Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 48, 5 December 1913 — HE MOOLELO NO KA BARONA WALAKENA A I OLE Ka Palapala Kauoha Hooilina Malalo o ke Aka o na Hana Apuka. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA BARONA WALAKENA A I OLE Ka Palapala Kauoha Hooilina Malalo o ke Aka o na Hana Apuka.

Akahi no iloko o kela manawa. a iiiki i Ika I.oik- rrika, ke ike 'ii ka m« ~ikaka loa ikc kulana kupilik):! e a ku ana ir.aluna c ka barona, n<i ka mea i wahi e noho ha)!;u ai' leana keiki maluna o na waiwai apau o ka barona. he mea'pōno e hooWainauia aku kona waha, a e nalowale loa hoi kona kino oiai ka ike houia ana ae. 3 no ia niea, aole ana e nele ka loaa o na haawina kupilikii maluna o kona kaikunane. r < ; y 1 " Houluulu mai la ka makuahine i kona, m'anāo maikai apau, a iaia i nana aku ai iamua, me he mea la Ia iaia kekahi hopena, ana i moeuhane mua ole ai. lle ōiāio. ua ~hVx>hiki aku o • <£asepa »rrtha ona, aole loa e pepehi i ka baroiia'a'make. eia nae ina e oili hou mai ana ka I>arona ma kekahi manawa majiope mai, alaila e ahuwale ana ka laua mau hana epa aj)au, ! a mai ana ka hilaliila ame na ano pahenehene apau 'nialuha o lāua nei, a o ka niea wale no e ike oleia mai ai ko laua hamau loa oka leo oka barona ma na ano apau.. c ' < " * • Ke hakilo loa mai la hoi o Gasepa ī lee ano makuahine, «'•ole i nele kona hoohuoi ana mai, aia kōnā'malcuahi;ie ke mihi Ja, 1 o kona ae wale ana aku e komo pu ilokoo'na Hanā leoīohe o ke <mo haahaa loa me kana keiki, a ia wa i kiihik'uhi aku' ai' o Gasepa t ke kii o kona makuakane e kau ana ma ka paia, me ka i okoa ana :«ku i kona mama: ' V >' v • "Auhea oe e kuu mākuailiine, e alawa aku iluna i kahi o ke kii o kuu makuakane e kau mafMa ina ka paia, aole oe e ? ho6hewahewa ana i na alina o ka epa, ke kolohe, ame nā hana' e4<āeka *apau i kukuniia maluna iho o kona helehelena, a inā he ihau ahewa ana mat kekahi au maluna o u nei, e kau aku i kāli rtiaii iiliewa aha maluna o ke kanaka au i kapa aku ai he kane nāu/mai iaia inai i loaa mai ai ia'u keia mau ano ino apau." 1 "O, eke Akua!" i hooho ae ai ka Lede Urika. "E hoopakele mai ia'u mailoko mai o kekahi haawina ehaehā' loa i ili iho maluna! o kuu uhaue." "Mai pupule oe e kuu makuahine, a manao aku oe o ke Akua kahi e loaa ai ka maha i kou uhane! Ua lohi loa kou mihi ana, a i.o ia mihi ka mea i oleloia ai, he mihi make." "Heaha iho la ka mea i lohi loa ai o ko'u mihi ana?" i haka pono irai ai ka nana ana a ka Lede Urika maluna o kana keiki. "Ihea no oe i kinohi, hoole mai oe aole e kokua ia'u, ma keia hario nui, aia ka hoi a hapala ko mau lima me kekahi hana karaiina o ke ano ekaeka ioa, o kou wa iho la ia e hoao mai ai e ku-e ia'u! E hoopau koke oe i na manao uluahewa o kena ano au e kamailio mai nei, a e ku ae iluna a e hooko aku i na mea apau e holopono ai keia' hana a kaua, "Ina'no paha i kamailio muaia mai e oe, he niaka'u oe i ka ili mfii 0 na poino maluna ou .ina no aole au e noke aktr i ke koi paākiKf e konio pu mai oe e kokua ia'u, no keia manawa ime, ua lohi loa kou hophope ana, ua hookoia ka haha, a ua paa iaku la> hoi na