Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 9, 28 February 1913 — Untitled [ARTICLE]

He nui na mea ana i makemake }oa ai e niele mai i ke!a kauwa Paele, o ia na mea e pili ana i kana wahine, a pela hoi me ka make ana o kana bebe, o kona kumu wale no o ke kanalua ana, a ninau ole mai, no kona hopohopo o hoohuoi kela kauwa, he kane mare oia na Cicilia, a o kekahi no hoi, malia he mea makehewa wale no ka ninau ana aku iaia, aole no i maopopo i kela kauwa, ka make ana o kana keiki, oiai he elua wale no la o ka noho hana ana aku o ua kauwa la ma kela wahi. "He mea hoehaeha wale mai no paha i ko'u noono<3. ka loaa ana mai o na mea e hoomaopopo pono mai ana no k-a'u wahine ame ka hehe a maua, ua hiki no au e noho pouliuli ana pela/' wahi a ua o Hawada iaia e huli hoi pololei la no kona hokele. Ina nae i loaa ka ike iaia mai kekahi wahi mai no kahi i kanuia aku ai o kana bebe, ina ua hoomamaia mai kona manao ma kekahi ano, ma o kona hele ana aku e hana i kiahoomanao, e hoike ana i kona nui makee ame ke aloha i kana lei o kona mau la opio. aole nae ke noho pu wale la no oia pela, malia na kekahi manawa okoa aku e hoohuli aku i kona noonoo. a huli aku i kahi o ka he o kana bebc. MOKUNA XXX. Oiai nae o Hawada e hookolo la ma ka meheu e maopopo ai iaia na mea e pili ana i kana wahine, ina hoi no ka lilo aku na ka mea okoa, a no ka make ana hoi o kana bebe, aia no kona kaikuahine, o Mrs. Lalana ke hoohehelo la iwaena o ka pohai o ka poe lalawai o Saratoga, me he mea la, aole he wahi manao kaumaha iki iloko ona. no kana kane i make. Aia nae ke kuaki ame ka hoohuoi iloko ona, no ka loaa ole aku o ka Hawada leka iaia, o ka ekolu kela o na pule e hele la, me kona lohe ole mai kona kaikunane aku, ana nae e maopopo ole la, aia o Hawada i Kapalakiko kahi i hooiaio ai i ka pololei o kana mau olelo hoopunipuni o ka epa, a ku no hoi i ke aloha ole i kona kaikunane. Ua kokoke loa ua o Mrs. Lalana e haalele i kela wahi, no kona maka'u kekahl, malia paha ua halawai aku nei o Hawaela me Cicilia, eia nae iaia e manao ana % pela, ua hoea aku la o Kauka Akoni, a oiai ua kamaaina hoi laua iloko o kela mau la a Hawada o ka huli hoi ana mai no Nu loka, nolaila ua pau loa ae la ka manao huli hoi o ua wahine nei no ka home, ua hookololohe hou iho la no oia e noho, a ma ia noho hou ana aku nae ana, ua lilo mai la o Kauka Akoni i hoa hele nona, a i m?a no hoi nana e kokua mai iai.a ma kana mau mea apau e makemake ae ai. Ma keia pili mau ana aku o ua o Mrs. Lalana ine Kauka Akoni, ua hoohihi koke aku ia no 'ka manao o ua wahine nei, no kela kauka, anle 110 kona kanaka u'i, aka no ke kaulana o kela kauka ma kana oihana, e lilo aku ai oia i kanaka waiwai, a pau loa aku la kona noonoo ana uo koua kaikunane, pehea mai nei la oia. ke nana wale nei no keia o koua pouo iho, aole o ka mea i hala ma kela aoao. ke hou aku nei keia e loaa ona hoa pili hou. ; Ke hoohalaia la kela mau pule lehulehu a Mrs. Lalana e noho la j ma,Saratoga iloko o ka hauoli, aka nae i kekahi kakahiaka a ua wahine Ia o ka puoho ana ae, akahi no a hoea aku he leka mai kona kaikunane aku, a o na manao maloko o ua leka la, he niau manao ia e hoehaeha aku ana i na manao hookano a haakei o Mrs. Lalana. Penei iho na manao o ua leka nei ana o ka heluhelu