Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 3, 16 January 1914 — NA BULA AME NA HOOPONOPONO ANA I MANAOIA O KA AOAO REPUBALIKA. [ARTICLE]

NA BULA AME NA HOOPONOPONO ANA I MANAOIA O KA AOAO REPUBALIKA.

siOKr:c \ t # j NA KA.LAPI* MAHKLK. ! l'aiiku I. <> ka mea bookatzs :!oko o! jka aiiahui o ia m> Ss« Jtai»fva mahīk. j i'auku 2. E loaa r.o } ka;sf-u inabpU.', »a!oko o k<rla wkp fc?;a ina&pl»? : i*ankn X O k«-Ja aoje WK-a !' knkaiiinoa jk>ho malokn i> na *aia]«y, mahele lehulehu v liio tio i !ala no ke Kaiapa iuafcck\ \ O ka jxx» no i hotfpaj* maloko o ka bu.ke nui o ke kal.-ina (5 ! '* m * ke Kanaw&i 6» <> na Kannwai o ke Kau,o iH11) nme ka j*oe i kopono e i»a!okd o ka l»ylu» h<K.;*aa iiioa i oleloia, mamua ae o k«a koho haloka iaola a i k(ij*jno ole rsa»? k<* hoopaa ma ka manaaa ;t iaUoa e ir.ti Ma i *«W e boo}««ia ai t nia X«- ano i tt»au laiu no ke kalapu mahol*», » iii«» n»ai no > iaia maioko o ke ;nah«I«», a o ua j*>e e lilo wale m» 3a kou i jkh* kiipouo e lilo i la!a :ns:«k:t o fee mah<<l<pr no k.t «»-•" hHU- i hooj>aftia ai ko )ako;j ;ooa. I'.iuku 4. Aole e ka kna k'. kahi inau uk'.i !;ynio a mau auhau paha o kekuh» ano maiuna o na lala o ke kalapu mah«'ie. h huahuia na <lala apau n?a ka h»lu maoli ana elike me ia e kauohaia mai aua i» ke kaiapu mabt*le. I'auku 5. O ua iunanui o kela ame koia kaia]»u niah«;le, he pt*resi»UM;n. elua inau ho{»e (»ereitiiieita t he kakftnoK*lo, he kokua kaknuoleio, he puukn, okoli» niau' koho haloka «me ke ko »nitt* hooko, o ehiku laln, hy ekolu o iakon, o ia no ka |K»fesiilena, kakan- • olelo am« ka punku o ke kaiajni m«h<?lc, K kohoia na lunanni o kv k&laj»u ma ke ano e hooholoia ana v na ltu3a o ko Kalapu a i 010 e ka Oleio Hooholo i aponoia ma ka halawai ana ft ke kainpu no kn wau ana i nn īnoa o na iunanni; a o na manao o ko-ia ; Mokuna e pili ana i ke ftno o ke koho' ana i ua Klele i ka Ahaeiele Tcritore . ame na Lnia o ke Koniite Kalana, aoie | iu e j»ili b kf? kohom ana o na lnnanni j 0 na Kalnjiu Mahole, koe wale no a | huoholoia peia v ke kaiapu ina ke ano j 1 honknkaia maloko noi nmnma ae uei.! K loua no ka mana i ke koiuite hooko! e hooj>iba ni i kekahi haknhaka e ikeia; ana iwaena o na lunnuui, ahiki i ka; uoho hou ana mai o kekahi halnwai o.i k<* kalaj>u. ; Mahilo o ke kauoha a ka percsiilena ; a i ole uia ke noi paha a keknhi >1111:1 ! lala ekolu # a i ole ma ke noi ann mai paha a na lala ho umi 0 ke kalapu' nmlu'le, i\ kahea aku no k<? kakauolelo 0 ke kalaj>u i halawai a !»<• komite hoo-j ko, 111 a ka hoouna nna aku i na lioo-1 l;vha 1:0 ia mea īnaloko 0 ka leka i na lala ma ko lakou wahi noho ma na haleleka, he elua lu kn hnahna lon, mamua ae 0 kii lu 0 ka halawai i oieloia. Pauku <J. Na koia man iunainii e lawelawo i nn hftnii ; /»iaaniau i j>ili loa ī 1 kn Inkou mau oihju*ft pakahi, a e iiana! nlyu hoi i kekahi nran liaiui. e ae, a ke knlapu mahele e koi inai nl ia lakou. Pauku 7. No ka pakn'i nna aku i ka lakou nuui hana i hoakakaia ma-! Inko in i. o hoomakaukau K« komite | hooko t» ko k;tlnj v .J mnhele, maialo o na huolilo o k»> kalajni i elua mau. j»ahu ! haloka koppno. TC maknia he hookahi 0 un liinn j>ahu la ma nn huaj>alapala moakaka " No NA KLKLK THlvl'rO* UK" u o kekahi 4< NO NA LALA O K K KOMITIMs.\LANA." l'nuku S. O na Iminkanawal koho Unloka o ia wale no na lunakanawai ma na koho Imloka mahele apau e kahenia nna nu ke kohu' ann I i;a hmanui 0 ke kalaj*u inahel? s ;.uo na elele i ka Ahaelele Teritore, a i ole no na lala o kt* Komite Knlann; a o Ua olelo hooholo a ka hai'nnui o !akou, e lilo no iii i mea puu muluna o ke kalapu nmhele, 111 e 'ke ku nae mnlalo o na niann<i 0 ka Pnnku M o keia Mokuna. Koe nne, nole kekahi ?nen v hnna ma ke auu he lunakanawai koho baloka ina he moho oia e kohoia una ma ua koho halokn )a. K hooj«ihnia konu wahi no ua koho Ualoka la e ke komito hooko o ke knlapu mnhele. I Pauku 1», K iawelnwe na lunakana-1 wni koho Unloka i ke ano o ki» koho' Ualok» ann, ame ka hehila nuu o na | Ualoka inaloko o na manuo o na kauawa i koho hulokn ame k«nai>*at »toho > mnhele