Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIX, Number 7, 14 February 1913 — KA NINAU WAIONA I KE AU O KAMEHAMEHA II [ARTICLE]

KA NINAU WAIONA I KE AU O KAMEHAMEHA II

ao » AatiSalj*>D L«*gne}. Mi tx kel.ii i *j ka ha*»i a aaa o ke k&aoha i aa ain bo ka hookapu ana i ke kuai üb« ka haaa aaa i ka waiona. a he m<?a oiaia 1 ko l'akoa huli hoi maa. aa lawe *ku lakoa *a kamoha a Kamehameha l a ko ko ika la e*ike m« la i kaaoka a alen a>. O ka halo i kukniaia mi no keia hai aaa o ea alii oa wawahiia iho im ma ke ksuoha m »e a:it. mo km ■om manao ke al i. o km kmam 1 bJpatim maloko olaila he hana ano mui ao ia. a aol« • poao e ka akn ia. mamuii komo «e kekahi maa hmaa pooo oi« maloko o konm aaa pau. I ka make ana o Kamehameha 1 oa noho me e Kaaehameha 11. kana keiki ma kooa makaiam. tie nmwmliwali oia, a he kanakm uhauha 00 hoi, e hoohlo ana i kona manawa iloko o km nohona haunaele ame ka ona mmu. I koaa au e noho ana, o km ikmika o ke kmnawai e hooieapn a e papa mna i ka hana ame Ke kuai ana o k& waiona, ua hoohana oleia kona mana, m o ka inu nui ia mna 0 ka waiona ka mea i ikeim im manawa, a ua weliweli noho anm o Km Imhui īa mau la. A holo mka Ia tia alii lo no Pelekane, a mamnli o ka oawaliwali o kona ola k.no no ka inu nui 1 ka waiona, make iho \a oia. Ka Hookapa a Kaahnmana. Mahope iho o ka make ana o Kamehameha II ma ka makaniki 1524. o Kaahumanu ka moiwahine kanemmke a Kafeehameha I, &e kahu aupuni oiai o Kamehameha 111 iloko o kona mau la opiopio. na kuahaua ae la oia no ka hookapu anm i km hana ame ke k"uai ana i ka waiona, me ka mana hoi i haawiia akn īloko o Ka lima o na alii kiekie o ka aina no ka make ame ke ola, a ua ikeia ka holopono o keia hana. Ua nui ke ku-e o kekahi poe haole, a n.i komo pu mai na kanikela Beritan>a ame AmeriKa, ma ka olelo ana, aohe kuleana o ke aupuni Hawaii e hana ai i kanawai no ka papa pu ana i na lahui e ae mai ka inu ana. Me keia mau ku-e ana, ua nui ae la na alii apau, ke kahu aupuni Kaahumanu, ka moi, a hooholo ae la ame ka hoolaha pu ana akn i kanawai e papa like ana i na lahui e ae ame na Hawai». A

eia iho kekahi o ia mau mea: Ko Tapa Nei Makou i ke Knaiia Ana o ka Eama. "Ke papa nei makou i ke kuaiia ana o ka Tama maanei. O ka mea e kuai ana i ka rama e hoopaahaoia no ia.'' 0 ka huaolelo "r«ma" ua pili no ia 1 ka "waiona.Ma ka makahiki o ka ina nui ana o na Hawaii i ka watona, ua ano pau loa no ia, mamuli no ia o ka ikaika maoli o na alii ī ka hookapu ana i ka inu nui ana o na kanaka. I ka make ana o Kaahumanu nia ka makahiki 1832, ua hoomaka hou mai la ka inu nui ana o na kanaka, a no ka nui maoli o ka ona o na kanaka, ua hana maoliia i mau kanawai oolea ma ka makaaiki 1833, 1835 ame 1838. Hanaia iho la i kanawai e hookapu loa ana i ka hoopae ana mai i ka waiona ma ka mahina o Augate, 1838. Ua loaa no he mau ke'ake'a ana, ma kahi o ka hooko ana aku i ka manao o ke kanawai. ua nui k e Ku-e ona lahui koi mai lakon i ko lakou kuleana o ka lioopae aaa mai i ka waiona ma ke ano he waiwai kalepa a hoole mai la i ka mana o ke kanawai ma ke ano he

ko lakou *nau pono. l*a ae aku no ke aupum ma kekahi ano, ma ka ae ana aku e hookomo mai i waina wale no, a e hookapuia nae n« waiona ika»ka. . O keia ano kanawai, "ua ku-e nui ia m ai „0 i» <• ka P» kaleiw waiona. n i alak.iia l-oi e ke kuhina Farani. a va hoom'au aku lakou i ke kn e ana . ke aupuni.