Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 43, 31 October 1913 — KUMUKANAWAI AME NA BULA HOOPONOPONO O KA WAIHONA KUMAU O KA AHAHUI HOOIKAIKA NO NA HANA KRISTIANO O NA HAWAII O KA PAEAINA O HAWAII. [ARTICLE]

KUMUKANAWAI AME NA BULA HOOPONOPONO O KA WAIHONA KUMAU O KA AHAHUI HOOIKAIKA NO NA HANA KRISTIANO O NA HAWAII O KA PAEAINA O HAWAII.

Na Hoekumu. 75 * *i*-'j <*- o ra l*koc r*.o ka o (iiwi ai r»o ka bo'or»oa o *o «.•- .t - ■ * .i auT<"ir:.: ma ona hi. Ma V:a aoa?> 0 k" k:a.>ak.n, aa haawiia mas i^ia "«. >•• ."< noonoo aaw ka naaeao r<»> s»;i •rn;, k nkuln arise ka kwhana ana ak;,» . t a »»au m«-a. i ;-ono ai oīa. « t k,v ■oo sk-a ai hoi ka makeenake o ka M;i Kua Lani ma ka honua nel. Aka. i ka ani no na<* o man ,lrt a " u ka mahele mua me ka ika- »!■. r«. u :j:i nkaii aku ka maheie «*!iia m< nawauwalī, a he bfmahema nui k«* : ri. .\«lr { .;jha Tra?.-i e ae e ik<?*iri ai kei-» !;<!i !iu< kā ['OWKhiwehi ol<* olik»» me k;i ;>f>h;n o na hana Kri*tiano; s ao!e (nh.i , 1 •> l'ohai aku m? ka Ahahui a no.na hana Kr:stiano o ka Teri j !ori' o Hawaii. Mu ka uoonoo {ono ;tn;' j ' knhua hana o ko kakou ahahui n»,- ' j ke ai:sih«*l<» lu:i. ua hooloaaia mai koia , ; I'a maoli k«>ia ahahu; i k«> j knhi o n.*i koo ikaika ioa o kana ha»n . [ ma ka }'a<»;»ii>a nei, o:a hoi ke kahnn <lala no ke kula ana ae i kona mau h>'- • t. , )ali< , ma, anip ka hoonee mna ana :u> ; i kona. ntati hana. No kfia k»tmn % ua hooholo lokahii.i

:»e «• na lunanui ame na lala o ka Ahahi:i Mooikaika no na H:u:a Kristiano o k»» T»»ritore o Hawaii. e hoaln, knknln :r f m»)arnara i waihōna <lala "knn:.'Mi no ka pono ame ka holomua o ka ke Ak*.ia 'nana no kona aepuni mn Hawaii n> , i ma o keia ahahui la, malalo o ke alakai anie ka hoomaiu ana a ke knmukanawai ame na rul:i hooponopono eiik'» me ia i hoik<«ia nialalo iho. Ma keia e hoonmnaoia hoi, maluna ae o ua mea apan. o na hann f»ono w.»lp »o ua hana a ke Akua i kauoha mai a'r ii kakou, ma o Kana Keiki la o lesu Kr*sto. e hana, aoU* hoi o' na hana i ku ole i ka pono nrne kā'makeniake o ka Haku. Nolaila, iloko o na hoohanaia ana o keia waihona, e lilo ka Haku lesn Kristo i nlakai nui. ma'ka uliane, ma ka noonoo a ma ka hana 'i mnlamara ai ko k«» Akua makeniake ma ka honua nei elike me ia i mKiamāiA kĀ lani la. Panku I. Ka Inoa.— K ikeia keia waihona ma ka inoa o "Ka Waihona Dala Kmnau o ka Ahahni Hoolkaika uo na Hana Krlstiano o na Hawaii o kn Paeaina o Hawai'..** Pauku 11. Ka Hana.—O ka hana a keia wailiona kum;in elike no ia ine na mea i hoikeia malalo iho: 1, Ka hoohiaa ana ame ka mnlama nna i keena i kikownena kuma\i no ka Ahaiuii HooiUnika no nn nana Krlstiano o ke Teritore o Hawaii, ma ke Kulanakauhale o Honolnlu, Kalana a Mokupuni o Oahu, Teritore o Hawaii, ame ka hoopau ana i na lilo like olt* o la keena elike n;e ka hooponoponf> ame lea hoomnlu ana a ka Pnpa Kahu Waiwni (elike me in i hoikeia aku) o koiu ahahui. 2. Ka hoopau ann i na lilo, kanhele o ka pert»*ulena nni o keia ahahui elike me ka hooponopono aine ka hoomalu nua a ka Papa Kahu Waiwa'l. a. Xo ke kanhele ana e ike i na C.

