Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 43, 25 October 1912 — (Hoolaha) NA MEA ANO NUI MAI KE Kahuahana Mai A Cohen [ARTICLE+ILLUSTRATION]

(Hoolaha) NA MEA ANO NUI MAI KE Kahuahana Mai A Cohen

10 UW I k KlH 1IQ[

NO KO PWHI o i Kim um

AOLlE I PAA KA IHU I KA ŪWE.A A EA MANA AX.TJNTJ. IMUA O KA LEHULEHU:j O NA OlHANA MIKIALA Hol' h«? tna;j :iua u i {• !i loa i -ka holoj!nui o kokahi pmilu kanakn. ile n-.pn maHin.iu nae i KA ka hix»Tob:\ia ana i na hana niikmla iiou, iloko ac n»*i o na wa i ha.a. NijK'I.\H.\ MAlf ile uioakaka loa ka liuina. «> kc ku :u»a mai o kekahi oih :i;a hou. he o:hana piienioni aku ia i KA MANA AH'Nl*. <) ka loiia ana o kekalii oihaua hou u»a ke ;mo hi' hoa j»aooioni. he mea .nianei ia e loaa mai ai ka iinoniahuahuaia o ka 1-Kl'ilANA. Aole he niakemake o ka MANA ALl'Nl' e iiooiiiahi;nhiaia ae ka ukuhana, aka o ka mahuahua ae o aa <!ala {u;ka. k.i iakoa i mnk'make loa ai. Iloko o ka lakou mau ioina aluni: o ka niakoe no na uiahoie a lakou aine na pnka kaulele. ua kiolaia ;>e !a ka noonoo kanaka a hoopoina loaia ka ]imnh:uia, kahi i lona niai a; hu i.oinaikai e p ;, no r»i e {-ana'iia aku ka uku kupono. l'a hoike ne o Kakauolelo Pisiher. uia k.ma mau o'.elo hoakaka, ua lupea ■walo ka MANA ALUNU e uoho hoomnhi nei me ko iakou mann. Ha p'owehiwehi loa ka ike ana uku i ka oiaio o keia hoakaka, no ka inea ike miika nei kakou i na. mexi e hanaia mai nti :loko o kela ame kei;i la. l'a pili pono loa keia iioko o na hana kalaialua. O ka noho manaia ana o ka Ahaolelo e Inkon iloko o na wa i bala, a hui jm me ko lakou hooikaika' nii.i e hoomau aku ia noho mana hou ana, ma na ano npau, k.i mea nana i hoo:5;io mai i ka pololei o keia manao. Aele o'u manaoio e hiki una i la mea koho baioka noolioo akahele a kuokt a e nana wale aku a ike i ka hoomauia o ke ano elike me keja. Aole loa kekahi kanaka noonoo akahele, ina j>aha he mea koho halokn o»a aole paha, e aku, mainuli o jta Mo ana o ke KOPAA i oihana ano ntii no kakou, t>e«n iho la e pono ni ke noho manaia mai ka AHAOLELO 0 HAWAII, e kela •ihana hookahi. NO NA KANAKA KA AHAOLELp, AOLE NO KA MANA iHINU.

£ PUI ANA I KA AUHAU.

