Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 49, 12 December 1913 — POMAIKAI WALE OE E. S. K. KAMAKAIA [ARTICLE]

POMAIKAI WALE OE E. S. K. KAMAKAIA

Ua like no ko kaua manao nu 'ieii ■ s»ea o t waiho wale ana aka ik i pai»> |me oe e K. Kamakaia r ka *ua oie o sa kanaka hooounipuni a*n i ike rnna ! oJe ai leamua ae v!ike me oe; o ko k**- * kahi hoopunipunī a'a i ike ai he kapa** ae ia ma kuooo. o kaa hoi e Kamakaia j o ka hoopunipuni no ia a puni na moku |o Hawaii r.ei: ua manao maoli no oe \ aole mea eana e hoomaopopo aku kau

| mau hana i hoolaha mua ae ai, aka, ua j hoomakaukau maa ke Akua i mea nana \ e |>ane aku ia oe, he hoopuuipuni o ke ■ano hookamani, a he raoaey sebeme 1 maoli no 'ie kahua au i manao ai e hoo- ; kahua i kau hana, a oia ke kumu o ko , kahea laula e hele aku imua ou, a nau !e hoolā maii a iiia aole keia paio i (oili ae oei mawaena o kaua, ioa ua ku ■ i'o ke kahua raa Bihop« Lane, Ina ua ; ma-ma ia ka maanu a Hattie Lono e \ ka puhi o ke ale. E ka lahui Uawaii oiaio e ola ana tmri o a « o ka paeaiaa «« Wa o'« makemake e ku-e aka ia Kamakaia no kona liiki ke kuhikuhi aku i kela a me keia xnea i loohia i ka ma 'i a ho<>3a

ia paha ma ia kuhikuhi aaa ana, aole | loa, aka, ua ku-e aky iaia mamuii ; 0 keia kumu hookaki wale iho Ua | olelo ae oia ma kaiui paae maniua he j ola wate po ka ma 'i akepau i ka pule, j me ka liookeai, aohe moa hiki 010 ia | lebova ke JjAna, oia. ke pepehi a oia j ke hoola f a he ma 'i ola wale oo ka ma j ka pule me, ka hookeai, a i ka laweia ! ana aku ( keia o ka mea ma 'i akepan o I Lahela Moke ka inoa e haola mal o Kamakaia, oi noke iho ua o Kamaiaia j 1 ka pule a hiki ole, kokoke loa-e .mak«, | haawi okoa ai ,*ia ke kauia e iiana a j make loa ai; a oiai e ku ana ka.oleloi kaena a Kainakaia .he ma ? i ola wale,no! ka ma'i akepau aohe Jnea hiki ole iaia ! ke hana ina o lehova la, a o ka nlnau) nui: Ihea iho ,la o. lebova i kela ma-j nawa e waiho ana ka mea m%'i imua | ona (Kamakaia) i noke iho ai i ka pule ; a hiki ole haawi okoa na ke kauka e' I Pehea iho la i ola ole. ai.ka ma *i o| Moke ma kau hooimauna ana ia J Ichova e ioola mai a make loa aaa? ; Eia wale iho no ka piea maopopo ma; 0 ko mau wahi nainu haole no, he hot j air, oia hoi he noopunipuni maoli uo oe. • 1 uiai pe he ola wale no ii\. auo ma'i | me ka laau ole, a jnahjOpp olelo hou-mai j e kii i ka laau haoki, ame kpjaau Ila-' waii piaio 7» _ kupuna, o Uakou» ao! kaia ko hoopunipuni. la. e Kamakaia! Heaha ana keū*!i}lnsu? Mple na, kela poe like. me oe &a o ol» ola a»i ina e 900 e h/>olaha kfikoo >jstai ana t ia oe ma kekahi aoap, aole la.he. mpaj e, ) hiki,..ai ,e pgn ka el^ele, o. mau ! hua palapala iluna, ,o ka N T upepa Kuokoa aP i Mki mua ae ai, o oe wale no k» manap uui o.keiii paio, ke h&awjt nei au I ka'u ; jpia» hoomaikai t a. nui i ke Akua uon,| ioa aole. oe i kuhikuhi i ka poe ma'i au { aia, ke Akua iloko o kp ao <&teeie la | (Oloko aku.-a .hooiho nae oe i ko makau { | iloko o ke a-le i mea e paa al ka puhi, | a ina i hana ole ia ia mea o oe, pomai-1 kai loa oe iwaeua o na kanaka apau, j aka, ina ua hana i o oe a i ole hoolala paha iloko iho ou ma ia ano, e!ua ka \ hoi mea apiki ua liohonu loa keia lua' au i eli ai nou ke haule iioko o ko' f lua i eli iho Ia e ha'i pu ana ko kaniou. i

