Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 35, 5 September 1913 — HE MOOLELO NO GEREKIA Ka U'i Hoomahie a na Ipo A I OLE KA WAHINE I HAULEHIA ILOKO O KE KUHIHEWA I OPEA WALEIA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GEREKIA Ka U'i Hoomahie a na Ipo A I OLE KA WAHINE I HAULEHIA ILOKO O KE KUHIHEWA I OPEA WALEIA.

k'»u iiiliune ;«na paha la: o!e!<.ia ni.ii ia'u hc I«h<» kau o;hana 0 <>c ki'kahi hr»ahtii o ka llui Loio o Waila & Co-. lie hui i kaulana i ka !aki aine ka ho'omna o ka hookeleia ana, eia nae, ne!e iho la ka <.'C. Xo ke aha no la hoi kou kumu o ka hoi oie ana niai i .i komo hou aku i ka hui ioio o Waila i kumu e loaa nui mai ai oj kau da!a. aole oe e ike ia mea ht iiele. Ke nana aku ia oe i keia | manawa. u* like loa oe me kekahi kanaka kuewa wale haalele ioa i nialuna o ka ili honua." a nana aku la o Mr. Rernona iaia mailuna a )iala ilalo no ke kilo ana i ke ano o na wahi aahu o Loida. l ? a li-o ae la na maka o Loiela Lanahan\a i kela manawa a nana mai la ia Mr. Remona me he kanaka la i hoohehenaia. Ua owaka ;i<- kona mau lehelehe me ka manao e kamailio mai aohe nae he puai leo mai, alaila aiaalawa ae la kona mau maka ma o a maanei o ka ninii a kaukolo loa mai la kana nana ana maluna o kekahi kanaka o ke komo ann mai a leu mahope o ke kua o Mr. Remona. "O, eia ka ianei kela kauaka a'u e huli nei! Ua ike au i kela kanaka e ku mai la !" wahi a ke kanaka hou o ke komo ana mai a ku ma ka puka. MOKL'NA XL. Ka Mr. Gibbs Hoakaka no ka Mea Pepehikanaka. 1 a lmli like ae la na mea apau maloko o ka nimi a nana aku la i kahi n ka leo o ka pa-e ana mai, a ike Hke aku la lakou i kekahi kinaka niape, wiwi i like loa me kekahi kanaka make o ka iwi wale ijo. e ku mai ana ma ka puka. ua hele no hoi ka lauoho ame ka umi»tmi a loloa, poopoo no hoi na maka, hulili no hoi elike me na mak;. o kekahi popoki i piha i ka huhu a e nana pono mai ana ia Loiela Lanahama. "Owai oe e keia kanaka h.elehelona hoomaka'uka'u o ka hele ana niai nei i keia hale?" i ninau koke aku ai o Mr. Remona. "() Ti>m (iibhs ko'u inoa," wahi a ka pane, a komo loa mai la ke kanaka iloko o ka rumi me ka pe'a o nu lima mahope o ke kua. 'Wuwe, o oe no ia e Tamaki?" wahi a Gerekia o ka puoho ana mai. a o oi pono ae la a noho pono iluna o ka noho a nana mai la .'no na maka paha'oha'o i ke kanaka. "Anwo, ua ike no ka oe i (>ela kanaka?" i ninau iho ai o Mr. Re:iiona i ka wahine. "Ae, un ike au iaia; o Tamaki Gibbs kela, he kanaka haua kela no makou, he oki wahie kana hana, he holoi no hoi i na puka aniaui a he nui wale aku kana mau hana e hoounaunaia aku ai e hana maioko o ka hale a mawaho o na kihapai, e papa?" wahi a Gerekia. "Ua'ike i'o ka oc i kola kanaka, E Tamaki, heaha kau hana o ka aua mai la ianei?" nie kona huli hou ana aku e naha i ke kanaka malihini. ''l holUoi mai nei ia iai la ītic kahi kaikamahine aua, oia ko\t kumu 0 ka hiki ana mai la," ine ke kuhi ana ae ia Aua Hama, a i ole o Ana Lanahama hoi elike me ia i maopopo ae la ia kakou. Huii ae la 6 Mr. Kemona enana ia Ana me he mea la e ninau aku ana he oiaio paha ka ke kanaka malihini o ka olelo ana mai la. "Ae, he pololei kana o ka olelo ana mai la. hiki ole mai nei paha au ianoi ina aole o i ala. E kuhi ana paha au he makemake mnoli la ko Ilama ia'u e holo aku no ke kii ana aku i kahi kaikamahhu' nei, oia ka he manao nui ko i ala o ke kauoha ana m'ai, i hiki ai 1 ii | lo '■»;»*i * kek>'i!v. !o?. i s hookoia ?.i kr>na ;:iakema l :e. 