Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 7, 13 February 1914 — PAKELE MAI KA MOKU POINO MAI [ARTICLE]

PAKELE MAI KA MOKU POINO MAI

[ Oka mmA*\o # pi!ī ana ika olulo j aoa a* o Kapena B«bsos im# k»oa ®*a ; kanaka, hoa oc> o ka alo pa «°a i ; na \nr» \ehn\ehu m» k* moana, oīa kei kaki o o» tyoo\*lo walohia i ikeia a i hoikeia ae saa t§» akea. i I Hoko oka mahina o īune aka ti*i i i haia. tta haaīele aka la kekah: moku i kaiepa kiaha ka El»iora'io m*? umi-ku- . mamakahi mau kanaka maiuna ona ke i hui poia me ke kap*aa. m? ka pīk» t | ka }>apa i ke awa o Astoria a e holo ana no Actoftjp»Uu Ma na la mna o ka holo ana ae a kela moku, he maJie maikai ka moana me ke ah?afc« maikai : o ka makajß» a»abope, aole oae i komo lea ae kela moku i ke Kaei wela wa ; loaa mai )a ia i kekahi makani ikaika. I Ma ka la 12 o F«ne qa ikaīka loa «n®» ! la ka pa ana a ka makaei me ka polum» ! ana i na mea kino apau mamua o kona alahele, a ua like kela moku ia mana*a rae he wahi j>ohv»« la e j»aialewaia ana ihma o na ale ahīu o ka moana. He mau la ka hoomau o ka j>a ana a kela makani ikaika; pau na pea ame na likioi i ka nahaehae ame ka mokumoku a ku iho iluna o ka oneki a holo olohelohe wale "%©la moka maluaa o *a mor ana ka loaa ole o kekahi mea nana e hooholo iaia, a e laweia ana ia ma kahi a ka piakaoi e puhi aku ai. He ipau la ka holo ana o kela moku pela, a i kekihi la na uaha mai la kekahi i j*apa o ka aoao o ka moku a komo uui j inai la ke kai iloko. i Hele no ua ale a uhi maluna ona me ka pulumi ana aku i ua mea apau e \vaiho nna maluua o ka oneki, o kahi mea hookahi wala no i koe oia ka waapa hoopakele ola, o na w*aj>a e oe i hoojvaaia aimaUina o na kewe a ma ka aoao o ka moku ua w«l»welu i ke kai. Me kela wahi waapa hookahi i koe a oiai hoi ke kai ua iliwai ae Ja me ka oneki.o ka moku, ua maopopo )oa i na kauaka ajiau oluna o kela inoku, ua kokone mai ko lakou hopena a e lilo ana ka oj>u o ka hohonu i Jua kupaj»au uo lakou, nolaila, hookahi wale uo wahi