mēa'āpau a'u i 'nia'keinake ai maluna oka palapala kanolia hooilina./' ■ "E hoomau aku i ke kamailio ana e Gasepa. a mai hooki iho de. no ko'u nana pono aku nialuna 6 ko mau niāka," ālaila ku okoa ae' li' kj|Xecle l;rika ine ka holoholo anā 'maloko'o*ka ; 'fTi*ni;' J no ka mea v a ike aku la oia ika hiki ole ana iāia 'ke hoi hoi^/ :, d ō- ia kana <V ka pane hou ana mai imua o kana kēik?.' • ' ■ ? :* •'Ua, kamailio mai nei oe e Gasepa i na mea oiaio \vāle no, a ke ike aku nei au, he mea makehd\va wālē no ko'u"hoi hope ana i keia n.anawa, owau mai no auanei ka ilina o ka'u mau hana hewā apau. Ke luwia aku nei nae au imua ou e kuu keiki„>uo kou>fi<9no, a no ka huopakele ana ae hoi ia'u, mai na ahewnūa .mai,- ke ku nei-āu : u hogko aku i ka inahele hope, o ka'u.iiana.?': ' - ' * »• "() kena ka mea pono au e kuu makuahin© e-ileamailio inai ai. nole paha o ka manao e kuemi ihope!- Aiaikāi hoi: a. ua aneane loa kaua e ohi i na hua o keia hana, o kou «waMho iai.ia. e anaka'u ai. aole 1 ela, e hele aku imua ahiki i ka hopena, e oW*>no auanei kaua i na pi>maikai he nui." . e: Lalau iho la o Gasepa i ka palapala ka'ooha>liobiiina e waiho ana maluna o ke pakaukau, nakiikii hou iho-laH/.ka haawi aku la i kona makuahine, me ke kamailio ansrāku.d keia'mau olelo: "E hoihoi hou aku oe i keia palapalaaiwāukahi ii loaa mua ai ia oe. a e makaala loa, o ikeia mai auanei 'mea, a no'u nei, e kakali malie aku ana au maloko.nei o keaai.'Wmie.ahiki'i ko hnli hoi aua mai, a mahope aku o ia manawa, -4 ai au ia oe, a iiuli hoi aku no ko'u kahua hoomoana.'' r iioem *: Ua hiki ole loa i ka makuahine ke hoole mai iikeikauoha a kana keiki, nolaila o kona lalau mai la no ia. iri»npakipala:kauoha a G&~ stpa o ka haawi ana aku iaia,. a oili aka f la-VnD? k» hoihoi hou ana iloko o kahi i loaa ai iaia. Ua maalahi loo;kei* l»tife ona a ka Lede Urika. no ka mea aole he poe i ike maii ii. keia hana kolohe, ma keia po. o r. I ka waiho ana aku o Urika i ka palapala e4ike:me iā o ka loaa mua ana aku iaia. ua lohe aku la oia i ke kam : ana.iiiai? o ka uwaki o ka halepule. eia ka o ka hora ekolu ia o ua like ke kani aua a kela uwaki me he ku'i nakolo r -<ma «a. ka hekili, a pili »vale ae la no ua Wahine nei ma ka paia. oiaLiiaMiele a piha i ka maka'u, elike me ke ano inau o ka poe he .a, Me ka nihi malie lo;i ka Lede Urika o ka huU hoi atia mai a komo ana maloko o ka rumi. a kana keiki e kakali aku ana iaia, alaila me ka leo haalulu, ua i mai la oia ia Gasepa i ka pane ana mai: "Ua pau aku la ka'u hana i ka hookoia. a ke manao nei au. aole oe e hookau hou mai ana i kekahi hana o keia ano maluna* o kou makuahine nei no ka lux>ko ana aku ma keia nee ana aku o ko kaua ola ana," tvV Ua pau ae la no ka'u hooluhi ana aku ia oe-e mama. o ka'n no nae e kauoha aku nei ia oe, e noho loa oe me ka hamau, me he mea la ua humuhumuia kou waha a paa, e hua'i oleia ae ai keia meahuna, a kaua e hana nei i keia po." alaila ku.ae la..O;Gasepa ihina, me ka hawele ana ae i kana pahikaua ma kona puhaka, a i hou mai "h haalele au ia e numa. a i oili hou mai au ma ke kakahiaka o ka la apopo, mai lilo ia i