ana iho: "E kuu 'kaikuahine aloha:—O ka hele koke ana mai nei no ia o ka lunahtx>ponopono a ka aha o ka hookohu ana mai no Ka nana ana i na waiwai o Kouela Lalana, e ike ia'u, a ua olelo mai nei oia, ma na rnea i loaa aku iaia ma kana huli ana, aole he wahi waiwai iki o ko kane i koe. O na dala nui hewahewa ana o ka hookomo ana aku iloko o kekahi mau hui, ua pau loa i ke poho, a me he mea la o kau mau waiwai pu kekahi i komo like aku .la iloko o ia haawina pakalaki. "Aole nae keia o ka mea ano nui wale no a'u e hoike aku nei ia oe, aka ma ka po nei i pau ai ka hale o olua i ke ahi, a maloko o ka nupepa o kekahi la mai, e ike ai oe i ka moolelo o kela pauahi. Ua nana au maloko o na palapala au o ka waiho ana mai malalo o ko u malu, a ua ike au, aole i ukuia na dala inisua, nolaila ua pau na manaolana, no ka hoihoiia mai ona poho. Ua ike pu no hoi au, he nui na wahi a Konela Lalana o ka aie ana, e pono ai ke ukuia aku ia mau aie apau. He nuhou maikai ole keia e kuu kaikuahine a'u e hoike aku nei ia oe, a ina paha aole au i huli hoi mai nei, o oe kekahi o na wahine pilikia maoli, o kou maa ole iho i ka lawelawe ana i kekahi mau hana, e kono okoaia mai ana paha oe e hele aku a noho hoopili wale malalo o ka lokomaikai o na hoaloha. "Mai kaumaha nae ka manao e kuu kaikuahine, ua hiki ia'u ke< kokua aku ia oe, no ka mea aole o y u ohana e ae, ooe hookahi wale' no, a ke hala aku au ma kela aoao o ka honua, alaila e holo aku no | ko'u mau waiwai apau maluna iht> ou. £ hoao aku ana au e hoo-| ponopono, heaha iho ana la ke koena e koe ia oe o na waiwai o kau j kane, a pela no hoi me kou. aole nae o'u kanalua iki i ka hoike e aku no ia oe i ka'u mea e manao nei, ina he wahi koena kekahi, alaila he uuku loa.

**Ua hiki ia oe ke hoomau aku i ka noho ana malaila, a iloko o keia mau la iho, e hoouna aku ai au i dala nau ma ka bila kik«x>. no ka uku ana i kou mau hoolilo, aole au manao ana mai e hoi no Xu loka nei, he mea hookaumaha wale aku no i kou noonoo. ka ike aku i ka waiho oneanea mai o ke kahua o ko olua home i ku ai." 4 *He nuhou maikai ole i*o keia/ r wahi a ua wahine nei, aiaila hoomaka okoa aku la e uwe me ka minamina i ka waiwai, ka mea ana i moeuhane mua ole ai, e halawai mai ana oia me kekahi haawina pakalaki elike me keia. | "E iilo wale ana ka kēla waiwai nui o kuu kane i mea ole ike ; puhiia e ka makani, a o ka mea oi aku o ko'u minamina, o ke komo | iike aku o ko'u mau waiwai iloko o ke poho," i kuwo okoa ae ai iua o Mrs. Lalana me ka leo nui. "He keu aku maoli ko'u hupo. o | ka ae ana aku i kuu kane e hookomo aku i ka maua mau da!a iloko | o na hui hoopukapuka, owau ka ka ilina o kana mau hana hawawa ; apau." ; Oka noho aku iloko oka ilihune ame ka nele, ika manao o kela wahine o kekahi ia o na hewa e hiki ole ai ke huikalaia, a o ka hele aku e hooikaika maoli ma ka hana ana i mea e loaa mai ai ka pono o keia noho honua ana, o kekahi ia o na hana hoohaahaa loa a ku no hoi i ka hilahila. Ua hiki loa i ua wahine la ke nanakee aku i ka nui o na kaikamahine huapala e ake ana e loaa aku he mau kane hanohano a waiwai na lakou, a e hui pu aku me na kanaka oo i noho mana maluna o ke dala ame ke gula. aia kana moeuhane mau ana maluna o ka poe nui o ka waiwai, me kona hoihoi ole loa i kekahi mea o ke kulana neie. Xo ke auhee ana aku o ka lako ame ka waiwai mai ia Cicilia aku, i ku aku ai oia a nana i kela kaikamahine ma ke ano, oia kekahi o na kaikamahine haahaa loa, me kona imi ana e hoopoino aku i ke ola 0 kona kaikoeke, a ke paa la no kona manao e hoinoino mau aku ia Cicilia a hiki i kona noho hoopiliwale ana aku, a o ka oi loa aku o kona hauoli, o ia no ka hoowahawaha aku o kona kaikunane i kela wahine. 