Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 22, 6 June 1913 — HE MOOLELO KA UI MABELA A I OLE O Kikila Lilana ka Liona ame Ka Weli O Ka Poe Hakihaki Kanawai [ARTICLE]

HE MOOLELO KA UI MABELA A I OLE O Kikila Lilana ka Liona ame Ka Weli O Ka Poe Hakihaki Kanawai

ile hana'nui ka'n i makemake a« ia kakon, o ia no ke kuekaa* ana ae 1 kekah'i mealulmi nana i hoopohihihi mai i kuu nooiioo/' alaila niiuhi ae* Ja o K:ki!a i k;ana pu (Kiiiapana a paa iloko o kona lima. "Wu iho. ua hele a kau ka weli ia'w no na'mea e pili aan i keia waiii," i pane ae ai kekahi kan.ika. ; '' l/a luhe iiui kafem' iW ka pilia' o 1 kela takc*?a i kalii'ko inna (akua lapn )k omaka'uka'u» aka nae i keia po T ke makemake nei au e hooiaio iiku inma o oukou aole he mau akua Japu ka oukou o ka lohe \vale ana, aka he poe kanaka oo i like aku ko iakou maa ano apau ;nc ko kakou. nolaila e ho-a i na kukui lamalania a oukow!" o ka ho-a like ae la no ia o ua poe nei i na lamaiama o lakou, a he malamaiama hoi kau o kela wahi, o ia no oe q kekahi po nui kia hele a kauluwela i na kukui lamalama. svii5 v ii mua aku la o Kikila me ka paa no o kana kukui lamalama iloko 6 kona lima, a he hai:nare hoi ma kekahi a i ka hoea ana nlamua pono o ke kuahu, ua ku iho la oia, me ka lioomamao o kona mau hoa mai iaia aku f no ko lakou piha i ke kahaha i ke ano o ka hana o ko lakou alakai opio. Ke noke la o Kikila i ka hoopapa i kana hamare ma na \yahi apan o. ke kuahu, akahi no ua poe kanaka la a hoomaopopo mai i ka hana a Kikila, a hwkokoke mai la iaia me ko lakoU ana.mai e kokua |ike y i ulaaia ae ai ka m<shuna a Kikila e huli ana. Kc noke la o Kikila i ka hahau i ke kuahu me kana hamare me ka ikaika apau i loaa iaia, he palunu pii wale no, e maopopo ole iho ai he hakahaka ae malalo, aka nae mahope iho o kona noke ana i ka hahau ma kela ame keia wahi, ia \va i liooho mai ai kekahi o na leanaka: . "Auwe! ke ike nei au i ka nee ae o keia pohaku nui!" wahi ana r;ie kona nee loa ana mai a kokoke ia Kikila. "E hahau hou iho ana <k; i ko hamare>" l'a hooko mai la no hol o Kikila ma ka ana ae i kana hat;iarc a kiekie iluna, a ia hahau hou ana mai. ia \va i nee mai ai ka pohaku a kaawale e ikeia iho ai kekahi lua hohonu, a ia hoomalamalainaia ana iho o ke kukui lamalama, ia \va i ike maopopoia ae ai, aia kekahi wahi e hiki ai holo mai na pohaku nui elua a hookiM i kahi hookahi. pela hoi ko laua hiki ana ke nee aku a kaawale, a o ko Klkila, kaomi iho la no ia maluna o kekahi apana hao, a ia wa i liamama ae ai'he h|a nuL,-<a kaawale loa aku la hoi na pani pohaku n'aho[>e pono mai o ke kuahu. , Aia kekahi alanuipii loihi e moe pono mai ana mamua o ko Nakou nei alo, a ia wa i hnli mai ai o Kikila i kona maukanaka, a ninau niai la ina he aa ko lakou mau nianao .e ukali aku mahope ona, aole loa he hookahi o lakou i hoohakalia iho i kana'pane, ua hooia like aku la lakou apau no ka makaukau e heie pu aku me ia, oiai ua ike pono lakou i ke koa.ame ka wiwo ole o ko iakou alakai opio. K.e