K. 0 na Mokupuni o ka Paeaina. e, No ka hele nna i na Ahahur Mokupni nme im Ahnhui Paeaina. i. No ka hele ann i ka halawai nui o na l\ K. o ke Ao nei tna kona wahi e noiio ai. O ka elele (hooknhi wale no) 0 keia ahahui e hele pu ana me ka }>eresulena nui i keia halawni nur, a i koho ponoia hoi e keia ahahui, e ukn pu in no kona mau lilo e keia waihona kumau. 31. No ke kakoo ana, ina i kupono. a 1 \awa pono, a ina i hooholo lokahiia e keia «hahui ame kona Papa Kahui | Wniwai, i na hana hoouaauao iloko o ka pohai o keia |liahui, penei: a. K hoonuiia aku ka inalamalaina | ma ka noonoo iwaena o na (\ E. Ua* waii o ka Paeama. ma o kekahi pepa lu a keia ahahui e iiooholo ni, a e kakoo ai. Ina e Ihwr |h>t\o ol«» kekahi o | ua O, R. i kekahi uku ana i keia pepa, e haawiia kekahi mau kokua elike me na kumu i ikeia he kupono e keia ahahu.r ame kona Papa Kahu Waiwai. ! o. B hoonuiia aku ka waiwaiio o i koia ahahui i kona mau Inla ina o kona kokua a«a e hoonui aku i ka naanao o kona uiau keiki (i-ikeia ke kupono ame kn holomua) ma aa kola ki«kTtv Aole i waeia ka oihana a ke keiki maanei. K hoomakaukaa oia i kana «iea i iini at. aka i ku no nae i ka j>ono, a i aponoia e keia ahahui. Ma keia hoonaauao ana ,eia na rula !e ikeia: (i) O na k«iki wale no a keia Aba- ; hui Hooikaika oo na Hana Kxistiaao ; (o na Uawai») o ke Teritore o Hawaii ;i hiki ke noi mai i-k#ta kokua. | '(») K puk» jh»oo uiua mai lakou ! «nai na kula ki«kce «hai o ke Teritoro <!» Hawaii me na pnlnpala h4okuu kuJH)UO. . (iii) E ike inuaia ko lakou hook.iuaka ia lakou iho iini * Uoopiha j»ono ir ko lakotwike. | , (iv) K hoouna mai Ukou i palapala liaoi i ka pereai<iena »ui o keia ahahui no k««a kokua, a e hoopiha hoi iakou i kekahi palapala ao ka hookomo ana

} mai i ka lakou noi i ka Al»ahur PaeI nina. K noouooia keia mau noi elike | rue ka mnnawa o lakou i komo mai ai : j ma ka lima o ka peresi<lena; ka mua, | e k:t Papa Kahu Waiwai me kona puujku; a o ka lua, e ka Paeaiua. N.i ( ka Pnpā Kahu Waiwai e hana a e noii • j jiono i ke kupono ame ke kupouo oio 10 keia mau uoi, a waiho aku i knua loleio hooholo iiuua o ka Alia Paeaina ! r.o ke apono loa nna. 0 na palapala i ; :tponoia e kakauinoaia no lakou e ka | perc\sidena uui o ka Ahahui, ke "kaknuI olelo o ka Ahahui aine ka puuku o ka . I Pa[>a Kahu Waiwai; a, e haawi aku ke kakauoīelo o ka Ahaaiii i ka lono ma ,ka leka i na keiki no lako'i na (lalapala i aponoia. Xa ka Papa Kahu Waiwn: . e kaana i na data e kokua ai i kein mau ; keiki. | (v) Mahope o ka pau nna o kn hoo- ; nanuaoia ana o keia mau kerki, a ina ; au!o he mau ulia poino, e hoihoi mai lakou i nn «lala i hooliloia no ko lakou ! uaauao i ka waihona kumau tna ke ola | o (ekolu pakenetn). ! 4. Xo ka heoneemi.a nna aku i ke- ! kahi mau hana e ae. a keia Ahahui 'i ike ' { ar he kupono, a i kuliko hoi me ka ika- 1 | ika o ka waihona kumau, lio ka pono | pilikahi ame ka pono pililaulu o ka |Ahnhui. ' I Pauku 111. Ke kahna Dala e Hooma-1 !ka Ai.