kumu nou e ha'oha o ai," "Alaila mahea oe e oili aku ai iwaho mai ke kakela nei aku? M 'Wla kela alahele hookahi no a'u o ke komo ana mai nei me ka »Ve oleia mai e kekahi mea t M alaila okekuaela no ia o Gasepa i'una, kau mai la i kona papale maluna o kona ppo. me ka hole ana aku no kahi o.ka puka. alaila, huli hou mai la imua o kona makual.;ne, me ke kau ana ae i kona manamana lima. ma kona waha e haawi mai aua i kekahi hoailona. no ka haniau loa o kona makuahine ma na mea apau a laua i hana ai, a i mai lla: "E maakala nou iho e kuu makua. a i hoea mai na ninau hoohuahnalau ia oe e pili ana no'u nei. ame ka'u mau hana, e hoole aku oe wa na ano apau, aohe he mea i maopopo iki ia oe, alaila e hiki auanri ia kaua ke hoohoka aku i na mea apau." Ia paii ana no o kela nmu olelo a Gasepa, o kona pani aku la no h i ka puka a paa, a oili mai la, me ka aa ole o kona makuahīne e hele mai e hakilo i kalii a kana keiki e hemo aku ai iwaho o ke kakela. v • * >

i I ka Le«ie l"rika o ka noho hookahi ana aku maloko o kona mmi I ua hele oia a ulupuni me na nwnoo-like-ole. no ka inea o keia ka i niakainua o kona alakoia ana iloko u kekahi hana : ekaeka. a ua lilo ī ia i hana nui nana e hakoko la iloko o kona noonoo. eia ka e lilo ana j\»ia i rnca hookau aku i na hoopilikia ana maluna o kona kaikunane j a nialuna hoi o ke keiki a ua kaikunane nei ona. | MOKUN'A VII.. Ma ka hora umi o kekahi kakahiaka mai. ua hoea ae la ka lunakanawai me ka makai J mii' no ke kakela, oiai ua laulaha aku la na mea e pili ana- ana o ka barona. a ia laua me ka Luka:ieia Gere an¥* ka Lede Keleka e nanea ana maloko o ke keena hookipa o ua kakela nei, komo ana no ka puuku o ka barona, a koi aka la ia Gere ! e hele pu aku me ia ma kekahi wahi, a ia wa ka puuku i hoomaka aku ai e kamailio: "I hiki mai nei au ia oe ma keia wahi, no ka hoike ana aku i ka mea oiaio, ua pepehi maoliia no kuu haku. ka barona a make, e na kanaka powa/' "Pehea iho la i loaa mai ai kena ike ia oe? M i ninau aku ai ka Lukan*te i **3fere iioheiia,' me ka pihoihoi. "Xa kekahi kanaka o ka holo ana inai nei maluna o kona lio a haawi mai nei i keia palapala, e nana mai no paha oe la, a hoike pu inai nei no hoi oia ia'u. ua pepehi maoliia ka barona a make!" "A pehea ka hoi oe i ka-ua ole aku nei i kela kanaka e kakali iki iho ahiki i kuu hui pu ana aku me ia?" "O ka'u hoi ia i makemake loa ai. e noho mai oia a hiki i ka niele ponoia aku o ka oiaio o na mea apau i pili i ka make ana o kuu haku, eia nae. aole ona ae iki, a i kuu hopu ana aku i ke kaula kaohi o kona lio, ua wehe koke ae la oia i kana pu panapana, a kau mai la la imua o 4 u, me ke kauoha ana mai, e liookuu aku au iaia e hoi itb kona wahi i hele mai ai, a o ka maka'u iho no hoi i ke kau mai o ka make imua o'u, o ko'u hookuu aku la"no ia, i ka'u paa ana iaia, a hoi niai la e hoike aku ia oe i keia nuhou kaumaha.." Aohe no ā Lukanela Lohena niele hou aku i ka puuku. aka ua heluhelu iho la oia i na manao i kakauia maloko o ka palapala i haawiia aku ai iāia, a penei na manao maloko: "I ka mea e heluhalu ana i keia: Ua lawepioia mai ka Barona Walakena ame