Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 10, 6 March 1914 — KUU MAMA ALOHA, UA HALA I KE ALA HOI OLE MAI. [ARTICLE]

KUU MAMA ALOHA, UA HALA I KE ALA HOI OLE MAI.

Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa. Aloha kaua:—Me ke kaumaha ame ka luuluu au e hoike aku nei ia oe i keia mau hua e kau ae la maluna. @ ahonui hoi ia e hookomo iho @ he wahi kaawale kekahi o ka Hiwahiwa a ka Lahui, a nana hoi ia e @ mama aku ma na kaiaulu apau o ke Teritore o Hawaii, i ike mai ai hoi na ohana, na makamaka ame ua hoaloha o maua e noho ana mai ka la hiki mai ma Heahea i ka Paiaala o Puna, a hiki aku i ka Mokupuni kaili la i ke kai o Lehua, a penei kahi moolelo pokole nona: Ma ka wehe ana mai o ka pili o ke ao o ka po o ka la 31 o Ianuari aku nei a ua kii mai la ka Anela o ka make me ka palanehe; a kaili aku la i ka hanu ola makamae o Mrs. Rebecca K. @ ma ko makou home noho ma Waikani, Niulii, N. Kohala a haalele @ la i ke kino lepo na'u ame ka ohana i kanikau aku i ona mahope nei. Me ia manawa no, ua holo aku la ka lono kaumaha ma na kauhale o na ohana, na makamaka ame na hoaloha a ua akoakoa mai la lakou apau no ke kumakena pu ana me a'u me ka ehaeha ame ka mokumokuahua o ka naau me na leo e wawalo ana ma na paia lani e hoohanini ana hoi i na waimaka he nui maluna o ke kino puanuanu o kuu mama aloha. I ka la i oili ae ai maluna o ka ilikai o ia kakahiaka ua holo aku la na telepona ma na wahi apau, e hoike aku ana ia mau lono no kuu mama ua hala. E hoike puia aku ana no hoi ia mau lono i ka peresidena o ka Hui Kaahumanu ame na lala apau o ia hui, a pela no hoi me ka Hui Manawalea o ka Hoomana o na la Hope, oiai o ko makou hoomana ia me kuu mama i hala. I ko lakou hiki ana mai ma keia la ua nui na ohana, na makamaka ame na hoaloha i akoakoa mai me ka haawi ana i ko lakou mau leo o ke kanikau me na waimaka e hoohanini ana maluna o ke kino wailua o kuu mama aloha. Ua loaa oia i kekahi o na ma'i ulia o keia noho honua ana; oiai oia i haalele iho i ko makou home ma kekahi la o kekahi o na mahina i hala, no ka hele ana e ike i kekahi o na ohana i haalele mai i keia ola ana ma Kahua N. Kohala. Ua kau aku oia maluna o ka lio no ka hele ana, a i kona hiki ana ma kahi i hoikeia maluna; a i ka hapalua paha o kona noho ana malaila, a me ia haawina oia i hookau ia mai ai maluna o ke kaa e ka ohana e noho ana malaila. Ma ke ahiahi o ia la, i hoea mai ai ke kaa me ka haawina kaumaha i loaa i kuu mama aloha me ka hapai kanaka ia oia a komo i ka hale, a me ia haawina kaumaha a luuluu oia i noho ai no 7 mahina a oi ahiki i kona haalele ana mai i keia noho honua ana, Aloha no. Ua hoao ke kauka e lapaau iaia me kana laau, aka aole i loaa mai ka maha iaia, a no ka mea, ua hoike mai ka olelo ma ka Buke Nui, "Nana no i haawi mai, a Nana no e lawe aku." Ua hanauia kuu mama aloha mai ka puhaka mai o Mr. Kaukaaho (k) ame Mr. Kalaniumi (w) i ka makahiki 1848 (he 5 paha mau makahiki mamua aku o ka hiki ana mai o ke kau hebera) mai kona hanau ana mai ahiki i ke kuu ana aku la o kona luhi me na inea o keia noho ana, ua piha iaia na makahiki he 65 o ka hanu ana i na

