Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 11, 14 March 1913 — HE MOOLELO NO KA UI MABELA A I OLE O Kikila Lilana ka Liona ame Ka Weli O Ka Poe Hakihaki Kanawai [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA UI MABELA A I OLE O Kikila Lilana ka Liona ame Ka Weli O Ka Poe Hakihaki Kanawai

Aia iloko o ke kanaka opio na noonoo like ole e lauwili la f ao!e' mo oa mea ana o ka iohe ana mai ke keiki uuku aiai, aka no ua mea' e pili ana i kona makuahine, ame kela leka o ka loaa ana iaia malalo > o ka pohaku, ana no o ka hooiaio ana iho, na kon. makuahine maoli r,o i hoike aku i ka lohe ia Gala Tamela, ma ke ano e kumakaia ana iaia oei. Ma kekahi ano, aole o Kikila i makemake e hooili aku i na ahewa ana maluna o kona makuahine, no ke kumakaia ana iaia nei, aka nae ma kek'ahi ano, aole e hiki iaia ke kanalua iho no ka hooko i'o ana 0 kona makuahine i kela hana, oiai mai ia Gala Tamela mai kekahi j>ono nui e loaa ana iaia, i kela ame keia manawa. Ua maopopo no i ua o Kikila kona ku-e mau ana aku i kona makuahine no na hana a kela puulu kolohe, a me he mea la ua hua'iia aku ia mau mea apau imua o Gala Tamela, pela iho la kela kanaka t ake mai la e make o Kikila, i ole ai oia ame kona mau hoa e hoohouia aku. Ma na ano nae apau, ua hoopohihihi loaia aku ko Kikila noonoo no na mea e hanaia mai ana maluna ona, koe wale no kona noho makaukau a makaala ana no kona pono iho iloko o kela ame keia maMOKUNA XII. Ua hele a aneane e napoo ka la i ka ilikai, hoea aku la ua o Kikila no kona wahi home, a hookipa aku la no kona makuahine iaia ma kela ano mau no, o ke ano hoihoi ole, aole hoi elike me ke ano o na makuahine i hilinai i ka lakou mau keiki, ka mahamaha mai ia ike ana mai i ko ia nei oili ana aku. Ua hoomakaukauia mai la ka ia nei mau meaai, o kona noho aku la no ia ma ke pakaukau, a o ia ka ua o Kikila o ka ninau ana aku 1 kona makuahine: "He omole hoi keia au e waiho nei, nohea mai i loaa ai ia oe? me ka lalau ana aku o ua o Kikila i kekahi omole, a nana ae la i ka umoki, oiai nae ke ike la no oia, ua wehe muaia. "Ile omole waina maikai loa kena e kuu keiki, ua malama iho nei ,iU nou no ka hoonoono ai ana," wahi a kona makuahine o ka pane ana mai. . . "Nohea mai hoi paha keia waina oka loaa ana mai īa oe. i ninau hou aku ai ua o Kikila, me kona ninini okoa ana iho i kekahi iloko 0 ke kiaha. "O kena kekahi o na waina a ka mokukuna o ka lawe ana mai ma kela kelepa aku nei i hala." "Alaila na Gala Tamela nae paha i hoouna mai nei la oe ea. me ka hoao ana ae o Kikila e hapai i ke kiaha waina iluna. Iloko nae o kela manawa a ua o Kikila o ka hapai ana ae i ke kiaha iluna me ka manao e kau mai iluna o kona lehelehe, ua ike koke aku la oia i ka loli ano e ana ae o ka helehelena o kona makuahine, a la wa i hookuu hou iho ai oia i ke kiaha ilalo, oiai ua ala mai la kekahi manao hoohuoi iloko ona, malia ua koloheia paha kela waina, a o ia kana o ka i ana aku: "Aole anei na Gala Tamcla ponoi- no i lawe mai i keia a naawi īa - . , . , "Nokeaha kou kumu o ka ninau ana mai la la u 3 ka mea nana 1 lawe mai i kena omole waina?" 