Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIX, Number 5, 31 January 1913 — HE MOOLELO NO Cicilia Vanakouva A I OLE Ke Kaikamahine Iloko o na Hana Hoomaewaewa a Kona Kaikoeke Lokoino. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Cicilia Vanakouva A I OLE Ke Kaikamahine Iloko o na Hana Hoomaewaewa a Kona Kaikoeke Lokoino.

"Hc nui na ktnno hoahewa. nou, no ka mea akahi no a loaa pono iho U ke kanaka a'u e noke Uei i ka huli; aka nae no na kumu hoopii a Monogomore o'ka hooili ana mai maiuna ou, ua lawa ia no kou kaa ana mai he paahao na'u iloko o keia manawa me ka hoopaapaa ole." "Alaila e olelo mai ana anei oe, no kou hilinai ana i ka olelo a kekahi kanaka pupule? E hiki ana anei ia oe ke manaoio aku i ka olelo a kekahi kanaka hana karaima? Aole loa au e hanaia mai elike me keia ke ano, o kekahi keia o na hana ku i ka hoohaahaa loa, a ke hoohiki nei au—" "E kakali kau hoohiki ana a hoea aku iinua o ka lunakanawai, ilaila aku e ikeia ai kou hewa ole, aka no keia manawa, ua loaa i keia mau kauka elua ke kuleana e nana ai i ke kulana pupule a pupule ole paha o Mt\ Monogomore, a e kaa ana oe malalo o ko'u mana, ma ke ano he paahao na'u." "Aole loa he mana i loaa ia oe e hopu mai ai ia'u, a ke koi aku nei au ia oe e hoike mai i kau palapala hopu, a i ole i na kumu hoopii paha no ko'u pili i kekahi hewa?*' wahi a ua boki nei, me ka hoopuka ana ae i na olelo kuamuamu. "Aia maluna o kona kino, ka hoike oiaio loa i keia manawa," wahi a llawada o ka pane ana mai me ka leo malie, me ka piha ole i ke pihoihoi. "No ka pololei ame ka pololei ole o kena mau olelo au, e pono e huliia kona kino," wahi a ka makai, me ke kukulu ana ae i kana paahao mamua o kona alo. Ke olu Ia ka manao o ke kanaka kolohe no kona huliia aku, no ka mea aole loa he wahi noonoo iki iloko ona, no kela eke dala a llawada ana o ka aihue ana he ekolu makahiki i kaahope aku, a o ia kana o ka pane ana mai i ka makai: "Ua makaukau au no kou huli ana mai ia'u, a o ka mea nae ia e pau ai kuhihewa," alaila hoomaka mai la oia e wehe i na ukana apau oloko o kona lole, aia he mau bi!a dala, he pahi pelu, he kaula kuaina, ame ka eke dala a lla\vada. j "Eia aku ka hooiaio no ka pili o kena kanaka i ka hewa aihue," i! pane mai ai o Ha\vada, me ke kuhikuhi ana mai i ke eke dala e waiho ana. Hoomaka ae Ia ke kolohe e akaaka ma ke ano pahenehene, alaila wehe ae la i na ukana apau o ke eke dala iwaho, e laa na bila dala, he mau dala keokeo helelei, a pane mai Ia: "Ke manao nei au, aole e loaa ana ia oukou kekahi mea e hooiliia ai na ahewa ana maluna o'u, ua hiki nae ia oukou ke nana pono i kena mau waiwai apau, a no kena eke dala, he mau makahiki loihi ka'u maJania ana malalo o ko'u malu, a he waiwai ponoi kena no'u." "Ae, no nft mAkahiki elua me na mahina he umi, kou lawe hele ana i keia eke da|a," i pane aku ai o Hawada, alaila huli mai la imua o na keonimana malihini, g hoomau hou mai la i kana kamailio ana: "Auhea oukou e na