Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 20, 23 May 1913 — KA PONO KUMU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

KA PONO KUMU O HAWAII NEI.

I kn Nupepa Kuokoa, ka hoailonn kalaemi o ko Ilawaii nei Paonina, a o ka i|>\ikukx»i mnlamal.una e hoOnaauao nei i koia mau moku llawaii. E oluolu mai kou ahonui i keia irftht pooma:ir.o pokole o kan ao la. i ike mai ai na kini o y koia lahui alolia; o koia )>ae:iiua i ke ano i#ui o keia pono i kumu i Ilawaii nei. Hp like ole no paha na manno hoakaka o kakou ma keia poomanao, aka o hoiko 110 kela mea keia mea i kana i ike rt i pili i keia wahi manao pokole. He poomanao ano nui keia, malia paha, eia no kekahi o ko'u mau kupuna aloha, :i i ole mau makua ke ola mai nei i ike i ke au o na kupuna i hala, a hiki mai hoi i na alii hnnau o koia aina. A ke waiho nei keia olelo kauiana a ko kakou mau makua aiii a hiki i keia la. e o nei iwaena o keia lahui Hawaii. "l T 5 mau ke ea o ka aina i ka pono.'» I ka hoomaopopo ana i kela olelo kaulana aia he pouo kumu i loaa mua i keia paeaina. He oiaio np ma ka moolelo 0 ke?a lahui Hawaii, i ke au i hala aku, ua ikeia ka mana iwaena o keia lahui IIa w:\ii, e hiki ai ke hooiaioia aia he pono i loaa mua; pela i nee mai ai a hiki i ke kaua mawaena o Xamakaeha mo Kamehameha, a iwaena o ia kana ua ike kaKou i ka hoopakeleia ana o Opukahaia ma kona moolelo, a hiki i kona hele ana i ieo na aina e. Un- ike kakou i kona a 'oia ana i ka pono. a iwaena oia a'oia ana ona, ua ioaa iaia ke aloha no kona lahui, eiai ua iho la-oia i ka pouo hou i keia nianawa i Kke ole me ka pono mus sna 1 iko ai. Malia paha e pahaohao nai ana kuu lahui i ka loaa aaa o ka peno oi ao i ko na aina e mamua.o ko pono i koaa aina hanau nei. Eia kekahi mooIe»o o ke au i hala i hoikeia e pili ana i ke Akua: Ua haalole ke Akua ia Hawaii nei, a e hoi hou mai aua oia i Hawaii uoi he naiuu ka ofelo. Ovt*ai la i keia 1» iloko o keia lahni aloh.i i hoomanao i keia olelo o ke au I hala? Eia no he mau kupuna a i ole mau makua i iohe i keia olelo ke ola mai nei i keia la, a kakou hoi e hoohe wahow.i ole ai i keia la i ka olelo i hoike e ia mai mamua. Ho oiaio i keia la ke ike n«i kakou ia moa a kakou e lohe nei i ka inoa o Tesu Kristo. A ke kapa aku nei kekahi poō he Akna keia no ka haote, aoie ka koia o Re Akna o keia lahni. He pinepine ko ? u lohe ana iwaena o ko'a mau ohana Hawaii i keia mau olelo. Ina ? hoomaopopoia ke koikoi o keia ,poo•?;anao alaila e hooiaio keia pono i keia la e ku nei he pono kumu ia no Hawaii nei. Ua hoi hoa mai ke Akoa i keiala « aku » keia lahui i ka aiaa hooi ina i hooilinaia mai na kapuna mai, ka a»na e knhe ana o ka wahi ame ka m€li. € Ho Iike no m<? kn moolelo o Mose Ame ka hihui kanaka o ka Isajaela, aole ae e be!e i kanaaea. p<?ia no kuo lahui «Joha, aole ae e hele i na kana pono oi*i ka } ofio kumu e mau »ei kona ea na hele a o ke aka wale no. Pehea i maop0j)0 ai? Penei: O ka hapa hea ia e paa nel i ka oiaio 0 ka ke Akua hana i keia !af He oiai& no he nui, i ka'u ike aku he nnku nae 1 waeia maL O ka oleio kauiana a ko kakoa makoa alii e o »ei,Aole ia e pan ia hauauna aku ia hanan&a aku. a i ka haaauna hopo loa. 4 t r a ma*u ke ea o ka aina i ka pono." O na aina apau e nohoia ana e ka i>odo o man ana no ko lakoa ea, ka o'nola, ke akahai, ka haahaa, ka lokomaikai», ke ahooni, aaoe ke aioha. Pela »o °e e llawaii lahaī ame Hawaii #ina, a:a o« iioko o keia mau maheie kaki i hi 'ofaci ai e hookipn ana f e hanai aea. e hot>!coo ana, e haawi ana, a ji«ia wale aku. sole iwaena wale iko ou # Hawaii ' a?o5a, aka iwaeiia o na lahui like ole i noho koailoha ia, o keia ka kekahi msa «iahe]<. e hooiaio ana i keia |>ono k«mu i Hawaii eei. Klike me ka k» Hemolele i keia la e hooiaio tiei i ke aloha © ke Akua, 4< He aloha ke Ak«iu" ? alr>ha i k'-'ii laf Ai,i i'oko o laho'; 3tsp am« k*bi ī w»?ho rS. 2 o Akua i keta la o koa .Akua m* i_i e kuo lahni aloha. o kon* j Vei;i ?a ea kar.a ia i lMH>kaawaie aku. Ma l«aāa ana? Ma ka haaleie

ana i ka pono oinio, ka malniun 010 aaa i na kapu Akua, oia hoi na kauawai ho ami o kd Akua. OwAi la ka i malamn? Ao'o moa hookahi. aole 'oa, elike me ka olelo, aolo moa pono hookahi. He wahi kanaonae aloha no na alii i hala. no ka pono m iikou i kaena ai, oia keia: K na'i wale no oukou, I kmi pono aole pan, 1 ka pono* kumu o Hawaii, K mau ke ea o ka aina i ka pono. Ko na'i nei keia lnhni mai Hawaii a Katiai, a peln hoi me na lahui e ae maluni» o kein man moku, ht oia mau no ia a mau loa no. Me ke alohā } knu lahui HawAli i mai Hawaii a Kauai. ame na keiki hoo- ; noho hua ame k* Lunahooponopono • ke Kuokoa ko'u aloha. No kokahi wa hou akn. Ko oukou hoahanau Hawaii oiaio, GKOKitK M. KAUAULALENA. Keoneoio. Honuaula, Makena, Maui. | Mei 7, 1918. L