Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 27, 11 July 1913 — HE PANE MALUNA O NA NINAU. [ARTICLE]

HE PANE MALUNA O NA NINAU.

Ma ka |>;ipulinn lahilahi o kc na o ka la 0 o luno, e kau ana nia ka aoao 2, kolaniu num, kia ninau a lia hi- . wahiwa a ka lahui nona kc poomanao p^nei: j 1. Pehoa knkou o hoopakele ai ia. kakou ilio mai ka emi mau ana aku ilalo? 2. Pehea e kaohiia aku ai ka make mai keia lahui ael Mamna o ko'u hoakaka ana i ko'u manao maluna o keia mau ninau, lie noI noi nei hii i ka oluolu o ke Kilohana, J e kala mai ina he iwi kekahi i komo liko i!v>ko o ka i'o, o ai puia auanei, 0 kn laoa no ia. He mea oiaio o ka ninau a ke Kilohana i kuukulu ai, aole ia he ninau i.kupono. i ka poe ai waiu, aka, o ka poe o ai ann i ka ai paa, o lakou wale no ka poe hiki ke ho'olei i ko lakou naauao me ke akahole ilulm o keia ninau. Aole au o manao aua e hiki ana ia'u, aka, o ka mea hiki ole ia'u, ita hiki loa i ka mana o Fehova, ke hocy[)ili kona naau me ia. Nolaila, elike me ka mamao o ka laj ni ame ka honua uei ,a akea owaena, pola ka uinau e ku nei imua \> ka lehulehu a[ftiu ,a e kiloi ka naauao o ke kanaka me ke akahele iluna o keia mau mahele elua penoi: Pehoa kakou e hoopakele ai ia kakou iho mai ka emi mau ana aku ilalo? Haina: K lioo'ilo i ke kino no lehova a e nnhi, a o kalaia mai. *Ē wehewehe aku ka mea kakau maluna o keia hnina, malia o ninau a kuihe k'o 'oukou naau, a olelo iho, "Ka, heaha auanei ka makou howa i hana ai, e niilii ai makoul." Ifo mea oiaio no kela, aka, e alawa aku n» mak;j i,hQpo, a e ike no auanei , ,kak(>u ;tpau, ai;v ke kaul» o. kakou nana 1 hikii ke |>aa hi i ka liina o īehova, ; kahi a Kaaliuniaiiu i ljildi ,a paa .me kona hoohiki maoli ana, aole e hoomana i ke akua o kona aole hoi kekalii akua i hana, ole i ka. lani ame ka honua, aka, ia, lehova wale no. Ho mea oiaio i ka wa a na makua o ka malamalama i helii ai i ke one o Kaiakeakua, o Kaalnupanu. ke alii i kela wa i. ka maknhiki 1820, heaha ka hana a.na.mikanele i ko lakou wa i hehi ai i'ke.'one o Kaiakeakuaf IJa hele aku keia poe koi. aku i ka Moi Kaaluimanu: "E k,a Moi, e hoohiki mai oe ia lehova oia kou Akua e hoomana ai ame kou mau nmkaainana apau." He mea oiaio, ua hooliiki iho la ka m'oi me ke kau ana i ke kanawai, aole. kekahi kauaka a kaukaiialii e hoomana i ke akiia o kona mau kupunā, o ka mea e ,'ku-e i keia kauohn, e make oia i k« oi (lOihl' p.a il.i; o na mea kaua.' I ka houko i'o ana o na makaainana