Va ike iho au i kekahi miinao hoakaka. I nunaoin mni ka Hale Mana 1100Vo mai. e koi ana e hoeiwii'a niai Ua huina e pili ana i ka Auhau Loaa Makahiki e Ilookuuia ai. ' \ * Ke poloai aku nei au Ta oe e nana ae i ka paokn e pil.i ana i ka auhau uialoko o ka'n kaiiuahana, maloko oluila i hoopaa ai au ia'u iho e ku-e lou aku j keia manao. Iloko o ke kau Ahaoleio o 1909, ua hookomo aku lft au he "bila, no ka hoomahuahua ana ae i ka huina loaa makahiki e hookuuia mai ka auhau tttai, mai Sta $10<»0 a hiki i ka $2000. wahi e hooholoia ai keia bila, ua konoia mai au o lokahi aku ine kekahi niea i hooholoia ma kekahi aoao mai no huina o $15i»0. ama kela hnahelu i hooholoia ka bila, a "»ilo i kanawai. Ina au e kohoia ana no ka Hale Benate, aiaila e hookomo kokje no au i bila hou ma ka manawa e noho mai ai kela aha, no ka hoomahuahua ana ae i ka huina o ka auhau loaa makahiki e hookuuia mai ka auhau ae a hiki i ka $2000. 0 ka'u niau kumu; o'ia no keia: 0 ka manao maoli o ka auhau loaa makahiki no ke kau ana aku no ia i ka auhau maluna o na loaa inakahiki, nra o kekahi huina dala kupono la i loaa aku i kekahi kanaka.no ka maiama maikai ana iaip auie kona ohana iho. El«ke me ke kanawai e ku nei i leeia manawa, e auhaxua "ana ke kanaka nona ka uku o $150 o ka mahiua, ma kahi o ka f300; a o ke kanaka e loua ana ka uku o $200 o ka mahina, e anhauia ania eia no ka huina o $900. Ma ke ano o ka pii o na mea kual i keia manawa ua hiki oie i kekahi kanaka e ake ana i na mea maikai a kupono, ke lawa malalo mai o ka huina o $«000 o ka mnkahiki, me ka uku a"na aku i keia auhau loaa ni&kahiki, a e malama aku hoi i kona ohana i kulike ai nie kona kulana kupono nei. Aole loa he mea pono' e koiia aku kekahi kanaka e uku mai i ka auhau maluna o kona loaa ukuhana, oiai keia loaa i makemakeia ai jbo ka malama >na aku i kona ohana. He mea pono e kauia akn ka auhau maiuna o na loaa makahiki nunui, he muu huina hoi i oi wale aku maluna ae o ka huina i makemakeia ai e hoolilo aku no keia ola ana, he mau dala kauiele hoi i manaoia no ka hoopukapuka aku. Xo ka pane ana aku i na hoakaka ina kekahi aoaoNuai, he mea e hoemi»a mai ai o ka loaa auhau ina e hoomahuahuaia ae ka huin» o hookuuia ai mai a anhau aku. ke olelo ae nei au: Ina o ka mea oiaio iho la ia, a?aila E 1 OOMAHITAHITA AKU KAKOU I KE ANA AUHAU MALUNA O VA MAKAHIKI XUNUI MAOLī. ' Ke makemake nej anei o* e hoopauia na hale hoolimalima pelapela ame kona mau h&n% hoohauraiaf Ke makemake nei anei oe e kokua akn i ka limahana Hawaii ame Pukik», ka mea i aneane e hiki ole ke uku aku i. ka hooHniaiVn»a no kekahi halef Ke makemake nei anei oe e haawi akii i kau mau kokua ana iaia, i wahi e loaa ai ona home non,a. me ka hoopuniia me na mea e oluolu ai ka manaol Ko mnk«make aei anei oe e kokua aku iaia ma ka hap&i ana ae i kana mau keiki a kulike me na aoo e loaa mai a» ke ola kino maikai, a e loaa pu ai ka nohoua kauoli ann. Ina peU ea, aiaila e maliu iki mai i keia mau uiono asa: He hana hiki wale no ke kuai ana i kekahi waiwai, ma nn wnhi maikai o ke ola kino, e kuknlu aku ai i kekahi mau haie nnni a «pe ke kom»» pu mai o na mea npau e maemae »i ka noho ana v ka hale auau, malnna o na apana o 60x40 kapuai, no ka $700 * ka hale hookahi me ka apaaa aina. E ioaaoi auanei he pa maikai mamua aku o ke alo o ka hale, n»e ka nui o kahi kanwaie ma n» aoao» a mahepe o ka hal«. lia l»aha e kukulu ana kekahi kanaka akeakamai, a i ole ke eupuni paha, lua hoi he mea hiki ia ke hanaia a ku i ke kanawaī, no aa ntea hoakaka wale no. i 1000 mau haie, no ke kumulilo o $700.000. Ma keia ano iho la. e lo&a ana mai ka hale hookahi mai be $105 no ka maiahiki hookahi, u » ol# ua emi mai i ka $9 no ka mahina hookahi r e* hiki ai ke ukula kona kumulilo nona iho iioko o ui niakahiki he umi. E olek» ae kakou, ina e hoopukaia ana na bona n« ka 5 pakeaeka no na makahiki he umi, e hoahu ai i keia dala, Xo ka uka ana aka i keia huin* iloko o na makahiki he umi, e konoia ana e l«aa he waihona hoemi aie o $TO.. 000, o ka makahiki hookahi. a i $S3,»XK) no ka ukupanee. E noonoo akmhele mai oukoa i ka mea e l«a» aka aaa i ka limahana ilih ine ma o na 4ala ana e uku ana r*> na keeaa hooiimalima haikl, e huikau pu ana iwaena o na Poto Kiko, ua PiUpino, a» Kora» a»ne kekahi poe e ae. & e ukuia uo kekalwhal* maikai. m« kekahi mala hnaai mamu » akn o ke al®, * i lauai oluolu « noho hoola'» iho ai no ka hoonanea ana ma ke ahiahi. i ka manawa e paa ai ka hana oka la, he keo aka mea hanoli »kA ao. v

