Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 21, 22 May 1914 — HE MAU MANAO HOAKAKA NO NA MEA E PILI ANA I KA EIA [ARTICLE]

HE MAU MANAO HOAKAKA NO N A MEA E PILI ANA I KA EIA

O Col. L. M. Maas, fe« kaak» tme laeaeana no na laaa lapaaa o ka m&hele hikina o na pealikoa o Am?rika, na waiho mai oia he hoike waiwai nui e pili ana i ka hookapula ana o i»j waiona i ka oihana koa, a mamaii iho la o ia mea, ua ikeia ka maikai maoli. '~*Mai kekahi f«epa o ka aha >eaate ea hoike ia mai he kumuhana inaluna o ka olelo a o no ke kau ana i kanawai, helu 150, ahaolelo SS, kau «lua. ka hehihelu ana: o Dr.-S, 11. Burgeo? he mea lapaan. 3ī makahiki, no ToleUo ? penei kana olelo: l"a manao au o ka bia, ua oi aku ka hikiwawe o kana pepehi ana i ke kanaka oamui 0 na waiona e ae, ua loaa mai ia u ka' ike no na mea e pili ana i keia, ia'u i nana ai i kekahi mau kanaka Ketemania opiopio elima no ka ae aaa aku ia lakou e komo iloko o kekahi hui panihakahaka ola, a elike me ka ike 1 loaa ia'u, he poe keiki kino ola maikai, a ua haawi aku au i ka ae no ko lakou kupono e lilo i mau lala no ka hui, a ua hookahaha loa ia au i ko'u ike ana mai mahop>e, he mau makahiki pokole wale no, ua make aku keia j>oe kanaka opiopio elima, me kekahi Dia 'i ano ole lo:i, he hiki no nae ke hoolaia. I ko'u wa i hoohaiikelike ae ai i ka'u ike me ko kekahi poe kauka e ae, aia hoi ua like wale no ko makou ike, oia hoi, ua make no ka inu nui loa i ka bia, a mai ia manawa mai, ua hoonui loa ia ae ko 'u ike, he mea ■ pepehi ka bia i ke kanaka. '

"O ka mea paahana mua o ke kino 0 ke kanaka e hoopoino mua i& o ia no na puupaa, a o ua akepaa mai, a mahope mai, e loaa mai no ka pehu a 1 ole ma 'i o ka puupaa, o keia mau mea elua o ke ki»o o ke kaoaka, ua oleloia, aohe e ola. Aole kauka e nele kona olelo mai, iwaena o na nia'i ino

apau e loaa mai ana mai ka inu nui ana i ka bia o ia no ke ku'i aki ame ka ula upehupehu, a o ka poe inu bia apau loa, he paakiki ka loaa ana ia lakou o ke ola, a he hopena ano manaonao ke loaa mai ana. 0 ka numonia, umii, fiva, a pela aku, fTa mea mua e loaa mai ana, a o ka hope o ka. iiopena lokoino o ka make." "Ua olelo ae o Dr. «T. W. Woo«3s: 'O Ua poe apau loa i hoikeia he poo inu bia io lakou, he mea makehewa ka lapaau ana ia lakou, a ua lokahi na kauka ma ia mea. "Ma na wahi o ka bia i manao ia he mea inu ona ole ia, a pela io no paha, koe ko ke kanaka manao maoli iho. A eia ka mea ha'i aku, no keaha i hooliloia ai he mau miliona dala no ka hoopukapuka ana ma k& hoolaha ana ma na wahi like ole. Xo ka mea hoi ua ike lakou e panikuia aku ana ke kuai akea ia ana o na waioua ikaika, a wikiwiki na hale hana bia i ka ioolaha ana i wahi no na kanaka e punihei mai ai, a hookahi ka uwo like ana, he 'waiona hoole waiona ka bia.' "O ka mana nui iloko o ka hana kuai waiona ma Amerika, o ia no na hale hana bia. Iloko o na makahiki he kanakolu-kumamalima i hala ae nei, o ka averika o ka nui o ka mea i inu ia e kela kanaka keia kanaka, ua papakolu iho no ia. Ua hiki mai no keia mahuahua ana, mamuli o ka nui o ka poe koi no na mea inu lahilahi, a no ke kumu hoi, o na hale hana bia ke ona nei lakou ma ua wahi like ole o Ainenka Huipuia i keia la." O keia ae la he hoike hoopono pololei loa ia no na mea e pili ana i ka bia. Pehea la, ua makemake auei ke komiaina haawi laikini C Oahu e hana i moolelo no lakou no ka hoike aua aku, ua lawe lakou i ke koikoi o ke kukulu ana i hale iuu bia no na koa?