keonimana, owau ponoi ka ona nana keia eke dala, ua kuai au i keia eke, he eha makahiki i hala ae nei maloko o ke kulanakauhale o Nu īoka, mai ka halekuai mai o ka hui o Pilipo, āua kuniia kuu inoa ponoi maluna o kena eke. Ina e haawiia mai ana kena eke ia'u no kekahi mau sekona wale no, ua hiki loa ia'u ke kuhikuhi aku ia oukou i kahi o kela inoa i kau ai. Akahi no ka boki o ka hale pupule a hoomaopopo mai i ka loaa pono o kona kolohe, alaila pane mai la me ka leo hookikina: "He mea inakehewa wale no ko oukou ku ana ma keia wahi, a hoololie aku i na olelo a kekahi kanaka pupule," me ke komohia koke ona mai o kekahi manao iloko ona, e ahuwale ana ka hoi kana mau liana kolohe, a e lilo i'o aku ana oia i paahao na kela inakai. Ua kauoha aku la nae ka makai iaia e noho malie, alaila haawi aku la i ke eke dala ia Hawada. a o ia kana o ka lalau ana mai me ka wehe ana ae i ua eke la, a hoomau mai la i kana kamailio ana: "O ko'u inoa, o ia no o Hawada Monogomore, a na Kauka Akoni e hooiaio mai ia mea imua o oukou apau ,oiai he mau hoakula like maua no na makahiki ekolu maloko o ke kula hookahi, a eia maloko o keia wahi nei, kela inoa kahi i kau ai." Nana i o iho la ka makai ame na kauka malihini elua, a he mea oiaio e kau ae ana ka inoa H. Monogomore i kuniia ma kahi a Hawada o ke kuhikuhi ana mai.

Akahi a loaa ka manao mihi iloko o ka boki o ka hale pupule, no kona ae ana aku e hoomakaikai i na malihini, no ka mea pela iho la i loaa pono ai kona kolohe, ka mea ana i manao loa ai, aohe kupueu nana e hua'i ae i kana mau hana epa apau, a ke noonoo la oia iloko ona, i kekahi alahele nona e pakele ai, alaila i hou mai la o Hawada: <# No ka hooia hou ana aku 1 ko*u lilo ana 1 ona no kena eke dala, e wehe ae oe i kau pahi pelu e ka makai, a e okioki aku i ka humu o kahi waiho bila dala, e loaa no auanei ia oe kuu inoa i kakauia ne ka inika,ma kahi aoao mai" Ua hooko aku la ka makai elike me ka Hawada kauoha, a loaa aku la ka inoa o Hawada e kau ana elike me kana olelo, alaila hoomaka aku la o Hawada e hoakaka ma ke ano nui, i ke ano o ke kaa ana aku o kela eke maialo o ka malu o ka mea aihue, o ia no ko laua aumeume ana, me ko ia nei paa ana i ka hopuia no ka hewa aihue, kona hoopa'iia ana. a pela me ke kaa ana aku malalo o ka malu o keia kanaka lapuwale, me ka hoomainoinoia no na makahiki elua i kaahope aku. "He hoopunipunii hooho koke mai ai ka boki o ka hale pupule, me ka hele o na maka a kunahihi, alaila me ka ikaika apau i loaa iaia, ua hooniaka mai la oia e holo no kahi o ka puka e hamama aku ana, me ka manao e holo i pakele ai oia mai ka hopuia aku, eia nae ua poho wale kona mau manaolana, oiai ua paa e aku la.oia i na kanaka malihini ekolu. a he ku ia i kahi o ka hoka me ka hoaa. He hookahi no lalau ana mai a ka makai ma na lima, o ka paa iho la no ia, a komo ka hao hoopaa lawehala, o ka pau ae la no ia o ka hana, a o ia ka ke kanaka o ke anpuni o ka huli ana mai i kana paahao a i mai la: | u Ke ike