'i ko i a!a manawa i ike ai ua paa au iloko o/ka rumi polopolona ona. kahi i loaa aku ai o Miledereda nei ia'u e noho ana rne ka pololi mo ka hoomaopopo oleia o kona ■wahi aaliu, ua noi mai la e hookuuia aku e hele i ka holoholo a iaia la i puka ai iwaho o ke kiia :uai la iii) ia o ka puka a paa a nolio iho la maua iloko me he mea l.i he mau paahao maua. "At*hc au i maopopo i ke kutiut o ka hele ana a hala kekahi manawa loihi loa mahope iho, a ina aole o Tan\aki Gibbs la, ina la palia aoie maua e hemo iki ana mai kela hale mai a hookahi paha wahi e hiki ai o ka wawahi maoli no i ka puka. "I hele ae o Gihbs nei e kiei ia Mileclereda nei e like me kana haua niau he mau la mamua aku, ma ka manawa e Uele ai o Loiela ]:. i ka holoholo, a iaia i kiei ae ai. o ko i ala ike ae la no paha ia ia maua iloko. a ninau ae la i ka'u hana o ka hiki ana aku ilaila: ua ): »akaka aku la no lu>i ati o ka mama au o kahi kaikamahine. a o kona wawahi maoli mai la no ia < ka laka ahiki i ka nahaha ana f a pela iho la i hemo ai ka puka. ' Ua kamaaina oia ia Loida la i Bafalo, he elua makahiki kona huli hele ana ia Loida, ma ia wahi aku nae o ka moōlelo ea, nana •to ia e hoakaka mai a Tuxiki iho la ka Ana hoakaka ana, a haule ino iho 1a ilun* o kekahi uoho a palulu ae la i na tnaka me kona mau lima, me kona hoihoi ole e lohe aku i *ka moolelo a Tamaki e koakaka inai ana. "No ke aha ke kumu o kou huli ana ia Loida Lanahania nei ilokeii r kela mau makahiki loihi elua? He hatta nui a ha'iha'i karaima* ka' paha ka ianei i hana ai o kau hoomano ana i ka huli?" i ninau avu ai o Mr. Remoua ia,Tatnaki, Nana ae \a o Tamaki ia Loida me na maka iuoino a i ma la: "Ktua makahikii halā hope a"ku nei ua haule kekahi mea mai ko Luiila lima aku iloko o ka muliwai ma kekaiu po. a no kuu manao uiea waiwai loa paha ia no ia ala. a i ole no )Gerekia neK.-a i ole malia no u pu. o ko'u lux)mauawainii no paha ia i ka luu i kekahV k ikahiaka uui ae ahiki i ka loaa ana a eia ua mea la a u i luh ai. M I kela manawa aua e hoakaka ana, aia mau mahope o kona kua konft mau lima kahi i opea ai, a i ka nianawa ana i hoikeike uiai ai i kela mau mea ana-o ka hut ana, akahi no oia a wehe ae i kona opea ana a hoikeike mai la i ka mea ana o ka luu ana a i malama ai. kela maxi makahiki loihi elua. Auwel" wahi a Gerekia o ka puoho ana ae me ka hikilele iea, a k« koki\ ,ie la ihina mai kona noho ae: "'o ka pika pua aniani kela a nuini r*noke la ai e aM T ka huli'mahope mai—niahope koke iho n > o kela po i make ai o papama. O!" hou ana o ka hooho ana ae me ka naka o kona kino holookoa no ka hoomanao ana