i keia kauoha, hoomaka. mai ka emi, aole mamua aku, aka ma ia manawa mai ahiki i keia wa e ikeia nei. | «JS T olaila, e nee ka pule i ka wa o ka aole e pake'e, £ ko elike m« ka na kahuna i olelo mai *i i ka moi ia Kaahumanu penei: "Eia ka hoi ka mea aloha, e hoohewahewa ina xje i ko akua f e haale'e ana ko akua' ia oe. E holo ana ko akua a Kahiki m hoi mai, e hohkewahewa ana oe i ko akua." "He.mea oiaio ua hoohewah«wa kaI kou ka'.iahui Hawaii i k\> kakou akua [ahiki i keia la ,aole i pakele kekalhi kanaka ia inea ho hoohewah«wa ahiki loa aku i ka kakou mau pjilapula. Nolaila e nee ka. pule i ka la o ka popilikia, aole e ka'i ka lima o lefc<>va ke Akna a oiikou i hoohewahewa ai. Nana ma Kremia 18:15, 16, 17. Eia ka olelo a lehov|i ke Akua o'ka laamela 1 ia leremia: "No ka mea, ua hoopoina ko'u poe kanaka la'u. ua kuni lakon i ka mea ala no ka lapuwale, a ua hoohina {ia lakou mai ko lakou kuamoo aiu*, na kuamoo kahiko, a he'e ma na kiianioo e, ma ke kuamoo i hoomaopopo oleia. I lilo ai ko lakou aina i neoneo, a i jnea hoowahawaha mau loa ia. E kahaAa ' auanei na mea apau ke hele ae malailft, |a e kunokunou no ko lakou poo." | lle mea oiaio loa keia ahiki i keia li, i ka wa e hele mai ai ka poe hoohu!iVliuli e hele i ka pule, o ke poo ke kunow ia, a ina e he'e ana oe i ka pule, o kei poo ko kunou an:\, o ka manaoio nae aole, a o ke kumu ua hoohewahewa ke kanaka i ke Akua. | E hoopuelni aku au ia lakou imua ka enemi, me ka makani mai ka hiki- ' na mai; a e hōike aku au ia Uikou i ko I kua, aole i ka maka i ka la o ko lakou popilikia. ! Auhea kakou apau eka lahui Hawaii, eia kakou ko hoopuehuia nei imua o ke alii o ka lewa ahiki i keia la, a no ka mea ua hoopoina oe ia lehova kona Akua, a ua hoohewahewa aku iaia. Ke hoole loa nei keia maka peni ma ka papa o kuu naau, aole no ka haole ke Akua, nka, nou ponoi e ka lahui a ke Akua i wae ai, aole na lehova, ke Akiia i luma'i nui ia ae ilalo, aka, nau no, e ka mea ho'ohewahewa a manaoio ole, nau no i kinai ia oe, a o ke kumu iMo l:i ia o ka wai i kahe mni ai, a i papapau ai kakou i ka lilo i ka wai me he laia laau la no k\iahiwi. Nolaila ke hol nei ka'u kalai manao ana iluna o ka ninau: I'ehea kakou e hoopakelo ai ia kakou iho mai ka emi mnii ana aku ilah>? E hoolilo i ke kino, ka i'o, ka iwi, ame ka uhane no lehova, a o niihi nui kou naau ia lehova kou Akua, ke Akua hookahi au ame ka moi i hana hewa ai, a i hoowahawaha ai, a i ike ole ai. I kou hoohiki i 'o ana ka i ka lima o lehova ia oe, a e iko no auanei kakou apau i ka lioola a lehova, aolo e kali, aole hoi e hookuli kona pepeiao. E nana ma Isaia 59:1. Eia ka olelo: "Aia hoi, aole pakole ka lima o leliova i mea e ole ai ia e hoola; aole i kaumaha kona pepeiao i mea e ole ai ia e lioolohe'' Nawai i kaupale i ke Akua ame ke kanaka i lohe ole ai o lehova i kau pule? Na ka hana hewa au i hana ai, a i mihi ole ai, i hoolohe ole ai ke Akua 0 lehovu i kau pule. E nana i na pauku hooia no keia mahele ekalii, i ole e hoohewahewa liou, malia ua lako no ka home i ke Kauoha Kahiko ame ke Kauolia Hou, a na oukou no hv>i ia e alawa ih<>, Ka oluolu ana o ka uhane o ke Akua 1 ke kannka i hoolilo nona. Koma 12:1. Ka liooiaio ana o ke kanaka ua haawi i'o 'oia i na mea apau o kona kino no I?hovā ke Akua. llebera 6:16. Ko ke Akua hoohiki ana mai