0 na mea nae ana apau o ka hoolala ana, no ka hoohilahilaia o kona kaikoeke, ua huli mai ia a nanahu iaia iloko o kela manawa, e auhee aku ai ka lako, ka hanohano ame ka noho hauoli ana mal iaia aku. a iloko o kela mau minuke pokole, kau e wale mai la no na hali'ali'a ana imua o ua wahine nei, e ili mai ana ka hoi ka hilahila ame ka hoohaahaaia maluna ona, ka mea nae i lilo i mea iiauoli loa nana ka hoohenehene mau ana aku ia Cicilia iloko o na la i aui aku ihope. Ua ku like iho la oia maluna o ka papahele a Cicilia i ku ai no na makahiki eha i kaahope aku, a ina e hele maoli aku ana kekahi mea a kamailio iaia no kona nele i kela manawa, elike me kana o ka noke ana aku i ka hoohenehene ia Cicilia, me 'kona hookae pu ana aku i kela kaikamahine, aole ana hana e ae e noonoo la, o ka pepehi maoli aku no i kela mea a make loa. L T a mare aku keia wahine ia Konela Lalana, aole no kona aloha maol?, a no ka makemake paha i kela kanaka, aka no ka nui o kona waiwai, a no ka hanohano o kona kulana, na ia mau mea elua i kono mai i ua wahine nei, he oi aku kona mare ana i kela konela i hoomahuahuaia ae ai kona mau waiwai, a i hookiekie houia ae ai kona kulana. Aole loa oia i ike i ka manao maoli o ka huaolelo aloha, ma kona manawa o ka mare ana aku ia Konela Lalana, aoke kuinu no ia o ka minamina ole ana i kana kane ma ka wa o ka make ana, elike me | ka kakou o ka hoomaopopo mua ana ae nei i kona ano, ma o kela ! palapala kauoha hooilina la a kana kane. Me kona nana ole nae i ka make ana aku o kana kane, ala ke kau la kona mau manaolana no ka lawe hou mai i kokoolua nona, a mai kela manawa mai o kona hookamaaina ponoia ana m« Kauka Akoni a hoea mai i kela manawa, me he mea la, o kana kanaka hookahi kela i mahalo ai, a ke kakali wale la no oia o ka hala ae o kona makahiki e noho ai iloko o ke kanikau, alaila hoao aku ola e pahele ma na ano apau e liiki ana iaia, no ka lilo maoli ana mai o Kauka Akoni 1 kane mare nana. Aole nae no kona makemake maoli i kela kaiuka, aka no ka waiwai mai no, ua hiki aku ka nui o ko Kauka Akoni waiwai i kela manawa ma kahi o ka hapalua miliona, a oiai oia 'kekahi o na kauka kaulana ma ka lapaau ana i na ma'i apau i pili i ka 1010, e lilo ana i mea haaheo loa na ua wahine ne», ka mare ana aku i kekahi kanaka kaulana elike me kela. 1 ka halawai hou ana o Mrs. Lalana me Kauka Akoni, o kana mea mua o ka hoikeike ana aku, o ia no kona mau manao kaumaha no kona kaikunane, me ka hoinoino ana hoi maluna o Cicilia, alaila hoikeike pu aku la no hoi oia i ke kulana kupilikii i Joaa aia, ma o ka leka la a kona kaikunane o ke kakau ana mai, alaila ninau aku la i ko Kauka Akoni manao, no na mea pono ana e hana aku ai. E hoike piha ana ua wahine nei i kona kulana paa rula, e hoohie ana hoi no ke pahele ana mai i ka manao o ua kauka opio nei. a he oiaio. ma kela