o ke Teritore elike 1110 ka hiki i ke hoopiliia. | Pnnku l'». O na Ualoka aj»au e hoo-! hauiun nna uia n» koho in«thele e like loa k:\ nui, a e komo m»»loUo olaila im inoa o n» moho ajmu i wae ponoia, mu ko%no, ho mau elrfe i ka Ahwlele Teritort», a ma ke huo, he mau lala r.o ke Komite Kalaun. O ua mau baloka la i oleloia i pej>a keokeo. K hoowohonohoia «a inon o na moho i ■waoia ma ke ano hua prapa, ō ka inoa hope, ka mea mnmun. K j»a'iia aa ha lokn «pan, kikokikoia, a i o!e kakau liinaia a e hoolakma o ke ko:nite hooko o ko knlapu mahele. malalo lilo o na moho, o auhau likeia na moho pakahi; u e palua iho ka nul o na hnloka i hoolnkoin, i ka hehiua o ka j»oe koho maloko 0 ka l>uke moa 0 ke kalapu iw«heK\ Klike me ke fcu}K>no e ikeia nim mamua ae o ka mnuawa no| ka wvhe ana i na pahu Ualoka, e liaawi | mal ke koi»ito hooko o ke kalapu t n<\ ! Uah>ka, rae ka jtahu haloka. a mnn | pahu Ualoko paha» i heakakata m&loko( uei t i ua lunakauawai koho haloka, a| p lioohana waleia 110 na Ualoka t hoo-[ Iwkola aku. \ hookahi Wianawn. I r»iiku H. Ma keln ame keia koho i maheio, e lipomakaxii:au i»a luaakana- f wai 1 wahi no ka jw koho e ma-ka \ ai i ka Safcou mau haloka» a aole e aeia j kekahi mea e hookokoke aku t ka Miea| koho. e hoomaliauknn a«a 5 leoi» ] lvaloka a oi nku mamua o muii kapuai» | a aole kekahi luea koho, e hnalele iho \ 1 kahi koho, me ka haawi t»uit oie aku 1 i hona baloka i j>i*lu mnaia i kekaiii oj na IniiakannwaL malalo nae 0 &a aia j nat» o ka l'auku 9 o keia Moknna. ? PAl'Kl' 12. O ka poe a*>aa aole «' koho »fta, e liookaawalein akn lafcou ī» iiwu kapaai. wai «a |ahu haloka &kn, \ «me aa holopapa koiho, a ma\i keewa. liilu i»aha; % ao?e kekahi me* mw*a»o ; ne 0 ua luuakaaawai koho a»e"; na moho e a<?ia maloko o kahi kaa-; %v»le i k« wa heleiia aaa ua Ualoka. j Pauku 13, l a h>ki i ka laea koiio' ke » ka»a wea i utakentake j ni, ma ka m» ka aua i kahape'a eHke jue kesa NL um ka aoao akam o ka ba-| k»ka, «ia i;ekahi a**o mni 0 ka l«oa! a mau h«*a j>aha o ka moho a wiaii j nsoho a»a i makeaiake ai e k«ln. i U. t"a hiki no ke lawela he| hoohaiaha'n n.a» ka olelo hot>ho!o mai j a i)a lauakauawai koho laiua o'

ke Komite Kuwaena Teri!o?e. s t ole ■ i ke K*mite Kalaua paha. sie< ka awa e ikeia »** iloko o *a ia ek«lo t mai ka haawīia mā o aa olelo hookolo. la. 1 i'wku 15. E wstfco hmiī «a na« l rJ "' nakanawai koho i«ioka la i a, | i oK\ o ke kakanoMo paha o ke kalammkxir, m> ke k»jofea a k? Komi«e > Kalana, a i ole Kom;t»? Ku«ras?aa Te * ritore paha, no ka hoohan-i aaa aku o ua K«wite Kalaaa la, a i ol?. Kom»**' Kuwaena Terit«re paka i oleloia, elike, me ke ano 0 ka tnea e ikeia asa, t na «100W0 apan * hmke ana i «a knimi: i hoopaapaaia. \ i'#sika iti» K b«ontaksnkan ua mau . lunakanawai la iloko o ekolu la ka haa- [ haa n)aho|*e mai 1 ua Ualoka «r«au i j kookomoia ma kekahi koho mahele/ ame na mooielo apau e piii ana 1 ke koho Uaioka i oleloia. I'auku 17. K halawa? k«'»a *me keia ka!aj»n mahoie iloko o kela ame kd& s elua makahiki tr»a ka hora 7:3y p. m.; ma ka Poaha mna Uoko o Me!, a i oh? | 111 a ka *a « kaheaia aiai ai e ke Konntc Kuw«d» Teritore, a i »I<* koua.; komite hooko, a i ole'e ke Kotnite Ka--iana. a ix wa e waiho ai i na inoa no ; na lananoi o ke kalaj>u: a ma ka Poaha elua malok* o Mei, <• haiawai ma ka hora 7:30 jp. m. a e koho i aa Inna-1 nni uo na makahiki elna e Itoea mai; ana, ma ke ano i hoakakaia ma ka; Pauku 5 o keia Mokiina. Ma ka Poa- ? ha eioa iioko o lunee halawai iakou ■ ma ka hora 7v30 m. a e waiho i na \ inoa o na elele i ka Ahaeleie TeritoreJ a no na lala o ke Komite Kalaua, e kohoia aku ai ma ke koho mahele ej malamaia ana ma ka Ponono ekolu ilo- { ko o lune, mawaena o na nora 1 ame 7 p. m., a i ole nia ke kahea ana j>aha a ke Komite Kuwaena Teritore, a i ole a kona komite hooko. K kukala mai ka luna)roomahn imna o ka halawai, mahope koke iho o ka waihoia ana aku • o kekahi mau waiho inoa ana, i ka| inoa o mea i waeia, ame ke ku-| lana i waeia ae ai oia; e lilo keia ku-> kala ana mai, i olelo Ike ko'iko'i rio| ke ku i ka maua