Ka Nupepa Kuokoa, Volume LI, Number 49, 12 December 1913 — HE MOOLELO NO KA BARONA WALAKENA A I OLE Ka Palapala Kauoha Hooilina Malalo o ke Aka o na Hana Apuka. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA BARONA WALAKENA A I OLE Ka Palapala Kauoha Hooilina Malalo o ke Aka o na Hana Apuka.

Xo kekahi manawa n;ic ia ke ana a lakou i ka huli, e hele ana n*a kela ame keia waln » > ka uluiaau. aok nae he wahi hoai*ona iki e maojx>po ai ia iakn;. ua v aih<'ia ke kino inake o ka barona i.ia kela wahi, elike me ka {)alajia!a epa i hoounaia aku ai i ke kakela. Oiai e iho aku ana ka Ia ma kekahi aoao o ka piko o na kuahiwi. kawoha aku la ka [.ukaneia l.ohena. e huli hoi ka hukai no ke kakela, he mea -makehewa wa'e tv ka hoomau ana aku i ka huli ana, e hoopau manawa wale ai īio. o ko lakou nei huli hoi mai.!a i?o ia me ke kau no nae o ka weli 1 na kanaka 110 ko lakou loaa mai \ ka poe powa. So ke kanaka opio. aia na nwno» lehulehu iloko ona, kani i nalu ai i keia manawa, oiai ua mat»po]>o loa iaia, aia kekahi mati hana epa i hoolalaia, no ka poino o ka barona. aole nie ola i hoike iki ae i kekahi mau hiona e iieeia mai ai kana mau mea e noonoo ana. e kona mau hoa. He uuku loa na olelo i knmailioia ma ke alahele huli hoi a Lukai ela Lohena me kona mau kanaka. a ua hele no hoi a ahiahi loa, ua hoea aku la lakou nei no ke kakela. a holo koke mai la no ka Lede Keleka, no ka halawai pu ana me ka Lukanela Lohena, a o ia ka ua kaikamahine nei o ka ninau ana mai: * "Ma kou helehelena a'u e ike aku nei. aole no au e kuhihewa ke koho aku, ua halihali mai nei oe i kekahi nuhou hookaumaha loa mai i kuu noonoo, aole anei pela e kuu )ukanela maikai?" "Ua hoea aku nei makou n<> kahi i maiiaoia ai aia malaila ke kino make o kou makuakane i waihoia ai, aole nae he mea a makou i ike. a ke hopohopo loa nei au, aole paha oe e ike hou aku ana iaia.'' "Ina o ko ke Akua makemake iho la ia. aole a'u mea e hoohalahala ai," wahi a ka Lc<lc Keleka, me ka pe'a ana%e i kona mau lima manuia o kona umauma, a leha aku la kona mau maka iluna o ka lewa. . Aole he mau waimaka ma na papalina o ka Lede Keleka, iaia o ka hoopuka ana mai i kela mau olelo, eia nae o ka poe apau e nana aku ana iaia, ua hele lakou a piha me na manao kaumaha. a o lakou ka i noke i ka uwe, a i ka ike ana mai hoi a ua kaikamahine nei i ka iiwe o keia poe, akahi no oia a hookahe mai i kona mau waimaka. o ke aloha kui'o no kona luaui makuakane i kailiia mai iaia aku. I ka huli hoi ana aku o Lukanela Lohena noloko o ke keena hookipa me Keleka, e noho mai ana no ka lunakanawai, a o ia kana 0 ka pane ana mai i na opio: "Ke inanao nei au e hoomoe iki i ka nana ana i ka palapala kauoha a ka barona ahiki i ka la apopo, he manawa keia no ke kaumaha. aia hoi a hala ae na haawina kupilikii i kau aku maluna o ka Ledc Keleka, ia wa e hoohnliia ae ai ko kakou noonoo maluna o keia hami nni, oiai ua makemake loaia kona noho ana mai i maopopo ai na rrea apau i hanaia e kona makuakane.*' "Ua makaukau h>a au i na manawa apau e noho aku, ina i kela r anawa no oe e ka lunakanawai e kaiioha mai ai e nanaia ka palapaia kauoha a kuu makuakane. 