kekahi o kana mau kauwa e a'u, me kuu manao. i wahi e loaa mai ai he puu dala nui, e hoola au i ka barona. me ka hoihoi hou ana aku imua o kona ohana. ke ukuia mai kekahi huina dala mahuahua ia'u. Ua poho wale nae ko'u luhi, ame kuu iini e loaa he pomaikai nui. no ka mea ma ka po nei, ua hoao iho la ka jl)arona e mahuka, a no ia hana. ua kiia aku oia i ka pu a make loa. Ina nae no ka makemakeia o kona kino make. e loaa no ia ke kiiia j uiai, aia ma ke kumulaau oka, mawaho o ka hu'a o ka ululaau | ma kahi i kapaia ke Puu o Oakena." Ua kakaunoaia kela palapaia e Babazila, ke alii o na kanaka powa. | Xo kekahi mau minuke lehulehu, ka noke ana o Gere Lohena i 1 l:a nana i na mea i kakauia ma kela palapala, me ka noonoo ana no iioi i kana mea e hana aku ai. alaila kauoha aku la oia i ka puuku o ka barona, aole e kamailio iki i kekahi mea e pili ana no kela palapala, alaila huli hoi hou aku la o Lohena noloko o ke keena ana i haalele aku ai i kona mau hoa. Aia ka haikea. ke halii la maluna o kona helehelena, e hoike okoa ae ana, he liana nui kekahi iloko o kona noonoo, a i ka wa i ike mai ai ka Lede Keleka, o kona wa no ia i ninau koke mai ai i kana kane hoopalau: "Ke hoike mai nei kou helehelena e Gere Lohena, aia kekahi meahuna nana i hookaumaha aku ia oe.. E hoike mai ia'u i keia mana~,va,, ua lohe anei oe i kekahi mau mea e pili ana.,ao kuu makuakane?" • -Ma kahi o ka pane koke ana aku i kela ninau ,a Keleka, ua liopu »aku la o Lohena i kana aloha, a hoopil; mai- la māmua, a no ka pane koke ole aku o ka Lukanela Lohena, ua i okoa mai la no o Keleka: "Aole loa e hiki ia oe ke huna aku i kā mea oiaio, ua pepehi mao!iia ānei kuu makuakane a make e na powa? v "Ke hopohopo loa nei au. malia palia ua pololei kena mea au e kamailio mai nei, aole nae kaua i ike i ka mea oiaio maoli. E hoolana nae i ka manao,'malia eia no oia ke ola mai nei!" Mahope iho o ka hoomalielie ana aku o ka Lukanela Lohena i ka Lede Keleka, ia wa oia i hoakaka ae ai i kana mau mea o ka lohe ana mai, alaila hehihelu pu aku la no hoi i na mea i kakauia maloko o ka palapala e paa ana iloko o kona lima, a ia hooki ana iho o ka Lukanela Loliena, aole loa he mea maloko o kela keena i pane mai. ua hoopiha loaia aku lakou apau me na noonoo like ole, aka o ka Lede Keleka nae ka mea mua loa i loaa fia manao koa, e pane mai: "Auliea oukou e na keonimana. o keia mea a kakou o ka lohe ana ae nei, he haawina kaumaha loa ia i kau mai maluna o'u nei, aka nae ke i aku nei au ia olua," me ka huli ana aku a nana i na kanaka o ke ;u«puni. "Mai lilo ko'u kaumaha i kumu e houlolohiia ai ka olua hana, aka e hooko aku olua i ko olua mana, me ka nana ole mai ia'u. "Ua kau i'o mai he haawina kaumaha loa maluna o'u, ma o ka make ana o kuu makuakane, a ua hooneleia mai hoi ka aina, me kekahi kanaka maikai loa, elike me la, e hiki ole ai ke paniia aku kona makalua e kekahi mea i like aku me kuu makua. Ina ua makaukau olua, alaila e hoomaikai koke aku i ka olua hana i keia \va me ka hoohakalia ole." Ua lilo kela mau olelo koa a ka Lede Keleka i mea na Lohena e haaheo ai, i ka lilo ole ana o na hoopilikia