o ko lakou palekana i koe oia ka waal»a, a iun e holopouo aua ka lakou hookele aua aku i kela waapa a pae 1 kekahi aina, alaila mAuao ae ko lakou oia. O iis lako ai apau o ka moku nia keia manawa ua piha i ke kai, o na wahi hupa meuai liilii wule 110 i koe maluna 0 ka moku e hlki ai ia lakou ke lawe pu me iakou, a muluua o ia mau wahi tueaai Hilii ke kaukai aua i ko lakou oln, he kauakohi mau wahi kini kupa, hookahi pahu berena soiia, a he }»ahu kiui waiu. 1 koe keia mau lako meaai mamuli o ka huna una o ke kapena iloko o kekahi wahi rqmi iniku nulluua o kn lana hauki. E uhi nna ua ale me ka ikaika ma ka manawa i hookuukuu iho ai lakou i ka waapa iloko o ke kai, a oiai na ale e pii mai ana a e haulo aku ana o ke alahele wale uo e hiki ai i ua kanaka ke kau iho iiuua 0 ka waapa 0 ka pono lele aku no, a ma ia hana ana ua pau pono ka hapanui o lakou i ke kau iluna o ka waapa a elima o lakou i haule iloko o ke kai a me ka hana nui lakou i kiiia aku ai ahiki i ke kau hou ana ae iluna o ka waapa. Ma ka inanawa a ke kapena Benson i iho mai ai noluna o ka waapa ua paa pu inai la oia i kaua ohenana la me ke ]»anana, ua maopopo uo nae ia lakou ma kekahi ulia laki wale no lakou e pakele ai mai ka make mai. He' eiwa haueri mil«T ka mamno o ka moku i kela manawa mai kekahi aiua kokoke loa mai, oia mau n'okupuni uae he mau mokupuni liilii waiwui ole wale no ia he mamao loa mai ke alahele mai o «a mokuahi. O na kapakai o Kili ka aiua uui kokoke loa inai la lakou, eia nae, he elua kaukani mile ko lakou mamao mai ia aina mai. I ka haalele aua iho a lakou i ka moku poino a ua hala he la, ua kua!ii!ii loa mai la ka pa ana a ka makani a ua lilo ia i aiea hauoli ua ua kanaka, uolaila, ua huki ae la lakou i ka pe'a maluua o ke kia a lakou o ka lawe pu ana uo ka hoouiahuahua aua aku i ka mama holo o ko lokou wahi waapa. Xo eiwa la ko lakou hakoko ana me ka hoomaha 010 ke kai, o ka<pilikia nu* 1 loaa ia lakou ia mau la oia ka make ī ka )H>loli aiue ka makewai, eia uae, ua hooikaika wale no lakoo me ka hooniaaawauui e hoomau i ko lakou mau ola a malia o pae ola aku no hoi 1 ka aina a manao ktj ola. Ma. ka eiwa o »* la ua lilo ka poloH ame ka makewai i mea hoopoiuo loa i ke ola ame ka aoonoo o kekahi o lakou, a ua kuapu> pule maoli oia a hoao e lele iloko o ke kai a me ka hoomalimali wale no koua mau hoa i hoomalielie ai iaia ahiki i kona akakuu aua, o ke kapena ke ku i ka hoe a 4 d& kanaka » ae apau ke paa i kela kaaaka. la lakou e hakoko ana me keia pilikia hwi, ua ik» aku la lakou i kahi mokupum nnku ku hookahi ka Kast«r a nuinao ae la ke ola o aa olulo, ka i no hoi o ka pau ia o ko lakou m«u pllikia. Ma kela ma&awS « lakoa i ike aku ai i ke ao aina, aa hoom«huahit« hou mai la ka pa aaa a ka makaai a puhi houia aku la lakou aia ke alah#te «koa, a no elua la ia hoolauwili ia aaa o Sakou e ka ino, a ka pauaho loa ana le o aa ola Iloko o keia poe, ua p*e maaiahi aku la lakoo iuka o ka aioa. ka Mokup«si £aster. Ma k« awakea o ka uHū-kumamakahi , o ua la i hehi hou aku ai ko lakou mau kapuai i ka aiaa paa t a hakalia no a i kau ko lakou mau wawae iluoa o k>