11 e oiaio ua nui ke kaumaha i kau i»*,ai maluna o'u, aole uae i lilo ia kaumaha, i kumu e pa!e ae ai au 1 kekahi hana ko'iko'i loa i iii mai maluna o'u no ka hooko ana aku." "Ua maopopo no ia'u kena nU\i au e kamailio mai nei e kuu kaik.?mahinc, e hoomanao nae oe. aole keia he wahi hana maalahi loa, a i kulike ai me ka makemake o ke kanawai, e alakoia aku ana oe. iloko o kekahi kulana kupilikii, a'u e hopohopo loa nei, no ka n»aalahi ke hanaia iloko o ka manawa pokole." "Ke manao nei au, aole he hana nui ka heluhelu ana i ka palapala kauoha a kuu mkuakane, me he mea la na hooko oia i na mea apau : na i makemake ai e hanaia." "Alaila e hiki ana anei ia oe e ka Lede Keleka ke hoakaka mai i kekahi mau mea au i hoomaopopo ai, maloko o ka palapala kauoha a ko makuakane?" "Eia no ka'u mau mea e hoomaopopo nei. Ma ka huli hoi ana inai o kuu inakuakane mahope o ka pau ana o ke kaua, ua hookaiua i.iai he inoa hoohanohano maluna ona, me ka loaa mai o ke aponoia e ka emepera wahine. e hooili aku oia i kela inoa maluna o ka :nea ana i manao ai. l'a ike ptt 110 lu>i au i kana palapala hooilina, e hookaawale ana i kekahi maii haawina <lala maluna o na kauwa lehulehu o ke kakela nei, a aole he manawa i hoololiia ai o kela palapala kauoha ahiki wale i ,kona na&wale ana mai ia kakou aku." "Ke hoomanao nei no au no kela palapala au e kamailio mai nei e ke kaikamahine. a ke hoomanao pu nei hoi i kona manawa ihanaia ai," wahi a ka lunakanawai. "Alaila. o ka manawa hea, ka wa i hanaia ai o kela palapala kauoha a kuu makuakane?" "l*a hanaia kela palapala hooilina ma ka manawa i make ai kana keikikane. O kona hooilina ia ana i manao ai. maluna ona e holo aku ai kona mau waiwai, eia nae i ka ako opioj)?oia ana ae o ke ola iloko ona, ua waiho hakahakiiia iho la kahi i manaoia ai no kona hooilina» aka nae he hana maalahi wale no kela ke hanaia aku. oiai' o oe hookahi wale no kana keiki e ola nei i keia manawa. e kuleana oJe mai ai kekahi mea okoa. k<H 4 wale no a hoopihapihaia na wahi apau oloko <> kela palapala." Ko kekahi manawa loihi mahope .il\o o ka hoakaka ana mai o ka Umakanawai i kona manao, ua noho hamau loa ka Lcde Keleka me pane ote aku, no ka mea. ala mai la na noonoo like ole iloko ona. malia palia ua epaia ka palapala kauoha a kona: makuakane, ma ia ano e lilo aua i hana nui ma kona aoao, ke ku-e ana aku i kela kauoha. j Ala pu mai la no hoi kekahi manao iloko ona. no ke kanaka e| noho pu la ma kona aoao, oiai aia maluna ona. kaha hilinai āna ak«. j no ka hauoli o kona noho makua ole ana, eia iiae nele oia i ke-1 kahi maua, e hana mai ai maluna o ka waiwai o ka barona. \ Ilpko pu no hoi o kela manawa hookahi. oiliili mai ia na hoomanao nna rio Gasepa. ke keiki a ke kaikuahine o kona mākuakane. ina no ke kaa aku o na hwponopono ana o na waiwai iloko o kona lima, a pela hoi ka noho kahu ana mai no ia nei, aote ana e nele ke ala ana n>ai q kekahi hana. e hookaawaleia aku at ka Lukanela Lc>l!ena mai| ka noha ana mai malako o kela kakela. Xo kela uoho uiumule loa hoi o ka Le<le Keleka. ua i okoa mai ta ka Lukauela Lohena iaia: "Heaha keia mea ati e Keleka e noonoo nui mai nei?" wahi ana. me kow< ike ana mai i ke ano e o ka helehelena o ua kaikamahine la." "Aohe 'he maopopo pono o ka*u inea e noonoo nei, oiai tia hele au a kupouli maoli, e hiki ole ai ia'u ke hoohuli ae i ko\i noonoo ma kekahi nv?a hookahi waie no. He hookahi au mea e *»ef, 0 ia ko kana ku ana aku a |>aio me na ake*ake*a he a ko kaua alahele. l"a ike'au, ua kau mai he haawina ko*ikv» loa maiuna o'u. ru> ka mea aole i pau pono na hana a kun makuaka*H\ niahma o kana palapala kauolia." , he niau pilikia kekahi a kaua o hakoko aku ai, alaiia e waiho malie kaua ia lakou peia» ahiki i ka wa e hoea mai ai, aole o ka iilo o va mau pilikia, i kumu e hm>kaum:thaia ai ko kaua mau nooixk> i keia manawa," alaiia lalau aku la o L.ohena i ka lima o Ke*eka.