o ka wae inoa ana. Pauku 18. Aole e loaa i kekahi lala 0 ke kalaj>u niahele ke kuleana e koho ma kekabi koho nuihele, koe wale no a hoopaaia kona inoa maloko « k« btfke inoa 0 ke kalapu; a aole kekahi mea e hooj>aa a e koho i>alia ma liekahi mahele okoa aku mawaho o ka mahele ana i noho ai. E hamama no na buke hoopaa inoa 110 ka hoopaa ana 0 ka j>oe koho baloka, ahiki i ka h©ra 10 p. iu. ma ka la mamua iho o ke koho hnloka ana o kekahi kalapu, a ma keia ke konoia nei ke kakauolelo o kela atfte keia kalapu maheie pakahi. e hiki kino ae ma na halawai apau a ke kalapn, mahel» l , ine Jkana buke hoopaa inoa, | E wehe hamamaia no ka buke inoa a ke kakanolelo i na manawa apau no ka nanaia e kekahi Iwna 0 ke kalapu, a 1 «le e kekahi lala paha 0 na Komite Teritore a i ole Kalana paha, a e kekahi hoa o ke kalapu ma keka*ii halawai e malnmaia ana. K hoolakola aku no hoi ktfpe o \ia buke inoa la i oleloia ma kēkahi manawa i ke Komite Teritore t ke noiia mai e kela komlte, a 11 a hiki 110 ko nanaia e kekahi lala o ke kalapu inahele, ma na manawa kuj»»»:io n mn'kni npaiu i'anku Aole r <» laweia nia! na wniUo inoa ana no nu elele i ka Ahaeleie Teritor«, a i ole 110 na lala paha 0 ke Komite Knlana, a hookaiUa aku nialuna o na Unlokn mahek», 1?oe Avale 110 n hanaia ma na halawai i miamaia no ia hana, a aole kekahi mea e waeia, ke ole e kona inoa maloko 0 ke kalapu mahele, mamua ae o ka waihoia ana mai 0 kona inoa, he mea! 1 waeia. Pauku 20. E malama kela ame keia kalapu pakahi i Uuke 110 ka poe.kupono i ke koho Ualoka apau e noho ana iloko 0 ka mnlielo, e hoike mai ana 1 na moa oiaio, elike me ia e koiia aku ai ma ke kokua ana, ame ka hoomaoi>oj»o ana ii ka iknika o ka aoao iloko 0 ka mahele. K hana kokein ka buke o ka j>oe koho elike me ka hikiwawe e hiki nna, mnhof>e iho o ke ana o na hnianui o ke kalapu mahele, m> elua makahiki, no ka hoohana ana aku a na lunakanawai kt>ho baloka, na moho hiiip na lunamii o ua kalapu maheie. Pauku 21. T T a liiki no i na kalapu | nmlwle ke "hana i mnu rtila no ka %ooīualu ana ia lakon elike itie ia -a lakou e ike ana he j>ono, ke lilo ole nae ua mau mla la * mea kn-e i keta tnāu rula, MOKUNĀ IL NA KOMITE KALAXA. Pauku 1. E loaa i hookahi Kouiite Knlana iloko o kela atae T(eia Kalana ■pnVahi t o ia hoi, i hookahi lala mai j na mahele j>akaM mai, e koboia ma ke ano ;i lioakakaia mnloko uei, mamua a-? | n*>i. E koho aku ke komite i Uinahoo-j malu, i "hoj>e iunahoomnlu, kaleauolelo,; a i puukAi. mHwaena niai 0 "koTm tnati I 4ah>. O ka loaa aua o ka hapanni o | na lala t o ka hapanui iho la no ia> | na lialawai ajuiu. j Aole e loaa ke kuleana 1 keTkaVi luua | 1 kohoia o ke Kalana a tVritore paba, I e % lilo mai i iala no kekahi Konaite Ka- j Inaa, a i ole e paa ai paha i palapala | hope no kei :\hi lala o ke Komit<* Kaiana iloko o ka manawa 0 kona paa oi- \ hana ana. f | Paukw 2, E eoho liana no ke» Komite Kalaua ahiki i ke kohoia aaa | o ke Keeiite Kalana hou; a na konai mau luna e lawelawe aku I aa banaj ni»nittau. e p : |i ana i ko lakow mau kuhuia ;>akahi, * I Pauku E kaa aka no k* hoOj>o-; uopoao ana maiaio o ke Komite Kal.v j »#! no ka maiama ana ma ke ano iau- ; la anie ka hoomalu ana i ka aoao j loko iho 0 kona Kalaua. "E lawe ae 1a i na alahele aua e ike al aa ka-1 i wahi e loaa mai ai ke ana, anve ka malamaia aku 0 ke kala- j pu maheie maloko o kela aine Veia | mahele. a e hni alm hoi i wahi e teaa; ai ka haua like o ."ka |>oe koho ksk>!»* Hcj>aba3ik#, me ka, poo Uooika-. ika 0 ka a»aao, a e Joaa ke kul££» a laula maluua o na hako"ko kalaiainai apau maloko o kona Kalana, me ke kaa; nae malalo o ka noho h*xm*h\ aua m * l \ a ke Kontite Kuwaona Teritore, ebk<* : uie ia e hoak&kaia aku ana mahope aej nei; e kahea aku ta i na koho m&hele ma na mauaw» e ikeia kupouo * k«*a mau ru!a ame aa hoopoaop<;no ana» m s ole, e kekahi kanawai paha 0 k* l>ritare o liavT«i, a i ole e ke Kwni** Kuwaena Ter>u>r»» paha; e hoeholo skn ia i na hoopnapau * apau e J»weis ana »tmta «m», ma mo %»pow>; « hoolako »ku i«, a e kaa aku ka mai» l31 * : ana © ko»a mau keena poo niai.iU» eua; pela hoi ke kuleana e puuuaue aku ai