£ Kamakaiu ke i mai nei o<f ao!e o Kamoa kauaka kau e paio nei, aka o Kamoa akua kepolo ka! 0 ko'u akoa Kepolo ka ia o ka i aku he kanaka hoolaha manao hoopunipuni loa oe, he akua kepolo iho la ka iai A aia no a hookuu aku e mau ka hooiaha, manao haakei me ka hoopuuipuni, oia iho la ke kepoio olo ? me ko i mai he oiaio kau a ke uhi aku nēi au o ka oiaio iho la ka ;ia! , £ Kaiuakaia, ke i inai nei oe no ko piha ioa i ke aloha i ke ola o kekahi uhane o keia lahui ko kuinu e iito i mea a'o aku, a i oie hoola aku | paha. K Kaiuakaia e, o ko aloha iho ia ka ia i ka uhane o na kanaka o ko a 'o hoopunipuni akn, iaa e ma'i oukou mai hoio aku i na kauka, a aole hoi i na kahana. he hoopunipuni; noonoo iho no o« i kou mau hewa ame koa wahi i haule ai a mihi aku no i ke Akua, o ke ['ola ao ia ;a mahope kauoha hou mai e | kii i ka laau a na kauka, ame ka aa kahuna Ha«raii; o ko aloha iho la ia iae ka wahahee nui; o ke aioha o ke kaaaka i ku i ko ke Akna makemake a'n i heluheln iho ai, penei no la: , [ O ke aloha. aole paonioni aku ke alo;ha, aoio haanui ke aioha, a aole haakei; aole hoi e hoohiehie, aoie e imi i koua liho, aole e aoonoo iao: o keia mau tna keio nae apou e pili ana i ke aloha owili ia pi®i *ei e oe eue ka puahiohio [a pika koopunt|)uai aoa iioko o ke Kuokoa, o koti aioka i r o ka ia, he aloha lwai« no Bta k» k« "emaka. Ankea o« e Kamak&ia, aoho a'u opa-; ia iioko o ka anpepa. nau ao ka opalai ihe hoopunipuni a kii aku nei an e pn*j | lumi ae, « ko aukn wai no i* ia X a ha- \ a«ri i k« akua a kuamuamu a hoino j kohu o!e t* *u, aohe a 'u opala. Nou i iho aa pika loa o# i ka iaai&a ao ke! kaa ana aa'n « ike aktt ko »an manaol ! kakau inuwai a IHo okoa ka Inoa j Kaatna i akaa ii a ol«lo ae! ia Kamoa h« k&ni hewal 1 laa e hoomaopopoia ke aoo o ka mo-1