aku nei au i ka nui o kou pupuahulu e haalele koke mai ia makou. e hoomanawanui iki iho oe pela, no ka mea aole i pau! ka'u mau hana i makemake ai me oe." M Eike ana oe e kena makai i kou ku i kahi o ka hoka, aole loa e hiki na olelo a kekahi kanaka pupule, e manaoia mai e ka aha hookolokolo, aia no hoi oe la a ike aku, e hookuu koke oe ia'u i keia manawa 1" w Mai kuhihewa oe, e hiki aua i kekahi lunakanawai ke manaoio mai ia oe» ua ahuwale kau mau hana kolohe apau. n wahi a Kauka Akoni, iaia o ka lalau ana aku i ka lima o Hawada no ke aloha ana. M E kuu hoaloha." wahi apa o ka hoomaka ana mai e kamailio imua o Hawada me ka hiolo ana mai o kona maa waimaka mai na lihilihi mai, oiai ua hoalaia mai na manao aloha iloko oua no kona hoaloha pilipaa o na la a laua e hele like ana i ke ktila. "Aole e hiki ia*u ke hoike aku ia oe i ka nui maoli o ka ehaeha o kuu naau, i kuu wa o ka ike ana aku ia oe maloko o keia wahi kupono ole. Ina paha i hele pu mal keia kolohe nui me a'u a halawai pu me oe, ina ua kn-

makaia au imua ona i ko'u kamaaina mua ana me oe. a hiki ole oia je hopuia elike me keia i hanaia akti ai maluna ona. Nani maoH ka ! nui o kou hoomanawanui e Hawada, no na hana ku i ka k>koim> a keia hoioholona o ka ho?kau ana aku maluna ou! M t No Kauka Akoni hoi ka hookahe i kona mau waimaka. ua hiki 0 !e ;a Ha\vada ke uumi iho i ka hookahe pu ana mai i kona mau | waimaka, a i hakalia no a pau ke kamaiiio ana aku a Kauka Akoni 1 :aia t o ka haule aku ia no ia o Hawada maluna o kekahi noho. me ka huli ana aku e nana iwaho o ka puka aniani, a o ke kakali hoi ia o Kauka Akoni a hala kekahi manawa loihi, ua lawe mai la oia i kona hoa kauka, no ka hoolauna ana me Hawada, me ka pane ana mai: "E Hawada Monogomore, e ike mai oe i kuu hoaloha nei, oia o Kauka Fokai o Ladana. O keia ko'u hoa oke a'o like ana i ka oihana kauka ma Keiemania, a iloko a keia kau wela, eia maua ma ka huakai makaikai iloko ō na hale pupuie o na wahi iike ole, a ke haawi ae nei au i ka'u hoomaikai palena ole i ko ke Akua lokomaikai, o ke alakai ana mai ia maua imua ou i keia la, eia ka he ia keia Oo ka hauoli mawaena o na hoaloha kahiko." Lalau aku la o Kauka Fokai i ka lima o Hawada, me ka haawi pu ana aku i na olelo ku i ka hoomaikai i ko laua lilo ana i mau mea hoopakele aku i ka noho pio ana o kela kanaka opio, a i ka hala ana I.e mau minuke o ko lakou kamailio pu ana, ua hoeu koke mai la no o Kauka Fokai, he mea pono e haalele koke lakou i ka hale pupule, a huli hoi aku no ke kulanakauhale. "Alaila e oielo mai ana anei olua. owau pu kekahi e haalele iho i l:eia wahi?" i pane aku ai o Hawada me ka piha i ke pihoihoi. "E hele pu ana oe me maua, a o ke kumu ia o ko maua hoea hou ana mai nei, no ke kii ana mai no ia a hoopakele ae ia oe mai ka mana mai o kela kanaka lapuwale," i pane aku ai o Kauka Fokai. i".e ka leo kuoo. "Aole anei he mau hooponopono ana ma kekahi ano, mamua o kuu haalele ana iho ialoko nei o keia wahi?"