i na haea Kalaea, !na © biki «?«» ; i kekahi kafa|m a*», a' k* fcoko i laia bo ke komite, x i oie i ka wa paha e ikeia ai he hakakaka. e k<Ao aku ke komite 1 olekua ! īal;'. f maUok» mai o n» tunani?r © net kalapi; mahele la, a e no&o aku oia, eo ke" koena o ke kau. ', Pnoku 4. K k*l«?rai ke Komll*' Ka-j ota kekahi mau manawa maaniau. elike me sa ana e kau ai t a ma kekahi mau maeawa ksīkaw« t rna ke kaaea; aaa & IneahiKnnaiu. a i oie, e ka lunahoomalu paha, mamuli o ke noi i kaiaoiak, a ehika lala o ke Komrte rva i laoa, & i oie, ma ke kahea aoa paha a ke Koraite Kuwaena Teritore. j Pauku «x O na hookohu i kekahi oihana maialo o ke Kplana, e aponoia no * ia elike ree ke leupono e ikeia ana, ma 0 ke kakoo ana a ka hapauni o ke ko ' mite hooko o ke kaiapu maheie, ke ka-1 lapu i pili aku ai ka luea noi, ame: ke aj>ouo an& mai a ke Komite Kaia-' B,L - I Paukn 61 Ua hiki »0 ke har»v. iia * kekahi palapala hoj>e e kekahi lala o ke Komite Kalana i kekahi laln o ua Komite Kalana 4a, mai ka Apana Koho liunamakaainana hookahi mai. Aole e paa ke'kahi mea a oi aku mamua o hookahi palapala hope. MOKUNA 111. \ XA DALA. Panku 1. O na dala aj>au I luiuia «10 ua hoolilo o ka aoao, ina paha ua ukuia aku i ka puuku o ke Rotnite Kalaua, a i ole i ka puuku paha o kej Komite Kuw&ena Teritore # e hoomaiuia tio ia, a e hooliloia aku ma ke ano; mahoj>e ae nei; no na hookupu aj>au i hanaia no ua hoolilo o ka aoao, a i ukuia aku i ka puuku o kekahi Komite • Kalana, e hoonnaia ae maiiaila mai e : ka puoku o ke Komite Kaiana, ka mea ■ iaia 1 ukuia aku ai ua mau «laia ia,; a i ka puuku o ke Komite Kuwaeua Teritore, i iwakalua-kunaamaliina j>ake-, neka (25%) 0 ia mea; no na bookupu hoi apāu i waihoia aku i ka puuku o : ke Komite Kuwaena Teritore, u malama iho ka piuiku. i oleloia i iwakaiua-, kumamalima pakeneka (23«, r c )*, a e 1100-; una akii i ke koena iho 0 kanahiku-ku-! mamalima pakeneka (75%) i ka puuku! a mau jmuku paha o na Komite Kala- j na elike me ke noi aua niai a ka mea j haawi . inai. lna aole lie noi 0 kela j auo i hanaia, e hana aku no ka puuku "i ka uku ana o kanahiku-kumamalima | pakeneka (75%) i ka Puuku Kaiana aj 1 eie mau Puuku Kalana paha, elike j me ia e kauohaia mai ai e ke Komite | Kuwaena Teritore. I Paukn 2. Ma ka hoolilo ana aku i! dala i ukaia aku i ka puuku 0 ke; Komite Kuwaena Teritore, ma ko ano j i hoakakaia maloko nei, mamua ae nei, e loaa i\d i ke komite i oleloia ka mana,; ina ka niaiiawa ana i ike ai ua kuj>o"no, e haawi ak-n mtii na <iala ae i loaa aku i kekaki Komite Kalana, i kekahi huina ana o noonoo ai ua kupono, 110 ka hooniau aua aku i na liana hakoko j kalaiaina ma kela kalana, e ke Komite Kalaua i oleloia. Pauku 3. O ka hoomakankaw nna i na palapala apiiu, e hoohanaia aku ai e ka aoao ma kekahi hakoko kalaiaina, 110 ke koho ana i ka elele i ka Ahaolelh Lahui, a i ole no na hoa paha 0 ka Ahaolelo, maialo 110 ia o ka itooponoj>ouo ana a ke Koniite Kuv. r acna T«ritore, a o aa lilo 110 ke pa'i ana, ka hoouna ana ma ke ekeleka, ka liaawi iaula ana *k\i, 0 anamoia 110 ia e bo Komiie kuwaena Teritore i oleloia. Pai\ku 4. E apo mai ka pnuku o ke KoTuite Knwaena Teritore a j>eia nie na puuku o na Komite Kalana, a e j>aa ma ke ano kahu malama no na tlala ■npan a ko lakou mau komitc pakahi iho, a ma na mea pili (lala, e apono aku i na kikoo dala apau i hanala mai maluna iho ona, e ke koTnitc, ana i noho puukn aku aka aole e ukuia aku kekalii dala e ka puuku, koe wale no ma ke koho ana a kona komite, a 1 ole a ke koiuitc hooko palia, a ma ka hooiaia ana o ua koho una la i, kakauinoaia e ka lunahooiualu, a kakau puia hoi e ke kakauolelo a ke "koniUe. MOKUNA IV. KE KOMTTE Kl-WAENA TERITORE. Pauku 1. 