'llīoonniau wale aku la no hoi au ia oe, no kuw'manao ma ua hiki mai nei oia 110 ko kaua home nei, alaila keu a ko'u makemake e halawai pu me ia. Pehea oe e mama, aole anei o kaua no hoi ke inu pu i keia waina?" , 41 Aohe o'u niakemake e inu i kena waina, ua hala aku la kou manawa inakemake i ka manawa awakea, ua ahialii loa keia i kokoke 'loa no ka hoi ana aku e hooluolu!' "Ua inu waina like no hoi kaua ina kela ahiahi aku nei, a ke hoole mai nei hoi oe i ka inu pu ana me a'u i keia ahiahi!" "N T o ia inu ana hoi a kaua i ike ai au ika hewa, a o kou kumu ia e hoole aku nei ia oe." , . t ("Aia no ia i kou manao. ina no aole ou makemake e īnu 1 keia waina, a inu paha. o oe no ke kuleana e koho mai/ 1 pane hoolalau wale aku ai 110 o Kikila. "Aole hoi oe e mama i pane mai nei 1 ka u ninau ?" . . . .. yt "O ka ninau hea la ka'u i pane ole aku nei la oe e Kikila. ,k O kela ninau hoi a'u oka waiho ana aku nei imua ou, no ka mea nana i lawe mai nei i keia waina, oia no hoi paha o Gala Tamela ea. "Ae, ianei mai nei oia i keia la. . "Ua ike no nae paha oe i kuu hainaka ea?;' i hoopmwa ae ai 0 Kikila i kana kamailio ana, me ka noke ana iho i ka haha īaloko o na pakeke o kona lole, alaila hoi awiwi aku la noloko o kona rumi, me he mea la ua makemake i'o oia i kona hainaka, o ka mea oiaio nae aia 110 kona hainaka iloko o kona pakeke kahi i waiho ai. a he mea okoa no kana o ke kiki ana aku, i hookolohe wale aku no oia, 1 wahi e hoohuoi oleia mai ai kana hana e kona makuahine I kela komo ana aku a Kikila maloko o kona wahi keena, ua ki iho la oia i kona pahu lole, a wehe mai la he wahi poki uuku, me ka hookomo ana iho iloko o kona pakeke, a oili hou mai la 110 kahi o kona makuahine e noho aku ana me ka nanea i kana hana. "Ua poina io no-ka au i kuu hainaka, loaa aku nei no ma kela wahi a'u o ka waiho ana aku ma ka po nei." alaila noho hou īho la ua o Kikila ilalo mamua mai o ke alo o kona makuahine Ina he mau hoohuoi kekahi iloko o ka makuahine o Kikua no ke ano o kana keiki, ua auhee aku ia mai iaia aku, oiai e av ana ua wahine nei, ma kela komo hou ana mai a Kikila, me ka hoi ana mai o kona helehelena a ke ano mau nei. "He waina maikai paha keia ao\e paha? wahi a ua o Kikua me ka hapai ana ae ike kiaha iluna no ka nana ana. _ ; w Aolc o'u hopohopo iki no ka maikai o kena waina, 1 wikiwiki mai ai ka makuahine o ua o Kikila o ke kamailio ana ma.. "He waina kahiko nae paha keia ea?" "E nana iho no hoi oe mawaho o ka pepa 1 kapili» aia no paha malaila kahi i kau ai o ka makahiki o kena waina 1 hookomoia ai ll °Ua nana°io iho la o Kikila, a i aku la: "O ka umi-kumamahiku keia o na makahiki i waiho ai keia waina maloko o ka omole, a ma ia ano, aole no hoi e nele ka maikai maoli o ke»a waina. M E hoao iho 110 hoi oe e Kikila. aole paha e ikefe ka maikai o kekahi mea ma ke koho wale iho no t o ka hoao maoli ka mea e hoonauia ai ko kaua kuhihewa!" . '"Alia oe e hookikina mai ia'u e inu i keia waina. manao au, aol 1 loihi loa ka waihoīa ana o keia waina maloko o ka omole elike: me keia mau makahiki e kau nei. e hoao aku ana au 1 >Tw» ka wahi a Kikila me ka hoolalau wale ana iho no» me ,a e raa " nao ana oia i kekahi- mea iloko o ka pakeke o kona kula. "No keaha ka hoi kou kumo e hoao ole nei, t ikeia ai hoi ka maikai ame ka maikai ole o kena waina?" i hookik.na hou ,na, a. ka makuahine, me ka eueu ana ae nae o kona mau lehelene, me ka laalii pu ana ae no hoi o ke ano haikea ma kona helehelena, aoia ka Kikila o ka i ana aku: alahele maalahi loa ka*u e hoohana aku ana 1 wahi e maopopo ai ke kahiko o keia waina, a e jke ana no oe i ka kona wehe ae la no ia i kana wahi poki uuku mailoko ae o kona pakeke, "Ke hoomanao la no hoi paha oe i kela kilokilo wahine ia Noma ea?"