"Heaha auanei na hooponopono ana aku i koe, no ka mea ua loaa ke kuleana ia oe je hele lanakila ai, elike me ia i loaa ik maua,.oiai «ole oe he kanaka pupule. He kaa ko maua o ka holo ana mai nei, a maluna aku kakou o ke kaa e kau ai, me ka ike oleia mai o kou ano e ka lehulehu." "Ua nanaia mai au e ka lehulehu ma ke ano he kanaka hana karaima. a ma ia ano iho la, ke kanalua loa nei au no ka hiki ana ia'u ke hahai aku ia olua. o lilo auanei au i mea hookomo aku i kekahi 0 olua iloko o ka pilikia." "Aole maua i hoopoina i na mea nou e pono ai e Hawada," i komo mai ai o KaukaAkoni, a kokua i na hoakaka ana i wahi e pau ae ai ke pohihihi iloko o Hawada. "E hoea hou mai ana he manawa a ka aha hookolokolo e hoolohe ai i kou hihia, a ua haawi aku nei maua i kekahi huina dala, no ke kubona ana mahope ou, a maluna iho o maua ke koikoi o ka hoike ana ae i kou kino ma ke ano he kanaka pupule, ma ka manawa e noho mai ai o ka aha hookolokolo," me ka minoaka ana iho nae o Kauka Akoni, no ka mea he ano kolohe kekahi iloko o kela mau hoakaka ana e kamailio la. "A pehea, pela iho la no au la e hoi pu aku ai me olua? E nani mai i ko'u mau lole weluwelu, i ko'u ano puhuluhulu maoli, o ke ano iho la anei keia e kohu ai ko'u hele koke ana aku no ke kulanakaul.ale i keia manawa? E manao mai ana na kanaka he pupule ko'u ano ke kau pu me olua maluna o ke kaa hookahi." "He hana maalahi wale no ke kuai ana aku i lole ke hiki i ke kulanakauhale, o ka'u e makemake nei, o ia no kou kaawale koke ana aku mailoko aku o keia wahi, aia he kuka loihi no'u iluna o ke kaa, ua hiki ia oe e komo i kela kuka, a no ka papale, e hele aku kakou e kii i kekahi papale e loaa aku ana ma kekahi wahi, nolaila e he!e mai kaua!" o ka hookomo mai la no ia o Kauka Akoni i kekahi o kona lima iloko o ko Hawada lima, a alakai aku la i kona hoaloha mailoko aku o kela keena. Ia hala ana aku lioi o na kauka me Hawada, a koe iho la ka makai me kana lawehala, o ka wa ia a ka makai o ka huli ana iho a kama ilio mai la i ka boki o ka hale pupule: "Ea, pehea, aole anei hoi bc pono ia kaua ke haalele pu iho ialoko nei o keia keena? Aia ko'u kaa ke ku mai la mawaho, a na'u e pailaka aku ia oe noloko o ka halepaahao?" "Aole loa au e hele pu aku ana me oe e keia makai a ka hiiaiiiia ole. me ke keehi ino ana iho a ua boki nei iluna o ka papahele, a hoopili pu aku la i kona kino ma ka paia o ka liale, me ka manao (* ku-e ak'i oia i ka makai, ina no ka hopu niai iaia a huki aku iwaho o ka 1 ale. "He hana maalahi wale no na'u, ka lawe ana aku ia oe a kau ilun. 1 . 0 kuu kaa, aka nae aole au i makemake e hooluhi wale ia'u iho, n'a ke kaualako ana ia oe, oiai he nui no ko'u mau kokua e kakali mai nei ia'u. a i hakalia wale no i ko'u puhi ae i keia ulili, o ko lakou noea mai no ia a hapai aku ia oe iluna o ka lewa," he mau hana maalea wale no nne keia a ka makai. Nana pono loa aku la ua makai la maluna o kana paahao, alaila 1 hou aku la. "E hiki ana anei ia oe ke hoike mai ia'u i ke kanawai a ka ahaolelo o ka hooholo ana. i hiki ai ia Ke:ika Kekona, ke hoano e ?e iaia iho a lilo i kauka no ka hale pupule?" Ua kuwo okoa ae la ka boki o ka hale pupule, me ke kulou ana iho o kona poo ilalo, no ka mea ua ahuwale mai la ko:ia ano maoli imua