ai. Akahi no nae o Alahaki iloko o kela manawa a hooiaio iho, ina aole ke Akua o ka lani i makemake e lilo aka oia i pio na kona mau onemi. alaila e hoea mai ana no i ka manawa e loaa hou ai iaia ka noho lanakila ana, o ka hiki ana nae iaia ke ike maopopo aku i na kokiia e hoea mai ana, ua noho pouliuii loa oia no ia mea. Aia hoi ka Leele Isidora ke kakali la o ka htili hoi aku o Alahaki ira kela ahiahi a ua opio la o ka hele ana mai i ka holoholo waapa. a mai leela po mai a hoea wale i na hora o ke kakahiaka. akahi no a hoea akii ka lono imua o na kaikamahine nei. he lono hoi e haehae ana i kona puuwai, i kona mau manaolana, a i kona hauoii o na la t hoea mai ana. 1 ka ihanawa o ka hoikeia ana mai o ka lono e pili ana no Alabaki, ua loli ano e ae la keia mau manao ulumahiehie mau o oa kaikamahine nei a i kana nana aku, me he mea la ua pouliuli iaia. na mea apau« ua hekau iho hoi kekahi haawina kaumaha loa ma* luna ona, i Hke ole me na haawina e ae o kela ano ana i ike ai. Iloko o ka nanea o na mea apau maloko o ka home o ka Haku Vivida, ua oili mai la kekahi elele me ka nuhou no ka loaa ana o waapa o Alahaki ma kahi kaawale loa, e pili ana i ka aekahakai. ua kahuli hoi ua waapa la ilalo kona waha, me ka loaa ole o kekahi wahi moali no ko Alahaki wahi i nalowale ai. Mai ke kakahiaka mai a hoea wale i ka poeleele ana ma kela la. ka noke ana o na elele a ka Haku Vivida o ka hooun ana e huli no kahi o ka nalowale ana o Alahaki Lioni ,aole loa he hookahi o lakou i huli hoi mai me na manao hoolana. koe walfc no ke kohoia ana. ua piholo aku ka opio iloko o ke kai, ma o ka loaa ana o kela waapa kahuli. "Auwe! wa pau kuu mau manaolana, ua kailiia aku ho» ka hāuoli mai ia'u aku»" wahi a ka Lede Isidora o ka hooho ana ae i ka wa a kona makuakane o ka hoea ana aku imua o kona alo. a hoomalieaku la i na manao uhiku o kana kaikamahine. i

I "O kiKi a!«-»ha no Alahaki. •••> ka ha« I: h>t a'u : npu aku ai ma ona | a. a*a 52 ke »va:ho mai ia malalo o kela man poinanaiu. E aho no I ka kuu make ana i!oko o ka or>u ana o!e "> ka m-'-ana. manua o k«> u! ;a ana mai i mea kanikau aku no kuu mea i al >ha ai. O ka'u mau j I :i xuhane o na ia i ha'.a. o na upu ana no ka h>>ea mai o ka !a a u ; e haaheo ai no kuu Aiahaki aloha. ua hala aku ia. a owau aku auanei j ka luahi o na hrTtehaeha;a.' a noke okoa iho la ua ka:kamatnne neī i | ka uwe. me ka walania o ka naau. "Auhea oe e kuu keiki!" i hoolana mai ai ka Haku Vivida i ka manao o ka Lede Isidora me kona komo pu ana mai hoi iloko o Kela haawina kaumaha, aole no kona hopohopo no ka ioohia ana o ka opio i kekahi poino maoli, aka no ka ike aku i kana kaikamahine iloko o kela kulana kupilikii. a hoomau hou mai la i kana amailio ana: "Mai hoopau i na manaolana no Alahai. no ka mea ke manao nei hu. aole oia i make. aka ua loaa iaia kekhi poino mamuli o na hana a ka enemi. aia \va!e no a loaa aku kona kino make, o ka ike nui wale no ia nana e hoauhee ae i na manao kanalua apau." "E kuu makua," i puoho mai ai ka Lede Isidora mailoko mai o Kona uwe ana. "Ina i like pu ka mea iloko o kuu noonoo me kou. iiia aole oe e koi mai ia'u e hoomaalili i ko'u mau manao kaumaha. Aole au i ike