ae i na mea i hanaia maluna o kona mau makua. ame ka loaa hou ana o kela ipu pna ana i minamina nui ai a i nalowale honua ai ine ka maopopo ole, a hina hou aku Ia oia ihope o kona noho, e hiki pono ole ai iaia ke ktt loihi ae ihina. E hoi hou aku kn kaleou nana ana ihope ma kahi a kakou i haa!ele aku ai ia Ana Manla e noho ana me kana wahi kikamahine uuku iloko o ka rt\mi wela. kahi a ke kane i hoopaa akti ai ia laua a olelo aku ai o WiUiain Hama iaia e hele ana pia e kuai i mau wahi meaai na kahi kaikamahme, o ka pololei nae, he wahi ok<>a loa kana o ka hele ana, Me ka maopopo ole ia Ana ua hooliloia iho la oia i paahao na Hama, ua hoomau iho ia no oia i ka hoauau ana i kana wahi kaika-

• me ke kaniaUio aiu :h > iaia. :.:ie ka h->->nana r:iau i kona. •iwe ana ahiki ika poina ]..a ana kahi kaikamahine i k->na kauniaha. a t na manawa a pan e nakeke mai ai kekahi nua mawano • '> ka rumi e lele aku ana oia e puliki t ka a-i o ka makuahine. me he n;ea !a he maka'u kona' no kekahi mea e kii' hou mai ana iaia a lawe; ; ';ou aku ni3i kona makuahine aku. I ka pau ana o ka ka makuahine hoauau ana. hoaahu iho la ;aia; ':;ic na uahi l"!e maemae ana o ka iawe ptt ana mai, a i ka pau ana; S:- kt na hoaanuia ana ua hiki o!e i kekahi niea ke ike mai o kahi : k;tikamahine lepo no ia me kahi aahu lepo i ka hora mamua iho me ; ■ xa lauoho e kiwala-o ana a e luhe ana mamua o k.Mia !ae. ] ! "He makemake no au e h«>;<inacmae mauia." wahi a Mi!edereda ! o ka olelo ana iho i ka ma;na, a hamohamo iho !a i kona mau wani; !;«ahu maemae o ka hookomo ia ana iho !a me ka hoihoi o na maka io ia nana ana ae ihma i ka mama. : Hopu iho la o Ana iaia a aku !a i kona pol» a honi iho !a ] iata ma kona mau lehelehe. a ke hauoli wa!e ia oia no ka loaa hou j ana o kana mea aloha. j Oiai oia e milikaa ana i kahi kaikamahine, ua hoopuiwa loaia oia j i kona lohe ana aku i kekahi leo i ka pa-e ana mai niahuia mai oj ka puka i ka i ana mai: "E kahi kamaiki, u*i m'aoli ka lioi oe ke nana aku i keia manawa, aole hoi e like me ke kaikamahine inaka lepo a'u o ka ike aua ma ka 1a i nehinei." "O, e mama, o Toina kela! E hele mau'mai ana oia e kamailio me a'u ina la apau i hala aku nei ke liele o papa. E Toma. ua hiki mai nei* o mama e kii ia'u, a e hoihoi aku ana oia ia'u i ka hale i keia la 1:0 ka ike ana aku ia Ella ame Auhty Paula. O, hauoli loa au! Hauo!i loa.au!" wahi a Miledereda, a holoholo iho la ua wahi kaikamahine la maloko o ka rumi me ka pa'ipa'i ana i kona mau lima. Ke nana mai la ke kanaka maluna me ka hauoli i ka ike mai i ua v, ahi kaikamahine la e holoholo ana me ka hauoli loa. "Owai ia mea o Toma au i olelo mai nei ,e Miledereda?" i ninau mai ai ka makuahine me ka hopohopo iloko ona aole paha i kaawale loa aku ka ma'i piva mai iaia aku. "O Toma Gibbs, e ka leele," wahi a ka leo maluna mai. "Alaila, o kau hana ka paha ia i na la apau o ka hele mai ianei e hoolaukanaka ai i kuu wahi kaikamahine nei mai kona manawa i hoopaaia ai iloko nei a hiki' i keia la?" i ninau aku ai o Ana. "Pela 