o keia makai, o kona ku mai la no ia iluna, a hele mai la me ka makai me ke ku-e hou ole mai, he mea makehewa wale no ka hoaano ana mai, ua loaa pono oia, a e kaula'iia ae ana kona mau ano kolohe apau imua o ke akea. Ke alakai la ka makai i kana paahao. me ka noke no nae i ke kamailio i ka pane ana aku: "No na makahiki elima ko'u noke ana i ka huli ia Keaka Kekona, no ka hewa powa me ka aihue ma Ladana, pela me ka hookau ana aku i kekahi hana hilahila ole maluna o kekahi wahine, eia ka oe ma keia wahi, akahi nae a pau ka'u hana, ua loaa pono ke kolohe." Aohe wahi mea a puai leo ae o ka paahao, ke alakaiia la oia me he hipa keiki la a hiki i ke kau ana iluna o ke kaa, no ka halepaahao ka pahu hopu. I ka lawehala hoi e laweia la, aia o Hawaila ke hoihoiia la e kona mau hoaloha no kekahi wahi i kaokoa loa mai ka halepaahao mai, nolaila ma kahi a Hawada i noho ai iloko o ka halepaahao i kona inau la e kakali ana no ka hookolokoloia mai o kona hihia., ua paiū aku la ka boki o ka hale pupule ma kona makalua, a ke laweia la o Ha\vada no kekahi o na hokele nani o kela kulanakauhale, a he elua wale no hora mai kela hoea ana aku o lakou no ka hokele, ua hoi , hou mai la o Hawada a kona ano kahiko, kela ano ona e ikeia mai ana he keiki lalawai no Nu loka, a maluna o kekahi pakaukau i hoo!akoia me na meaai maikai i haule aku ai lakou nei, a hoopiha i ka lua o ka inaina me na manao hauoli iwaena o lakou apau. ; ' MOKUNA XXVI. | He oiaio ka Kauka Akoni o ke kamailio ana aku ia Hawada, i ko- . na piha me na manao kaumaha ma kela loaa ana aku ona ma kahi t kupono ole, no ka mea iaia o ke kaawale ana mai ia Hawada mai, ma kela manawa mua loa o na hoaloha i halawai ae ai kekahi me keka- > hi, ua hele mai la oia a hui pu me Kauka Fokai, me kona hoike ole i aku nae i kana mau mea i ike ai ma kela la, a iaia o ke kau ana &ku maluna o ke kaa. ua hele kona helehelena a haikea, ka mea hoi i nana i hookomo aku i ka manao kahaha iloko o kona kokoolua, "» [ b:ki i kona ninau okoa ana mai: i "Heaha keia pilikia nui i loaa ia oe e Kauka Akoni, hele ka hoi i kou helehelena a kunahihi maoli wahi a ka lua o na kauka, iaia > e ike aku !a i ke ano o kona hoa. i "O e kuu Akna! Ua hiki loa ia oee Kauka Fokai ke pal mai ia'u . a hina ilalo', oiai ua hele au a malule i keia manawa, no ka mea o

kela kanaka a kaua j ka īke ana aka nei. i kapaia he pupule ino Joa, ?oie oia he rr.ea oV >a ak\i. aka t> kuti hoaloha pilipaa no ia o ko u mau la e hctc ana i ke kula I K.e hookahaha .>a mai nei cx ia*u e Kauka Akoni„ healia ka minao o kau mau o>Io?" "Elike no me ia a'u 0 ka i ana aku nei ia oc f he hoaloha kel* kanaka no'u, a o ke <uniu ia o ko'u ano e au e ike mai nei, a o kekahi |no hoi ea, aole loa he wahi helehelena o ka pupule maluna ona. he : like no ka maikai o kona noonoo me ko kaua." I "Ua aneanee h:<i ole ia'a ke manaoio aku i kena mau olc! > au, a Ipehea he kanaka Amenka anei oia?" "Ae, he kanaka Amenka oia, a o Nu loka kona wahi noho, oia kekahi ona kanaka opio kuonoono o kela kulanakauhaie. l'a hele like maua no ni makahiki ekolu maloko o ke Kula Nui o lale. a : a kekahi o na kanaka maikai loa e loaa ole ai kona lua. a ia'u o ka ike ana nei iaia nia kela wahi, ua hoalaia mai ko'u manae aloha nona. O