Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 28, 18 July 1913 — HE LAAU OLA NO NA MA'I LEPERA MA LAZARO [ARTICLE]

HE LAAU OLA NO NA MA'I LEPERA MA LAZARO

Ho elua mau mea i loaa i ka ma'i lepera a i hoolaia, i hookuu loaia mai ka halema'i aku ma San Lazaro, me ka ike oleia aku o kekah! helehelena o ka ma 'i lepera i koe maluaa \> ko laua mau heleheleaa e ikeia aku ai la hoi he mau mea laua i looHia ia ano ma'i, i kuHke me ka hoakaka a ka Nupepa Manila Times. | He ekolu makahiki oka lal»aauia ana 0 kela mau mea ine kekahi ano laau i loaa koke mai nei ,a iioko o na makahiki elua o ka hoomauia ana 0 ka la- ! pa&u me kela ano laau, ua oalohia loa aku la mai na helehelena aku o kela mau mea na hiohiona o ka mai lepera, he lono hauoli loa keia e hoike mai ana 1 i ka hua o na kuli hoomanawanui ia ana ,c lo£&. kekahi laau e hiki ai e hoolaia ' keia pia'i i kau nui ia ka woli. , { Ona kauka na lakou i huli mai nei i i keia laau, a no lakou hoi na inahalo t kiekie loa, oia no o Dr. Victor G. Heis- { er, Dr. Almon P. Ooff ame ko laua mau paalalo, amo ko knuka o ka halema'i ma eulion, ka panalaau i hookaawaleia no ia ano ma'i, ua loihi ko lakou huli ana, ka hoao ana e ake ana e loaa ke- ; kahi laau hiki ke hoola i keia ano ma'i a ua ikeia ka hua o ko lakou huli hooinanawanui ana, Xo na makahiki hp 400 i kaahope aku nei, o ka aila i hookahekaheia maihik'o mai o ke kumulaau i kapaia o ka [poe Inia ho chaulmoogra, he kumulaau j i kamaaina mau ka ikeia e ulu nui ana uia Ini.i a ua loaa pu no hoi ina Amerika Heina, a i inu mauia ai e na kanaka o Inia nia ke ano he laau hoomaemae 1 koko, oia ka laau i hanaia mai nei o ' ke)a mau moa ma 'i a hiki i ko laua ola ann. Maniuli o na hoakaka i loaa ae i ( nu kauka i hoike muaia ae nei, mai na I kamaaina mai i lawo ai na kauka a huj ao ia laau, o kahi i loaa nui mai ai n:i aila o ia ano mai Amerika Hema mai. | Ma kahi o ekolu makahiki i hala aku nei i hoowakaia ai ka hoaoia ana o ia laau ma San Lazaro a ma ke kahua lepera ma Culion, a aole ka i loihi ua ikeia ka hopena maikai maluna o ka poe i loaa 1 ka ma'i. Ma na mannwa mua o ka hoaoia ana ua ikeia maloko wale no o ke kino ka hoohana ana a "eia laau, mahope mai ua hoomaka mai lā ka mea ina'i e halana a hoopailua ,a no ia kumu ua ho- • okiia ka hoohainu ana aku. I- Ua ikeia nae ma ia hope mai ke kuI mu o kela ano e ana n l(a mea ma'i maimuli o kekahi ano maikai ole o ka aila; j ma ka manawa i hookiia ai ka inu ana I i ka laau, ua pau loa ae la kela ano lialana a hoopaiiua mai q ka mea ma'i i I ka hiau a hoomaka hou aku la ka.inu hou ana i ka laau. { Ma ka manawa o kekahi kaikamaliine nona na makahiki he 18 o Manila V) ka hoihoiia ana aku i ka halema*} ekolu makahiki i hala hopo ae nei, he ma 'i lopera maopopo oia ke nana aku, I ua nununu mai na wahi apau o ke kino ia e hele aku ana e kiokio a lewalewa mai na pepeiuo. l'a haawiia keia laau iaia, a mamua ka o ka pai: ana o ka mukahiki uiua, ua loli a maikai loa ae la kona nanaina, a eia nae, ua paaia no oia maloke o ka halema 'i no elua makahiki hou mai, a i ka hala ana o kela manawa, ua ikeia ka nalowale loa ana aku o na hiohiona apau o ka ma'i lepoia maluua ona. No ke kokoolua iho hoi ona, ua like loa no ka kona ina'i me kona, ua hoike maoli mai lea ma'i lepera ina na ano apau, eia nao, oia kekahi i hookuu puia aku iwai ka halema'i aku ma ia la hookahi, o ko laua liko ole wale no, he kaikamahine kekahi a he knnaka opio hoi kekahi. Aohe wahi hiv>hiona iki o ka ina'i i ike houia aku n)flJuna o ko laua man helehelena iloko o na makahiki elua i hala, e īiiki ni ko manaoia aku he wahi koena o ka ma'i leppra koe inaluna o laua. Ma ka hui aQa aku ka a ka mea ka- , kau o ka Nupepa Times m« ko Kauka |HoiKer i hoike mai ai oia i ka oiaio no . ke ola ana o na mea i hoikeia ae nei, eia nae, ua oleh> mai ka kela kauka | iaia aoie ona inanao o hoike ae ma ke t akea ia mea, hiki i ka pau pono ana o kana hoike i ka hana, a ia oi& e hoakaka piha mai ai i na mea apau e pili ana i ke auo o ka laau ame ka h.u.a i hanaia ai a hiki i ke ola ana o j kela mau mea. Ke hoomakaukauia mai ( nei ka kela hoike i keia manawa a hoo- ' pukaia mai ana ma ke akea ma keii inua koke iho.