"Ae, ke hoomanao nei no au nona, a heaba iho la ka pili o keli kiiokilo i ka kaua mea e kamailio nei ?" me ka haaiula ana iho o ua %v3,hinc la no kona maka'u paha o ikeia ka epa i hanaia e Kikila. "O ke!a wahine kilokilo ka mea nana i haawi mai ia*u i keia wahi poho, a ma ka hoohana ana aku i na kuhikuhi no na pauda maloko nei. e ikeia ai ke ano maoli o keia waina." Kio'e iho !a o Kikila i kana puna iloko o ka paada, alaila koaiai iho la iloko o ke kiaha waina, a iioko o ka manawa pokole, ua hoo maka ae la e hu'ahu'a ua waina la, me ka loli ana ae o kona waihooluu mai ka ulaula rnai a i ka melemele, a hanini okoa mai la iluna o ka pale pakaukau, a o ia ka ua o Kikila o ka pane ana aku i kona makuahine: "Pehea la kou manao e mama no keia mea a T u oka hoao ana iho la, o kaua no ka i ike aku la i ka hu ana o ka waina a hanini iwaho, a pela hoi kona loli ana mai kona ano maoli, a i ka waihooiuu okoa? n "E hoike mai hoi paha oe i kau mea i manao ai e Kikila!" wahi a Mrs. Lilana, me ka hele o kona helehelena a keokeo pu. "Alaila aole anei i maopopo aku la ia oe e mama na mea apau i pili i keia waina?" "Aole loa i maopopo ia'u ke ano o kau mau mea o ka hana ana mai nei a kuu keikī." "Auhea oe e kuu makuahine, ua konoia mai au e hilinai ole aku i kau mau olelo no kou hoike ana mai ia'u i ka mea oiaio, no ka mea ua hookomoia he laau make iloko o keia waina." "Aole loa o'u manaoio i kena mau olelo au e Kikila," i puoho mai ai ka makuahine, me ka hooi loaia ana aku o ka haikea ma kona helehelena, me ka haalulu pu hoi o kona kino. "He oiaio keia mea a'u e kamailio aku nei ia oe e kuu makuahine, ina i inu au i keia kiaha waina me ka pupuahulu, ina eia au ke hakoko nei me ka make iloko o keia manawa. I ka manawa a kelaj kilokilo waiho o ka haawi ana mai i keia mau pauda ia'u, ua hooia mai oia, aole loa kekahi laau make e nalo mai kona ikeia aku e keia | mau pauda, a o kaua a elua na hoike ikemaka no ka oiaio o kana ! mau olelo apau loa, aole e hiki ia oe e kuu makuahine ke hoole mai |i keia mea.*' I 4, lna paha ua hookomoia kekahi laau make iloko o kena waina, alaila aole maluna o Gala Tamela ia hewa, ua hookomoia paha me; kona maopopo mua ole," i pane mai ai ka makuahine, me ke auhee iana aku o kela ano haikea mai kona helehelena aku, me he mea i la akahi a hiki iaia ke kupale no Gala Tamela, a hoomau hou mai ila: "Heaha auanei ka Gala Tamela mea e hana mai ai i ke kumu I e poino ai oe e Kikila, oiai he hoaloha maikai loa oe nona, a maluna !ou oia i kau mau mai ai i kona manaolana no ka palekana o kona moku ke hookomo mai iloko o ke awa!" Hohola ae la ka minoaka ma na papalina o Kikila no kela pane a kona makuahine, eia nae ua hele oloko ona a wela i ka huhu, a haka pono aku la kana nana ana maluna o kona makuahine, ka mea nana i haawi aku i ka weli iaia, alaila ku ae la ua o Kikila iluaa, me ka heie ana aku a ku mamua o kona makuahine a pane ku la: "Auhea oe e kuu makuahine, aole no au e ahewa wale aku ana ia oe iloko o keia hana ku i ka pepehikanaka, aka i hoao nae oe ma keia mua aku, e huna i na hana kolohe a Gala Tamela, alaila ē konoia mai ana au, e nana aku ia oe me na manao hoohuoi no kou komo pu ana me kela kanaka e hoopoino mai i kuu ola nei. "No kela kanaka au e hoao nei e kupale mai imua o'u no kona pili ole i kekahi hewa, ua hiki loa ia'u ke heluhelu aku i kona helehelena me he buke hamama la, aia na huapalapala moakaka ioa i kahakahaia no ke karaiina pepehikanaka. E lohe pono oe e kuu makuahine i keia manawa ano, e hakilo loa