ea o keia ola ana. Ua mare oia i ke kane (oia ko'u makuakane) i ka 20 paha a oi ona mau makahiki; a no ka mea, o ke 37 keia o ko'u mau makahiki i keia manawa. Hookahi wale no au i loaa mai ko laua mau puhaka mai, a he mea nui no hoi au ia laua mai ko'u hanau ana ahiki i ko laua haalele pakahi ana mai i keia ola ana. Ua mare hou oia i ke kane mahope mai o ka make ana o ko'u makuakane aole nae a laua keiki ahiki i ka make ana o ka eha o kana mau kane; aole no nae i liuliu kona noho kane ole ana a hala wale aku la oia i ke ala mau o na mea apau. He wahine oluolu oia, he aloha kane me ka malama, he hoomanawanui ma na hana e pono ai keia noho honua ana, he heahea, he hookipa i ka poe e maalo ae ana ma ko makou ipuka hale, a me ia mau haawina no oia ahiki i kona moe ana aku la i ka eha lima ole a ke aloha, nolaila au i hoomanao ai i keia: E ka makani apaapaa o ka aina haaheo o Kohala, onehanau hoi o maua me kuu mama aloha, ua pau kou hoopa hou ana i kona kino; a no ka mea, ua hala, ua nalo, ua wehe mai la oia i ka pili hooka-o ia loko, a haalele iho la i Puna na hoaloha, pau ka ike ana i na mea hou o keia noho ana. E pili me Kalahikiola na puu kaulana o na Kohala, ua pau ko olua ike hou ana iaia; a no ka mea, ua kii mai la ka Haku Mea hale i kana o ka uhane, a haalele iho la i ke kino lepo e hoi i kahi mau o na mea apau, E ka wai kaulaua o Waikaui e owe hone nei i ka poli o ka pohaku ka wai hui iniki i ka ili me he ipo la, ua pau kou hoopulu hou ana i kona ili, a no ka mea, ua hala aku oia me ka maliu hou ole mai ia'u me kuu kane, ua moopuna ame ka ohana, ua alai mai la ka na paa na pali, pale oe pale au, pale kaua. Kuu mama e,

hoi mai no kaua. Mr. Lunahooponopono, hoomanawanui hou aku kaua no kahi i koe o keia wahi moolelo e pili ana no kuu mama aloha, aole no paha hoi kaua e paupauaho iho a papapae aku kaua i kula. Ma ka hora 2 a oi p. m. o ia la, ua malamaia ke anaina haipule maluna o ke kino o kuu mama e John Sniffen, kekahi o na lunakahiko o ka Hoomana o na La Hope ma ka hoonani ana i ke Akua ma ka Hoku Ao Nani, aoao 32, Mawaena o koonei mau mea luuluu, pau ia puleia e John Sniffen, hoonani houia i ke Akua ma ka aoao 179, Ka Lani Kuu Home e maha mau ai, mahope iho he mau manao hoolana na John Sniffen ame R K. Kealoha, pau ia himeni hookuu ma ka aoao 57 o ka Hoku Ao Nani. E hele ae ka mea luuluu, pule hookuuia e D. K. Kealoha. I ka pau ana o na hana haipule maluna, o ke kino puanuanu o kuu mana aloha, ua hoolewaia aku oia no kona halelua i hoomakaukauia nona, i ka'i huakai ia e ka Hui Manawalea ame ka Hui Kaahumanu. I ka hiki ana o ka huakai hoolewa i ka ilina, ua wehe ia ka himeni ma ka aoao 131 o ka Hoku Ao Nani, E pili i ou la Wau, pau ia, puleia e D. K. Kealoha. Ma keia, ua waihoia aku kona kino lepo no kona home lua, e moe kau a moe hooilo no ka wa mau loa, no ke kali ana i ka pu a ka Anela i ka wa e hiki ai ka Haku i ka honua nei no ka la hookolokolo. Mahope iho o ka pau ana o ua hooponopono ana no ka home lua o kuu mama, ua hoi mai la ka huakai hoolewa no ka home, no ka ai ana i na mea i hoomakaukauia e maua me kuu kane, i ka pau ana o ka ai ana, ua hookuu ia ke anaina no ka hoi ana na ko lakou home pakahi me ke aloha.

Nolaila, ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai nui i ka Hui Manawalea ame ka Hui Kaahumanu, no ko oukou komo pu ana mai me a'u e auamo pu i na luuluu e pili ana no kuu mama aloha, a na ke Akua e hoomama mai ia kakou iloko o Kona inoa, Amene. Me ka welina i ka Lunahooponopono a i na keiki o ka papapa'i ko'u Adieu. Owau no me ka luuluu. MRS. K. KEALOHA. Waikani, Niulii, N. Kohala, Feb. 20. 1914.