O ki 2K'.!. i Li j-aa an o n.i b*" e ooa *>h *na o?a rr.ai īsa o koua s•>3sf , . mamuU o *©Ba uka »M ma ka'H? % i $1$ vih,i o ka mahiea. K ajt2a .*aa; i ks hapa-i*'* asa o 7r.at ke ;*na<3 oaa« j!aia $ i k*> anua Ilaa* !«*- Aole aaeī oa aiaoao he aiea ta e J>u a.f aoa i koaa kulaaa ikaik* ma fce kmo, ma ks nooaoo. pela e loai pw 1 trai ai ka aoaoaa hok»«iaA aas i koea ohaa»? He fe*B« kekj»hs inaa iupani i I f -:Li e£«rt. Nokeak* me* h:ki ol* ke hana?» m* B<*. ? , * KS KOHO BAIiOZA POLOL£JL Ina ux k»like na nu «pau. tUi!« e kobo i ka paa ba!oka o koa ««»# 'iala-aia;», aka na<? iaa oa Sapai reai ka aoao i aa kaiiaka kopooo «>i* bo ke- '•. tbi kalana. mamuiī paha o ka makaukaa oie, a i ole mamuh paba o aa ra«a i pili i ka iakoa o»baa«, aiaila e KOHO MAHAK O ke kalakea ana a ka aoao e koho pof©!ei, o ia bo ke kalaht*a ana a ka N>ki o ka aoao kaiaiaio. V U kooknmo moaia keia mea e Tammanr ma. Na loka. O keia ka huka ki ou aaoa i hooMo aku i ka hapaaui o aa kalan-ikauhaie aunui vrala!o o ka ko&o mana ana a na bokL Ma ia ano īho la i ioa* ai ka aoho mana ana i ka Boki Twee<l. l roker ame Xlurphv. O ka hapanni o na hana ALUXl r , KA EPA. a |»ela wale aka. a kakou t ?ohe wale ai ma na kulanakauhaie i aoho manaia e na boki. a pola ka noho mana maa ana o keia maa boki, mamnli no ia o ko «akon noho mana ana maiona o ka moao kalaiaina. I mea e mau aku ai ka noho mana ana. ke kalan'*a nei na boki ike kahea ok& aoao kalaīaina. a ke kn nei ka e'a iluna: " E KOHO POIX)LEI I KA PAA BALOKA." 0 oukou ponoi no ia e ku-e nei, no ka lawelawe pono oleia ana o na hana o ko kakou hoo(>onopono aupuni ana o ke kalana i keia manawa. O oukou ponoi no ka i ike iho i ka haulehia ana o na hooponopono ahaolelo maikai ana. ma o ka noho manaia ana o ka ahaolelo. eia nae ua hoohuihui ae la no XA BOKI KALAIAIXA ia lakou iho. a kukulu mai ia i kekahi paa baioka i wahi e hoonauia aku ai keia ano hana. Ua kukulu mai nei lakou i na kanaka naaupo e hiki wale ai no ke noho manaia aku. Ua knkulu mai lakou T na kanaka i ikeia ko lakou apakee, e iuki ai ke kuaiia akn. Ua kauia ae kekahi poe kanaka maikni mahina o'ka paa baioka, no ka uhiuhi laumamane ana, alaila ua koiia mai !a oe e MONI M.\f [ NA MEA APAU LOA. Ina no oe e noonoo pono iho ana nou iho, aole oe i noonooia mai, ma ke :mo lie kaoaka niaikai iloko o ka aoao, a o ka POE WAHA XUI E UKUIA NEI, o lakou iho la ka po e MAIKAK, no ka mea ua ujsuīa aku lakou me ke «lala e na boki kahiaina, e liJo nrai ai oe i mea hoowahawahaia. Ina oe e hoike akea ae ana i kou manao e ku- e ana i ke koho pololei ana, 0 ka hoi aku la no ia o ka poe hooikaika baloka i ukuia a waiho aku la i ka noike miua o ke komite, ka poe he mau MEA PAAHAXA PUXIWALE na na ROKI. a o ka poe hoi e ku ana no na MANA XUI, A I KEKAHI M\X\W\ ' XO XA MAXA ALUNU. ' He huaolelo wale no ka mea e hoikeia ae mai kekahi a i kekahi, o ka uiniu aku la no ia o ke ku ko-lu. , LA 0 oUK °l' 1 IKK IKO OUKOU PULIKIIA EKA MAXA 1 Mh 0 KEIA KO-LU? 1 x hoea niai i ka manawa e hoololiia ae ai keia mau ano, a o ke alahele wae ao nae e hiki ai ke hanaia. o ia no ka HAXA KUOKOA AXA. I kou manawa e koho ai i ke maikai a kiipono, ua hoike mai oe i Keiu manao maikai maoli, o ia hoi, ua koho aku oe no na pono oi ke.'akela o kou aina aloha. . , Ua oikela aku kau hana no kou aina mamua o kau hana no kou aoao ka/aiaina. Elike me ka loihi o kou koho pololei ana ma ka aoao kalaiaina me ka aana ole i ka poe e holo ana, ame ka lakou mau loina alakai e hooko aku ana, t >ela iho la no auanei ka mau ana o ka h'ooponopono aupuui kupono ole iloko ona hana o ka lehulehu e loaa aku ia oukou. I kou wa e wae ae ai ina kanaKa maikai, me ka nana ole i ka aoao kalaiaina, a e koho aku ia lakou a puka, p ike aku no auanei oe i -ka oili mai o na hooponopono HOOPONO A NO ILOKO O KE AUPUNI. 0 ke kanaka e olel*6 aku ana ia oe e koho pololei i ka paa baloka, oia ka Boki o ka Aoao, hē Mea i Hoolimalimaia, he Moho maluna o ka j»a«i ba/oka 7 a i ole he Waawaaki Na*upo. J. e. eOHEN