-o \ a v«itlw » ao ia v>. k«kab* o iikoa, aaaniuii o ka o ko l*k«*i ®aa wawa»?. ea !'uik« i '*>* > ! kai, a kui j«i »ho Wī s * m*iah;sub-. |ka mak<? i ka ih»Io1ī am« ka mak«w*:." un Bni l«c ket* « hiki ple ai ke su i»&~ iana o k® lakea asati wawae. He et*a o 3*kou i auK' Uilo iiun* o ke oue m? kek&hi rn»Ba«ra. o V* malam* mov; ekahī am« k« malamaiaoku aole i p-cim> io» ko lau» a»«u wawae < Hke me k«ia joe o lakou, ua he!*» hoiv hoio aku la iaua ma kaliaoE«\ maho;»'; o ko laoa hoomaha iiīlii sna. Ma kela jk>, aa hoea loa akn la fca lana holohoio ana no kahi e' ooho r»r.i ana o aa kanaka o kela moka ! poni. l'a maka'u l*«a « kinoai o i»av\» Imua i ka aiia e kela j>oe. aka. mahoi*? o ka loaa aoa o ka o&aaao aa iloko o, lana. a taa ka laua naua ana aku uo hoi i ke auo oUiolq o kela lahuikanaka. hookokoke aku la 1a«« ma ka !aVo« wa hi e noho ana ma ke auo e hoomakama j ka ak« ana ia laua tue lakou. l"a hau- t oii !oa iaua i ka iks ana he iahuikana . ka oiuoiu ioa kela me ka hoo]>ilikia o!--; mai ia laua. l*a hoike m&i keta lahui- ( kanaka i ko iakou oluoln, uolaila ua | kii houia ae ka hapamii o lakoi; a"hoi ; | hoiia aku i kahi o keia lahuikauaka a| : īakou i manao ai he |K>e hihiu aikauaka, ; a inalaila iakou i noho ai me ka mala | | ma maikai ia. ' j | Aia uia kahi oka elua haceri kauaka | maluna o keia' niokuj»uiii. ua kaue anu 1 |na wahine me ka iakou mau koiki, :i | } mai kela manawa i kij.a aku ai lakou j ma kela mokaipuni ahiki i ka haalele \ ana iho o kokahi mau mea o (akou u« j malama maikai ioa ia iakou me ka hoi i ke mai o keia poe i ko lakou oiuolu ma na ano apau. 0 kela po« i i>ehu na wawae ame na lima, o Ja£ou ka oi aku o ka malamaia ua kauia ka liiau maiuua o ko lakou mau }>oino ahiki i ke ola ana. a ma ka olelo a kela |>oe, ina aia lakou i ko lakon mau home ]»onoi a |>eia ko lakou loaa ana i kela poiuo, aoie e oi aku ana ko lakou malomaia mai o ko iakou mau ohaua eiike me ka malama aua a keia lahuikauiikn.

luuuinauuika. l'a hnnaia he mau pela 110 lakou e moe ai i hanaia me ka mauu ame na iauuahele ]>alu}>ahi. I ha wa i ola loa ao a» o kela mau pilikia o kela j>oe kanaka wa i hoakaka niai ai ke Kapena Benson Koua mau kanaka aole loa lie manawa iki e hiki ana e kiiia mai lakou e kekahi inoku, nolaila hookahi wale uo a lakou hana pouo e ke kau hou maluna o kahi waapa o lakou a holo aku ma ka moana ahiki i ka pae ana aku i kekahi mokupuni, e ku ae ai o mokuahi no lia hoi-i hoi ana ia lakou no ka ainn o Tahiti k&na aina i nianao ai ilaila lakou e holo ai, i ku ae ia o ka nioku a hoihoi aku ia lakou i ka aina a iakou o ka holo ana mai. -He elua o na Tuina i ae i kona mnnao, o ke koena ih'o, -ewalu ka nui, aole i holo'pu me lakou mamuli o ke kaohi a ka lakou mau wahine; ua nlu ae no ka mnnao aloha iloko o lakou no ko lakou aiua, ka home arae na mea aloha mahope, eia nae, mamuli o ka paakiki loa o ke kaohi a na wahine a kela poe ewalu ua hoopau ko lakou manao hoi, nolaila, ua mare lakou i na wahine a lakou o ka nbho pu ana, a ma ka la i kau aku ai o ko lakou kapeua maluna o ka waapa me kona mau hoa 110 ka haalele ana mai ia lakou, ua ku aku la lakou ma kahaone a naua aku la i ko lakou holo me ka i>iha i ke aloha, aka, ua loaa nae hoi ka lakou mau mea aloha i oi aku. He I<>l la ka noho ana o ke Kapena Benson maluna o ka Mokupuui Tahiti, alaila hoopiha iho la oia i kpna waapa me na lako t|i, ka wai, na huaai o ia mokupnni a holo aku la no Papaete a ma ka la 15 o Novemaba i ku ai lakou ilaila. Ma Paj»aete kau lakou maluna o ka mokuahi Moana a hoi loa ae la no Kapalakiko, a nialaila i hoikeia aku ai kela moolelo walohia e pi!» ana i ka moku kalepa kiaha El<lora<lo poino ame kona mau luina.