Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 8, 20 February 1914 — UA MOE ILOKO O KA MALUHIA. [ARTICLE]

UA MOE ILOKO O KA MALUHIA.

I kiinahoopoaojHjnt} o ka Noi-e^a: Aloha k*ua a mii loa: —Se| j nōaoi aku nei £. a «te ka haahaa i kou I alionuī. e ae oiuolu m&i iioi ob e lioo- i komoia iloko o ka N'upepa. Kaokoa, k« | KiloHana Pookela o k& ī*abui Hawaii. [ ® aa lalaoi asaluna ae, "Uai moe iloko o ka mahihia." | A co ka mea o kua alofca, kuu | Waliioe hele loa, oia o Mrs. Emalia I»- ] kana ltatilukoa, ua haalole mai ia ia'a,' i ka pokii aloha, ame kana mar> Ui j alok'a apaū ma£ope nei nia na hora i ' mjK>ni o ka wehena kaiao o ka Poa i oao, ka la 17 o iaouarī, A. D. 1914.! ma ko maua honie aloha raa Kaiiua.: Kona Akau, Ilawaii. j A.i mea hoi e'ike uiai ai na ohanu, | na makamaka ame kooa mau hoaloha; ma. k® kioo amo na feana a ka 1 lukilii^iie( mR j {; a la hiki inai I ma Kumukahi a ka welona a ka la ma 1 Lehua, a e ike |>u mai ana hoi kouai mau hoa paahana pu iloko o na Kkale- i »ia, Kula Sabati anie na Ahahu! j Fīdojkaika Kristiano (<'. K.) apuui keia | Paiialaau. j np paha e poina ana kona man helēhele'na Hauoli, me kona man anoj OlUōlii, akahai ame ke aloha kuio oiai oia iloko o na Ahahui Mokupuni ame ka ABa Paeaina. A oiai, ua oluolu i ka Mea' lda ildko o ka manāwa i maopopo ole, o ia hoi, ua lawe aku la Oia ia hoa paabana o kakoii, a ua pau kana mau hana nia na' kihapiu liōnua, a me he mea la, oia li6 kekahi il'oko o ka E«lena nani ma Vi' kdii manawā'. Aia iloko o ke aupu'ni oli'no nani a i kahi hoi a kona malhia īani i liooniakaukau ai no koni pō6 h'aipuli?. "Poni'āikai wale ka ]>oē ke nialie iloko o ka Ilaku. r * ' ī kā hOoiimnaō aiia ae i na. la po-

i&le o lio niaua awaiauluin aua ao ilo!kō1o ke apo o ke aloha amo ka hauUli', nla mai Ta ia'u na haliali# aloba nd kii'u meā aloha i moe akū la ilbko 0 ka niaīlihiU ; ua kuu ka Juhi a ua| pau kana hana nia keia honua, a ua pau kb' lolie āhh ak'u i kōiia leo aloha ahie ka oluolw amie kē aloha kane oiaio. Eid iho na uieii āno nui e pili i kona niookuauhāu anie k6na olā antf: 0 Pala'ualelō koha makuakane, o Kāmak'ou kohli iliakuāHine, a ua hanauia niai ola ame koiia kaikaina Mrs. Marvaiin M\illē'r e ola nei, a ine kekahi hiau'" kailiunane o laiiU i haalele mua mni, oa ma kalii i' kapaia T*anaeWa, māiika o Ilolualoa, a aia no malailil e kn n<Ji He irtau kutuu ulu, imi'haUo athe kekahi uluoht'. Ua hahauia oitf mā ka la 29 o : Oet. t a he hookahi makahiki mal, uā in<yffßu la oln rtīahi:ltf\o' na mal&ihk' aha A koha mhu kupiihW kōha maū kahu hanai oia o Tawai alnie Kāl'ehuawiakanW (w) a ua kaheaia' koha inoa in' w*' o iLokaliA Palaualelo. 1 kdna niau la opio, us hbbnāauhosa oiii iuti* kula apana o KaHahni, Kona Akāu, Hāwaii, oiai e a'oia na keiki o' ia wa nta ka olelo miikūahiii'e, a maumli o koha aho maikai; eleu, hoolohē 1 iia n'o ana a kaim knm\V, ua ; lih) niaoli no oia i hamnana puhahele i kana k«mu. A6' u'ā kunih wei no, oia no kaua kumu Kula Sabati iloko o ka Ekalesia oiakua o Helani, a ua lilo na haā- ' win* Kula Sahati e a'o ia ana iuā ke Kauoha Kahiko ame ke Kauoha Hou i mea makemake nui loa nano, A iloko no o ia mau la