pehea la i ioaa ai ia'u ka ike no keia haawina luuluu i Joaa ia'u, aka nae, me he mea la i ka'u nana aku, aia kekahi pilikia a poino nui ioiae i ko keia a kaua e hoomaopopo ne.i Ke ike nei au i na ao hakumakuma o ka poino ke hookokoke man nei maluna 0 na kaupoku o ko kaua home aloha, a aole i loihi loa ka manawa a kaua e kakali aku ai, o ka oili mai no ia o kekahi ino nui, he ino hoi i oi aku i ko keia a kaua a elua e ike maka nei, malia paha o ka ino aku ia e wehe ai ka pili o ke keiki me ka makua/' he keu no a hala kela mau olelo a ke kaikamahine. Aole i lilo kela mau wanana a ka Lede Isidora i kumu e hoopioiokeia ai ka manao o kona makuakane, aka ua noke loa mai la oia 1 ke kamaiiio ana i na olelo hoolana, aole no nae ia he mea e hoomamaia ae ai na manao luuluu o ke kaikamahine, a no kekahi ma»iswa loihi ko laua kamailio pu ana, ua haalele mai la ka Haku Vivida i kana kaikamahme me keia manao kaumaha no ona. O kela aloha o ka Lede Isidora no Alahaki, aole ia he aloha ma .ka iehelehe wale no, aka maiialo lilo mai ia o kona puuwai. Eiike ii.e ke kanaka i minamina nui i kekahi lei momi, e anapa ana i ka la a nalowale mai iaia aku, pela iho Ia no ka nui o ka minamina ame ka makee o ka Lede Isidora no ka opio ma kela manawa i kipakuia aku ai ka makua ame ke keiki mai Venika aku, a i ka loaa hou ana o ua lei daimana Ia i ka mea nona ia waiwai, e papaluaia iho ai kona hauoli i ko ka wa mamua, o ka haawina hookahi no ia i loaa ia Isidora f ma kela. manawa o kona hui hou ana me Alahaki. eia ka e nalowale hou aku ana mai iaia aku no ka lua o ka manawa, e maopopo oie ai iaia kana mea e hana aku ai i hoi hou mai ai kana lei momi. Xo ka hapaiua hora keia noho hookahi ana iho a ka Lede Isidora inaloko o kona rumi, e hoonana ana hoi i kona mau manao kaumaha. a e hoala mai ana i na mea a laua o Alahaki o ka hoolala mua ana no ka hoea mai i ka hookoia ana o kekahi papahana no ka pono o Alahaki, e ku ai ma ke kahua a kona makuakane i haaheo ai no na makahiki ioihi, ua hoopuiwa loaia oia i kona lohe ana aku i ka nehe mai o, kekahi mau kapuai wawae, a i kona aiawa ana aku ma kahi o ka nakeke ana i lohe ai, ua halawai koke aku la kona mau :naka, me kekahi heleheiena i kamaaina iaia i na la i hala aku. Ina paha he manawa okoa ae ke komo ana aku a kela kanaka me ka maopopo mua ole i ka Lede Isidora, aole ana e nele ka hoopuiwaia o ua kaikamahine nei, aka no kona oili ana mai iloko o keia wa, ua oiliili mai la ka manaolana iloko ona, ma o ka ike ana aku ia Nikola, ke kanaka ana e hoohewahewa ole ai no ka loaa aku iaia o na kokua ana mai ke kiu aku a ka Aha Kuka o Umi, ke kanaka hookahi hoi i hiki ke hoopakele i ka poe i hoopilikiaia mai ko lakou mau enemi aku. "Auhea oe e kuu kaikamahine," i pane mai ai o Xikola, me ke kau ana mai o kekahi o kona mau iima maiuna o ka poohiwi o ka Lede Isidora, a hoomau mai la i kana kamailio ana: "Mamuli o kou kamaaina ioa ia'u e kuu kaikamahine inaikai, aole e lilo ko'u hoea ana mai ma keia ano, i wahi e hoano e ia aku ai kou noonoo, a oiai aole he nui o ko'u manawa e hooiaiau waie ai, he mea pono ke hoike koke aku au ia oe i ka'u hana. "Ua maopopo ia'u na mea apau loa e pili'ana i kou