1 kanakolu mau lala o ke KomUe Knwaena TeritOre, i kolioia luai ko iakon inan Apana Kobo Luuamakaainana pakahi mai, ma ke koho ana a ko lakou mau puulu elele e noho ana iloko o ka Ahaelele Teritore, he kuleana ko kela ame keia apana pakaki e lo&a ka nui o 11 a lala ma ua komite 1%, elike me ka nui o na Lunamakaainana iloko 0 ka llale o na Lunamakaainana 0 ua apana la. Patiku 2. E paa lakon ma ka oihasa ahiki i k«kahi Ahaelele Teritore i»ou mai, e ukali aku ana i ko lakou kohoia ana. Pauku 3. Na ke Komite Kuwaena. Teritore o hooj>iha i na wa"hi liakahaka | »l>au iloko o ke komite, ma ka waiho -ana mm#ī a na hoa i koe aku o ka apana i ikeia ai fca hakahaka i ka inoa, aka 0 ka mea e kohoia ana uo ka hoopiha ana i ua hakahaka la, e lilo oia i mea noho no ka apana e kohoia akti ai oia. 1 ka mauawa e ik<«ia ai he liakahaka o j kela ano, e hoik*? koke aku lu» kakau-| olelo i na lala iho i koe, a i lea wa e| lokahi ai ka hapanui o ua mau lala la i koe iho, maīnna o kekahi mea e j pii ana no k* hoopiha ana, me ka J hooia pu ana aku i ke kakauoielo, o j ka hoj»e i aeiikeia e lilo oia i iioa no 1 ke komiie i oieloia no ke paoi ana aku j i ka haleahaka i oleioia. | Pauku 4. K h&lawai ke Komite Ku* waena Teritore mai kekahi man&wa a; i kekahi manawa elike me ia i hoaka- \ kaia maloko o kai'auku J2 o i;eia Mo-' kuna e kolio *k\i i na lunanui, a e hoolaba aka i na rala auie oa l»o©pono-1 pono ana elike me ia ana e ise ai • he pono; e kahea i na ahaelele ame na ■ koho niahele, a © lawelawe i Ke ku- j lana hakoko kalaiaina laula o! ke Teritore a e leaa ka mana lioomahi | laula o na hana o ka aoao. j Pauku 5. I ka hoohana aua ako i j kekahi hakoko kalaiaina maloko o ke.| Teritore, ua ioaa i ke Komite Terltore j Ka mana ho|>e !oa e hooholo ai, uo ke j ano e l»oohamta ak« ai ka hako&o ka- ] I laīaiua maloko o kekahī kalana, no ka; wae ana i ka elele i ka Aliaoielo l«a-1 hui, ame na, hV& o ka Abaole)o, a e ike-1 ; ia akn na le&uoha ai|>au a ke Koiail":-1 . Kuwaena Teritore, a i ole a ke kot«tte; : hooko o ke Ko;uite Kuwaeua i oleloia! e ke komite Kaiana. I l. Pauku !i O aa 0 ke Ko | uute Kuwaena Teritore» o ia no ka | iunahoowinln, lse hope-Imijāsoeri»ai». be », kakauoielo, kokua kakauc»lek> a he ! puuku, e uo lak«u i ko lakou mats | kuiana, aluki i ke kohoia ana he ko-

5 nr.tt« ahiLi hoi i ke koiola a» o ko iakoa maa b<.«pv. kw w*i»> bo » koo*} jaata manaaa no kekabi kuma ma ke kolio ana a ki eiaa hapis<>?u ol» j . ia *<? e na iaia o kc ko»ite. i Paaaa 7. I! Bofeg» ka hmalwema.h: | " rna na halawa: a|>a- s a ke koni.}tt:. » e ; '? !ifo i hoa ro koea rr,e« kennile kumau, | : mamuli o ke ai» o k»cs oiaana ib»,; ! K i#aa bo ke kuWAna ias& e boea \ eaai ai a e kome pu uaa. kekahi. halawai \ a kekahi Kc»roiu* Kalana a Kalapu; 3k!ahrle paha. a i ole a ke kom:te Iiooko! paha. aka aoie nae i h>aa ke kuleana! » e koho. Oia ka me% naaa e koho i ea | kotnite kumaa ame kuikawa, koe wale j ; no a kauoha mai ke komite ma keksJii j ' ano e ae. | ■ Pauku >. Na ka hnpe perest<!ena. i > ■ ka wra e noho ai o ka lunahoomah»,; xiia*i, a uiau ano ouo* ae paha e ku- j : ponu ole ai oia, o iawelawe aku i kana j \ mau hana, me ka holo mai o kona mau ] ' pono ame na uiaua maluna iho oua. K i | loaa n« ka mana iatu e heie ai. a e ] < komo pu ai ma kekahi halawui a ke-1 kahi komite. aka aole uae e loaa iaia • ke kuioana koho maioko olai'a. mamuli! uo ia o ke ano o koua kuiana. 1 Pauku 9. K hoike aku no ke kakau-1 olelo i na lala o ke komite, no ka taa- j * nawa ame kahi e malamaia ai kc:a ' | ame keia halawai a ke komite, e ma- \ | laiua i īnooielo oiaio o na hana apau, ' a e noko aku ma ke ano kakawolelo | no na ko:nite kumau apaa amē na ko- j ; oiite e malania hoi i mau ho- j ; ike piha a poloiei o cta uana i ia- ! , welaweia. j Pauku 10. E haawi aku ke "kokuii | ! kakauolelo i na kokna ana i ke kakau-1 ; olelo, ma ka lawelawe ana i kana uiau • hana, a ke noho oia, ma 'i, a auo e ae j | paha e k.ipono ole ai, e hana ai:u oia i : ma kona wahi. Aole oia e iilo i iala| i no ke komitc, a e loaa aku no he uUu ; Tio kana hana ma kekahi hnina eiike me ka ke komite e hooholo ai. Pauku 11. Ua hiki no ke hoohanaia ; ua palapaia hope, ma kekahi iiaiawui j a ke Komite Kuwaena Teritore, aka nae, aoie kekahi palax>ala hope e hooi hanaia, koe wale no e ka Jala o ke i Komite Kuwaena Teritore, a aoie kei kahi mea e paa a oi aku mauiua o hooi kahi paiapala hope. | Pauku 12. E halawai ke -Komite | Kuwaena Teritore ma ke kahea ana a | ka lunahoomalu ma ke Keena l'oo Te I ritore Kepuhalika, ma Honolnlu. a ma I kekahi mau manawa e ae elike me la | a ke kontite e kauoha ai iua Ka o«elo i hooholo. 