opio, ua lilo oi» i hoahahāu no ka Eka\esia, oiai e noho kahu ana o Rev. ,T. Kupahu no ia Ekalesia. ' Ma ka la 20 o Mei, 1579, ua hipuu aJoha ia oia me Davitl Alawa roa ka mare me keia inoa Mrs. Emaliā Lokalia Alawa, a ua hoopomaikai mai la no , na lani ia laua, ua hanauia mgi he keikikane a ua kapaia kona inoā John No« eau Alawa ma ka la 2? Q Dekemaba, ' .I^B2. Oiai oia me kana alii kaae mua, ua ; hoomaka mai kona hooikaka pu aua ma na hana o ke Akua ma na. Ekalesia ,o Hfclaui ame Kailua, a e heie pu aha no hoi ma na Ahahui Moknpuni auie Paeaina, a ua hooUloia oia i i*ereaide« wa no ua ahahni E. o Hawaii Kouīo haoa, a ua hele ki«o aku oia, ma ntf Koliala a ma na Koua nei a ,ma Kau e kukulu i aa Ahahui C. E., e hoomanawanui ana i ka loa o ke alaliele, ka la, ka ua ame ka makani, no ko akdri?n o ka manao e hooholomua i na lraaa tt kona Haku aloha no ka poho ame kfc pomaikai o keia /aanauna. A o o\ikou no ka hoike oialo no kela mau n*ea apau a*a e hoik« aku nei. . . Ua |K>niia kaaa kane p. Alawa i ka* hunapule no na Ekalesia huiia 6 Mo* kuaikaua ame Helani ma ka la 27 o Maraki, 1910, a noho aku la laua ma ia kulana kiekie a hauohano iloko o ka ke Akiia han», aoh> nua i loihi, no ka taea ma ka la s fl Ap*rila 1910, ua £aa» lete nail la kana kiut< kalhinapnle slbha iai'a." ua pio ke kukiii' o ka' home e. k% makua Bev. D. Aiawa no ka maaāwa pa« oie, A o ka makaahine aloha', ki makui- | h!n<» hdi i hapal pu i aa Haiia maikal* | »o kona Haku aloha, ua. |i!o iho la* ia l i wahiue kauemake. a e k&hiko ana iaia aa aahu' o ke a ia ihaua**af 5 nō' Mif, abl# io i hsor.alota kona hiiple-j . heleaa o ha anaina h&ipnle, e saa' |-ka Ek&l&aa, Kula a«tc rs aha-| | htit K„ aaae na AHa Mo?<ti|«i;tsi. , | ! Mamiili o koua hoo|M»Ro. ix»uoī |a pololeī. mo ka hiHnai nniiia, im aj>o l |ao B«( hoahaaau s koea Saij>oco e lik»|

i luua Eka!esia no na EKalcsia huiia, * ma ka oluolu o ke komile o na Kkaiesia hniia o Mokuaikaua amo Helani, Rev. K. •£. Timoteo, ua hooliloia iho i luna no na Etcalesia huiia i olPlōia. A o kona hroa oia no o Mrs. | Afarvan Kaāiteh f uā, a o na luna Ekalesla wahine. niuā loa nni lfeih niau Ek'a-! Vōsia. r ka malama o Mnraki, lōll». :.n hoouhaiā' oiii he elele Eka1esia mai na Ekale?ia Huiia o Molhiai&aua ame Helani i ka Ahahui Mōkupuni n\& ka luaklni o rtaili, Hilo, HaWaii, a hoi mai la mb kā hoike mai rae ka hanoli no na hana a ka aha. MW ka la 22 o M'm-aki, 1021, ua ae like la' maita e hoopāaiīi niaua i' Kookahi pū\iwāi, i hookāhi paiia ana

•ma' Ra mkiia'o, a nā ka lilakua ki Rcv. A. S. i hoohni iir iiiaim iloko o k«' beritrf irtaema<? o ka mai'e. A riVāliope o ka man'ia' aiia, na' hnokipaia aku la maua ma kekahi papa aina mniKaī lda i hōoihakiiiikaiiia' e ka makua'hiW nlohīa nuiia Mrs. Lalka Roy ame kā'iīei' iha'u keikr aVotia, na keikikane aifle na' kāikamahine alolia, a he meii 'poina ole h'oi itoko ; o lta ma\ta htoomanao no kēl'ā ohana a' Ua' pilia lokomaikai nui w'alei Ua nbhb'j»u m'aiia me k'n oluohi, ka haiioli' tfrile ke aloha, a e' Hooikaika nui anā ntt ka han» rt Roha Haku aloha iho Ka hōomanhwa'nui,' e la«na, āūa me na liōahnnau me ka oluolu, ka poe na\jaliwali, a pola' aku, a