pilikia, o ia hoi ka laweia ana aku o ka mea au i aloha ai mai ia oe aku; aka o ka oiaio o ko olua aloha kekahi i kekahi, na keia mua aku ia e hoike mai." "Aole loa au i hoohew r ahewa i lea nui o kona aloha ia'u, a pehea ka nui o na hoopilikia ana i kau aku maiuna ona, aole loa au e huli ku-e ku iaia, a pehea ua maopopo nae paha ia oe kona walii o ka nalowale ana ea?" wahi a ka Lede Isidora me ka haka ana mai o kana nana ana maluna o ke kiu a ke aupuni. "Aole he mea i maopopo ia'u no kona hopena i keia manawa, a malia ina e hiki ana ra oe ke pa-ne mai i ka'u ninau, e hiki auanei •'a'u ke hookolo akn ma !kekahi meheu a hiki wale i kona 3oaa ana." "Ina he mea kekahi au i makemake ai e ninau mai ia'u i keia manawa, ua makaukau mau au i na va apau e pane aku ia o*» 7 ' "Ua maopopo no anei ia oe. aia kekahi manao maikai ole iloko 0 Kalusa Trivisano no Alahaki?" "Aole i maopopo ia'u ia mea, aka ina ua loaa aku ka ike iaia. no ko Alahaki aloha ana mai ia ? u, aole 110 e nele kona 3»copilikia ana mai ia Alahaki, orai ua hoike okoa mai no oia i kona aao huhu imua o'u. i ko'u wa e hoole aku ai i koea mau makemake, a i kekahi manawa, ua hooweliweli maoli mai wio oia ia'u, me ka oielo okoa ana :nai. e hana mai «na oia ma na alahele apau e hookoia ai kona iini/* "Ina pela, ua maikai kena pane au, a ke ninau hem aku nei au ; a oe, ua maopopo no anei ia oe ka manawa a Alahaka oka haalele ana mai ma nehmei?*' "Mamuli o ko"ts tiana ana aku i Va uwaki e kau raai la maluna o kela hale ma-o. i loaa mai ai ka ike ia'u. ua haalele mai o Ala&aki a kau aku maluna o kona waapa ma ka hora elua pooo>i o ka aowma la o nehineL" "Xo keia mea au e "hoike mai nei hfu. aole anei oe i kuhihe«ra?" "Aole loa au i kuhOiewa, oiai ua nana i'o aku au i !ka manawa o ka uwaki a ike o ka hora -elua ia." me Va mau no o ka -nana ana nai .1 ka Lede Isidora, alaila ninau hou akn la ua kaikamahine nei ia Nikola: h6ike mai ia"u i keia manawa ano, aia aoei he manaoI. na no ka loaa hoa o ka opio ma keia mua aku?" "Aole au e hoike aku ana ia oe no ka hiki ia'u ke lioopakele mai 1 ka opio mailoko mai o ka lima o kona mu enemi, aka o ka'u wale no e i aku nei ia oe e knu kaikamahine. e ku makaukau oe nou iho i i na manawa apau, no ka mea. eia na ao hakumakuma o ka pilikia ame ka poino ke hoopuni aei ia oe. a e waīho mai i ka hoopakele ana ia Alahaki iloko o ko'u mau lima." "Aole no au i hoohewahewa no ka nui o na poino e ho6kokoke uau mai nei ia'u i na manawa apau, a he nani hoi ia o oe, ka mea i maopopo i na mea huni apau, ke noi aku nei au i kou oluolu. e kiai makaala loa mai oe no ko'u poino, i ole auanei au e haulehia pu iloko o na lima o ka poe pakaha." "Auhea oe e ka lede opio, he kahua palahalaha o Venika nei no na kanaka hana karaima he nui. He hana maalahi na'u ka ike ana i ka hana a kela ame keia kanaka. eia nae he hana pohihihi loa na'u ka heluhelu ana aku i na hana a ko lakou mau puuwai i hoolala ai. Aia iloko o ka puuwai kahi i hoolalaia ai o ka ino ame na hana knraima apau. a me ke kauka'i ole aku no ka hoea mai o kela mau h\a mai na wahi mamao mai. eia no imua ponoi o kou alo, na ino i o» aku imua o ka aaki pouli o ka po. I Aole i Pau. I