Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 34, 23 August 1912 — KA HALAWAI NUI A NA DEMOKALAKA Lehau ka Paka o Aala i na makaainana hoolehe haiolelo like ale. [ARTICLE]

KA HALAWAI NUI A NA DEMOKALAKA

Lehau ka Paka o Aala i na makaainana hoolehe haiolelo like ale.

I He halawii nui k& i malamai* e na Demokarata nia ka Aala Paka nu kf ahiahi Poaono i hala aku h\. he in'au haneri o na makaainaua hoolohe hai-. olelo i hiki ae malaila ia. po; i ma ia halawai i ki mua mai ai na alakai o U aoao kalaiaina i ka lakon nnu pn kaniahi mua loa o ka hooili kaua kalaiaina me ka helu ana i na moa niamua o ke kiko ana o na hua. *'E koho hou nuii ia'u i Meia no ke Kulan:tkduhale o Honolulu, kia ia ano wale no e mau ai ke ku lokahi 0 ka. aoao Demokarata, a e naau ai ka lauakila," wahi a Meia Fern. He man ahakai I>emokArat.i lehulehu j ka i haiolelo ma ia po, o ka manao nni I ina ka lakou mau haiolelo e wanana * e pai !fna i ke kaa aku o ka lana- | kila ma i i aoao kalaiaina ma ka la hoouka kaua. | Ma ka hora ewnlu oia ahiahi i hoomaka ai na hana me ka noho lunihoo- . maluia ana e John 11. Wilson. Hoomakaia na lmna me kekahi leo pule pokole mai a Sani Kaloa mai e noi ana i ka Mea Mana Loa e kokua nui mai i ka aoao kaUiaina Demokarata a e alakai akn ia aoao ahiki i ka lanakila ana ma ka pahu palpka. O Mr. MeCaiHl'eas ka haiolelo tnu* loa i hoolnuuaia nuii imua o ke anainA. He, }>okole loa kana maa olelo, «Ur naff ua lilo i mea ohohiaia m* o ka. paipaiia ana. "Ue niakahiki keia o ka lanakila o na Demokarata mai o a o," wah» ana. "t'a mahae ka aoao Kepubalika. ' o ka hoike oiaio o keia, oia no ka hoalaia ana ae nei ]ie aoao kalaiaina hou . inaanei, a pela hol me ka aoao kalai-

aina llolomua ma Amerik* Uoip«i»» malalo ntfi i km noao IVmok»r%t». I laweia e kx *cuio Holomui n« p#p* joi a U »o*o Dfraokinti, 0 k» hopw* I e ikeia aku «aa e hui mai a*a lak»« inie na Dwwkw>t# ma ka hakak* P® |anm maluna o ka lakou mau kahuakaina kookahi.'' Ua wanana pu mai o McCandlfM Peroside&a Den»okarata ana ke kOkoia 'mai ana no Amenk* i keia makahiki, ina pela i'o ana, aole no e nele ana ka lilo inai 0 ke kiaaina o lUwaii nei i kiaainm Demokarata, pela pu me km ahaolelo, he poo Demokarata aku a»a ka poe na lakou e rnla ana ia »a« I hale » ehia, o ka hopena e ikeia ana • loaa ana ia Hawaii ke hooponopono nnpuni maikai oi ae i ko keia w».*' Mahop* ona ua hoolaunai» mii la 0 <5. J. Waller, ka elel* Deinokaralm l holo «Jtu nei i ka ahaelele wae moho pere«idcua ma h.sltiinore; na J. M. • I'oepoe > unuhi kana haiolelo ma ka t>lelo Hawaii. Ma na mea e piU nna i ka waei» ana mai nei o Woolrow Wilson i nioho pere»idena no ka aoao Demokar»ta kekahi mahele nui o ka W»ller haiolelo. "He kanaka naauao 0 Wilnon," wahi ana, "oia ke kanaka 1 naaa aku i n» ouli o ka lani a ike • aku \a i kekahi mau hoailona no ka lanakila o ka aoao D<mokar*ta 1a hooili kaua,'' » noi mkl I» r aku no Wil»on. "OiA ke kanak» e hele ' ana maluna o na eheu 0 ka nukani mo ka maka'u oie." 1 V» hoakaka bou m»i la oia ika wailioia «n:i ae o ka inoa 0 Wihon i'oko

o ka ahaelele wae moho, ka mahae aoa 0 na elele Demokarata mai Hawaii akn nei tna o ke koho ana o kekahi mau elele ia Wilnon, o kekahi ia Clark ame Underwood, aka i ka manawa hope k>a ua koho na elele m pau me ka lokahi ia Wileon. l'a hoakaka po mai i kona holo-ana i Xn Jer*ey a halawai me ka moho Peresidena hou. Woodrow Wil»on. Ma ka hapa hop« o kana haiolelo ua hoakaka mai oia e loaa ana he poe ; koho ma ka ao*o Demokarata mai na eheu iike ol« mai o ka aoao Rejnrt>alika f o ka peresidena e kohoia mai ana no Amrika he Dtmokarata, na hale kankanawai elna, e kaa ana malalo o ka mana o na Demok*rata, a o na kahnahana a ka aoao Dotnokarata ke nila ana mai kela pea a keia pea o h* aina. "He mea ano mii keia no Hawaii/' wahi hon ana, '*aofe au e hoakaka neepapa akn ana i na mea ano nni, no ka m«a, e mao|»po akn ana no ia oukon ia mao mea. He mau mahin* pokole wale no ioe a kakon e kaJi mkn ai a e ike maka aka ana no kakoa i ka oiaio o keia man mea a*o e hoakakai akn nei ia oukoo. £ hana aku e Vikej me ka na el* l« i ka ahaelele i hana ai, ( * lokahi man» hana a pau. Ua uiia mai an e ka moho Persidena Wilaon no ke kuhina nialaelae a hoiopono o ka elele Pemoknnia, e hoooaaia ako ana 1 ka ahaolelo, o ka'o o ka pane ana ako. he malaela# ke alanoi no koaa pnka laeiae Ke manao nei kakom « hooona akn i kekahi kanaka, o na kanaka U oia w> o L L MeCandieM." Ua hooMuiiala mai la • Faebe«o, ke