me ke aiakai ana aku no kahi oka puka anīani. e nar ; a as iwaho oj kekahi paka nui a o ia kana o k i h«xHnau ana it -iī i kana ka-. n ailio ana, īa iaua elua wale no e ku la ma kela ! "He nani hoi ia o kaua wak no keia e ku nei nia ke i ualn. e h:ki; ana anei ia oe e Kekka ke hoike mai i kahi ati e h«x»h-.>j>o ai; * | No kekahi mau sekona ko ka Lede Keleka ku ma;:e'ana me p?ne ole mai i ka ninau a ka Lukanela Lohena iaia. ati lioi na maKa • 0 ua kaikamahine nei ke kau lono la f maluna o na k\miuiaau numu e ku mai ana, a iaia no paha ka maopopo o kana mea t pane mai ai, 1 t wa oia i huli mai ai imua o Lohena a i niai la: j , "He hookahi wale no a'u mea e hopohopo nei. oia no kuu kaiku-; nane hoahanau, oia o Ga>epa. v i "Heaha auanei kau mea e maka'u waie aku ai i ke!a kanaka: . "He nui ka'u mau mea e hopohopo nei nona. "E ho:ke mai hoi paha oe, ma ke ano hea oe e ma&a u aku nei j kela kanaka?" • "He nui na mea a'u e maka'u nei nona. oiai i ko'u ku iux>kahi ana •ho owau wale no. aole hoi ko*u makuakane. ua nele au i na mea j na lakou e liaawi mai i na kokua ana no ko'u pono. «iai hoi ma ka i aoao o Gasepa. eia no kona makuafline ke ola nei -a ua hiki ia laua | a eīua ke hoohila i na alahele apau i wahi no'u e poino ai a holo aku j na pomaikai he nui maluna o laua. ke hoomaopopo mai *a anei oe j i ke kahua i ku ai ko'u mau manao hopohopo no Gasepa?" j "Alaila e olelo mai ana anei oe ia'u. ua hoao o Ga>ena v noi rriai | ia oe e lilo aku i wahine nana?" wahi a Lohena. me ki ala koke ana| ae o kekahi noonpo iloko ona, nialia paha o ke kumu nui ia o ka ho- j pohopo o ka Lede Kelek'a no kela kanaka. i "Ua pololei kena mea au e,hooniaoe mai la e Lohena. ua hana i*oj mai oia, pela„" I "Alaila imua ponoi no anei ou i noi mai ai oia ia oe i wahine nana?-" i4 lna ia'u oia i noi mai ai, ina ua haawi koke aku au i ka u pane. me ka hoohakalia ole, o ia hoi ko'u hoole loa ana aku e lilo i wahine nana, aka imua o kuu makuakane oia i hoakaka ae ai i koua manao. me ke noi okoa ana aku iaia, ua makemake oia e lawe aku ia u i wahine mare nana." No kekahi manawa, ua hiii koke ole i ka Lukanela Lohena, ke pane aku, aia oia ke noonoo la i kana mea e kamailio mai ai. o ia kana v o ka'ninau ana mai: "E ae ana anei oe e hooia.mai imua o'u. aole oe e hoike wale aku i kekahi mea okoa, ina no ko'u haha'i aku ia oe i kekahi meahuna? "He meahuna anei kena i pili loa ia'u?" "Ae, ua pili ka'u mea e hoike aku ana ia oe." "Ina pela, ke haaw i aku nei au i ka'u hoohiki. aole e kumakaia ia | oe," a ia manawa i kulou mai ai o Lohena imua a hawanawana mai I ia ma na. pepeiao o ka Lede Keieka. a ia kuemi ana mai a Lohena ihope, aia lioi ka loli ano nui ma ka helehelena, o Keleka, e hoike mai ana, ua hoomamaia ae kona mau manao kaumaha. u L T a maopopo i'o anei ia oe. he mea oia i—walii a Keleka, me ka mohala maikai ana mai o kana nana ana. "E