Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 34, 29 August 1913 — HOONAKEA O KA MANAWA. [ARTICLE]

HOONAKEA O KA MANAWA.

, fl^H>m»ui».> • O \» m*» t>i»io »»♦* k*rn* » olo» «■ oI?'h» m»i b*i. n» K»l»okuk»h» i koi »ka i* olua t [u m»i t Vaili i kuu w*hsne. » hlo *ku na k.»»;* keiki a#'»h»uk»*t '•O k». ōi*:o no t». » u» k»h<p aku oei to hoi » k»a» * ih ©W m*i <»u tu»vi »»» m * lau o mtui." w»ht * k«*.»hi o k*U oinu k?;ki o ks (<inr »n» mai. " AaW» o* t kuu kuMna, »©k* a k» kon kana i ko«* m»hin» o k.a »♦• o k» hoopuka w»i« »o i k» h<*»p» * * k»n »ku ai m»lun» o Ukom, a ke w»i ho »ku aei io ia m < L»ta»»ni. k» hooholo aoa i ka hoopai no k*ia pof a k# koh>h« nui w»h» o ka manao a»« ®»l n*=i. o ko wahioe. k» Ukou *r»kiw.' i pane mai ai o Kaukahoku *a Lamanni. •• Kia ka*u oWo hooholo .* make o Kahoknkahi t |*>no »i, » * oU olu» • kfia mau kt»iki. maUlo »w o keia kumu, «* lswc oiu» i» Kahokukahi a k#U kumu kukui. alaila prp*hi «ku iaia « make loa. » puhi »ku I kooa kioo I k* »ht ;a i hooko oU olu» ! kei» k»uoh» a'u. alail» e make oukou » ekolu * pono ai. u» lohe aku U »»ei olu» e keU mau k*»iki! O keia ka m#a i oleloi» ai, ho kuli ka make. hf loh* ke ol», not»iU i minamin» olu» i ko olu» mau ola. o keia wali» no ke alahole.e pakrl# ai. o ka hooko i kr kauoha."

l'n ae mai la m*u k*iki. roa ke ano b(A»|>utii})uni, pie ko lanm lalau aku ia Kahoknkahi mi na lima, a al» kai akn la no kah'i o ke kumuluaau kukui i kuhikuhiia aku ai, malaila e pepehi ai i ke kolohe a mako, eia na* 1 ka apiki, i kela j>o«» keiki e hele like la ( ke noke la lakou i ka ohumu oo ka mahuka ana. roe ka mmnao o k* kumu iho Ki ia e pnkel<* ai lakou mai ka inaina aku o Līmauui. Va loaa mua m> ia Llmanui ka hoohuoi e kolohe ana k«la mau keiki. aol» e |>epehi ia Kahokukahi, nolāila ua ha hai aku la no oia mahope o ua mau keiki nei, a ia lakou o ka hoomaka an* aku e holo uo k» lakou pakele, o ka wa no ia i alualuia aktt ai e Lamanui, a pau nui \ia msu keiki kolohe la i ka paa i ka hopuia, me ke puhi olaia aku o ko lakou mau kino i ke ahi, i kau a m<*n o ke kolohe.

Ia pau ana hoi o ka Lamanui hana, o k\>na huli hoi aku la no ia no kauhale. e kakali mai ana uo n.i makua, me kana wahine iaia nei. a he manawa ia no ko lakou niihi aku, a mihi mai i ka pilikia, a o ka mea wale no nana i hoomama mai i ko lakou mau manao lunluu, o ia ke ko ole ana o ka makemake 0 qa hilahila ole, a hala nae kekahi manawa, ua ninau m&i la t> Ka welu ma: '' Eia aku nei kela poe koiki a ka hilahUa ihea, au.o ka kaalele ana aku neif" 4 ' t"a pau loa mai nei lakon apau i ka pepehiia e a'u, i ua puhiia mai nei ko lakou mau kino i ke alii, aia ke punohu mai la ka uwahi." Ma keia wahi i haanui aku ai o Kaukahoku, i ka oluolu o kana hunona, ma ka pane ana aku i ka wahine me ke kaikamahine: M Auhea olua, he nana hunona wale ae no, av>he elike me ka'u hunona nei ka oluolu, he mea kau la i ka hooa ana mai nei o kela poe keiki, e kaiii i kana wahine, a wikiwiki kona hi hu. aole nae peU. ua ninau mua aku nei keia i ko lakou mau inoa ame k* ano o ka lakou hmna, t> ka hiki ana mai nei no ko kakop wahi, a i ka maopopo ana no o ka mea i hewa, ua haawi aku nei keia i kana olelo hooholo oia hvo kahi no ke make, a e ola'kona mau ho* elua. "Aole paha kela he haoa, he puuwai hamama maoli no, a ina i hoolohe ponu kela mau keiki, ina aole laua e poino, aka nae. i hoa 'p aku nei ko lakou hana e mahuka, me ka manao paha, he hana ia e pakele ai, \» ka pau nui mai nei no ia i ka pepeiuia, a wi ka niho o ua kolohe.'' l'a ike pono maoli o Kaukahokr i ka ikaika o Lamanui, a o ia kana e ka i ana ifeo i kona laki niaoli i ka ioaa ana o k<Ha keiki i hunooa nana, aole nae a lakou nei nooaoo hou ana aku no kela mau keiki, o ka lakou nei mea noonou wale no, o ka hoea hou mai o ia pilikia ellke me kela ae la.