—<) keia waihona kumau* o ka | Ahahui Hooikaika no na Ilana Kri«tia- , no o na Hawaii o kn Pneaina o Hawari, e hoomakaia no ia me ka huina o ] $10,000. O kona a'e ana aku maluna' aole ia i kaupalenaia; a, <; ku, e laa, a | e man loa hoi keia waihona elike me j ka loihi o ke ku ana o ka Ahahui Hoo- ; \ ikaika no na Hana Kristiano o ke Te- : (ritore o Hawaii, < Panku V. Ke Ano o ka Lawelawe 11 Ana aine ka Hoohana Ana.—-1. Ke ano [o ka lawelawe ana: j | a. E waihoia ki'ia huina «lala iloko o '■ ka lima o ka puuku o ka Papa Kahu (Waiwai (elike me ia i hoikeia malalo | iho) 0 keia Ahahui, malalo o ke alakni |ame ka hoomalu ana o ka Papa Kahu jWaiwai, a, e waihon aku ia Moko o n'» | hanako ame na wahi maluhia e ae ij aponoia e ka Papa Kah i Waiwai, kahi ' hoi o loaa ai he ola knpouo no keia waihoaa kuniau. ! e. K haawi rnai ka puukn i likiki j (receipt) » ka poe apau e waiho aku ' [ »na ma kona iima i na <lala no ka wai- : ' hona kumau, a e hoolahaia keia mea ; iloko » na pepa ku]vono. \ i. Ma ke keena Vrkowsena o na Aha i hui Hooikaika no na Hana Kristiano o 1 : Hawaii <* ka l'aeaina o Hawnii wal<? no |Hi\Tiu e lawe mai ai i ua ilala no \ ka waihona kumau o keia ahahni, a maanei wale no na ahahui ame ka poe |e aa e waiho akn ai i ka 2akr>u &i,i>i ulala i ka fmuku no keia waihona. V laole a:> na wahi e ae; a, <» wai)io ko ; keia .akn kela mna dsfa iloko o h » Uaj nako e ka punku t»ahoj>e o k» loaa ana ? i»ai laia. j o. O na aiahele apau e hoopuk?puka j aku ai i ka waihona kumau, malilo oo | ia o ka nooaoo ana me ka hooaialu aa* a ka Pāpa Kahu Waiwai; a. aole e hiki " } i ka pudta ke haaa kuokoa i ke\a:ii | haea malnna o k*ia waihona, me ke 1 apono mna o)e o ka Papa Kahu Waiwai. j n. O na hoolaii ana a ka jmuku no J ka waihoaa kumau, * kakauia no ia ma j jka pepa r a e warho aku ia pepa ioaua o|

k;i K ii.u Wai\v;ii o ka Ahahui no kt» ai'iiiuii.'i :-t,a. Ka !io(i:i;mi:i ana. a. U k» 1 o!a \valt 1 r.o o ka *,vaihona ki;:r.na ):o hoohauaii;, aolo o ko kinnu- . iaa. : 0. K kaain lilu'ia k»na ola iwaena o ! na hooliio o ka ahahni oliko tiu* ia i ■ hoiki'ia ;;o !a mnhuia ao. ! 1. Ao!o o hi'-.i ki'kahi wahi keneiīa o keia o!a kt* tioo!i'o;a ina e aj'-ono 010 ka Papa Kahu Waiwai me ke kali.auinoi pu ole o ka }Kyesi<lena. ; o. E ike imu\ia na hoolilo e ka Papa Kahu *Wniwai auie ka peresi<lena nui, ma ka hoike wai\var i r mahma i : y ka j>ej»a, m.inma o k<j„ lakou hookoia ' ; aoa aku; a mahope o ko lakou aponola ; ana .e kakauinoain e ka |>eresuleua uui I '• o keia Ahahui. | ipauku V. Ka Papa Kahu WaiwaL—E ; hooloaaia e ka Ahahui llooikaikn no na Hana Kri>-tiano o ke Teritore o Ikiwaii, | i Paj>a Kahu Waiwai no keia waihona ' kum:Mi, no ka hookele nnie ka hoomalu % | una i kona waihona (lala kumau elike | me ia i hoikeia ae !a malnna, a e waiho . mai keia Papa K-āhu Waiwar imua o keia Ahahui ma o kona peresiilena la i hoike niakahiki piha pono no na hana ■ apuu i lawelaweia eia e pili ana i ka (Wai'iioua Uumau. | ■ Pauku VL Na Lunanui o ka Papa, Kahu Waiwai.