mau hana a Mrs. Lalana, ua punihei maoli no ko Ka- | uka Akoni manao, aole no ka makemake maofi i kela wahine, aka | no ka hoohala ana no hoi i kekahi manawa me ia, oiai laua e noho like ana ma kela wahi. ! L T a Ijlo loa nae i mea kaumaha 110 ka manao oua wahine nei, ka ike ana iho, ua puehu aku kona mau waiwai i ka makani, a i ahona | i kona kaikunane i ke kokua mai iaia, pela paha auanei e mau aku ai |ke kau ana o kona poo iluna, oiai nae o ōeilia ke kuleana maoli i na dala a'pau a Hawada. Uoko o kela la holookoa, he hapanui o ka manawa i hooliloia e ua wahine nei ma ka uwe wale ana no. oiai ua hele mai la ka minamina no kona mau waiwai a kau imua o kona maka, a ke alawa ae hoi ma kekahi aoao, me he mea la kē kau okoa mai la no ka'hilahila. ka ame ka ilihune, a o ia kana o ka hooho okoa ana ae:

"He keu aku maoli no o ko'u lolo f o ka ac waie ar.\ aku ia KooclA> Lalana e kau mai kona mau lima maluna o ko'u mau waiwai. eia ka. e lilo aku ana au \ wahine hoaa. a i ahona paha i ke kokua mai o ko'a kaikunane i ko'u mau pīlikia. o ka mea ia nana e hcx>mama iki mai i ko'u mau manao luuluu. "L*a aneane hiki ole ia'u ke hoomanawanui iho i keia puupuu ikaika i'halawai mai me a*u. a o ka olelo nui iho la paha ia a na kanaka e kamailio mai ai ia'u ma keia hope aku. iko lakou kaumaha no km puehu ana o ka'u mau dala, mamuli o na hana hawawa a kuu kane, he keu aku keia a ka mea ehaeha oka naau. £ ana au la, i ka nui o ko maua mau waiwai, aole ioa he mea nana e hoohaahaA iho i ka ohana Monogomore, eia ka e ikeia mai ana au he wahine nele, a o ko'u ike ole :ho i ka hana i kekahi mea, e ku a pilikia maoli aku ana au." alaila hoomanao ae la nae oia i na olelo maloko o k* leka a Hawada o ke kakau ana mai iaia: "Elike me ka loihi o ko'u ola ana, pela nooee ike ole ai ia mea he nele," akahi no a oiu iho la kona manao, me kona noonoo pu tna iho, aole no paha e ike wale mai ana ka lehulehu ua puehu kona waiwai, i ka hiki no iaia ke hele ma kela ame keia wahi, me ka nui 0 ke da!a, e noke ai i ka uhauha. E hoomau aku ana no oia i kona pili ana me kela poe kiekie i maa iaia i ka hui pu ana. e komo ana no oia iloko o na anaina o ka poe hauoli, me kona hooikaika ana ma na ino apau e hoohihi mai o Kauka Akoni iaia. a ke lilo ka hoi kela kanaka i kane nana, o ka p*u no ia o kona maka'u ana no kona ikeia mai he wahine nele, a he hookahi ana mea nana aku. o ka noke i ka uhauha i na dala a kana kane hou. Oiai nae ua wahine nei e hoolala la no kona pono o kela nee ana aku, ua oili koke mai la iloko o kona noonoo, kana mau hana ame n* olelo ana o ka hoopuka ana aku imua o Cicilia, ma kela la ana o ka hele ana aku a hoopohala i ka mare ana aku o kona kaikunine me kekahi kaikamahine haahaa, aole loa oia i hoopoina i kela mau olelo ana: "Aole loa au i makemake e mare aku o Hawaela me oe, me kekahi kaikamahine i nele ike dala hookahi ma kou inoa ponoi. Aole ioa ka ohana Monogomore e hoohaahaa ana iaia iho, ma ka mare ana aku me kekahi kaikamahine o ke kulana haahaa elike me oe. M Hele mai la ka helehelena o ua o Mrs. Lalana a pii ka ula, Uia o ka hoomanao ana mai i kana mau olelo ponoi o ke kapa ana aku ma'una o kela kaikamahine. Aole anei eia ua o Mrs. Lalana ma ke kulana like me ia i loaa aku ia Cicilia, ma kela manawa