i kau aku maluna o ke kaikamahine no kona makuakane, i kumu e maule aku ai oia, aka 'ia hoikeike mai kela kaikamahine i kona manao koa loa, ame ka nana ole aku o Lohena i ka mea a na kanaka o ke aupuni e liana mai ai, ua huli aku la oia iinua o ka makai nui a i aku la: ' f Ua makemake au e liele aku e hooiaio i ka pololei o na mea i hoikeia maloko nei o keia palapala. Ina aia io'ke kino make o ka barona. ma kahi i waihoia ai e na powa. elike me keia palapala. alaila e hoihoi mai ana au i kona kino no ke kakela nei, a ua hiki loa ia*u ke kauoha aku i na kanaka he kanaha. no ka ukali ana mai me a'u ma keia misiona, e makaukau ai lakou iloko o ka manawa pokole: a pehea. e hiki ana anei ia oe ke kokua mai, ma ka hoolako ana i i\«xkalua:ikanakaifma kon.aoao?" "Ua htfci>»a'u ke hoolako aku iā oe i iwakalua, a i kanakolu paha irau kanaka, eliW me ka nui au i makemake ai. Aia na kanaka ke noho mai la nie ka makaukau ma ko lakou mau wahi. aia hoi oe a makaukau me kou mau kanaka, alaila hele hou mai oe e ike ia'u, i lawe aku ai oe a haawi i kekahi palapala mai a'u aku i ke kapena o ka oihana makai. a nana auanei e haawi mai ia oe i na kokua au e makemake nei."- ; Aole nae ka Lukanela Lohena i kakali a makaukau kona mau kanaka. aka ua nonoi koke aku la no oia i ka makai nui e haawh'a mai kela palapal&iaia. a boouna aku la i kekahi kanaka. e lawe i ke kulanakauhale*. a haawi aku i ke kapena o ka oihana makai a hookoke aku la no hoi na kanaka o ke kakela e hoomakaukau i ko lakou mau lio, me ka hoolako ana ia lakou iho me na lako kaua. rc ka pono o keia huaka'i imi i ke kino make o, ko lakou haku. .' Ho mai ana oe e nana aku au i kena palapala!" i pane mai ai ka iunakanawai. "Ua hoopoliihihi ioaia mat ko'u noonoo no keia mea." u Alaila he wahi iihi moali anei kekahi i maopopo ia oe no ka hasa\vai ana o ka barona me keia piiikia?" "He hookahi no a*u mea i hoomaopopo. o ia kona kaa ana aku maialo o ka mahi o ka poe powa. me ko iakou inakemake ana mal e k>aa aku he puu dala mahuahua »a !akou v * \yahi e hoihoi hou ia mai ai ka hapona; o ka mea kupaianaha a o |ca mea no hoi nana i hoopohihihi mai i kuu noonoo, aia ka powa Baba2iia i Venika i keta

nianawa. e hiki o!c ai iaia ke kakau i keia palapala a hoouna mai ma ka Hma o kekahi o kona mau kanaka." "Alaila. aia anei he mau kunm hoohuoi ma kou ai»ao. m» ka nianao nui o keia mau hana koiohe?" \vahi a Lohena, mc ka pilikia okoa ma aku ma ka lima o ka kmakanawai. "Aoie a'u wahi kumu maikai iki ma ko u aoao. e hiki ai ke hoo!a aku imua ou. no ke ano o keia mau hana, e kuu hoaloha. koe..wa!e no keia. elike rae ko'u noii ana aku i kahi i oili mai ai keia hana powa. pela no ka nui o na pohihihi e halawai mai ana me a*u." . "Ua Uke 4 . pu.no ko kaua pohihihi ma keia hana nui; a oiai» ao!e au he mw itrpili aku i ka barona ma kekahi ano, eia nae he kuleana ko'u e hoopaleeie ai i ka poe apau maloko o keia kakela. ua nele nae i ke kulean*-? hoomalu ai i kona mau waiwai apau/' wahi a Lohena. . . "He keiki ka ke kaikuahine o ka barona .eia oia ihea i keia manawa?" i ninau mai ai ka lunakanawai. Xo ka hoopukaia