K*h«»A Nu» O i Km w» I p«» au o v* W*lkr h*i»leW m. W*l,j m '••O k* wjwī* *»* ** n * >»obo *»« nu k-%«Ah»o U ; iloko o ka moo,VW> « ka »<v*« kalaiaie* Drai»kftr»t*; »* »aop*po i» u # kik» , o m *i aaa U oko '« «*•»» i'o »o ko W !l«oo ki««ktht mai a«l« loa ta h«? »«» k*nat.i» iki i» no kekah» «i.uke. O ke kubi»a kAU»*i»m «a ** keokui»a »»uli k* ao)«iia. o Ba hop<«» t ho«« «*i »•» ke m*o- ; jM>po I®* e kik: ok «ī ke hooh*w*kew* $*. ' * Ei* ka aoao I>r«ok»r»U m» k« aianu; po?otei * Icm ai k* Ua*kiU, « »o Tmft ara<> Hn*aveU b • k*«lo Hke ana lau* * <fitta bw k*. k&k oV. ;He »•« knnakm bo<mlu kaaMole hko o Taft a»* Ku**veU »*loko o A»«- ! rik* Haipui*. He»k* a»* k* k*a* * ** k*n*k* maikai « k**a ai i k**w»l« »*i *i l*kou »*i k* ml« *** * k* mikiai i nobo maaa malnan o M kaoak» i kei* »au m*k*hiki lf>Kulfhu i k*a bope *« n«*i? N* keU a«p«»oi no i k**wi akn m* o k* *haoUio 1» ko $23<UkXl i k* P*po Ola. n* «tuiinai* kr v>o<\vHK) k* aui mamaU o V* makika piva leoalma. X* k* poo w*iwai uo i kaohi i ko kakon m*n.m*JUoe hoolilo an» i» Hawaii i mokaaio»." | M* keia w»hi i hoakak* m*i *» k» lu !n«boom*lu imu& o kr anain*, o ke ku n ! mu o k* hooun*i* *n* o haeioeo i k* fahae!elt> ma B*ltimor<>. no kon* ikei* ' ana he knhnn* nui. a ia p*u *n* o ka- | na hoakukn. u* hool*un* ui*i I* of* i* John O n* mr» walo | no m* kan» haiolelo oi* k»n* !i ike uku nei ma Kik&ko. * uoi m*i 1* <oia i ke *n<\in« e koho .iku i na »obo a j»*u nmiiuni a hal/i i)aio. O k«» Konela <\ P. luukw* »*ho}Hi mui «'iia. \V«hi .ma: "No ke *pono nna i k» waeia au.i o n» inoa o Wllaon anie Mo(':iQ<tlci<s, k<» kuniu k*boaia o koi.% halAwai. * o ka h«n* m* k* aoao 0 na Dt'mokaratn a pau. oia no k« kakoo ana *ku ia laua. l'n kaupaonaia k.a noao kalaiaina ftepnba):k» a u* ike* ia kon» a hoakaka pokole mai 1» i n* han» i hanaia e pili ana i ka hikuia ana o na ulumai», ka hoopoino* ia nna o na kanaka m* o ka hooneleia ana i ka poi, he mau mra hoikeike ia i na hana poino i hanaia e ka aoao ka< laiaina Repubalika. M» k» hoommn hou ana mai i kan* h*ioU>lo, bo kawka kakoo mau oia ma k* aoao o n» lii, aka nae, m» n» hana kalaiain*, ho Demok»ra oia mailoko » waho, a oial he Repubalika ka Elele Kuhio, aol« oia • nan* mku an» iaia, e haawi ana oU 1 kana kakoo ana i ka moho D*moka* rata. Ua hoakak* pu mai oia malun* 0 ke kumuhana e piM an» i k» mana koho b»lota o na w*hine, a na kana olelo, e haawi ana oia i kona hooikaika ana maluna o kei» k»hu»h»n», i loa» 1 na wahine k» maa» koho b*lot». O k* mea h&iolelo «ope |oa. oia po oia no o Gab©riela Keawehalm; o keia malalo nei kekahi o nana mau hoakaka ma ia po: "l T a makaukau o Itawaii no ka haawiia ana aku i ke Kia* aina Wslson. Ua lohe *e nei k*kou i keia po no Wilaon, *uhca oiaf Eia no lioi ia la, a kuhikuhi iho la i kekahi kii. O keia k e kanak* nan* i kakau i na buke kumumua, (irim»tika ame ;>a?apala nina, o Wilaon. H« kanaka koikoi a kaulana o Wilaon a hiki i ka iwikuamoo.*' (Pa'ipa'iia.) *<E hoo* manao o kela ame keia wahine Hawaii he luna ia maluna o kana kane, a nolaila, hc pono iaia ke koikoi ikaik» aku i kana kane e koho poiolei i ka paa b*lot» Derook*rata, m i k»na hana ana peU, e piha auanei kona h*lo i na meaai e ola ai keia noho ana." Maho|>e o k* p«ui an* o kela amo keia haiolelo, e ha»wl mau mai *na k» hui himeni Ulum*hiebie i n* himeni hooni puuwai e n*n«a ai k* pepeiao © ka poe hoolohe, a me be met I*, o kekaht kumu'nai paha i» o ka piha o kola halawai i kela |>o.