iho pololei la kelā alapii ilalo, a he pono hele wale aku no ka lakou nei. *v»a o b r.»ala'»ialamo la nae o ka lamalama t maopopo !»i k<» lakou alahtle, ao ka nui pna anuu pehaku i hanaia ka n;aiau loa, he kanahiku-kumamalima v Iko lukou nei hoea ana aku no kahua paa ilokp oka honua, ua-ike.aku la lakou nei i ka uwiuwiki mai o kekahi malamalama ma kahi mamao mai ia lakou nei aku, alajla huli mai la o Kikila ihope, a kauoha !uai la i kona mau kanaka e hoomakaukau i ka lakou mau pu panapana. a e n'ihi ho? ka hele ana, me ka maiie loa, e lohe oleia mai at ko lakou uakeke, Ke hele malia loa la o Kiktla ma» a i ka hookokoke ana aku i kahi o ka maiamalama a iakou o ka ike ana aku, eia ka he pani puka ke ku mai ana. a ma ka hakahaka o kela pani. i oili mai ai ka malamalama i\yaho. i hoohamamaia ka puka i komo aku ai |ce ea iloko. Ku iki iho !a ka kakou koa opio np ka puka, me ka hoolana ana aku i ka manao o kona mau kanaka', no ka mea ua maopopp loa i ua o Kikila. aia aku maloko o kela pani puka, he keena nui i maa īi ka nohoia ena kanaka. ake lohe la t no hoi lakou ika hamumu tnai o kikalu m»i,u leo wālaau m«tIoko mai, a ia Kikila no ka ike, o ka uiaikai iho la ia no lakou e komo aku ai, o kona .pale ae la wo' ia i ka puka a kaawale, unnhi ae la no hoi i kana pahi katia a paa iloko o kona lima, o kona komo aku la no ia iloko, me ka maka*u <>tc, * . . Ke alaalawa lu kona mau maka ina o a maanei, a ike aku la oia t na waiwai <> na ajso likp ole e ahu mokki mai ana, me he mea la he mau makahiki ka waiho aua p kela mau wiwai me ka hootilo oleia, a m i kekahi aoao aku hoi, e noho mai ana eina n|au kanaka, oia o Walailema ame ke kanka. i kamaaina i\o ia JCikila. la ike ana mai nae o \Yala4«ma ia Kikila, ua lalan koke iho la «;>ia i kekahi kupee hao» me ke ku ana mai ihma a patie-mai la: Ha ! hal m kumaknia ia makoul" / "He mea makehewa wale no ktAi pane ana aku ia oe. koe wale w> jko plua haawipio ana mai ia ol\ta iho/' wahi a Kikila, me ka haawi «na aku i ka hoailona t kona mau kanaka e hele aku imua, no ka uiaoli ana i kela man kanaka ina no ko laua hoao e ku-e mā|"iirkikou i. 'i • - . , Elike me ka ioihi oka paa ana oke ola i!o&> pu» ka hiki ole ia oe ke hopu mai ia'H ltie k» I M mai m o\\ alailema ikma ute ka pu ana !sm / . . Ua. h*Hipimt kokeia ae la Ktk*la mau kame ko lakou f **°ko ° f manawa pokole u*

?kaoaka iid, a ka ihō fa oia i kahi o ka hoka. e hiki hou o!e ai iaia " ke' lawe ae i kona <•!& iho, elike me kana o ka moenhane palaualelo 5 aha. I Aohe a !akoti nei hana aku i koe. aka ua wa«*hoia aku la o\\ ala'!«uema ame ke kauka malalo o ka malu o na kanaka elua o Kikila, !me ka hauhoaia ana o ko lana mau Ilma i ke kanla. a tto Gala Ta[mela ua h<sc«kauia aku la oia mahma. o. ka- ahamaka, a hapaiia la e na kanaka eha. me ko Kikila hahai ana mahope o lakou. 