110 ka hoi paha, e ike mai oe he ano mehameha no hoi oia a ua hiki ole ia'u ke hoomanawanui i ka lohe mau mai iaia e uwe .Mia, nolaila, i loaa ai hoi paha 'kona hoa e kamailio ai a e hoomamaia ae ai kona kaumaha, pela au i liele mau mai ai ianei e hoonana iaia," \>alu a Toma o ka hoakaka ana mai me ka leo oluolu loa, a i hoomaopopo aku ai o Ana he kanaka oluolu loa ka oia. "O, maikai maoli ka hoi oe o ka hele mau ana mai e kamailio me Miledercda nei. Pehea la, e oluolu mai ana anei oe e komo loa! :nai iloko nei a e hoakaka mai ia'u i kekahi mau mea aku i koe?" j He makemake o Ana e maopopo iaia kekahi mau e pili ana | ia William Hama ame ke ano o ka Hama hana, ina he hiki no kona | i. anao iho la malia he mau mea paha kekahi a ke kanaka e hoakaka mai ai iaia e waiwai ai ia ke hoao o Hama e kaohi iaia mai ka | hoi ana aku.no ka hale ma kela auwina la ,elike me kana i manaoj mua ai. • ' Lele i'o iho la o Toma ilalo mai kana wahi iho e kau ana a hoo•n aka niai la e wehe ika puka. laia i wili mai ai, ua paa;i ka lakaia, 'akalii no o Ana a hoomaopopo iho la ua lakaia ka laua iloko o ka nimi me lie mau paahao la, a hoomaopopo pu iho la' 110 hoi he manao liUna kekahi o I lama a e hoohana aku aua oia ia» manao me ko«i ike ole aku, ''Aole hiki ia'u ke komo, aku e ka lede. ua paa ka puka i ka laka-l ia." wahi a Toma o ka olelo ana mai mawaho, me kona manao na Aua no paha i laka i ka puka i ole kekahi mea e komo mai iloko| e ka rumi. ' ' Xoonoo iho la o Ana no kekahi minuke alaila i aku la: j "L T a maopopo 110 nae palia ia oe ke kanaka £ noho'hoolimalima 'hei maloko o keia runii?" i maopopo au! Well, pela ko'u manao. He elua o'u makahiki 0 ka huli hele aha iaia a manao au ua loaa oia ia'u i ka manawa hope 1 !oa," wahi a Toma. "Pehea kona loihi o ka noho ana maloko o Bokekona?" "Aohe loaa ia'u o kekahi haiua no ia niuau au, e ka lede, he pule wale ae nei no ko'u ike ana iaia maanei; he rnmi ko'u aia ma kela aoao mai o ka holo, a i noho no hoi au malaila i ike mau mai ai au i< ia i na manawa apau." "Pehea, he poe e ae no nae paha kekahi e noho pu nei me oe ina keia papahele mawaho ae o i uiuau hou aku ai o Ana. "Aohe poe oluna nei o ma'ua wale no me Hama, pela ka'u hoomaopopo; o ka poe e noho hei aia ma ka hale inalaīo loa; aohe o| Uama ike iki eia au ianei kahi i noho ai," a nee ae la o Tonta i ka! akaaka\ Ua maalea maoli no o Hama o ka lawe ana mai i ka{ii kaikamahine i keia hale mehameha, aneane e loaa ole kekaHi poe noho ma! na fumi oluna loa nei o keia halc ; kahi a kekahi mea e lohe ole mai j ai i ka nwe a kahi kaikamahine a e hele maiai la paha e hoonana! iaia. he wahi hoi ana e hoopaa ai iaia e hiki ole ai i kekahi poe ke; ike mai aia oia malaila kahi i hoopaaia ai, Pela iho la ko Ana noo- j uoo i kela manawa. ' i Pomaikai maoli no ka loaa ana o Toma iaia ma kela wahi, pe'la! jl:o la kana noqnoo ia manawa. Ke noonoo la oia malia ua ike iki j paha o Ton\a i kekahi mea e pili ana i kana kane, no ka mea, ina aole pela aole oia e hahai hele mahope 'o ka meheu o Hama; ke ike j pu la oia he kanaka oUiolu o Toma a ua hiki iaia ke noi aku e hoa-j kaka mai i kekahi mea i loaa ai iaia ka ike e pili ana ia Hama a i hemo aku ai hoi laua mailoko aku o kela hale. "E ka hoaloha maikai, o ke kanaka e noho hoolimalima nei i keia t umi aole ia he kanaka e loa, o kuu kane mare ia, eia nae he kanaka i !