Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 23, 5 June 1914 — HE MOOLELO NO Nevila Kelekona A I OLE O Silivia ke Kaikamahine Kamaole Iwaena o na Hoaloha, a o ka Puukani Kaulana Iloko o na Popilikia he Nui. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Nevila Kelekona A I OLE O Silivia ke Kaikamahine Kamaole Iwaena o na Hoaloha, a o ka Puukani Kaulana Iloko o na Popilikia he Nui.

Eu like mai ia na niea apaii. snc ka hoopuni ana ae ia Xeviia, oia» ua kanaka oj>in nei. e uvhcv>ehe ana i ke kaula i h«xipaaia ai ke ope pepa, a ia hem«> ana ae ..o. «» ka lalau koke aku la no ia o ka HMeu Maro i ka pepa malnna h'.*a- a pen<j na manao i kakauia nialoko o kela palapala : "Owau o Kuliana Keka, ke kukala aku nei au imua o ke akea f e 'keia m'au palapala lehuleim ipa'oko o keia ope pepa. o ia nu ka palapala rnarc o'u ame ka'u wahine mare. a peia hoi me ka palapala e hoike ana no ka hanauia ana o «a maua keiki, ame ka palapala i papakemaia ai oia t ka maua kaikamahine hookahi wale iho no f »«a' Bona Keka. O keia mau palapala apau loa» he palapalā oi'aio loa ia. a ke noi aku nei au i ka oluolu o ka mea, a o ka poe paha e kaa aku ai kua kaikamahine malalo o ko lakou malu. e malama ioa i keia inau palapala. Aole a'u mea e ae e v»aiho iho ai na kuu kaikamahine. aka ke wailio nei au iaia, malalo 0 Va mahi o ka Makua ina ka iani. ka Mea i ike i na alahele apau e pon<> ai Va mea pilikia, me Ka manaoio inau. aole no Oia e nanakee mai ana iloko o Kona lokomaikai no kuu kaikamahine aloha/ l ka \va a ka Haku Maro i heluhelu ae ai i kela palapala. ua rno*i mai la ke poo o Silivia iloko o «a umauma o \*evila. me ka noke 1 ka uwe. no ke aloha i kona mau makua, a no ka hilahila no ii«>i kekahi i ka hoikeia ae o kona ano' he wahi kaikamahine kama <>ie. 'Wohe a kakoti nana hou ana aku no na palapala i koe!" i pane mai ai ka Makaikiu Kale. "l*a hiki loa ia'u ke olelo ae. ua oiaio a nololei loa na mea a kakou o ka ike ana iho nei. e loaa aku ai na hooiaio kupono 110 ka puka a iu mai o keia kaikamahine mailoko mai o kona mau makua ponoi. oia o Mr. ame Mrs. Kuliana Kek?.. "K waiho aku r,e e kuu haku. i kena mau palapala apau iloko o ka pahu hao, a'nia ko'u ike. aiihe he mau pohihihi i koe, ua pololoi na mea apau a Kimo liana i kamailio mai nei. Huro! Auwe. e kala niai oe e ka I.ede Maro nn ko'u paa rtila ole.' 'oiai nae e hooma-j ) aukau ae ana ua o Makaikiu Kale e kowiliwili i kona papale. no| ka piha hauoli. aka waiho hou iho la nae ilalo ma kon'a aoao, a o ia, ka wa a ka Haku Maro o ka pane ana'mai: "Aohe au nonoi ana aku e huikalaia mai, ua pono, i hookahi ko kakou hiiro like ana, * alaila koaniani ae la oia i kona hainaka, me I a piha i ka olioli. "Mahalo maoli 110 au ia oe e Kale, i kou piiia eleu a makaala, ma ka noii ana ahiki i ke kuekaaia ana ae o keia mea huna pohihihi, ua kupoiu» maoli no oe e lilo i komisina. LC he!e pu mai oe me a'u nolōko o ko'u keena waiho huke. no ke kamau wahi waina ana, a o oe mi kekahi e Xeviia, ke loaa he nianawa kaawale ia oe. F. koi aku i ke kuleana o ko wahine e \evila. me ka maka'u ole, ina no ia he mea e hoonahoaia ai na keikikane o olua me Sa Jodana. ina keia ninau pili kanawai. a ina no ia he inea e konoia mai ai au ,e hoolilo aku i. ko'i|t mau waiwai apau. i wahi e kaa ai ka lanakila ma kou aoao. M MOKIWA XLVni. Mahope iho-o ka hoohalaia ana o kekahi mau hora loihi ina keia poi ua hoi aku la kela ame keia noloko o kona rumi, no ka hooiuoiu ana. me ka hoomaamaaia mai o ko lakou mau noonoo. pela no hoi ka Makaikiu Kale. i hoi aku ai 110 kona wahi; a puoho mai la lake-u na manao hauoli, me ka hoi o ko lakou mau heleheieua. 