—() na lunanui o ka Pa-' ; j»a Kahu Wainiii, oia no keia: lle peresii!ena, hope poresi<lena, kakauolelo, f hoj»e kakauolelo, kakauleka, hope ka- ■ kauleka. anie ka jurakn. E koho maka-1 hikiia keia poe e ka Ahahui llooikaika ' uo na Hana Knstiano o ke Teritore o l?await i:iai:oko mar no o kona pohai j'oroi. O'ka poe mawaho ae, elike no ia hio ka man.'io o keia Ahahui, K hoo- i maopopeia mnanei. o ka peresi>lena nui o keia Ahahui, a o na C. E. apau o ke Toritoye. oia no ka peresi<lena o ka "Papn Kahu Waiwai ,"nia 110 nae oia e noho ana ma llonohilu; a. e hoomanao puia, o na lunanui apau, he poe lakou e noho ana ma ke Kulanakauhale o 110- ' nolulu kahi hoi o ka hana e hoouanaia ai. Pauku VII. Ka Hana a na Lunantii. —O ka hana a na huianui, oia no keia: , 1. Ka Peresi«!enn. O ka haua a k i pereM<lena f elike i;o v.\ uie na mea uia' lalo iho: a. Xa liaua i pi!i muu aku ia oihan-<. e. K han.i i ka i»ono pilikahi auie ka pono pililaula o ka waihona kumau. 1. E hooponi>pono ī na mea apau e hanaia ana maiuna o ka waihona. 1 o. E kakauinoa, ina i kvtp«Tno. » na ? palapala apau i pwt X ka waihona elikv n;e ia i !;oikeia ma ka Pauku II ame TV. u. E knhoa o : ;t i r.a halawai kuika- 1 wi ina e noi mai Va e?i;a-ba[»akolu o r.a !'?H o k» Papa Kahnwaīwai. » 2. Ka H«ip* Pcro*M<*na. a, E hoopiha i ka o kona mua. i». Ke knkauolelo Moolelo. a. E hoopaa ma ka huke mo«lelo i na moolelo o na hana apau o ka Pap» Kaha Waiwai. e. E maiama i na pepa ame m apau e waiho ia niai aoa iimua o ka halawai. e. E kateaint>3 i na lala o ka Paj>a Kabu Waiwai. [ 4. Ka Hope ; a. K hoopiha oia i ka o kona mua. |

Ke Kakauleka. | a. E hooloiio ma k.i leka i na halawai o k:i Papa Kahu »Waiwai i koua mau lala. ; e. E kokua ' ka peresiJena ame ka puuku i ka laua mau leka. ! i. Ina ho mea kupono e hoolohe mau ■aki: i tui E. Hawair aj>au o ka Pae- : aīua i kela ame keia hapalua makahiki i na mea aj>au i hana no ka waihona kumaa; na lialawai ano mii o ka Paph Kahu Waiwai; na paj>a hana auo nui e hoo'.alaia ana e koia papa ame k v kahi mau mea ano nur e ae e j>ono e hoolahaia i na AhaUui E. apau. (5. Ka Hope Kakauleka. ' • a. E hoopiha aku ka hoj>e kakauleka i ka hakahaka o-- kena mua. I 7. Ka Puuku. J a. E lawg aku oia i ua »lala apau e waihoiii aku ana no ka waihona knmnu 0 ka Ahahui Hooikaika no ua Hana ( Kristiano o na llawaii o ka Paeain>» o Hawa!i elike me ia i hoakakaia »i ma 4 ka Puuku IV. | e. E uialama oia ina kana buke i _ moolelo o na dala i komo mai no ka waihona; ka poe i hookomo mai ia inau dala; kahi o ua dala i waihoia ■ aku ai; ke ola i kela ame keia manawa oua i loaa mai ai; na hoolilo ame u:i | n»ea e ae jy>au r pili i ka oihana puu- , ku ame ka malania buke. | | i. E malama ka puuku i nioolelo piha o na mea apau i hanaia iloko o ka f pohai o kana oihana, a e pa 'i hakahaka j ia keia moolelo a e makaukau i kela lame keia makahiki no ka hoouna ana i i ' ua C. E. Hawaii, a no ka poe apau e makemake ana e makaikai i na haua o . ' ka wnihona kuinau ma ke keena kiko- \ waena o ka Ahahui. | o. A mamua o ka lawHawe ana o ka puuku i ka oihana i hooiliia aku iua- \ Jn«a ona, e waiho mai oia i hona (pa- ■ laj>ala hoopaa waiwai) i ka Papa Kahu ; Waiwai no ka hnina maluna aku o ke kuinupaa elrke me ka liooho! 