Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 12, 21 March 1913 — KA HOOUKA KAUA KUI A'U I HAKAKA AI. [ARTICLE]

KA HOOUKA KAUA KUI A'U I HAKAKA AI.

;K&kasia * Jo!i3 1.. O Jchn l*. S>«H.v«v3. ke p«»keUi o paokeia, ka m<?A kAu]&s» foa hoi ai '&« ka:ka*i (wapia. % i »»«»«*« ko--. Ke >Ukat n« eia t ke oU im o ke kwniiaioi mahiai malaa* o kou sp*q e*a üb) h« kioihika »a VTw{ Abh ogton. Ma«-, w* i«rmkahx* »»W aai Bo"seSoōa a.ka. *l*m m» īko ko*o b<Heumji m» keia w»hi » kiki wmi i ko 'u manaw*. wahī aaa i pomaa ae ai i®ai o kek*ki malikim j ktki »c ai k&ki makiai o Do%*tee P&na. '' Aole wahi maikai e ae i like aka me k» home. *' A ua nioau hou ia aku k* »ea kakele poapuu me kew aiaau: " Ueaha la hoi kau kaua nui t kakaka ait*' "0 ka'a kaua nui i hakaka ai, ota »o ka ;Omot» Flee!e," wahi ana i paae »ai ti me ka hooka'ulua o?e iho i miauke. | A eia iho ka moolelo aoa o Joha L $ulliraa, o ua kaua aui nei ana i kakaka ai: Vx hoolilo B\»i iq i ka hapanui o ko*v ola aaa a ua kokoke no hoi e milioaa dala ka lilo no ka hauoli aaa ame ka Omole Eleele. Ua oi aku mimua o kanakolu makahiki a'u i hooipo pu ai me ka omole eieelo i kela ame keia la. He ehiku wale ae nei no makahiki a'u i kula'i aku ai. a k*> ike aei au. ua hina oia ia'u no ka wa mau la. O keia kekahi o ka'u kaua nui i hakaka ai a 0 ko'u lanakila ana maluna o ** mea he hauoli nui loa ia i loaa ia\i. A hiki ibo la i ka maaawa i'u i knI.ti ai i ua Omole KWle nei ma lerr« Haute. Maraki 5, 1905. lilo iho la oia i enemi ino no'u. He kaena ia na*u, aole paha he mea hiki ke hoopa'iia a 01 aku mamua o hiki ia'u—no fca mea mai ka manawa o'u he umi kumamahiku makahiki a hiki i ko'n haalele ana aku la, ua kaena mau a« au, aole loa e hiki i kekahi kanaka ma Ameiika apuni ke oi ae mamua o'u ma kela mea he inu waiona malalo iho o ke pakaukau^—aka nae, ma keia hana ana ua hooi mai no ia i ka pilikia e ioaa ia*u maniua o ka mc:v hiki ia'u ke alo *«- Aole loa e hiki ia oe e lanakila maiuua o na omole eloeie ma ka hoao ana e hoowaiho wale aku no. Milioaa o na kanaka i hoao ae ma ia ano alahele, aka, ua helu hou ia aku no lakon. 0 ke alahele wale no e hiki ai ia oe ke lanakiia, oia maoli no ka hooh'olo ana, e waiho ino aku ia moa a ku-e aku me ka ikaika, elike me ka'u i hana ai ma Terre H»ute he ehiku ae nei makahiki i hala, He hookahi la, mahope iho o ka noho p<o nna no kanakolu makahiki no ka omole eleele, ike koke iho la au, ua hooi mai no ia i ka pilikia mamua o ka mea hiki ia'u ke hana. Aole no hoi an i lilo i niea makeniake mau i ka waiona a i ole iini nni loa no ka waiona a'u e oluolu ai. H? kakaikahi no hoi ka poe o ia ano. XTa inu no au elike no me k« ano o kekahi poe e ae—no ka lealea mai, a no ka manao, ua lilo iho la no hoi au 1 kanaka maikai. A oiai he makemake loa au i ka inu i na ano waiona lik« ole, lilo iho la au i mea ona loa. Ue mau tauāani o na kanaka i hoino mai ia'-u mamuli o ka waiona, a he mau hanen o na tausani ilala i poho o ka'u ma\i aelike, a ua like hoi ia me he mea la he miUona dala ko'u poho io. Ma ko'u manao, aole no paha i hoanoe niai ka waiona i ko'u ola kino, no ka mea, e hoomau ana no au i ka hana hooikaika kino, aka nae, ua hoehaeha nui mai no nae ia, ia*u mamua o ka maikai, a i ko'u manawa i ike koke >i i ka mea pono. ua haawi aku au i ka omole eleele i ke kula'i pau ana a hiki ole iaia ke ala hou mai a lanakila ma luna o'u.