ka'u o ka lohe hope loa ana e pili ana iaia, o ia no kooa tnare ana i ka wahine. a holo aku ma ka laua huakai no Europa, eia ka oia maloko o kela hale pupule kahi i noho ai!" i "Owai hoi ka mea komohia ole ona manao aloha ina ua pololei aku nei ka ike a kou maka, aole anei oe e kuu hoa i kuhihewa?" "Aole loa au i kuhihewa, elike me ia a'u e ike aku la ia oe, pela no au i ike aku nei iaia. oia no kuu hoa kula ona la kamalii. I kona ike ana mai nei no ia'u. o kona hoomaopopo koke mai nei no ia roe ka hoohewahewa ole a kahea mai nei i kuu inoa pololei." "Alaila eia kara wahine ihea kahi i noho ai?" "Aole oia i kamailio mai nei no kana wahine, he mau olelo uuku wale no kana o ka hua'i ana mai nei ia'u, a wahi ana. ina e loaa aku ona ka ike i kela kauka kolohe, no kona kamaaina ia*u, o ka pau loa ana ia o ka manaolana no koaa palekana, e nokeia aku ana oia i ka hoomainoino. a o ka make wale no ka mea niaopopo loa no kona hopena," alaila h'Kmiaka aku la o Kauka Akoni e hoakaka i ke ano o ko Hawada hoopaaia ana maloko o kela hale pupule, elike me la a Hawada o ke kamailio ana mai iaia. "O kena kekahi o na moolelo ano e loa a'u e hoolohe aku nei ia oe, a e pono e kau aku kekahi hoopa'i koikoi loa maluna o kela kanaka ake kolohe me ka piha ika lokoino. Heaha la hoi kou kumu o ke ahewa ole ana aku nei iaia, no kana mau hana kolohe maluna 0 kou hoaloha ina no ua hookuu mai nei kaua i ko hoaloha, a i hookahi ko kakou hoi like ana mai." "O ka'u no hoi ia o ka olelo ana aku nei iaia, aka ua a'o mai nei oia ia'u, e huli hoi mai au no ke kulanakauhale, a hele aku e hoohiki 1 palapala hopu no kela kanaka, a ua ike au i ka naauao o kela hoolala ana, a o kekahi kumu no hoi, aole o'u makemake e hivokomo aku ia kaua iloko o kekahi pilikia ma ka lawe ana ae i ka mana o ke kanawai iloko o ko kaua mau lima, a ha mea auauei ia e loaa ai he nianawa maikai loa no kela kanaka e pakele ai mai kona paa aku i ka hopuia." "Akahi au a ike aku la i ka maikai o na a'o ana a kou hoaloha, nolaila e hele i'o aku kaua e hooko i na niea apau e pono ai ua hoaioha la ou, a mamua o ka napoo ana o ka la, e hookuuia mai ai oia mai ka paa ana maloko o kela wahi, a o kela kanaka lokoino ke hihaoia aku maloko o kahi paa o ke aupuni, kahi i kupono loa nona e noho ai."

I hakalia no a hoea ua mau kauka la no ke kulanakauhale, o ko laua hele koke aku la no ia imua o kekahi lunakanawai, a hoakaka aku la i na mea apau e pili ana i ko Hawada kulana, me ko laua kubona ana aku no kona lioea aku i ka wa e hookolokooia ai ka hihia o ka boki o ka hale pupule, me ko laua hoike okoa ana aku mamuli o ko laua ike ma ka laua oihana kauka aole o Hawada he pupule, alaila hoohiki aku la i ka palapala hopu no ke kii ana mai a ka makai e hopu i kana lawehala, no ka hewa hoopunipuni, ka aihue ame ka hoomainoino i na pupule. He kanaka Pelekane o Kauka Fokai, i kamaaina i na kanawai apau o kona aina, a pela i maalahi ai ka laua hana, a iloko o na hora eha wale no i hiki hou aku ai laua a hookuu mai la ia Hawada elike me ia au e ka mea, heluhelu o ka ike mua ana ae nei. I ka paahao e noho la maloko o kahi i kupono ole iaia ma kona ano he boki no ka hale pupule, aia o Hawada ke noho hoola'i la me kona mau hoaloha maloko o ke keena