0 a tia a ka papa. E hoomaopopoia, o keia mau !unan»ii ko kino maoli o ka Papa Kahu Waiwai. ; E noho lakou ma ko lakon mau kulana no ho>kahi makahiki a e koho makahiUiia lakou e ka Abahni Ifooi*aika no ua Hana Kristiano o ke Tentore o Hawaii. Maloko o keia pohai o na luna t mii wa!p no ka mana koho n«*> na hana Papa Kahu Waiwai, a i ole a ka. peresi-wa-hma kuniau. I ka wa e hakahakn ai kekahi kulana lunanui. h* mana ko ka Papa Kahu Waiwai e hooaoho i kemoa ma ia hakahaka a hiki i ke ' koho houia ana o na Innanuh , A i ka wa no hoi e kaawaie ai o ka puuku a i ole o kekahi j>aha o na Inoanui e ae, mai ke Kulanakauhale akn o Honoluhi nei, be mana ko ka Papa Kahu Wai- ! wai e koho i kekahi mea kupoao e la ' welawe » kana hana oo ka manawa i kaawale si ka pnnku a i ol* o na lunanui « ae. * Paeku VHL KomHe Kokua WaivaL —f hookahi oo iala o keia k;>miTe*. a o ! kae.n haua, oia do k& imi, rtult a hi>o !E--iofK>pci aua i aa kahuahana kupono no ka hnouln ame ka hoo'nahuahua ana 1 ka waihona, a waiho mni i ka Pap.t : Kahu Waiwai oo ke apono ana a i ole pio ke apooo ole ana paha. Paokn IX. Ka Luaakooia—l k«h | am«* kela makahiki. # kohoiā, a I ol# e kekahi i leakau-; [ sau e aaea i oa buke a ka -pt>u\u o ka |

waihoua l iimnw ,a in:i :,K!i : K:» j ouo :nn»» ka j.ono ol» 1 )>aha o kan:\ tnu\i la- ! welawo h:\na unu, a e waiho mai oia » j hoiko j»ilia hatia i Ua IV.|>a Kahu | Waiwai. K kahiMi!;» j.o ka "*» •> hana i koia hnna i ua wa apau a ka rap:i Kahu Waiwai, n i ok' n k p»<r«'sio iko ai be kuj»ntio. 'Pauku X- Manawa Hala,w»l.—K ma- i lamaia i halawni kumau no ka Papa 1 K«hu Waiwai i hopkuhi manawa r kola 1 amo koia maliina. a i hookahi hi.'aw.'ii . ' mak.'ihiki aua i kn wa e uoho ai ka Ahahui Hooikaiku no na llana Krinti- • sano oko Toritor«» o līawan. K hiki no | ! ke malHinaia i halawai kuiknwa ma lie . kahoa .iii.i a ka poriv«i«lonn. I | Pauku XI Kc Koramu.—K loaa ko ' ;kora!ru o oliuia lala o ka Papa Kahu Waiwai niamua o ka Doho ana o ka ha- , lawai liana. Pauku XII. HooloU a Pakui Ana. —l'a hiki no ko hoololi a ]»akuiia pah i i koia kiaiMikanawai ma ka ho«>holo ana Ja ka eaia-hapakolu o na l»alota o ka noo i akonkoa mai n;a kokahi halawai maUahiki <> k;» Ahnhui Ilooikaika no na Hana Krij=tiano o ko Ti»ritorr o Hawaii. ke hoolnha inuaia nae ia hoololi a pakni paha i hoo\abi la iiianma ilAi o ka 1 noononia ana. | Pauku XIII. —K inana kria kanaw.tr n»ai a mahoj»e koke iho o kona aponoia ■ ana <* ka Ahahni llooikaika no na Hana Kri;«tiano o ke Toritoro o Ifawaii. Apouoia ma keia ln ekolu o lufai, M. H. 11U3. AKAIKO AKANA, roro*i«]ena Xui o ka Ahahui Hooikaika ii«) iia Ilana Kristiano o ke Teritor»« o llawaii.