«ipuwale haalele loa oia— '* j "Me ko manao anei aole au i maopopo i kona ano, ea? Malia , | paha o kekahi poe*e aku ka i maopopo ole i kona ano, aka no*u! ■ ,? Ho,-iia kamaaina loa au iaia mai mua mai," wahi a Toma o ka i pane ana mai. j "N'aiia i aihue mai i kūu wahi kaikamahine nei mai ia'u mai. a i' ka ike ana ua loaa keia kaikamahine i ka ma'i, kauoha are nei ia'u c| holo mai, eia ka ke kunui o kana kauoha ana ae nei ia'u e holo mai 1 hoolilo iho at oia ia maua i mau paahao n'ana iloko o keia mmi lepo» i hiki ai paha iaia ke hana akn i kek%hi hana lapuwale ana i hoolala mua ai iloko o kona noonoo. n Ea, e ka hoaloh'a, manao oe e hiki ana no anei ia oe ke kokua *ttai a hiki i ko maua hemo iaelae ana maHoko aku o keia rumi i hiki ai ia maua ke hoi ak« Tko maua mau hoaloha? E loaa ak« ama no ta oe kou uku maikai loa ho kou luhi ke hooko mai oe i keia noi. "j "E kokna aku au? Pela ho ka hoi f>aha. tta hiki ia'n ke hana aieu j i na hana e pono ai oe. no ka mea. hookahi ana manmi a i peku maī! ai ia u, me he mea la he.ilio a«, a ke kakali nei au no ka hiki mai j o ka manawa kupono ā'u e panai akti ai i ka ino no kana ino i hana I niai ai ia'u." wahi a Toma. j N*o kela oluoln loa ana mai la o Toma e kokua iaia, lelele ae !a ko Ana naau i kia hauoli a i aku la: "Manao no anei' oe e loaa ana no kekahi ki maloko o keia hale e hiki ai e hemo mpi kena pttlta?'* "Aohe paha e loaa ana, no ka mea. «a hoaoia e a*u na ki apae e paaia rtei e a'u aole nae hookahi o ia mau ki i ku Iki. aka ua hiki no nae ia v it ke hana i kekahi hana e hemo at keia puka, e kali iki iho nae oe pela." - .

H«Mo koke aku !a •-> i ka ha!e TTKiia'-> a kv aku ia no •» ! Ana i ka ha!«!u o kona ir.au kapuai \va\sae, a a sie iv> \v i i lut \> >a lohe h "j akti la oia : ke pahupahu ntai o kma «i.ut kaj>uai wawae i na kc aīannipii. a :r.ah«:-pc .> ka ho».>kc ana ntai t ka laka, hemo mai, la ka p:ika a manao ka palekana o na paahi-.-. "Auhea oe eka !ede. e h<x>ni3kaukatt k«»ke :tiai h-•: ha o!ua ia oluai : :ho 110 ka r.:ia ak::. o hoi koke mai a::anei ua lap«wa!e nui !a. a *> ko olua paaia mai no :a." f "Owai?" wahi a Arta «> ka uinau ana aku i kona \sa i iohe aku ai t i ka malihini ;<\i īaia a Toitia o ka olelo ana nuii. » | "O Mr. [-anahama h»»?. oia k»>na in-\i poIo!ei loa, ke kanaka au i--1 olelo niai nei o kau kane ia." wahi a Toma. ! "Aole keia oka inoa o kmi kane." wahi a Ana. "O kona inoa poln'.ei ia. he inoa h«x>huualuttta waie iho no o Ha«j ! ma, ua h >opokoie ia mai ia inoa i ike oleia ai oia e ka poe i kama- : ! aina iaia." ! i "Oia "ka inoa oke kanaka nana i lawe aihue niai i ko wahi ka:kamahine i keia hale," wahi a Toma o ka paakiki ana mai. "Pii ae la ka ula ma