ana inai hoi o ka inoa o ke kaikunan* hoahanau o ka Lede Keleka. ua puiwa hikilele ae la ua kaikamahine nei. me kona neenee loa ana mai a pili ma ka aoao o Lohena. a e makauJcau nei no ka pane ana aku i ka ninau a ka lunakanawa», korto ana no ka Leele Urika. ua hele no hoi kona helehelena a kunahihi. e manaoia aku ai. mamuli mai paha o ka poino ana o ka barona. kona kumu kaumaha. a o ia kana o ka ninau ana inai. me ka puliki nae o kona mau lima iahope o kekahi noho: "Ua' lohe mai nei au i kekahi mau mea e pili ana i kuu kaikunane. ua pepehiia anei oia?" "Ua make o papa e kuu makuahine," i kaa mai ai ka pane ana ma ka aoao o ka Lede Keleka. me'kona hele'ana mai a kn ma ka 3oao o kona makuahine hanauna. "Alaila ua pepehi i oia anei oia e na powa?" me ka haaluiu o na lehelehe 6 ka Lede Urika. me ka hele hoi a haikea kona helehelena, e hoike okoa mai ana i ka nui o kona ehaeha no kela nuhou hookaumaha. "O kena maoli no ka mea oiaio. ua pepehiia o papa a make. M "O. e kuu Akua, ua hoopunipuni inoia mai au!" wahi a Urika, me ka hele a li-o. "Ua hoopunipuni mai anei kela poe kauwa ia oe? Ua olelo mai anei lakou ua hoopaapio waleia no kuu makuakane?" "O. e kuu kaikunane!" alaila noke okoa ae la o Unka i ka uwe. iiia ke ano hoolalau wale no. oiai ua aneaue loa oia e kiunakaia i ka laua mau hana kolohe me kana keiki. no ka mea i ka wa o ka hoikeia ana mai iaia, ua pepehi maoliia ka barona a make, ua kau koke aku la kana ahewa ana maluna o kana keiki, no ka hoopunipuni iaia a no kela uwe ana iho ona, ua pulapuia aku na mea apau maloko o kela keena, no ke ano o kana pane mamua aku, a lokahi ae la lakou, no ke kaumaha wale no, i kau aku maluna o.kela wahine, ke kumu o kona uwe ana. aole hoi no kekahi mea e ae. > Ua kaualakoia aku na manao kuhihewa iloko o na mea apau f noho ana maloko o kela keena, no ke kumu o ke kuwo okoa ana ae 0 Urika, mamuli no ia o ka piha i ke kaumaha no kona kaikunane. a lie hookahi wale no mea i loaa na manao hoohuoi, no ke kumu oiaio o kela uwe o L'nka, aole nae oia i hoike ae ia manao hoohuoi ena. aka ke noho pu la no oia, elike nie ka poe eae me ia inaloko <► 1 a keena nei. Xo kekahi manawa pokole nae ke ku ana o ka Lede Urika maloko 0 kela keena. alaila oili hou aku 1a oia iwaho» no. ka huli hoi ana iloko o kona rumi, a he manawa pokole wale no ma ia hope mai, ua hoea ma| la ka elele i hoounaia ai no ke kii ana i mau kokua, e hele e kii i ke kino make o ka barona. He mea oiaio ua ukali pu mai he pualikoa mahope o ka £lele, a mahope o ka hoomaha liilii ana, ua makaukau ae la 'lia kanaka i hiki aku ko lakou nui ma kahi o ke kanahiku. o ko lakou haalele mai la no ia i ke kakela malalo o ke alakai ana a Lukanela Gere Lohena ne kahi e loaa ai ia lakou ke kino make o ka brona, elike me ka palapala i hoounaia mai ai ma ka lima o ka elelfe. Xo hora hookahi, aia lakou iloko o ka ululaau kahi i hele ai ii.e ka hakilo makaala mau ana ma kela ame keia aoao oke alanui. 