hamau, a mai walaau nui at oe. .Ua oi aku kona ike ma na mea apau mamua o'u, a no keia manawa nae, aohe a kaua mea e hopoho|?o ai nona. a no kekahi mea e ae paha mawalio ona." Iloko o keia manawa a laua e kamailio nei, ua hamama mai la ka puka o ke keena. a komo ana no o Gasepa. ua hele hoi kona ano a piha i ke pihoihoi me kona liele ana mai ma kahi a Keleka e ku aku ana me ka Lukanela Lohena. Ua hele ka Lede Keleka a piha me ka haalulu, i kela ike ana mai

ia aka ua hoomanawanui tio uae oia, alaila lalau mai !a i ka lima o ua kaikunane hoahanau nei ona, ilie' ka la\Ve ana aku o iioolauna i ka lunakanawai. a i ko laua h f <si an'a māi a nolīo'maluna 0 kekahi mau noho elua, o ka wa ia a C?asepa i hūli akirai imua o Keleka a pane aku la : "Ua lohe au i ka pilikia i ili mai maluna ou e kuu hoahanau, o\a\ au i hoi mai nei no ka ike ana ia oukou: a peliea aole anei i hoounaia kekahi poe no ka huli ana i kona kino?" Ua hoakaka kokeia aku la na mea apau i hanaia 110 ka huliia o ke kino o ka barona imua o Gasepa. alaila hele aku la oia e huli i kona makuahine, a koe iho la no hoi o Keleka. me kana aloha, m» i<a hopohopo mau no nae iloko o laua. aia ka nahesa ke lapuu mai 'ia 'loko o ka puuwai o kela kanaka opio. MOKUN'A VIII. Ma kekahi kakahiaka ae, i hakalia 110 a patt ka paina ana, o ka l\wc koke .mai la no ia o ka lunakanawai. no kona makemake, e l.hoomaka kokeia aku ka nana ana i ka palapala kauoha hooilina a ka barona. a e hoi aku na mea apau noloko o ke keena waiho huke q ua barona nei. Ia haalele aoa iho a ka lunakanawai nie kona mau hoa i ke pakaukau aina, a kuikuilima ae la hoi ka Lukanela Lohena me ka -Lerie Keleka. aia wale no na maka o Gasepa maluna o kona kaikuahine hoahanau ame Lohena kahi i nana ai, me ka hoalaia ana niai o na ! manao lili iloko ona. a oiai lakou e hoi ana no ke keena o ka barona, e paa mau ana ua kanaka opio nei maluna o ke kuau o kana pahikaua; a mamuli w?Je no o ka hoomanawan\ii ana, i hiki ai iaia ke hoomalu i kona mau manao pihoihoi. 1 I ka akoakoa ana aku o na mea apau maloko o ke keena waiho ilnike. ua alakai loa aku la ke kauwa a ka barong. ia lakou noloko o I ka rumi moe. kahi i ku ai o k* pahuume, alaila kauoha mai la ka Innakanawai ia Keleka e hele e welie i ka ume, i hi|vi ai iaia ke huii aku i ka palapala kauoha hooilina ma kahi i waiho ai. Ua kii i'o aku la o Keleka e wehe i ka pahuunie. a ia nanaia ana 0 na ukana apau oloko. lie o ia mau no ko lakou waihoia ana. me he mea la, aole he mea nana i hoonioni. nou nae e ka mea lieluhelu. ; aole oe i hoohewahewa i ke komo ana o na lima o ke kolohe, a hoo- | !oli ae i na mea i hanaia e ka barona, elike me na mea i ikeia ae nei | manuia. 