1 ka wa e noiia mai ai ma j ke kakau e na lala elima o ke ko:t»ite, | e liio 110 i hana na ka lunahoomaīu ame : ke kakauolelo, ke kahea ana aKu 1 ha- ! lawai a ke komite, ma ka uiauawa i j hoakakaia maloko o ua uqi ia; koe iwale no nae, aole e malamaia ua halaI wai la manma ae o elua pule, mamua 0 ka Ta i kaheaia ai. Pauku 13. O ka akoakoa ana mai o ka hapunui o na lala, e lilo ia i hapanui no na halawai apau. moki;xa V. KE KOMITE HOOKO. Pauku 1. Ma ka iunahoomalu o ke Komite Kiwaeha Teritore e hookohu, mamuli o ka waiho ana mai a na lala, mai J\o lakou niau }>akahi inai, 1 koniite hooko, o eiwa lala, elike ine keiā. O ka luViātt6brtUou o ke I\omite Kuwaena Toritore. mai ka Apana Iyoho Lunamakuainaim Ekahi mai, i hookahi; mai ka A[>ana Kolio Lunamakaaiuana Elua mai, he hookahi; mai ka Apana Koho Lmuunakaainana Ekolu mai, he hookahi; mai ka Apana Koho Lunainakaainana Eha niai, he elua; mai ka Apana Koho Lunamakaainana Elima mai, he elna; mai ka Apana Koho Lunamakaaihana Eouo inai, he hookahi. i-».< I «I'auku 2. E kaa aku no malalo o ke i k-«mite hooko o ke Komite Knwaena | Teritore, , ka hooponopono piha ana o ua huua ipau o Ka aoao no ke kow«, mawaena o aia . haja.wjp, a , ke Komite Kuwaena Teritorē. *E" lilo "ka lunahoomalu, ka hope-lunahoomalu, ke "kakatiolelo ame ka puuku o ke Komite Kuwaena Teritore, i iunahoomalu mamuli o kana oihana, ka hope-Inmihoomalu, | i ke kakauolelo ame ka puuku ma ka Ja kou mau oihana j>akahi no ke komite ' liooko, aka nae aole e, loaa ka manli 1 koho i ka hope-lutrahoomalu, ke kakauolek) «010 ka puuku muloko olaila ma ko lakou nmu knlana. Pauku 3. E halawai ke. komite hooko ma iia manawa ana e hooholo ai, a ma ke kahea ana a ka luuhoomalu, a i ole, mamuii o ke noi i kakauia a I ua lala ekolu, i haawiia he hooKahi la mamua ae o ka ia e malam&ia ai ka j halawai. j Pauku 4. O kekahl lala o ke komite hooko e kaawale aua mai Honoiulu aku, e haawi ae oia ī kona pa!apaia hoi»e ma ke kakau i kekahi iaia 0 ke Komite Kuwaena Teritore; koe | nae, iua aole ua hope la i iilo mua : he lala no ke komiiō hooko, a i kona hana ole ana pela, e hookohu aku no ka lunahoomalu i kekahi lala o ke Komite Knwaena Teritore, a i ole i kekahi lala o ka Ahaelele TerftOre mamua ibo. e uoho aku ahiki i ka hnli | hoi hou ana ruai o ua lala ia o kn | hele ana mai Honoiulu aku; o ka mea ji kolioia, e waihoia ae up ia e ka lala 1 koe iho o na Ja!a, e Tkn ana no ka S apaua, o ka mea i Hoho. Koa nae, | aole kekahi oiea e paa a oi aku ma- | mua o hookahi palapala hope no ke ! komite hooko. 1 Pauku 5. O kekahi lala o ke komite | hooko e bele aaa m&i ke Teritore 4 aku o | Hawaii. me ka waiho ole iho i paiaj>ala ; hoi>e, e pau r.o kona knleana n» koua \ iioho ma ua komite la, a e hoopihaia ' no kona wahi jtoa ke koho ana a ka | luuahoouialu o Komke Kuwaeua Te* ! ritore, mamuli o ka waiho ana mai, a * na iaia iho i koe o ke Komit< Kuwa- ■ ena Teritore, e ku ana no ka apana e i ikeia ai ka hakahaka. O na liakahaka 1 e aia mai ana mamuli o kekahi mau \ knmu e ae, e hoopīhaia bo ma la ano | hookahi. Xa ke kakauolelo e hoike i aku i na l&ia e» lakou e wiiiho m*i i I hope, a k* ka. wuwho ana mai o ka j hapauui mau lala Ia i ka iakou | :»©a me ke kakauolelo, e laweia. aku r no ka w&iho inoa sni i ka luaakoo- | malu, ka mea nana e koho ®aī i ka j mea i waeia. uo ka itoopiha aua aka i l k&hl i hakahaka. I Panku U Ō ke?a aine kelii inea noi. | a i ok awl»o (4tlta »o ka aku | »5o kekahi oih&n* malaio o ke Teritore, [ e kii akn i ke kakoo aoa mat a ka * hapanui o ke komiie hooko o ke ka !ajni mahele i knleana ai 01», a peta me ke Kowite K»«rseaa TeTftsw. l'auku 7. K »aihs iniu kc komite hwko l īio kaua mau hana, ame »a mea i iawelaweia ma kela ame keia