ko Ana mau papalina a i aku !a : "Alaila na j apttfiiia anei au e kda kanaka? aole au he wahine i rtiare>a| r e ia. a o na keiki i loaa ia'u aole laua he m'au kaikamahine i ha- i nauia mai me ka maikai eiike me na keiki i loaa mailoko mai o ka • [.uhaka o na mea i mare ponoia?" | "O Mrs. Hama ko'u inoa la. o Mrs. William Hama: o WiHiaiu ; Hama ke kanaka nona ka inoa a'u o ka mare ana a ma ia inoa au e ; I ea mauia nei," wahi a Ana. | "Ua ha'i mua aku nei au ia oe o Lanahama kona inoa. a ke !«>he; 3ku nei nae hoi au o Hama kona inoa i mare ai me oe, ina pe!a ua epuhiia oe, v niahope oko Toma \va*uwa'u ana ae i kona poo no kekahi minuke. "Ke ole au e kiiKihewa he manao huna ka iloko ona e kona lioohunahuna ana i kona inoa, no ka mea, ua ike au i ka l oololi ana o Hama i kona inoa o Lang maloko o N T tt loka." "Ēia nae hoi, olelo mai nei oe o Loiila Lanahama kona inoa oiaio, pehea iho la hoi ia?" "Ka, oia kona inoa i ikeia maloko o P»afalo he elua makahiki i hala hope aku nei, he kanaka kaulana loa oia ma ia kulanakauhale a »ia ike laulaia oia ma ia inoa, nolaila aole ona kuleana e hoololi ai i kona inoa i kamaaina. koe wale 110 a he manao epa aia iloko ona," wahi a Toma. "Malo'ko o Rafalo? Elua makahiki i hala aku nei—he aneane kela e piha ka makahiki mahopq iho o kotta haalele loa ana mai ia'u," ahi a Ana. "O e ha'i aku au ia oe, e ka madame, he kanaka epa loa kela; o. he pauaka kela kanaka me ka hoopunipuni nui e hiki ole ai i ke a > nei ke hilinai aku iaia. o kekahi kela o na eleholo e hele nei maluna o ka ilihonua me na wawae elua," wahi a Tonta me ka luilili o na niaka. "E hoike mai oe i kau mau mea apau i ike ai no kela kanaka ina ua maopopo iki ia oe kekahi mea e pili ana iaia. Heaha kana hana hewa au i maopopo ai?" "O ka hewa ino loa 110 a ke kanaka e hana ai oia ka pepehikanaka, oia kona hewa a'u i maopopo loa," wahi a Toma. Ua haikea loa ae la ko Ana mau helehelena i kela manawa a i hou aku la: e i okoa mai ana no oe ua pepehiia kekahi mea e Hama?'\ "Manao au lie hana nau kou awiwi ana e kaawale h»a mai keia hale a'ku, e hoopau ko ka\rtt kamaiVio ana, mahope ak ue hoopau ai na kamailio ke loaa aku kekahi manawa kupono hou ia kaua, inw aole ou i»iaketnake i ka hakaka, no ka mea, ua kokoke loa keia manawa ka aina ahiahi a malia o hoi mai oia niamua ae oia manawa a loaa pono mai olua iloko' nei," wahi a ke kanaka me ka leha mau ana ae o kona mau makā i< 'kahi kaikaniahine. Unuhi i'o ae la o Ana i kana uwaki a nana iho Ia i ka manawaua kokoke i ka hora; umikumamalua. "L'a poina loa att ia oet e kuu lei, aole ka oe i ai iki i kou aina kakahiaka, e hoopau i'o keiā mau kamailio ana ano kalii wa aku," wahi a Ana o ka olelo ana iho i kahi kaikamahine. Alaila luili ae la oia ia Toma a- i aku la: "E liiki ana 110 anei ia oe ke alakai aku ia maua i kekahi haleaina kokoke mai i hiki ai hoi ; a kakou ke ai malaila me ka hoopilikia oleia mai. Aohe o'u makemake e hele aku kakou e ai iloko o na haleaina e hele mauia ai e ka poe ona ame ka poe hana i na hana