1 Oiai ka lunakanawai e noke la i ka huli no ka palapala ho<»iVma, We noho hamau toa la na mea apau mah>ko o keia keena, a i ka loaa lana 9 ua palapala la. me kona wehewehe ana ae i ka lipine i hool*aaia ae ai mawaho, ua kau aku la ka nana ana a na mea apau maluna ona, rae* ke hoomanawanui ana hoi. o ka lohe aku 1 na luiaolelo oloko o ua palapala kauoha la. Xo ka Lede Keleka .ua hoopoino ae la oia i kona mau manao kaumaha apau. a he hookahi wale no mea nui iloko o kona noonoo i kela manawa. o ia ka lohe aku i ka heluhehiia mai o ka palapaia kauoha a kona makuakane. Oiai nae na mea apau e noHo ana me ka pane leo ole, a oiai hoi ka mehā ame ke anoano eehia e halii ana maluna o na mea apatt. 6| ka wa no ia i po-ha mai ai ka leo o ka lunakanawai i ka pane ans ; "Imtia q ke alo o keia mau hoike apau e noho mai nei imua o'u, ua loaa ke kiileana ia'u, e wehe a - ai i ka palapala kauoha hooilina a ka Barona >\*a!aktna, a Duke hoi o izDeka: a ina aole he rnta e wailio mai ana t kana mau ku-e ana. e helnhelu ak« ana au i ria mest apau i kakauia maloko o keia palapala." aiaila hooki iho ta ka hin*kanawai i kana kamailio ana mai me ka alaalawa ana o kona mau maka nia keli ame keia *vahi oloko o «a keena la. I ka hala ana o kekahi maa >ekona, me ka lohe oleia aku o kekalii mea e fcn-e mai i ka heiuhelnia o na j>alapala kauoha hoo- 1 ilina U. ua kau ae la ka Uinakanawai/ kona maka aniani, a hoomaki flyi la e nana i na niea i kakania me ke kau ana mai o koiw mau maka niaiuna o ka l e.le Ke|fka. a i kekahī manawa e nana aku ana maluna o Gasepa, f * Xo ka «Uihua nae o Gasepa t i Im nana mau aku o ka lunakanawai

: iaia. «a hiki h«m *>Je iho i ua kanaka opio \a ke t*oho ma!tc. a »» t.i} kana o ka pane ekv>a ana nta?: Heaha keia mau hana houloMii wile K hcVīihdu mai i k* | . palapala kauolia i keia tnanavva!" waht a ua o Ga<epa. me ka bc!c | t» ko:ia mau papalina a pii ka ula. ine ka haaluhi pu hoi o kona mau j lehelehe. i kau a mea o ka piha me ke pihoihoi. 1 !ic niau olelo kela e r.elc ole ai ka htH>piiia aku o ka manao huhu j iloko (i ka lunakanawai. aole nae oia i hoike ma* i kekahi hiona o; ka hnhu. a a»>te no hoi o'.a i pane ae no kela mau olelo. aka ua kau | n;ai la kana nana ana nialuna oka Ledc Keleka. oia kana oka | pane ana :nai: ! •'l'a nana iho !a au i ka palapala kauoha a kou makuakxnr. na pau na wahi i h.x»hakahaka muaia. i ka hoopihapihaia, noiaila aoie he :r.ea a kakou e kakali hou aku ai. o ka heluheiw wale akii na** ina o ka mea pololei maoli ia ea. alaila ke kauoha aku ncf an ia oe e heiuhelu mai i kena palapala imua o-keia auaina'" wahi a ka Lede Keleka. me ka haupu mua oie iloko ona, aia kekahi mau epa i I hanaia maloko o kela palapala. l"a liiHunaka mai h ka lunakanawai e heluhelu i ka palapala kau- : eha hooilina mai ka hooinaka ana aiiiki i ka pan ana. a i ka manawa | uo i hoopukaia ae ai o ka inoa o Gascpa, ma ke ano. e holo aka ka | inoa barona maluna ona. a pela hoi na waiuai o ka haroua. ua maule j akn la ka Ledc Keleka. me kona lohe ole aku i ke koena o na olelo r.mloko o ka palapala kauoha. a