1 ka hoea ana ma kekahi wahi* e maopopo loa iho ai ka meheu wa»vae lio, ua hooluili ae la lakou nei i ko lakou alahele ma kekahi vahi okoa, a hoomaka aku la e holo, aia ka pono o ka hiki aku i ieahi i manaoia. He wahi keia i malihini loa ia lakou nei, eia nae aia imua o ko lakou mau alo kekahi hiona ku i ka nani, e hoohihi maoli iho ai *io ka manao, a no na hora elua ia hele ana a lakou, aia hoi, ma kekahi wahi kaawale iluna o ka puu, e ku mai ana na puo'a o kekahi kakela kahiko. i hele a ulu ka limu iluna. Ke alaalawa la lakou ma kela ame keia wahi, e hoike mai ana mea a ko lakou mau maka e ike aku ai, i ka lua ole o na mea i hanaia e ka noeau ame ke akamai o ke Akua. Xo ka hapalua hora hou ia hele ana aku a lakou nei, ua hoea aku !a no kahi e ku mai ana ke kakela kahiko, i pau kekahi mau paia i ka helelei, a o ia ka ke alakai o na kanaka koa o ka holo ana mai a oili ma ka aoao o ka lio o Lukanela Lohena me ka pane ana aku: "Ma ka'u hoomaopopo aku. o kela kekahi o na kakela paa a ikaika i hanaia," wahi ana, me ka nana pono ana mai ma na maka o ko lakou alakai. "Ua like pu ko kaua manao ma ia mea, a ke ole no au e kuhihewa lie wahi keia i hooliloia e kekahi puulu i punana no lakou e noho ai, a e pakele ai mai ko lakou mau enemi aku," i panai mai ai no hoi ka Lukanela Lohena. "Ma na mea i hoikeia mai ia*u. he nui na mooielo kupaianaha e oili ana i keia kakela." i pane mai ai no hoi kekahi, "a ina no ka ioaa ole o kekahi wahi no kakou e oili aku ai ma kekahi aoao, aole ana e nele ko kakou hoea aku i kekahi mau wahi kupaianaha loa." "Alaila, aole anei i maa keia mau wahi i ka heleia e kekahi poe?" "Aole au i lohe iki i kekahi inea e kamailio mai ana pela, koe wale no paha, o na diabolo ka poe noho aia keia wahl." Oiai no nae laua nei e kamailio ana, ua holo mai la kekahi a i mai la: "Auhea olua e na alakai. aia ke.kumulaau oka ke ku mai la," me ke kuhikuhi ana aku o kona lima. mamua pono aku o kahi a lukou ; <f Mk *aJvCV nef. Ua nana i'o aku li na mea apau, me ko lakou hoohewahewa ole i ke ku mai o ke kumulaau oka. a iioko .o« ka. manawa pokole, ua hoea i'o aku la ka huakai ma kahi o ke kumulaau. Aole he mea i loaa aku ia lakou malaila, aole kela kino make o ka barona. aka nae he nui na moali kapuai wawae a lakou nei o ka ike ana iiumi o ka lepo. ua hele hoi ka maiiu a momoe ilalo» a e kau ana he mau k#te koko iluna o ka oiai no nae o Lukanela ai®q kekahi poe e iho e pi>ke ana i ka nana ma o a maanei, m ino ;,mai ia kekahi koa. a i mai la i kona ike ana i kekahi J9£a,jtßpkQo iloko o ka uluiaau. • Me na pu panapana e paa ana iloko o kona lima, ua hele aku la āa ma kahi ana i ike ai i ka mea keokeo, a oili hou mai la, me ka paa ana i ka papale mahioie o ka barona iloko o kona lima, a o ke koloka hoi o ka barona ma kekahi Jima. "He hoailona keia. no kekahi mau iiana epa o ke ano haahaa loa i hanaia ma keia %vahi," i pane ae ai o Lohena, iaia e noke !a t ka !oleiole i ka papale o ka barona. "Aohe o kakou kanaiua ana ma ia mea," i pane ae ai no hoi ka u a ona aiakai. ' E heie hou aku kakou e huli,*malia paha» aia no he mau hoaiiona e ae e waiho mai nei ma kekahi wahi, i pili loa i na hana iokoino a ka enemi." aiaiia lokahi like ae ia na mea apau, o ka mea pono wale tako« aoao e haoa aku ai. f -'{Aole i p»» )