ma kona aoaoje lik i'o oe i kanaka nona. I'auku 17. E nana i ka luli ole o ko ke Akua manao. Koma 11:29; N.ihelu 23:19; I Sam 15:29. E nana i Kana hoohiki hot)iaio loa nia Pukaana 22:11 Ma keia wahi e pakele ai ke kanaka mai ka emi mau aua aku ilalo. He Akua o lehova i kulike me ka ka Palapala Hemolele o o'elo nei, o ia ka Makua, l<e Keiki ame ka Uhane Hemolele, a o ke Akua ia nana i hana i ka. lani anie ka honua, aole o ka pohaku, ka laau i'kalaiia, na i'a e holo ana ilok\> o ke kai, aole loa. Na ke kanaka maoli no ia mau mea i hoomana maoli aku ma o ke kuhihowa o ka naau, a manao maoli he mea ia e pono ai, aole nae. Nolaila, ua ike ae la kakou i ke kumu nui o ka emi o keia lahui. a e hooinaopopo, o ke kumu ia o ka emi mau ame ka make mau, no ka mea ua paa aku la.i ke alii i ka hikiiia, a i ka wa ou i hdna hewa ai a manao ae oe e huli i liope, kau ka lima o ke Akua a Kaahumanu i hoohiki ai a hahau ia oe, i kou hoomana ana i ka makani, i ka unihipili, an»e na mea like ole, a i ka la o kou nele, i ka hoomanao ia lakou, o ke nali mai la ia ,a huli ae oe a pule i aku Ja ia Ku, Kane ame Lono, o ke la ia o ka lima o lehova, aia ka palena o kc kikeke i ke ka'e o ka luakti[>apau, a no ka mea, ua hoopoina oe ia 'u, ua kuni oe i ka mea ala no ke akua e, a no ka inoa e, aole no'u ke I akua o kou mau kuupna, ke akua nana joe i hoola, ke Akua nana oe i hoopaikele, ke Akua nana i kukulu ka lani a |me ka honua. | Eia ka olelo a lehova, he Akua e ola anei kekahi ina aole au? Aohe Akua e, oia Akua hookahi no īnni na kupuna | mai, aole akua hon ae.

Pehea e kaohiia aku ai ka \nake mai keia lahui aef ]. E malama i na kauoha apau a lehova. 2. E hoohiki aole e hooipana hou | i na mea a aa kupuna i hana »i me ko lakou lima, aole na mea i i | nnihipili a hooiaio aku i Akua ia nona, | ame na mea apau e hewa ai ae, i$ lej hova ke Akua a Kaahumanu i hoohiki ai i Akua ia no keia lahui; aka, e hooiaio oe me ka hoohiki ana, q lehova io k\>u Akua e hohiki ai aole Akua hou ae a e malama oe i kona mau kanawai apau. I kou hooko ana i keia mau kauoha apau, papani o lehova i ka puka, aole e ale nui i keia lahui a e ike auanei kakou apau ola ka lahui maj Hawaii & Xiihau, a lohe pu ke Akua i kau leo pule iloko o kou kukulu x»anao ana i imua ona, aole oia e hookuli hou. Pau 110 hoi ka hiki hou ana i k* mana o keia ao ke kula'i ikaika.ia kakou, oiai, na lilo ka ikaika apau no lehova e makaala nv>u iho, mai ae hou e hookipn i ke alii o ka lewa ame kona mau anela i mea e hewa ai oe ia lehova. j Aole no paha kakou e manao ana e 1 pakele loa ana kakou, aka, ua ku makaukau oe i ka waiho aku i ka hewa i I 'oaa ia oe i ka wa pono, imua 0 lehova. I Nolaila me keia mau manao upku, ke s hnawi nei au i ko'u mahalo i ke Kilo[hana a ka lahui ame na keiki o ka pa*paj>a 'i ko 'u hoomaikai. : Owau iho no me ka oiaio, S()LOMOONA PUULOA OPIO. ! Kalihi, Honolulu, Oahu. ' ■