kekahi olelo ana uā hooika' nih'oli nō oi'a lio' kona Hilkn loHa' ā tidōld iāii ih6. Ma ke kāii o ka Aha Mokūpuni riia" Napoopoo iloko o Maralvi, 19'13, ua kōhoia oia i kiāi no nā C'. o Kona AkaiL nei. A o.kona ahahui hope loa i hele ai, o ia ka .ahahui o ko Kau o Gkātoba, i nōho ai ma H&li, Hilo, nia ke ano he' eīēle Ēkālesia māi na I?kaieBia mai o . Mokuaikaūā q.rae Helani, ua hoi mai no. oia me ka hoike mai i nā nu hānoli o ka nliahui* me k'e ohohin amo ka hanoli pn nb hōi. r ka mahiua māi nei o. Xōvemaba, ua hookau mai ls ka okunukunu, ka nae ame ka* pān a ke ahō, maha ae no hoi i kahi wa, ā niii h'o(i mai no hoi na ehā i kahi vra, a nia kā nana ana a kona kauka oh'anā, ua hoike ae oia, aia kona pilikia il&ko o ka opu hoowal? al. A oiaf" kil nawāliwali,.e heknn ana malnna oiva, aole oia' i hoomaha i ka hele ana iloko ō.ka luakini makna o Mokuaikana, a ! he nui kona iini ame kona makomake 6 hui maii me kona ihaū hōa'paaha&ā', a e liāna pu hoi i na ha'na Ekaleaia, Kula Sabati ame C. E. A mamuli o ke kan koikoi loa ana mn\ o na o ke kaiinipiha iaia, ua hski ole kē alo ae, ā hui pu* ijKo no hoi me lono hooiele hauii a lioopuiwa i ka matn*o, no ka mea* un oluoln i ka Mea Mana lōā, ka R»we Jfh» akti i ka uhane aloha o kāna' Keiīi» i aloha John Xōi?āii . ua maoli n6 ia i mea e hookaumaīa lo«ia «L Vona manao ame kona nōoilott, na hala ke keiki albba n\a ka ? ]a babrti. Tanuari 11, IPI4, n& lfohtaloa, Kona, !tawaii, a aole oia i ike i ka helehelena aloha o kaua keiki aloha ~a »moe aku la i ka moeoni o|e o Sidldjriiau - < 1 r Ka nīaWawii i aku ai' t kēiā lono kāuma^a kuhi iho la tia mau waimnkn ike pii ptt ao ok* uls ma na aua hoonanh sBln ncr 9\i i«ia ā oxāhf āe I*V a ifi nitxa.li aku lC.an iaia, ,f pehe* ke keikif" <4 Ē hele aku oe o hoo|k©nopono i. mau mea «|>an, iloha iho i ke keiki 1 arbfea a( kauii, āloßa āku i ka home aioh» ame Hplualoa me qa mākamaka ame na hōaioEa apau'.'' *'A pehpa auanei haalele hookahi \W6 i*t *a« iaf &if * * '*'* E K«fiea \ oe ia leāiW ilaryan Muller| e ilio «ah" *ua aku !a pēi?.. \ A oiai no,.ke ne* mai la na ouli o"| kaamah*, ka ehāehā, a no ka! mē*, i k* i mamua) tfe nēu ua koniō niai 13 me ka' : ala" nehe loa a aku la i iiiiu mea i?okō o ke āheahe nīaiie, & oisi e > oml an* o* -iMiaiī,- mnii hiwi kavf?ana .o n.a Kona o * '4fui!Miai''; ame nk waimāka o ka, «paa. aōla ma-1 na#a itoK,o a k£}&~ a ka aawāliwāli i ai kooa he maikai mau ho„ a. * maa nuW n6 oi* *& ka m£rbaoio *tfte hilināi uni.i'-kona llool«u

1 la II o k» po ohnT[ sn aiE» kar pokil tlofea M.r*. \ .Mxiiier ks aioha Mrs.j K»aif!t Ak«&aj»« ai&e r*, n* tlaip«i«| no aiaua', ar k» p?ie an*. oikAU akn ( ls aw taia: "E mama e, peh«i naai { o*!' "Maikaī au e pap*, <? wuui| mai no hoi oukou la." manaolana!'