t halawai pakahi o ke K»>rc.jte Kawaeaai | Teritore. | MOKUNA VI. | NA AHAKLELE TER!TORS. i | Pauka 1. O u kahua e no&o ai ma : | na Ahaelele Tentore apaa m w* ma-: j heie M ia, a e kai«tna keta tm« keta; ! mahele pakahi i hookahi elole. no kela f [ ame keia kaaaiima poe koho baloka T a; : wahek paha o ia »ea. i waloko 1 I o I» makele i oieloīa. ma ke kau ktife*>I ba!oka iaula hojv 7 mamua ifeo eo ka | I moho Elele Kepuhalika i ka Ahaolelo ; i Laliui: koe aae. ina mahope iho o kaj ipuunaue ana i ka huiaa haloka Kepu-I ! balika i oleloia ma ke kanalima, e koe : I ana ke koena o kanakolu, a oi akn ; ] pnha. alaiia na knleana ka makele i 1 j kekahi ele!e pakit r ī Itoh aku, aka Bae ! ī e kuleana kela ame keia mahele pakahi ? ! i hookahi e!e!e i ka Ahaeleie Teritore ] i i eleioia, ina no ua emi iho mahilo o' | kanalima. na haloka Rejnibaiilt* rtike | tec ia i oielo muaia ae nei ouMoko o i ka mahele i oleioia. ; • Pauku 2. E malamaia no na Alia- i ī ao ke apeno aaa i ke | \ ka!traa!rana, a nd kekahi hana e ae ! ipaha, e hoea mai ana iniua olaila, nia' i Ke ano kupono, iloko o ka mahina o ; ] lulai, mamua koke iho o ke koho ba ) j ioka laula e nkali aku ana. E Im>o ! 1 holoia ka ia e noho ai auie knhi e wa ' laina ai i ua mau ahaeleie ia, e ke Ko- ī I mi!:e Kuwaena Teritore, mamua ae o '. | ka maiamaia ana o na koho niahele no J ka waeia aua o na elele i aa aaaelele j ia. ; | Pauku 3. E malamaia no ka Aha-{ {elele Teritore no ka wae aaa i naj } eiele i ka Ahaeiele Reptil>alika Lahni, ( ! he kanaono ia ka haahaa niamaa ae o | ka la i kauia no ka malama ana i ua' < Ahaeleie Lahui la. I ! MOKVNA VII. | NA MANAO LAĪ'LA. j Pauku 1. Ma kahi maloko nei o | keia mau Rula ame na llooponopono ana, i hoohanaia ai ka huaolelo **mahele," e laweia ia, a e manaoia, ke ole e hoakakaia ma kekahi ano e ae, ma ke ano he kolio mahele malalo o keia nian Rnla ame na Hoonoj>onopono *na, a aole hoi e hoopilii* no ke koho baioka mahele i malamaia malaio o na mauao o ke kauawai. Pauku 2. Aole kekahi mea e paa i ke kulana o ke Komite Kuwaena Teritore ame ke Komite KMans nn ka manawa liookahi, aole hoi e bana ma ia ano ma ka paiapala hope. Aole e pi\i keia rula i na mawnho ae o lee Kulanakauhale a Kalana o ilonolulu, e pili ana i ka paa anu i na palapala hope. Pauku 3. Aole e kamailio loihi kekahi lala a oi aku mamua o ellma minuke, a'ole hoi e kamailio palua maluna 0 kekahi kumnhana, koe wale no ma ke koho ana a ka elna hapakolu v kela anaiaa ana o kamailio ana. Pauku 4. E kakauia na olelo hooholo apau loa, a e kakaulnoala e ka lala nana e waiho mai ana le mau mea, mamuii o ke noi a ka mea e noho hoomalu ana & i ole a kekahi l&la paha. Pankn 5. O na rula i palapalaia maloKo o ka Buke a Cushing ke noho hoomalu mai. Pauku 6. E waiho ui%i ke kakanolelo o kela ame keia kalapu mahele, nie ka hoopānee ote iinua o ke Komite Kwwaena 'feritore, i ka hopena o na koho ba)oka apau, no na Innanui i malamaia ma ua mahele la; a e waiho ae ke kakauolelo o kela ame keia kalapu mahele, me ka hoohakalia ole, i hoike i ke Koinite Teritore, a i ke Komite Kalana, i ka hopena e na koho baloka apau no na lunauui ame na lala o ke Kcmite Kalana, i niaiamaia inaloko o ua mahelo la. Pauku 7. Ua hiki no ke laweia kekahi Hoohalahala mhi kekahi ha*a mai a ke kal&pu maheie, a i ole « koua komite hooko paha, imua o ke Komite Kulaim, a mai kekahi hana mai hoi a ke Komite Kalana, imua o ke komito hooko o ke Komite Kuwaena Teritore, a mai kana olelo hooholo mai, ua hiki no ke laweia ka hoohaiahala imua o ke Komite Kuwaena Teritore. 