No k*k»hi ma»»ir» loihi n»« o i» oo* ho »o» ak n» Ukou n*i, »on« h« ho«» bou »ku o kekahi poe keiki hiiahil» ole t » o ka b»n» mau do boi » Kauka koka m», m« L»m»»ui o k» hrl« no i k» m»hi»i. » o k» noho no hoi k» K» welu no Ha»»kahi i k»uh»lr, i kr kuka k»p» f m« k» ulao» moen». O ko Ukou wi m>ho akn 1» n»e U, » h»p»i iho U o H»n»k»hi, » h»»»n m»i U h* k»ikik»ne, » k»p»U ihq U kon» inoa o Kahalnomapoan». I k» pii »n» ae o m keiki nei i k» nui, a» pii pu »e U no kon» k»»»k» o 'i, no k» u'i no hoi p»h» kekahi o n» mako». K k» me» telohelu, ua p«kila lo» m»i nei ke »u o k» h«U aaa o k» moolelo, noUiU e ho»lo iki iko kan» m» kei» vahi, » e hoohnli bo« aka k» k»»» n»n» iu mahope iho o k» pau an» o keU poe keiki ekolu i k» mik*e U Lftmanoi. O ke k»k»li Im»i U o n» m»kn» o kel» m»n keiki ekolu, » so k» hoi oU aka no ko Ukoa m»u waki, o» noke ka huli ma keU ame keia waki. aohe n»« he wahi me» » lo«» » n» k» beie »n» i n» k»hnna e »in»a ai, i ikoikeia mai ai, ua m»ke keU poe kaiki i k» pepehiU.

Nola.U i fcek»ki U, u« koonu'** ,hn U kfk»W |W h# »w«k»h,« u n, ( no ka pii •»» i»k» » * #hl 0 ,«»«>n« o k*U pot. o »« t«ak i:» ~ kalki o n* keiki i a»k* »>. * P« t : t kn U. »0* k*®® * W «lanui. i u t m*» ok» pika 00 w * mak ' * 0 k*U m»« po»afc*l* » l»ko<; I kfb f k«U. *»• no o K»uk«hoku m* i » t ko« hal* > ® oh « **•' āi a V * miii I» no Ukoo > k» p»i »Vu • v poe, » t»o K»«k»fcok«, o» m»o|<o|. ~ m»> >• »o m»»»o »> k*.« t ... i» oo k» inii »»» i ko ko«« i m»«n» keilii *koU, »k« ®o L»ra»nui w noko U \>i» »o k» pooliwli. V» n * . jh>|h> olr lai» o k* aao o kfl» hu*k4 i» k» heU »»• U a kok«>k«c u* •ri »o ko K»ok»koktt ■»» k»le. . ** wa ia i k» iko ai k» hu»k*'i. » aku 1» ao hoi o Lam»nui » »\>bo »)»«» Ko o k» pnk» o ko l»kou k»Je. » k . uri»ia a»i )a kt hook»hi kiu»k», n k<> »no ht ao ka »ia»u »i>» « i»i» »•»: "1 hek mai'la au • aiaau akw ia «>*. •i» 1» o K»ukahokn ihoaf" wah» » k» nirf»o » u» *)*)« Hi i hoonaai» m». *i Ki» hui k» pIM hookoioh» » l«ant)i nui. 44 Ai» no pah» k» hoku i k» l»n' 1 ko l»kou w»hi!'' 14 Aole pah» k«ma o kt« {*«* ♦ * «i i»n! H« keu o# a kē kHki hookano. » »in»ui» »ku k» hoi m«. k» m»ik«i. pf)a iko ia oe * paae »ai ai, u» biki n»f hoi i ko lo»« oU »ku i kuu wm lim». ikr oe i k» p»u ou m»u iw» i V» ; h»kih»kiia." lAkheNnai 1» aa» k*k»hl o n» k«n*k» o k» pii pu »na m»i i k» ok»l»k»1« » ! kahi kanak», i wa oia i Im1« kokr mn ai a pano mai la: "Aalo paha Krn» o kau han» o k» hoounaia iaa mai iuo k» panf akn t hakihaki I %» iwi .> Wel» k»iki! I»a »fi h* maikai k»u iumu | olelo, peU no c loaa mai ai k« p«nr | kupono.'' [ (A\»le i pau.)