* *'Ma; maka*u oe, noj mua ka manaolana.' a honi Jtku la iaia. a olelo mai la keia e moe aaakou. a o ko makou mw a ka ia no koi ia. 1 ke kakahiaka Poaoao hora 4, ua > aia a« la au a haipuU» hou iho ltr maua| a honi aku !a ao hoi i kuu mea aloha, j 'K mania e jn»hea oi>f" Maikai noi au." ka ma:iaolauaf" *>2S"o: mtut ka manaoiaua, a oielo aku !a au: •*o kii' ae j*aha au i ke kaikamahine a,| kauo Marian MiL'|efv e io 'aku' oe' a'l&iliai 'ih&i * «%)uiikftina> j hine. '* Xīau no e uoho kokoko aoai n:a koua aoao, na leha rnai la koua 1 uana ana maluna o'u, aine na wainiaka! e kiheahea ana tna kona mau papailina, j «a kahea mai la oia ia'u, "E }>apa ! mai kanalua oo no'u," a ilōko o na ; minuke hoj»e loa, ua moe iho la kona t mau maka, a ua moe iloko o ka malu- j hia. j l*a holo ae la ka lono me he uwila j la e anapu nna i ka lewa. "() Mri«. i Emalia Lokalia Kaulukou," ua hala, | u? nalo i ke ala hoi hou ole mai, a ho<> J koia iho la ka olelo a ke kaula, <4 Ot ke kanaka i hanauia e ka wahino. He hapa»kona inau la, a ua piha i na po.pi!iki%'V , I kuu huli aua aku a nana i lia Ia "pokole o ko maua noho ana, ua ulii" inai la iloko o'u ka hoomanao anja ae i kona mau kulnna pookela iloko o ko-1 na ola ana, oia hoi, hc makuahine hai : ; pule. olaio, he akahai, he haahaa, he| oluolu, he heahea ame ka' hpokipa, lVe | aloha oiaio i kona Akua ame kona mau | hoaloha.* He num lima kokua konā ij kona mau Ekalepia, na Kula Sal>ati j ,ame na Ahahui E. 110 wahine aVo- j ha kaue oiaio a ua loaa iaia keln ano maikai a ke kauaka naauao i olelo. ae i ai. "O ka waLine uoho pono, he papaie alii oia no kana kane." A i ka hala ana, ua hooneleia mai kakou me kekahi makuahino i alohaia a i hiUnai nuiia hoi. i Nolaila, o kona mau hoaloha,' na Jfcoa paahaua iloko o ua hana a koua Haku aloha, aolo loa' oia e maalo li6ii mai | aua ma ia mau anaina, oiai iia Kookoia iho la kela olelo a ke alii', Daviila "Owau ke hele aku i ou la, aole aia e hoi hou mai." Mhloko- o ka hiakini o' >fokuaikaua ; i waihoia ai kona kino atoA honun inai ke ahiahi Poaono ahiki i ka la Sabati ae a ua ku kiai aku au iaia ame na' ohana ponoi ame kona mau hoa piaiahauh, na Hma {ime na h<iahanau o na Ekalesia huiia, ka' a\nvina la o ke Sōbati. lin)\iari 18, &14y i ka hpra 3 p. rii., ua malamaitt' k'ohii' anaiha Haipule, e na Rev. A. Rdv/ E. Timoteo ame R<\v. ,Rhh& Up^un-h. A pau na hana maloko o ka luakihi, ua laweia kona kiiio ma' ka lua uialokō no o ka pa o ka h&kihi, a malhila ua nialamaia ke ahhinnpulfe ho}>e lod,- a hoomōeia akī7 lji nibi ka aoao o; ka niea aloha i hala 1 mua R«v. Dl Ala' wa. Ua pau kana mau hana ma ka liomia, ua Uuu ka ltthi, a* 5 ua hhi aku la kona uhnne me kona RbVu al<yīTa ilokō 0 kona aupuni i hoohiakmikAu i\ no [ koha i>oe haipule. O kahii niau haha! maikai uae apau, āt»!e loh i'a 4 nato-j wale, e ku;nian an£' ia niea me k» liloj 1 kumu alakai no na mea apau, a he! pōiho nui nt> hoi keia no na' Ekalesia ht»iia. ) TTa aie nnl no hoi au' ahi<? ka pokii' aloha : drhie ka ohana apau i ka' lokoihaikai o* ha hoalolia a'm'£ ha 1 makamhka" apah o kuu niea* aloha, kilu wahine hele loa, no ka }albu rtiau k'okua I aloha o na auo apau, na pua, na lei ame na lsf\» iiaK¥le ole i hoaahuia iHo matuha otia, a hahiiri akSt nei au i kuii a'ui, a nh' ke Akua i Mana loa e kidv ihai ia kakou' i ke koen* a'kw o ko katr<4u ihan la, a' main kākon apaii ilōko'o Koha aloha.! £ ktt L\m*!iboponopono maikai e.j oou kekahi hoothaikai nhi. 6tfraii no rrie| ka luuluu, ame ke kaumaha. ■ JOIIX U KAV£UKOU. i KaiTua, Fel>eruari 2, 1914. i ' ■ ' -i.*. - :r -' ' t