0 ka haalek mss mai la no ia ialoko o kela lua huna o n'a powa aia ka pahuhopu no ke kakeū o Sa Uilama. j Ke noke inai la ua o Ga?a Tarnela r" ke kuamuanm ma na olelo e ku a IKH->naukiuki maoli ai no o Kikila. aole nae he hoi>lorie aku o ua keiki opio la ia mau olelo. koe vva!e no ke kukuhīia aua o kona puuwai me na manao hoomaikai no ka liiki ana iaia ke hopupio i kekahi kanaka i kau nuiia ka weli ame kona pohai. MOKUNA XXIII. pia kela i na hora o ke aumoe e hele la, a aia no hoi ka Ela ke la malokp p kona nimi moe, me ka hiki ole iaia ke liO} e mam<Jsj. a hiki i kpiia lohe ana i ka hopena o kela huakai a Kikila anie kona mau kanaka ma kela po. Aia p Maheia kana kauwa wahine ke hiamoe maikai la, me ka hoomamaia ana mai o ko laua mau manao, 9jai ua palekana laua mai na hoppilikiaia mai e Gala Tamela ma kekahi ano, a ua lilo no hoi ko laua hoea hou apa no kp kakela i naea no Sa Uilama e hauoli ai, eia nae aia jjo kekahi jnau mea e ae, nana i hoou(ukiuaku 1 kona noonoo, a o kekahi kumu ijjfi no ia o hiki ole e hoi koke e hiamoe ma ke!s pp. . Oiai nae ua p §a Uilama e holpholo ana> a iloko o kona nanea, i weheia mai ai ka puka p kona rnmi, a kpmo ana no o KiKila iloke, a ine ka minoaka maluna 9 kpna helehelena, n? )ieJ.e n>ai la oia a ma kekahi npho, pale la i kana e kailewa ana ma kona aoao, o kona noho ihp la |ip ia ilalo, me ka i ana aku: "Auhea oe eSa Ūilama, ua hpea ho t u mai la an iimta ou, me ka hookoia o ka'u misiopa apo nui o keia po pouli.'' 4i Alaila e olelo ana ap.ei pe e kuu Kikila hoomanawanui, ua kaa mai o Gala Tamela malalo o kou malu?" "Ae, oka ipea oiaip mapli i a » 'a ua kanaka nei nialoko o kou kakela i keia manawa a kaua e kamailio nei.* "A, eia ihea.kopa njaji typa, p Ij|kou anei kekahi aii o ka lawe pu ana mai nel*" . » "Ae, o lakou apau loa. me ke koe ole aku o kekahi o lakou, ka'b ame kou maū o ka hoihoi ana iiiai nei, maloko o na paia paa o kou kake)a." ' . ' "Ke haa\\ i $e nei au 1 ka'u maii hoomaikai ana i na lani, aka nae e hoike mai e pphpa, a ma k c ' ano hea, i hiki ai ia oe* ke hopupip i kela poe apau, e I>oikp msi |a*u i keia inanawa!" "Ke Ja no naepaha oe, i kuu ninaii ana aku no ke 'kakeia kahiko ame na ano kupaianah'a apau o kona hainaia ana ea?" "Ae, ke hoomanao nei no au, a na mea ano nui i piji i kela kakela j "He maū kuniu anp i)ui ka'u o ka manaoio ana, aia he mau mea liuna pohihihī i pili Ipa i kela kakela kahikp, mea ma kela ahiahi a maua o ilat}pia oka hele holoholo ana loaa ai 1 kekahi ino, a ia niaua e pee ana o kela kakela, a hiki i ka ma-o ana ae oka ino, 'o. ka nianawa ia oke konio ana mai p kekajii k|no kanaka, i aahuia me kekahi koloka loihi, a'u o Iq hoomaopopo ana aku, mp fie m.ea la"o i>a kuu makiiakane i ihake kahiko. "Oiai nae au e paa ij| iloko o kona. kulana p ka nalo honua iho la no ia o ua hoopahaohao nei ma kahi e kokoke loa ana i ke "kijaajiu. Ua manao 110 lipi. au, niamūli paha oke ano e o ko*u noonpo. |ce knmu oka piaalp ae o kela akaku impa p kuu mau «sca nae aole he hiki ia'ūke hpopoina iki, a liiki i kuM hele okoa aiia e nana jna paha he wahi kekahi e maopopo ai, he puka mahope aku o ke kuaahu, e pakēle ai kela kanaka kupaianalia.