o ka Lcdc Urika pu kekahi i maule, mamuli o ka ike i ke ko iko i o kana mea i hana ai. no ka pt»ino o kela kaikamahine. j He manawa kela i luhimi mai ai na hoaloha, uo ka hoopakele ana | ae i ka Ledc Keleka ame l"rika, a mahope no hoi o ka noke ana i i ka lomilomi. ua hoi jx>no mai la na noonoo maikai iloko o Kelein, j a i ka ike ana mai i kana aloha e }vaa aku ana iaia, o kona manawa I ia i ninau ne a*: "Ua nu>euhane anei au. a i ole. he oiaio anei ka u mau mea apau u ka lohe ana?" "Ca pololei na mea apau au i iohe aku nei i heluheluia mai e ka Umakanawai," alaihi hooki honua iho la oia a i ka hala ana o kekahi manawa, ua aea ae la kona poo i'.una, a i aku la imua o ka lunaka!ip.wai: "Ke manao nei au. aia kekahi mau hana kolohe, o ke ano haahaa •oa i hanaia maloko o kena palapaia ka-uohA hooilina a ka harona, "Heaha ke kuleana i loaa ia oe, e ku-e mai ai i ka palapala kauoha a kuu makuakane?" i ku mai ai o Gascpa iluna, me ka hoomaka ana iho e lalau i Kona lima, i kana pahikaua. "E noho malie oe e C»asepa pela. aole au i kamailio aku nei ia oe. aka imua o ka lunakanawai au i makemake ai e paneia mai ka haina o ka'u ninau/* "lna aole ia'u nei oe i kamailio mai ai, alaila aole he mea kuleann e ae e pane aku ai i kau mau olelo. owau lnx>kalii wale no, a ia u wale nei no oe e pane mai ai i na mea apau i pili i keia |>alapala, aole i kekahi mea okoa aku," me ka paa okoa ana ae o ka pahikaua iioko o ka lima o Gasepa. "O ke kanaka e hoao ana e uiiuhi i kan? pahikaua imua o na I«hIo, j oia kekahi o na kaneka hohewale, a ke kapa aku nei au ia oe pela/| 1 pane aku ai o Lukanela Lohena, me ka hoonoho ana aku ia Keleka ma kekahi noho. 1 "Ua ku hoi paha kau olelo e kena hookano, eia kaua mak>ko nei o keia wahi, ina mawaho aku nei o keia kakela, i hoopnka mai nei | oe i kena mau olelo, ina ua ike pono oe i ka uku pana i kupono •:. hanaia aku maluna ou," i puoho hou ae ai o Gascpa, me ka hele a

pii ka nla ma kona man papalina. j Ma kela \vahi i komo mai ai ka lunakanawai, a nwalo. mainua o| ka hele loa ana akn o na olelo, i kalii e hoalaia mai ai na hana hooUahekoko, i ka pane ana mai: "Ailhea oe e Gasepa, ke kanoha aku nei au ia oc e noho malie, a e hoomanao hoi, eia oc maloko o kekahi aha i noho hoomalnia e a«.' "E hoomanao oe e ka lunakanawa, mamuli o na mea apaq a kakou i lohe ae nei i kou heluhelu ana mai nei, aoie he mea mana e ae maloko o keia wahi owau wale no, pela i loaa ai ia u ke kuleaua. e kupale, i na hoao ana mai a kekahi mea, e hoole i ka pololei o keia palapala kauoha." wahi a Ciasepa, me he mea la, oia wale no ka mea mana maloko o kela keena. Aohe 110 hoi he paiie hou mai o ka lunaieanawai no kela man olelo a Gasepa. a hoomau hou iho la ka meha maluna o na mea apau, ela i,ae ke noke. la no ka Lede Keleka i ka uwe, a 110 C»asepa lioi me kona makuahine. ke noho la laua. me na manao kahaha, iv> ka hoalaīa ae o na ku-e. ka mea a laua i moeuhane mua ole ai, a i ka h'ala ana o kekahi manawa, ua ku ae la ka L*ikanela Lohena iluna. 