lapuwale, no ko'u hopoho-..» aia paha ilaila o Hania a loaa pono mai hoi kakou." "Pololei kela, e ka lecle;,ua ikef au i kekahi haleaina maikai. o Ki» poe koikoi wale 110 o ka aina ka poe liele mau ilaila e ai ai, aia inauka ae nei o ke alanui Wakinekona. he hale kela a Hama e hiki o!e ai ke liele ilaila, 110 ka mea he pii loa ka uku o ka ai ana malaila e hiki ole ai ia Ilama ke uku; o kekahi mea maikai loa n»a*ofco o ke'a haleaina, ea, ua hanaia he mau. nuni. kaawale ne ka paa i kn pakuia e hiki ole ai i kekahi poe ke komo xvale aku r.o malaila nuka ae oleia inai. E la'we i'o aku au e hoikeike ia olu.» ina lie make niake oe." wahi a Tosv.a oka olelo ana mai me ka p : ha hoihoi. "Ina pela, ua pono, e hele i'o aku kakou ilaila," wahi a Ana. O ko Ana manao ma ia koi ana aku ana ia T«ftn e hele pu me ;aua, oia no kona hoonowelo hou ana aku a hiki i ki hemo ana n.ai 0 kek-ahi mau hoakaka ano hou loa iaia mai a Toma mai e pili ana 1 kana kane pauaka. kona ola ana, kona ano oiaio ?naoli, ame kana mau hana a Toma i maopopo ai. Ohi mai la oia i na wahi mea liilii e pili ana ia Mi!e<lereda a hookomo awiwi iho la iloko o kana wahi paiki paalima ; hwkau aku h i ka papale o kahi kaikamahine maluna o kona poo, hookomo iho la i kalii kuka ttuku ona a ia makaukau ana, naalele nui iho la i ka rumi a iho n' • "i ma ke alanuipii no ka hele ana akn i ka haleaina a Toma o ka oielo ana mai ilaiia lakou e hoopiha ai ; »n houpo lewalewa. L*a kaa ia Toma ke alakai ana aku ia lakou tv> ka tnea oia ke k.imaaina ma kela mau wahi, a ma ia hele ana aku a lakou me ka awiwi w*aie no ia o na kaina wawae o ka hele nui ana aku, no ka hopohopo mal la o Toma o.haiawai mai auanei lako*t me Hama nia ke alanui a loaa kana aw?a e jiou mai ai. Aohe no i lialiu loa ia kueo ana aku a lakou. h ?.kti la i ka haleaina a Toma o ka olelo mua an* mai T a ia lak<rt i ku' Iho ai mi ka puka e komo aku ai iioko noi aku la' o Ana ia Tcma o lakou pu no ke komo aku e ai pn me laua, no kona manso i loaa i manrava kupono loa nona e niele aku ai iaia no na mea apa:i e pili ana :a Tf?rna. L T a hoole mai la o Toma ike nof a Ana. atca. maneuli oka hoomano loa aku o Ana i ke koi ana. ua haawipio mai ia oia a me na maka hauoli oia o ka āe ana mai, me ka pii iki ana *e nae o ka tt!a ma kona mau papalina. no ka makau paha ia Haiua. ;ka. aohe nae he hoakaka o ka moolelo i kekahi mea e pili ana ia ano e ana ao o T o*naf. "A<Ae paha au i kupono e hele aku e ar pti me olua. e ike mai "o hoi paha oe !a i ko'u wahi aahu he lepo e lilo aktt ai i niea hoohuoiia māi e kekahi poe," wahi a Toma o ka pane ai» ma> ?a Ana, me ka leha pu ana iho ilalo i kona mau wahi aahu. "Heaha iho ka pilikia o kena< nian aahu. ina no ko kakou kom.") aku iloko o keleahi o na rumi liīlii aohe poe e ike mai ana ia kakou a hiki i pau ana oka kakou ai arta. He knmu nui ka\i i makemake ai ia oe e heie pu me maua e he makemake an e niele hou aku ia od i kekahi mau mea e pili ana no ke kanaka au i olelo nei o Loida Lanahama kona inoa," wah» a Ana. (Aole i pau.)