1 ka | manawa e han&ia ai ka hoohalahala, e hoounaia na moolelo no na hoohala-1 hala a i oie i kope i hooiaia oo ia | mea, i ke kino e hoolohe ana i ka hoopii, e ke kakauolelo o ka mea 1 hoo piiia. Pauku 8. E hoouna koke ak» M iunakanawai koho baioka o kela ame ! keia mahele, maho{>e koke iho o. ka | hehiia ana o na baloka no na efele 1 kekahi Ahaelele Teritoro, i ka hopena |o ia mea i ke Komite Kuwaena l%eri- [ tore. a e hana aku ke kakauolelo & ke | komite i oleloia, mai ua mau hoiKe nei j < mui i p&painoa no ka hookahna ana! i aku i na ahaelele la. Pauku 9. E hoouaa akn no na iuna ; kanawai koho baioka o kela ame keia mahele pakahi, mahope koke iho o ka! hehiia ana o na baloka no na lunanui j o ke kalapu maheie, me t>a iaia o kr Kalana, i ka hopena no ta mea i ke Komitc Kaiania, a e hana aku ke kakaiuolelo a ke komite i oleloia, mai ua mati hoike nei mai, i papainoa no ka hookahaa ana aku ī Ko»ite Kaiann heu, a ma ke ano he aooielo tio ke ko- j hoia ana o na lunanui o na kalapu mahele. Pauku 10. Ina mamua ae, a ma ka hora paha o ka weheia ana o kekahi koho baioka «ahele, e loui ā)n *M, acJe i oi aku na moho mai kekahi ma I kele mai, aamua o kekahi kuiaaa a mau Dt>a«. ke,koho ba loka e malamaia ana, e kukala ae na hinakanawai koho balcka o na ma%He la, e paniia ka {>ahu baloka; a no ia [ hana, e hoouna ae lakou ī na hoike, |elike me ia i hoakakaia at maloko o jßit Pauku 7 wme S o ka Mokwna VII, !« hoike aoa no ke k»boia «aa o u» ī mwi moho la apau no ke k»taoa i wae ! piikahiia ae ai iakou, | Pauku 11. 1 ka manawa e hikl ole ; at i kekahi moko. mainoli © ka ma 'i, \ a knm» okoa «e ke ktie Mi > '■ kekahi Ahaeleie Teritore, « imawi aku | no oia i kona palapala hope ma ke \ kakau i kekahi eleie mai la m&ele ■ hookahi mai, a i ole Apana | numakaaieaaa (*aha. J Pauku 12. O ka poe e noi mai ana j e lilo i maa lala maloko o ke \alap.t [mahele, e koiia oo e pane *e wa Va i mm niaau makope ae mi, • hoike . j«aia: He m «mā ael £ . | kiikoo oo aaei oe i tta luhua aiakai « k« aoāo Bepuba!ika, a e hwko i kona , m*u rota? Paaku 1». k«-k»fe; «w» I k* ponu e koho, a i ole e jpaa i paiapaia ' hope, ma ke ano he eleie, « oi ako ma.•mua o hookahi Ahaelele Teritore, ma

ieko o kekaki kakoko kaUuaina, * kekmki lala o kek*fct *.baol(rle «• p«» a' Oi »ka ou.muA o hook&hi p»lajv*la Pauka 14. Aok e kakooaa » 4 ofif apo&oia kekali lalm o kr feo»i«e fcoo ko o ke Kooßite Kuvmu Teritore w> k» kookokui» ouii a»a kekakl oi&»ba Aapuoi, ik>ko o ke kau i kohotft *i ota. i'»uku 15. o bila k»a*w»t »pau & ka *oao. &o ka kooko a«a » »* Ikk> kiki a ka «oao. e oih m*i no i* »»' ke Ko«tite Kawaeea Terītore m*i. P«vtk« Is. O keU vb« keis elele i kekahi Ahaelele Teritore t e maeaoīa, mamuli o ka mana o kooa lawe ana ae i kona noho maloko olai)a v na koo hiki oīa iaia iho e kakoo i ke kahwa hana a ka ahaeiele i oleioia, a r» hoi ke kakoo aoa i na moho ap*u a Ka aaao H«4mtalik», i *raeia t *a aoao K«gMibftlika lualalo o aa mapao o ke Kanawai 151, o ea Kauawai o H«w»n. no ka makahiki liH?, i kapaia *'He Kaaawmi e Hoakakn Ana oo ka Waeia aua a i ole no ko Ko%o«a ana « tia Moho no aa Oihann Kohola, ma ke Koho Poloki. O kekahi lala o ke Komite Kuwaena Teritore. a t o!e o kekahi Komite Kalana ]*ka. e hoi*t ana i kona kakoo, ao kekahi moha <*.kohoia aea ma ka aoao ku-e mai, t Ka raea i kohoia e ka aoao KepuValika, malalo o na leanao o ke kauauai ī oieloia, a t oU\ kakau akn [mha i kona i»oa> »* k* auo he lala ao kekahi aoao kaiaiaina, i ku e mai nta ke ano akea i ua mea ia i waeia, e haalole koke oia i fcona noho lala ana no ua komite la. a e hoopihai« koaa noho tnaK>ko olaila, elike »e ke aim o kekahi w*hi i hj»kahakn. Paukii IT. I ka uianana e ikeia ai he hakahaka, manuili o ka waiho aua mai, ka make, a i 010 ma'i |»aha o kft ano kupilikii, e knupale aku ai i ka elele, mni ka haawi ana «nai i pala pala hoiH», ma kekahi puulu olele mahele, aa ke koena iho o na lala o kela l>uuin elele, maloko o kekahi Ahaelelo Teritore, e koho i lala mnlloko mai o ko lakou mahele no ka hoopiha aun i kela hakahak*. Ma kahi i kuleaua wi ka mahele he hookahi wale no 01010, alaila un hiki uo ke hoopihaia Vk ha k&haka e ke kotuite hooko o kn mahele i ikeia ai ua hakahaKa la. mokuna \nn. NA HIKH.OLI. Paukn 1. Ua hiki uo keia »nn Rnla am« na lioo]H>no)K>ito an* ke hoololiia ma kekahi halawai kumnu, a ke Komi te K\iwaeua Teritore, ma ke ltoīio ann a «lua hapakolu o na lala i hvk* mai, ina nae, i haawiia ka hoolaha ma ke kakau no ka hoololi i maaaoia, nia ka halawai hope mamua iho. Pauku 2. F> mana uo keia mau Kuln ( ame wa Hooponopono ana, a * man aku! kona man*. mai ka la aku e hoohok)ia 1 ai. |