4:ete aku la imua o kahi a ka lunakanawai e noho inai ana. a h«K»inaka aku la e kamailio: "Auhea oe e ka mea mahaloia, ua lolie ae nei kakou af*au i na mea i kakauia maloko o kela palapala kauoha o ke ano hoohuoi—aole nae i pau pono aku na mea a Lohena i makemake ai e kamilio. ua ku koke mai !a o Gasepa iluna. s me ka piha liuhu, ua i mai la oia: "Ke olelo mai nei anei oe. he palapala kauaha- keia o ke ano i hoohuoiia?" wahi a ua o Gasepa. me ka hooikaika ana inai, i wahi e ike vlcia ai ka epa i hanaia eia ame kona makuahine, . "E akahele oe e Gasepa. o alakai auanei kou inaina ia oe no kabi e hiki ole ai ia oe ke kamailio hou mai 110 ka |>ono o koo a0a0,." alaila lnili aku la o Lohena imua o ka lunakanawai, a hoomau hou aku la ; kana kamailio ana: "Elike me ia a'u o ka olelo mua ana ae nei. he palapala kauoha kela malalo o ke ano hoohuoi, a ua lohe kakou i na mea a{>au i heluheluia inai nei, aka nae—" alaila hele holoholo aku la oia ma kahi 0 kekahi pnka aniani nui e ku mai ana* me kona ike ana aku i kekahi mau hoailona. no ka hoea ana o* kekahi kolohe maloko o kekahi keena. alaila hawanawana mai la ma ka pepeiao o ke kauwa a ka barona, o kona hoi hou mai la 110 ia, a mamua o ka lunakanawai, ua i hou aku la oia: "Ke nianao nei au. he mea pono e hoopaueeia na hana i pHi 1 keia palapala kauoha. ina ke makee nei kakou e hanaia ka poloki, a e lanakila ole hoi na alahele apau e alakoia aku ai iloko o ka ena ke kolohe." v . Aote i pau K-a ; LtSh'ena mau mea i ai e kamailio aku iinua o ka lunakanawai. ua hooki honua iho la nae oia, mamuli o kona ike ara aku i ka lalau ana iho o Gasef a i kana pahikaua, a oiai e hooikaika ana ua kanaka-fiei. e pane mai, aole nae he hiki. no koua ike paha i kona ku i kaht o ka hoka. a ke hamohamo wale la no oia :na ke kuau o kana pahikaua. Uanea maoli no o Gascpa iloko o kona kuko palaualelo, me \ona haupu mua ole. e liaiawai mai ana oia me kekahi ku-e o keia ano e halawai nei. a oiai he kanaka oia i hooliolo 410 ka hookoia o kana papa hoonehonoho me kona raakuaiiine« e ku aku ana oia e paio me kela kanaka ahiki i ke ko, a ko ole ana palia o kona uni, a ia loaa ana iaia o ka manao kupono e kamailio mai ai, o kona ku ae la no ia iluna, nana rnai la i ka Lukanela Lohena, a pane mai la i ne na olelo i ku o!e i ke kulana keonimana: "Mai hou oe e kena iliili haule wale o na kahawai, e luikai I aiai ma ka mea i loaa ole he kuleana ia oe*e hana ai pela. *- ili ole mai | auanei na ko'iko'i maluna o*u T ina no kou ike hou oleia ma ke ka- [ kahiaka o ka la apopo" "E akahele oe e Gasej)a, a mai hoao $ hookomo aktv ia oe iloko o ka pilikia!" i Hmo mai ai ka lunakanawai e hoomaiielie i na manan uluku o Gasepa, me kona liuli ana a'eu imua o Lohena, a pane alai (Aole i pau.)