Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 13, 4 April 1913 — OILI HONUA HE KOREA LUINA NO KA MOKUKUNA MOIWAHINE Oia HooKahi Iwaena o na Luina Apau ka i Ola Mai Mawaho ae o Kapena Sam Mana-Pae Oia me ka Nawaliwali i Kahoolawe. [ARTICLE]

OILI HONUA HE KOREA LUINA NO KA MOKUKUNA MOIWAHINE

Oia HooKahi Iwaena o na Luina Apau ka i Ola Mai Mawaho ae o Kapena Sam Mana-Pae Oia me ka Nawaliwali i Kahoolawe.

Aole i hoopo'mm ko Hawaii nei poe i kt mooielo o ke piholo ana o ka inokukuna Moiwahine iioko o ke kai be mau makahiki elua i Bala aku nei, mamuli o ka hooko'iia ana aku e ka mokuahi Knkui tna kahi kokoke i Moiokai, a i manaoia ai ua pau loa na luina maluna ona i ka make, me ke koe hookahi ana mai o Kapena Sam Mana, no ka hoiko ana mai i kekahi mooolelo wak»bU o pili ana i ka hopena 0 kona inau kanaka ame ka mokukuna. Iloko nae o ka nanea, me ka hoaia hou ole mai i na hoomanao ana no ka uiooU'lo » k» holoai'a ana o ka mokukuna Moiwahine iloko o ke kai, i hoea se ai he Korea tna ka inoa o Han LMek. llyung imua o ka oihana makai ma ka jk> o ka Poakahi aku la i hala, a hoike «ku la. he koena mai oia na ka make, anamuli o ke'a poino i loaa i ka Moi* wahine ame konn mau hiina, 'loko o kela po poina ole he elua inakahiki i knahope aku nei. Ua manao kela Korea oia hookahi -wale no ka mea i pakele mailoko mai! <o kela poino, eia nae ua hoikeia akn | iaia, ko Kaj>ena Sam pakele ana, a e -ola mai nei no, a ia wa i hooponopono ai o Makaikiu McDuffie i manawa no ka hoohalawai pu ana ia laua i kahi liookahi. I He ku no i ka wa'ohia ka moolelo i a kela Korea o ka hoike ana ae nona I sho, eia nae me kokahi mau wahi, ua! kiki ole i kona noonoo ke hoomaopopo koe wnle no ka mannoioia ana aku, he mea oia h i kela poino i kiu aku mahina o lakou ame ko lakou mokukuna. O ke kino ikaika o "kola Korea a ka poe i kamnaina iaia o ka ike ana he ma« mnkahiki i kaahope ae nei, ua auhee aku ia mai iaia aku, a he kino oehaa kona ,e hoike in:u nna i kona hnkoko nna me na inea o keia ola ana, ! « o ka moolelo o kona pakele ana eliko j me ia nna o ka hoike ana ae ma o ka! maheleolelo la, penei no ia: ' Ma kelu jn> o ka loaa ana o ka poino 1 1 ka mokukuna Moiwahine, ua hoi oia e j hiamoe nu» kona wahi iloko o k» ?»->ft»k<i nantf«i"puoflo a«- ai oial i ka hot„ ,iia koh» mau hoa iaia, no ka ! pii una ;iku iluna o ka oneki. ' Aohe hiki iaia ke hoomaopopo o ka manawa hea la ia o ka po. eia nae o ' kana e hoouiaopopo la, o ia ka pioloko ; « ka poo oluna o ka moku. n>e ke kauoha una mai o ke kapeua e hookuu- . iu na pe'a o ka moku ilalo. aka nae ilo-'