f' oloh? o Ka-aena ī hosk<cta m» >fa4. L>j r am? kaoaxa i»opcßij.:ißl ns« ; Fetero i Kamakaia) i hookoia ina ka . t-»iuku 74 mt 7"k oīa mokaoa b«M>lta£ii »o e xke p-oaoīa īho aaa. aole fce a&qī hewa o KiR-.03. asa «ie mea boise i Ka '-OMUO o uz «lelo i hoopaa a?!tke ia ma«traesa o P<?tero «me I<e#a t a eia ka oleilo hoopaa: "OWo mai !a o I«<t! ta la- | koa (na haamana) i keia |»o e hikia aaanei ovksm apau no'a.'' a eia no ka ; ole!o a kahi kanaka hoopunlpuni (IVf«Mno>*: "!na e hihia lakou neJ aj*a« i eoa aole !oa an e hihia.'" I niai la o • le«a iaia (Petero): ' 4 He oiaio ka'o e i aku nei ia oe. i keia }»o manina mai . o ke o-o ana mat o ka 3kfoa, e pakolu ■ kou hoole ana niai ia'u. '* I aka o Pe«tero: 4 *Īsa e make pu au me oe, aole I loa au e hoole ak« ia oe/' A i ka ; hiki ana i kahi e maopopo ai o Petero i anie les« ua manao maoli no o Petero ! aoie e hookoia ana na mea a* laoa t I o!elo ai nu ia ahiahi iho, elīke no hoi ime ko Sam K. Kamakaia kuhihewa aohe mea nana e hoopuo'uo ana kana booj punipuni, a i ka wa a Petero i hoole 1 ai a lawa ole. kuamuamn mao!i a lavra |ote r a hoohiki in<S maoli e hooTe ana \nisl\e i tke ia lesu, n ia wa i o-o ai ka 1 moa, a ia wa lohe aku o ic.*u. a «laoI popo a« la iaia e olelo ino aa* o I'«tero j nona, a i kp Potero lohe ana hoi i k* | kani o ua moa nei, hoonianao ae. Ia oia | i ka berita a laua i haua ai, neie <*tvU ! )a oia iwauo a uwe walania iho la; no* j laila o ka moa kino maim ke mea hoike II ka hoopuaipuni o Petero ia lesu, a o ka moa kino kanaka hoi he mea lioike i ko (Petoro Kamakaia) hoopuniimni a iiilau; nolaiki, o Kanioa aole loa ia he | mea kani he« a, aka he mea hoike i ka | oiaio, a o kau i ninau mai ai aia ihea | ka 'u, aia no ia me ka poe i hooloaaia j aku ia i>oiio T hēle nei ia j>oe maI lalo o ke kauoha a lesu. | Ina ua haua ka lima akau„i ka.hana j a, pono, mai \\wo ka lima heqia me he j }iona la i maneo ka pukaihu he kolili I hoi kau o ka hue!o. J E Kamakaia, ko mea ka ia e liolo | {uihu 'n nej, ie nele maoli uo keoa mo;ku i ke kela. 0 ka inoa hea, a o ka i Haku hea kau e alaila oe ola? jO ka inoa o k? 'lii o k«ia ao o Satana, j ka mea e uohp Haku Bei maluna o ka l-honua i keia mau la. Ka, e x>la i'o hoi | paha oe, he mau q. r o ana kena e hoo* ! noho ana i «m kanaka e hahai ana ma ; ia ao iwaho o ke aohe hale, aohe l.opu malumalu e pumehana ai, a Ina oe | be kaaiaka i hoon«auaoia e ka uhane o j ke Akua, e ike iho. oe lie mau ~manao ; lalau ja f « e pono< iw, e liuli i ka- tnea i'o aoiaio. ua liko no hoi kepa mau I olelo me ke a> : o <*. f na«, kaUunapnie i ; kei* wa e a'o'iUi|«u ina ka. $ jj}oo* pili aku ia iftsu loaa kewila, he hoopunipnni ia. O ka ifcsti h«a ka hoi keia e hoike ia nei raa Mat. 7:21»25i ke kahea ?»ku oe, e ska Haku, e ka Haku, a e i mai ana kela i s»a p«e la, aole au t ike ia oukou; e haelp oukou pola utai o'u aku nei. & ka hana ina Aia, ka piliUia la!r . O.k'a le?u Kristo plelo, ma* oli keia .e hoike ia aku la, -o keia raau .olelo Pauio e ! olelo la, malala iho, he piea oiaio ia. oiai aoLo loa i Joa» ua o!eJo a r o inaiMi ina kan*ka e pla ana ia wa no le*u Kristo ame koaa Ekalesia, ame ka m l ana o kona Euanelio ma o ke Kauoha llou la a mamuli wale no o ke a'o ana e Uiki ai a no kakou lahui Hawuii he mea hiki anei ke a'oia, oiai na buke f ßaibala e waiho wa!« ana maloko o na home o ke!a ame keia me ka nana oleia, a ma nh moolelo o na puke hoonanea ame na aupepa ka nana

; man a pannhau na kuao kc liooloho aka ( oc a nia na me« piii i ko ke Akua tn«u [aoao, aok makemake e heluhelu. Nowai | auanei ia hemahema? Aole no ke | Akua, oial ke kauoha nei ke Akua e j heluhelu nui i ka Palapala Hemolele,, • a e niauao oe he ola kou malaila, oia \ ka moa e maopopo ai ka Haku au i knhea aku ai a maoi>opo pu hoi la oe • ka inakemake o ke Akua au e hana j i aku ai, i oie hoi paha e lalama maluna I \ o ka pa. i E ke hoomaoe mai nei oe ' > u» ruca « j>i!i an» i kuu hoolaha T e ; lapaau mai kaua. he oiaio na'u i'o ,to| • ia iioolaha nia Nor. 14 akn nei, a au-j ; Uea oe e ua hoa oei, owau aiue ka '□ ] ; mau kukulu manao ana aia vra!p no »a muialo o kau mau alakai ana a no kuu manao ke poloiei kau. pane aku ai au e lapaau ma'i kaua, uie kuu manao la aa laelae ke alaeui ia oe. eia ka aolf; «a j ike no ka hoi oe he mea paa ia I ka; halepaahao o ke kii i ka laau a hana| iho i ka ma'i, olelo mai oe e kii i ka iaau a aa kahuoa Hawaii; oiaio he keu no oe a 4sahs kaaaka i piUa me sa manao koohaiua o ka manao maajea, Ua pane au e lapaau ma'i akepau kaua, a ina qo ka holopono mawaena tm atae a'u. e waiho ia ia mea imoa o ka poe i ioaa ka maoa e *e a mat, | maepope hoi jmha k« ano o ka'n mea j i olelo iho ai e !oaa i hoepe 'i koikoi no t ka mea hoopaaipuai o kaoa, o ka Aoopnnipuni no hoi ia la o ke ola ole o ka ma'i t * maiuaa o&a ka hoopa 'i; a ioa no ko ae mau iua ua hoi ko hnelo iote a ioaa pon« oe, a a mai oe e pale oe me \ ka hookeai i ka ena'i akej»o, ike oe »f ka nui o ko pot» a haelo iole olalo ou. • O ke kamaiii Kukini au ! niea mai aei oia aaoli no kon ano. oiaio be ohi hapwku i k*»U ame keia, na» tra!a «to kn hoakea i na ma«ao pane ma o a ma o. o ke wale bo k»'a no'a tbo: « aoke mau aaA oe i ka hāiluku ia'u me ua manao hoino, he wehe wale no