īa'u ma Terre Ha«te ma kela la •*» c Mamki, 1905, e nobo ana au ma ka pa | kaukau ma kekahi hale aioa, mp kuv | hoaloha kahiko, Billv Hart o Kiknko | :i olike m« ka mea m'aa mau. ua kauohp | aku la au i mea inu. Kauoha ae la nc I lioi o Hart i omole ela. : "I ka manawa ake kuene i lawe mai | ai i ka mea inu, ua ninini iho au ilok< , o kekahi kinha kiekie. A noonoo kok< | mai la au. aole wale no a« he pi, aka I ua komo koke mai la ia'u ka mnnao ( he linpalua o ka*u dala i hana ai, a ni | kokoke oo hoi. e elua miliona, ua pai j loa i ka hooliloia i mea e ooa ai. Noo i noo koke mai la au i na aelike i poh< i wnle mamuli o ka omole eleele, na mo ; 01010 hoi i pa'iia no-u ma na nupepi >e pili nna no ko*u ona ana i ka waiona jl*a ike koke iho la au me ka hikiwaw< loa, ko hoolilo nei au ia'u i hupo, a i* | mīnuke no, ua ninini iho la au i ua mei [ inu nei iloko o ka ipu kuha. "Ina au e lawe ana i mea inu hou < pirua ana au, e ke Akua, e kokua ma | oe ia'u/' i puana ae ai au. | A ua kokua io mai ke akua ia'o, i mai kela la mai a hiki i keia la aoU ;Ton au i inu hou. I Ua akaaka henehene mai no hoi ko'i : mnn hoaloha ia'u. Ua ©lel« mai lakoi | o inu hou ana no au iloko o hookahi Ipule niai. l T a hoao la*on ma na ane npau e inn hou au. I ko lakou wa < \ono mai ai iaM e inu pa me lakou | na lawe ae au i wai mineral», a i ole i kika paha, ua hoohoka aku an i ko la kou mau henehene ana, a ua kapaia mai au he paupauaho wale, ua kupaa n« nae m i keia mau mea apan. Ile paakiki maoli no i kekahi mana wa. O ka mea inn ole ke noho oia ma kekahi papaaina. me he ne* 1a oa lil« oia i kii hoohenehene, a i ka wa e hoo pihaia mai ai o kou kiaha me ka waiona, ua hiki ole iho la ia oe ke hoo piha akn me ka wai mineimla. A olai ao hoi, aole he mea ake ino loa i ka waio&a, a iloko hoi o keia mau makahiki lehulehu a'u i inu mau ai, aole no ia he mea no*n e w*e ai a ka'n mea e makemake ai. A i ko'u wa hoi i hoooholo ai e haalele akn, a ua ike no nu i ko u wa e inu ai i hookahi. e makemake hou aku no aaanei a pela aku n hiki i ka ona hou ana t noiaila, ua h'ooholo iho ku e hookaawal* loa. mai kela kiaha hookahi mai. t ko'u wa e maalo ae ai mawaho o kekahi hale inu waiona. « hnli no ko 'u nana ana ma kekahi aoao. lla ia hana ana ua maalo pu ae la na hale anui ia*u. I ko'a wa e al iloko 0 na haieaiaa la, e olelo matq a* ao au ia*u, <4 aol« loa «u e tna i kekahi waiona maanw." l'a hea ae no au he man inoa )*hu!ehu no'n, aka, o ka iHaaaoio i loai in'a e aku ka mea aana i kokna mai ia'a. A o ka mea ia nana i koik* mai, on Hlo iho la au j hxku malona o*». Aole loa e biki i kekahi kanaka ke lilo i hakn noaa. ina aole < i hiki iaia ke kaohi mai i koaa mau manao koiikoi —aol« loa oia he kanaka. a he mea oiaio keia. I na la mua mahope iho o ko'u haawi nna aku i ka omole ele*le i ka li«a kakaoha o ka hoino. na ike iho la aa me he mn la ? ua like m« ka pololi ka makemake aia no a ian. alaila olnolo. 1 ka wa d hlkl mi ai o koia Btk»>