ko o ke'a manawa hookahi, ke hoomao

popo la oia i k& tthi mai o ke kai iluna 0 ka oneki, a no kona manao e poino ana ka moku, ua wehe ae la o»a i kana pahī iwaho a paa ma kona znau niho, a no ka imi ana i mea hoolana nona. ia wa oia i oki aku ai i ke kaula o kekahi l>u-a pe'a, a loaa iho Ia kona wahi e hoolana ai. Maluna oia o kela pu-a pe'a kahi i pupue ai no kekahi mnnawa loihi, a mamuli o ka noke mau o ka ale i ke po'i mai iaia me kela pu-a pe'a, ua haaleie okoa aku la oia t a hoomaka aku la e au, eUke me ka hiki i kona ikaika ke onou aku iaia imua, no kela au ana nae ana, ua hiki ole loa iaia ke hoomanao, oiai u& hele kona noonoo a palaka pu, a o kana mea w&le no i hoomaopoi>o, o ia kona hoea ana aku no kekahi puu pohaku nui, i hoomaopopoia aku nae e na makai, ma ke ano o kana mau inea e hoike ana, lia pae oia i Kahoolawe. Ua hele oia a nawaliwali maoli, pau mai la ka ikaika o kona mau lala, & hoomaka aku la oia e hiamoe, oiai ti& hele a malunlluhi loa, me ke koe o kahi ola uuku iloko ona. I kona puoho ana mai, ua hele aku la oia e huli i kahi e loaa ai ka wai iaia, me kona in\i ana i ka wuikai, & o kana mea i ike mahina o kela wahi ana o ka pae ana aku, o ia no Jca waiho * Xo na mea e hoopuni ana iaia mai keia manawa aku o kona haaleie ana i *ca « hiki wale i kona IxOi-. ea ana no Kahool&we, aole he hiki iaia ke hoomanao'. Ma ke kohoia aku nae, me he mea la ua hala iaia he mau la a ne mau po paha nm ka moana mamua o kona pae ana aku no Kahoolawe. i'a noho oia ma kela wahi niokupuni, a mamuli o na ulia pomaikai, ua kaalo ao la he waapa Kepani o ka poe lawai 'a malaila, a ike mai la iaia, n na lakou 1 kii mai a hookau aku la, iloko o ko lakou wnapa, me kn hoihoi ana aku no Molokai, *-Oiai ma kela mokupnni, tia haawiia mai na "k-AL*:>'wana iaia e na Korea e noho ana wahi, a no kekahi mau Aia noho ana malaila, i ka mahuahua Jnna o kaua mau wahi (lala, ua holo niai Ia oia no Maui, a manuili o koua noi ana akn i kona man hoa Korea ma Maui e haawi mai i mau «lala nnna no ka holo ana i Hawaii, ua

haalele mai l.i oia ia Maui, a ma nawaii kona wahi i noho ai # no keia ma* nawa loihi. Wahi ana ua maopopo i na Korea apau o na wahi ana o ke kipa ana aku kona moolelo, eia nae mamnli o ko lakou maopopo ole i na olelo e ae, a pela hoi ko lakou maopopo ole i na mea e kamailioia ana no kela mokukuna ame kona mau luina. i noho pu wale ai eo kela mau Korea, a hiki i keia manawa akahi no o Han Duek llvung a hoike okoa ae i kona moolelo. l r a manao kela Korea oia hookahi wale iho no ka mea i pakele mailoko mai, o ka poino i kau akn maluna o ka mokv>kuna ame kona niau luina, aka nae > ka wa o ka hoikeia ana akn iaia, eia no o Kapena Sam Mana ke ola nei. ua uu» kona hauoli. no ka hui hon me kona kapena. I a manaoio loa ka oihana makai, i ka mooielo a kela Korea o ka hoike atsa ae. no ka wea ma ka noke ana a ka Makaikiu McDuffie j ka ninaninau hoohuahnalau iaia, i hoike mai ai ua Korea ne', he kiu oia nolpko o ka oihana makaikin mamna o kona kau aea maluna o ka mokukuna Moiwahine, a ua ikeia ka oiaio o kela hoike ma o ka huliia ana akn iloko o ka bdke moolelo o na hihia a ka oihana makai.