jka u; & iaa » ke ano tk> U i» e to?i; aloha» n» kiiki «e» oiai «a ik* ia a# la , at» koa xb«ij aoao. * [ K ua molowa 1o* u *n ial joe. ke p*a «eī au i keia paio m k*3»| ics!aio o kau kumu ku-e i»'u no k»| |ma'i akepau. aoh lua o ko mao boo-! } 'ah.i hoopunipuai mauoaa, a i mak«Mi-1 ; ke oe ia *u e paio hou oe oe e paae t ; nn?a mai oe i na ninau i aioau ia aku i ai ia oe mamua. o ia keia: I \ "O oe no hoi paha ke Sara K. K*-| - makaia naua ka hooiaha mamaa e olelo! . ana i ka laiaui īna e ma 'ī a namliwaH ; mai holo oakou i na kaaka amr oa kaj huoa hoopunipuni; e noonoo iko no i : kou wahi i hanle ai a loaa, mihi aku | no i ke Akaia. o ke ola no ia; o oe no! ■ hoi paha ia? 2. O oe no hoi paha ke | ; Sam K. Kamakaia o&na ka booiaha e i iana: l 7 a makaukaa loa oe e kokua ma \ ka hoola ana i na ma'i apau e hoea aku | ana i k« hale n«ho ma Bibo{)a lane. iaa | ua lawelawe ia ia ma 'i e na kauka ame ; na kahvna a ola ole oa makaokan. loa |oe e heola mai; o oe no hoi paba faf • 3. O oe no hoi paha ke Sam K. Kama- j j kaia nana ka hoolaha: Xo keaha ke' knmu i mafce opiopio ai tse kanaka a loaa ole na makahiki iie 70 f a i ole 80 paha, a -pane iho no hot oc i ka haina, bo ka aoho naaupo; o oe no hoi j palia ia; .4„. O oe no hoi paha %e Sam | j K. Kamakaia nana ka hoolaha: He aiea I hiki ole anei kekahi i ke Akna ke baj iia, ia Iehova? O na ma'i aj>an e biM ao iaia ke hoola mai, ke malama i na I mla ekolu: O ka manaoao oiaio; o ka i mihi oiaio; o Jca pule me ka hookeai I oiaio, O oe no hoi pahg ia! | '' Pehea i pee ai o Iehova ia L*heU :Moket Pehea ka hoa oia (Iebova)f . 'V5. O. oe oo hoi paha ke Sam K. Kamakaia nana ka hoolaha ina e ma'i ake* pan e hele. e kii i ka laau nona ka inoa <*od Liver OiJ Emi\]aion; a hooiaio ibo j i ke kuiana o na mahole laau ekolu: | Akahi, ka laau a na kauka i laikiniia; alua, ka iaau a na knpnna o Hawaii oei; akohi, ka laau a Iehova o aa Ka«a; oiai nae nau no hoi ka hoolaha mamua iha e ma'i aole e hele i na kauka, I ame na Uahuna, a pehea keia a'o hou : mai nei au?*' j I pane olp oe i keia njnau ae | la, u& makehowa loa au-me oe, Iie ma- | uk»nka, he maka'u wale i, kfi eha o ka jpoohiwi i ka lioe, noiaila, hopkunihi aij ka hoe aohe he ae e pane I i na njnau maluna o na mea a ka oiwi ! i hana ai, aku la ka pono l na | wahi auna o ka pohai liookahi no o laj kou, kalii ma'i he Ke hooki ueiau ma .keia pane me ka lawa o ka ma»ajq c,pfiu ,i'o ana keia hana me ka maluhia mai ke Akua mai. 'a ina. aole uu mau au I na wa apau, e panc ma na mea ap*ti l makemake ia, maluaa o ke o ka oiaio, aole me na mana o ka Parisaio ma ka ohumu ana e pepehi a make apie ioa., Ke haawi, nei au i ko 'u mahalo a nui i ka luoahoopono]>ono ame na keiki hoonoho hua kepau kau anoai. Owau mau no, % , C. K. KEALOĪIA. Kapahulu,, Waik*kj.