"Ua 'niele aku au i kujii makuahine }na paha ua ike oi% i kekahi niea pohihihi i pili i kela.kakela kahiko, o kana pane, o ia no ka huna ana i na mpa oupo n>ai ia*u āku, aka nae ua hiki loa ia'u ke ike aku ma ke ano o kela {eamailip pu ana o maua, po kona huna ana i na tnea oiaio mai ia v u aku. "Ma kela mauawa au 9 ka hoike.ana mai i kekahi mau ano kupaianaha e piji ana i kela kakela kahiko. ame ka hana a na kanaka i ke.au aku nei i hata, i ioaa mai ai kekāhi hoomaopopo ana iau, aia ne ulahele e hiki ai i na kanaka o keia aoao ke hqeā aku me ka maalahi ma ke!a aoao p ke kaikuonp. I ka manawa a na kknaīea o ka mokukuna o ka hoike anā mai 1 ka ans o ke 'kinp o : Gala Tamela 110 kela ana mā* lee kaikuonp, mp "jco npke ana i ka huli ialoko o ke ana, me ka ioaa ole o ko lakou haku, akahi no a hiki ia'u ke hooia iho i kela manao hoohuoi kahikf) iloko v o'vi. aia kekalu aiahele huna, i īoaa ia Gaīa Taniela e hiki ai ke hele qiai kela ana t,»ai a hpea ipa kahi kokoke i ke kakela kahileo, a i keia po i ulaaia i)i e a'« ua meahuna la," aīaila hoomaka aku īa ua o Kikila e haha i 4 na mea apau i hanaia e lakou ma kela po. "Aole anei 011 manao, ua ioaa pu no ka ike i na hoa o Gala Taniela i kana meahima i ka nui o kona'mau kaiiaka, koe wale no paha ia anie ke no ka mpa. ma ka hapanui o na manawa a lakou e holo ai hika o ka aina ka moku mai, e lawe mau ana o Tamela i kela mau kanaka, a e noho ana no hoi lakou he mau la, alaila huīi hoi hpu aku i ka mokukaua.* . "l'knlike ai me kena moolelo au e e kamailio mai nei iau, ua hiki loa ke kohoia aku. ua' hooti!ō'maoljia kela ana i punana no na wai>vai i hpopae ma-iuia mai e kela puulu hakihaki kanawai, ao?e unei pela kou manap e Kikila?" "Pela np ko'u maiiao,' oiak nia ka hapanui o na waiwai a'u o ka ike ana aku nei maīpko 6 kela ana, me he mea ta, he mau makaluki loihi los |to lakon o ka hoahuia ana maloko olaila, me ka hoolilo ♦q<leia. ,r . • c lie aku maoli keia o ka mea kupaianaha, ike mua o!c ana 1 kekahi mea e pili ana i kela ana." wāhi a Sa Lilama me ke ano s hpike mai aua i kona lioopihaia aua aku me ke iahaha. t<o Aqk kena 'lie 'mea kupaianaha i kou manae, no ka mea aole o hootahi wale po ka mea i pouiiul» kela ana ame kona alabelt o ka hapaniu no o ka p«x apau e noho ne: ma Xa hiki i kēkahi mea ke noho maanei he kenekulia ka |m|i. no ia he mea n»:»na e ?ke ai \ kela niea huna, oka u wale |j||£b ae ai, o ia no ka piha akamai a maalea o ka poe na lakon |cda wahi, me.ke aiahele pohiluhi e hiki ole ai i ke akaSjj»E kapāka ke noii aku." . iho' !a ka FJa no kekahi mau minuke. asai!a # ma? ~VEia o .(iala Tame!a ! I 1 ?!**; * hookahi no a maalahi wale 110 nui otc 0 ka hana. ||g||||M "g&wactia o !atia. e ike ok uaiohe auei »-e