aku ana au iaia 110 Va hoa hou mai maloko o keia hale, a ina e loaa ana he manawa no'u e halawai hou ai me ia maanei nei, aole loa oia e haaiele iho i keia hale me ke ola. E hoike mai e kuu makuahine ina e kipa hou mai ana oia i kuu wa e kaawale ai, a no ka mea ua makaukau na kanaka o ke aupuni e lele aku maluna ona i na manawa apau loa e ikeia ai oia." "Aha! E lilo ana anei oe e Kikila i mea kumakaia?" wahi a Mrs. Lalana me ka hooikaika wale ana mai 110 i wahi e ike oleia aku ai kona kokua hewa. "E manao ana anei oe e kumakaia i ka poe hoopae ma-lu i na waiwai hewa?" "Ha, ha, ha! Mai kuhihewa oe e huli ku-e aku ana au i kuu mau hoa o ka alo pu ana iloko o na inea ame ka ino o ka moana. aole loa aue e kumakaia aku ana ia lakou, aka aia maluna o keia kanaka o Gala Tamela kuu inaina e kau nei i keia manawa. Ua hoao mai oia e hoopoino i kuu ola ma o ka hookomo ana i ka laau make iloko o keia omole waina, nolaila e ike mai oe e kuu makuahine, ua ho-aia mai ka inaina wela iloko o'u nona. o ka make wale no ka mea nana e haawi mai ika maha ia'u. E lohe oe e kuu makua i ko'u manao maoli, a o ia keia, mai hoao hou oe e hookipa mai iaia maloko o na kaupoku o keia hale, o ike auanei oe, o olua a elua ke luma'iia aku ana iloko o ke puhi hookahi." "E aa ana anei oe e Kikila e hooweliweli mai ia'u me kena mau olelo au?" i ku okoa mai ai kona makuahine iluna, a nana mai la i kana keiki me na maka i hele a hulili i ka huhu. Lalau aku la o Kikila i ke kiaha waina maluna o ke pakaukau. me ka pane ole mai, a hoani aku la imua o na maka o kona makuahine, oiai hoi kona mau maka e haka pono aku ana maluna o kona makua, a ia ike ana mai o Mrs. Lalana i kela kiaha waina, ua naka ae la kona kino me ka haalulu, a noho iho la maluna o kona noho, o ia no oe o ka mea i ike maoli i kona hewa. Waiho hou aku la nae ua o Kikila i ke kiaha waina maluna o ke pakaukau, alaila i mai la: "Ke makemake nei au ia oe e kuu makuahine e hoike mai ia'u i ka manawa hea e kipa hou mai ai ka moku o Gala Tamela ma ko kakou kapakai nei? ,, "Pehea auanei e hiki ai ia'u ke pane aku i kau ninau, oiai aole he mau mea i maopopo ia'u no ka hana a kela poe kanaka?" "Aole au e hookikina wale aku ana ia oe, o ka'u wale no e ake nei e ike, ina i maopopo ia oe ka manawa e kipa hou mai ai kela moku i nei nei, e hoike mai oe ia mea ia'u, me ka huna ole!" he mea i maopopo ia'u, o keia wale no ka'u pane ia oe." "E k !P a hou mai aaa anei oia e ike ia oe, mamua oka haalele ana mai o ka moku ?" "Aole." Aia ka oiaio iloko o kela pane a ka makuahine, a Kikila e hoohewahewa ole aku la, ua hoike mai oia i ka mea pololei maoli, alaila hoaln marla ka meha no kekahi mau sekona me ka hoopuka oleia he hookahi huaolelo mai kekahi mai o laua, a o ia ka Kikila o ka i hou ana aku: j ° 0314 Tamcla e hui hou aku ai me kcla P uulu o ka "Ina au aku ana ia oe, a loaa ka ike no kona wahi e hui nou ai me kela moku, aole anei oe e kumakaia ana iaia?" "Eia wale no ka'u pane, aole loa au e hoike wale aku i kekahi mea e ola nei ma keia honua, o oe ka mea nana i haha'i mai ia'u no kona wahi e hui hou ai me kona puulu." "E hele aku ana oia no ka hui pu ana me kela moku me ke kaikuono ma keia aoao aku o Eewika." "Alaila ua hele aku nei anei oia no ka hui pu ana me lakou i keia manawa?" 4< Ae, ua olelo mai oia ia f u pela. M "Alaila, ma ke alanui akea anei oia i hele aku nei, no ka hoea ana i kahi o ka moku e ku mai la?" Paa iho la ka waha o Mrs. Lalana, aohe pane mai, a o ia ka Kikila o ka hoomau hou ana aku: (Aole i paa.)