ana e kapa aku ana i kona ieaikoeke, 1 ke kaikamahine ilihune a nele? Aia anei oia ke noonoo la no ke kupono kaikoeke, i ke kaikamahine ilihune a nele? Aia anei oia ke noonoo la no ke kupono ole loa iaia ke mare aku me kekahi kanaka. hanohano, mamuli o kona nele? Ina he mea hoohilahila aku. a he niea hoohaahaa i ka ohana Monogomore ka mare ana aku me kekahi kaikamahine o ke kulana haahaa a i nele i ke dala ma kona inoa ponoi, alaila pehea iho la o Kauka Akoni, he mea maalahi anei nona ka marc ana mai me kekahi ohana Monogomore, i haule mai ke kulana kiekie mai, a like loa me Cicilia? Heaha aku ana ka hopena o Kauka Akoni? E lilo ana anei i mea e nanakeeia mai ai oia e kona pohai o ke kulana like, a e lilo ana anei i mea na ka pohai i like me kona, ka noke maii ana mai i ka nema me ke kaao 110 kona mare ana me kekahi kaikamahine ilihune? Aole loa o Mrs. Monogomorc i moeuhane mua, o kela mau olelo Vu i ka lokoino ana o ka pehi pono ana aku ia Cicilia. e ku mai ana ua mau olelo la a hoahewa mai iaia iloko o keia manawa, akahi no nae oia a ike iho me ka hoohewahewa ole, elike me ia ana e ike la i ka nui maoli o kona kaumaha. pela no ka haawina hookahi i kau maluna o Cicilia, i ka manawa i puehu aku ai na waiwai apau o kona niakuakane. a akahi no hoi oia a hoomaopopo i kela pane a Cicilia o ka haawi ana mai iaia: 44 A01e au e heolohe aku ana i kau mau ku-e ana mai. no ka mea nole au e mare aku ana ia Hawa<la, no kona waiwai, aka e marc aku ana au iaia mamuli o kuu aloha." Iloko o kela mau minuke o ka ehaeha, me he mea la ke ike okoa aku la no ua o Mrs. Lalana i kona kakikoeke, ma kela huakai ana ka huli hoi ana mai Europa mai, a ku ana imua ona, me ka uwalo ana mai i mau kokua mai iaia aku. oiai kona kaikoeke iloko o ke kulana kupilikii, me na hana hoi ana o ka hooko ana aku i wahi e na ai kona mau manao inaina o ka lili kohu ole no ka haulepio o kona «•nemi malalo ona. Ke ike la nae oia me ka hoohewahewa ole, ua ukuia mai oia no Vana mau hana lokoino apau. alaila nana aku la oia i ko Cieilia ola ana. mamuli o ka hoomanawanui ame ke koa maoli, ka hooikaika kmo wahine ana e imi aku i kona ola ame ko kana wahi kaikamahine, ka hakoko ana o kela wahine me na inea ame na popilikia o keia ao, a hiki i kona lanakila ana maluna o na paheneheneia mai e ko keia ao, me ka loaa ana he waihona mahuahua nona ame kana kaikamahine e pono ai laua. Akahi no nae ua wahine hookano a hookiekie la, a kulou iho kona poo ilalo a hoomaopopo no ka manawa mua loa, aole he hana maaiahi nona ke ku ana aku imua oke ao nei. Ua kapa aku oia ia Cicilia i kahi kaikamahine lomaloma i hoopunaheleia e kona mau makua, e:a nae ua lilo ia mau hoonaaikola ana i mea ole, ua hoikeike mai o Cicilia iaia iho. he wahine i oi pookela aku imua o ka ohana Monogomore, a i palewawae nona. Ina aole kona kaikunane i huli hoi mai no Amenka, ihea la ua o Mrs. Lalana e hoona ae ai no na kokua iloko o na la o kona pilikia? lehia no hoi kau ona hana lokoino! Oke kanaka nana ka wahine e manewanewa ana no ko laua kaawale ana kekahi me kekahi, a o kona kaikunane ponoi loa no hoi ia, oia ponoi no ka kana e hoopoino aku ai, ma ka imihala ana i kana wahine, eia nae mai iaia mai kana mau kokua e upu aku nei no ka pono o kona ola ana aku! < Aole i pau.)