mak<\ ua «i ae la aa i kekaki ««•— ina no he nahn ann, ua lawa ia, a aku, a hiki i ka hala ana o na poU ekolu, aote loa au i ik«» hoo i ua A»o makemake nei. lke koko iho la no au i ko'a ano maikai mai. Mohala a<? la ko'u poo, maikai mai la ko'u opu. Ika wa a*u i ku* la'i ole aku ai i ka omole eleele ua hoinoino mai no ia i ko*u oia kino. Ke hele au i ka lealea inu waiona i ke kau 0 ka hooilo, aole kuka mehana maluna o'o f a ke pau ae ka ona, e loaa koke mai no auanei au i ke auu ame ka hanupaa. Mahope iho o ko'u haalele ana 1 ka ona ana, ua ike iho la au t ua kaawale loa mai la au mai ka loaa ana i na ano ma'i like ole. Ua ike pu ibo la no hoi ao, he kenikeni ma ko'n mau pakeke. Malia paha no ko'o ano pi mai ke kumu, a aole o'u manao e loaa mai ana aa hoahewa aaa no ko'u komo pu ole aku e hauoli pu. A aole no hoi au e hoolilo ana ia'o. iho i mea hoole waiona o ke ano pupula. Aolp no hoi o ha'iolelo hoolewaiona. No'u iho, aole o'u hoahewa i ka poo apau 1 ke inu lakou elike me ko lakou mnkemak*. He nui wale o ka poe ha'i olelo hoolewaiona ana, a no b mea, ke han* nei lakou no kekahi kumu o ke nno alunu. t T a ike au he nui a leho* lehu o ka poo ha'iolelo ho3lewaiona, he apuhi waie no ka lakou mau hana— no ka makemake wale mai no e loaa ona dala na lakou. O ka'u e olelo ae oia keia: Oke kaaaka e ino a&a he hupo haalele )oa oia. Owau kekahi hupo noi no kanakohi makahiki i hala ae nei etike iho la m€ { keia ke ano. Aohe mai la he kaumaka ; nna, he nui mai )a ka lealea iloko o na I la e inu ana, o ke emi o ka mnikai o ! ko ola kino, ka haooli ime ka lilo maa i wale aku o na dala, ka. mea hoi nana i j hookahuli ae i ka nokoaa hauoli ana. t O ka ona ole no ka oi ae o na maa ■ apau. I Aia no he manawa, aole loa e mana* I ia kekahi mea he kanaka, ina aole oia « j inu ana a lilo i m«a ona loa. Aole nae -oia ka mea oiaio i keia la. I keia K, . aol« loa e IMo kekahi kanaka i keoniI mana ina oia i ona. Aia no he kakaiI kahi loa o ka poe i inu ma ke ano pakiko, a he helona uoko hoi i hiki olt ke lawe mai * noonoo ia aku. t T a ike au aia he helana kanaka elika ni« ia tm AmeHka nei, aka, aole nae au i ik«* ua piha naha ke kakini • ka poe pakiko ma nei mea fce inu waiona. He mea hiki wale no i ke kanaka o ke kolana kaulike ke hookaawale ako i ka omole eleele. O kela mau mea eloa wale no ka ke kanaka e koho ai o ka liaftlele aku i ka omolo eleele, a i ole • kona hookauwa iho laia no ka omole eleel* E pono e law« koko I kela mao aV> ana a John L.: O ko kaaaka, a o ka oi loa no hoi o ke kanaka opio i loaa. hoi na manaolana no mna aka net a t manaoio hoi e loaa iaia keia ola oluola ana, e hookaawale koke iaia iho mai ka omoole eleele mai. O ka bikiwawi o ka hookaawale ana o ka hikiwawe «m ia o ka pomaikai e ioaa iaia. Ma kahi paha o ka miliona <Jala ko*o waiwaiio i keia la, ina au i waiko l w , i ka iwakaloa komamahikM o ko u mao makahiki, a eia aa« haalele iho la ao i ka waiona k« iwakaiaa makahiki mahope mai. Aohe au» loaa mai ma keia m<M ko inu ana, koe wal« iho no aohe hiliaai ia. ho poo ani, he nui ka eka o k* opa, a he oi ke poho. iaa no paka ua kaalele aku kekahi mea i ka iao r aola ■o ia h» mea nona e lilo ai i mea uika|, aka aae, e loaa aaa iaia aa aloha ia ana e kona mau koaloha ame ohana—aole anei ia i oi aef E haawi ako i ka omole eleele he wa**wala ana. Tna. aole pela, e loaa mai aaa oe—a i kou loaa aaa mai. aolo lot ia e kaawale hoo mai ia oe aku. ♦