hookipa o kekahi o na hokele maikai loa o Laeiana, me ka haha'i ana i ka moolelo o kona kaa ana aku malalo o ka mana o ke aupuni no na makahiki ekolu i kaahope aku. "0 kena mau mea apau au e Hawada e kamailio mai nei ia maua, o kekahi kena o na moolelo kupaianaha a'u i lohe mua ole ai iloko 0 ko'u ola ana. Ma ke kulana o kela hale pupule a'u oka nana ana aku nei, a pela hoi me na lawelaweia ana oloko no ka pono o na pupule, ua hoohilahilaia mai ko'u aupuni, a mai keia la aku, aole loa e moe kuu mau maka a hiki i kuu ike ana e hooholo mai ana ka ahaolelo i kekahi haawina dala no ka hoano hou ana ae i ke ano o na hale apau maloko o kela wahi, e loaa ai ka oluolu maikai i na pupule apau," wahi a Kauka Fokai, mahope iho o ka lohe ana i ko Hawada moolelo. * Ua hookoia kela mau olelo a Kauka Fokai, no ka mea he hookahi makahiki ma ia hope mai, ua hoano houia na hale apau, i kulike ai me kana i makemake ai, a ua loaa aku hoi na meaai maikai, me ka hoaahu ponoia o na pupule, a ua hoonohoia kekahi lrariiylrgi oluolu a kela wahi, mamuli o ke kauoha a keia kauka. "Pehea la i hiki ai ia oe ke noho hoomanawanui iloko o kela keena on i hoopaaia ai me ka hoomainoino mauia iloko o na makahiki elua i kaahope ae nei?" i komo mai ai o Kauka Akoni, ma ke kamailio like ana. "Aole anei oe i hoao e mahuka ma kekahi ano, 1 pakele ai mai kela kanaka lapuwale mai?" "Owai hoi ia mea makemake ole e kaawale mai kela wahi mai a ka lokoino i noho ai. No na makahiki elua ko'u makaala ana e loaa he manawa maikai ia'u e mahuka ai, aole nae he hiki, oiai e kiai makaala muaia ana au ike ao ame ka po. He lehulehu no hoi na- mai nawa a'u o ka uwalo ana aku imua o ka poe e hele makaikai mai ana ma ko'u keena, eia nae e pulapu waieia aku ana no lakou e kela kanaka kolohe, a hiki i ko lakou puni ana iaia, a nanakeeia mai la i au, ma ke ano owau kekahi o na pupule ino loa e kau ai ka weli i na I mea apau. He elua a ekolu a'u mau manawa oka makaukau ana e hahau aku iaia me ka noho, eia nae e makaala mau ana kela kanaka, a he kino ikaika ko ia la mamua o ko'u, nolaila ua poho maoli ko'u mau manaolana, no ka hiki ana ia'u ke pakele mai kona mana mai." "Ua loaa pono nae oia ia oe i keia la, me kou noke ana i ka hahau iaia me keia huipa au e paa ana iloko o ko lima, eaho hoi ia, kau iki aku kekahi mau hoailona o ka hoomaewaewa maluna ona, aole hoi 0 oe wale no kana e hoomainoino," wahi a Kauka Akoni me ka akaaka ana ae. "No kuu ike e hoea hou ae ana olua, pela i ku ai ka'u hana hoonana maluna o kela kanaka kolohe, a ua loaa maoli no ka ikaika ia'u, e hiki ote ai oia e lanakila mai maluna o*u. Ua kakali malie au a hiki { kona nanea loa ana, o ko'u wa no ia i ku'i aku ai iaia ma ke kumu pepeiao, a hina oia ilalo, alaila kaili mai ia i ka huipa mai iaia mai, o ko'u noho mana aku la no ia maloko o kela keena, a he oiaio kau e kuu hoaloha o ke kamailio ana mai la, ua loaa aku he haawina 1 kela kanaka e hiki ole ai iaia ke hoopoina no'u no kekahi manawa loihi e hiki mai ana." M A pehea, aole anei oe i lohe «ki e pili ana i kau wahine ame ke keiki a olua?" i ninau mai ai o Kauka Fokai. "No keia mau makahiki loihi, aole loa au i lohe iki i kekahi mau mea e pili ana no laua," wahi a Hawada me ka leo haalulu. * (Aole i paa.)