1 hakalia no a pau ka paina kakahiaka, o ka hele holoholo aku Ia no ia o Nevila. me ke kuikuilima pu ana me Silivia, no ka lioo-l maikeike ana i kana mau wahi' apau i maa ai i ka paani iloko o kona mau la kamalii. ( ) ko laiia nei hele aku la nae ia« ahiki ma! kekahi wahi mehameha, ua ku honua iho la o Silivia, me ka huli «na' mai a nana ia \evila. alaila. i aku la: "l'a loaa aku anei ka hoomaopopo ana ia oe e Keaka. a e \evila i ka uui o na dala e loaa nei ia'n, ma ka hana himeni? Ua hoomaopopo anei o ka mea e ku aku la imua o ko alo- oia no o Setela, kela puukani himeni kaulana, nana e kaili nei i na maiiao 'hoohihi o ko Laelaua poe? Ua makaukau oia, e hoole aku i na kaukani elinia o ka makahiki, i haawiia mai iaia!" \o ka piha loa o \evila. i ka olioli, no ka pai aku o Silivia iaia iiio. a io ko laua mehameha 110 hoi, aohe he poe kpkoke mai, o kowa lalau okoa mai la no ia ia Silivia, a hapai ae la iluna a kiekie. a 6 ia ka ua o Siliv\a o ka pane ana iho, ma ke ano hookolohe.: "\o ko ike paha e \evila, he hana maamau ka hapai ana i kela kaikamahine kuaaina a paa rula ole. oia o Silivia, ko kumu o ka hoao ana mai la e hana ia'u pela. Mai hookamalii mai oe ia Sigpora Setela. ,e oluolu oe e hookuu iho ia'u ilalo, o ike mai auanei kekalii mea ia kaua, i ko kaua ano maoli," alaila hookuu mahe iho la no hoj o \evila ahiki i ka pa ana iho o ka wawae o Silivia ilalo. ia wa i pane hou inai ai oia i ka i ana mai: "Pehea ka nui o k£ dala ame ka waiwai. he mea ole loa ia. oia+ ua maa uo kaua i ka noho nele ana- i na la i aui hope aku nei. ' "Aole pela ko'u manao, ua hala aku la no ia au. aka eia kaua iwa« ena o ka uluwehi o Laiiana nei, e pono ai e loaa ia kaua he noiiona ulakolako ana.o ka'u wale uo e olelo aku nei ia oe, e haaleie oe i kou hele ana ma ka hana himeni, aia kau wahi maloko o ko kaua home." "Ile keu no hoi, ua noke oe i ka hooikaika i ka hana no ko'u poiii»» i ua la i kaalu>i>e aku nei, pela no hoi au e noho hana aku ai. me ka ln>oikaika ana i wahi e loaa nui mai ai na pomaikai ia kaua." "Aole au e ae aku ana e hana mai ka'u wahine pela t aka ua innkaukau au e hana aku nou, elike me ia au i ike maka ai. Aoie o'u niakemake i kou hoopukapuka mai no kou hana no ka uku ana mai ii u, alaila hoomaku'e iho la na niaka o \evila, me ka hoolalau ana aku i ke kamailio ana niahina o kekahi mau mea okoa loa. Aole no hoi he luKU)iikaonka houia o na mea e pili ana no Siliviv ame \evih. aka aia ka lakou kamailio ana ma na mea e ae. e hoopuni ana i ko lakou ola ana. \ > ka Haku Maro nae, aia mau iloko ona ka makemake e paio aku me Sa lodana* malia o ka mea ia e ikeia ai ke ko o ke kaena a ua kanaka hookanuuu nei» o ke ku aku iinua o ke akea, nolaila i kā hnlu ana, he mau la ia lakou nei ma Garani, ua huli hoi Hke aku !a l 'kon anau no Lailana, oiai. ua hoea liou mai i ka manawa a Silivia e helē aku ai i ka himeni. I hakalia uo a hoea ka Haku Maro no Ladana, o kona heie koko aku la no ia no ka hui pu ana me kona loii>. a waiho aku ln i ka h:h , 'i iloko o ko.ia Uma. no ke koi ana i ko \evila ame ko Silivia nono. ma ke kanawai. i kulike ai me ka makemake o ka palapk-a kiooha a Sa Kelekona, no ke ano e maheleheleia ai kona mau waiwai Ma ka po nma h>a keia a Sitivia e kn ak\i ai e himeni. ua heie Hke aku !a lakou nei no ka hoolohe ana i ua puukani la, o ka Haku Mar»> no hoi me kana wahine ame Anuhea. a pela me Xevila, a e hakilo mau ana ka Lede Maro i ko \evila ana. i ka wa a Silivia e ku 111 ai a e himeni. eia nae ua Hookahaha loaia aku kona mauao i ka hele o na in&ka o Xevity a ktmahihi. aole hoi he hoihoi elike u;e kaua i manao kuhihewa mai ai no \evila/ Ma kela ma:iawa nae a S.ilivia o ke kn ana mai e himeni, waj hoouihaia o \evila me ka haaheo no ke kaikamahine ana i aioha { ai. a i ka luH>maka ana mai e himeni. akahi no a ikeia aku. ke kunah;hi o kona helehelena, a i ka wa i hoopaiakuiiia ae ai iloko o ka f hale keaka me na leo h«ro o kela anaina nui. ua hilinai okoa raai| la ua o \evila. ma ka noho o ka Le<le Maro, a pane mai la: { 4, A01e loa-o'u hoihoi iki i ka noho maloko uei o keia haie. wa Vik«l mv!:a iM%e o keia noe i ka oa'ipa'l me he mea !a o iakon kekalii i kuleana i kuu Sitivia> nolaila e hek ana au iwaho i ka haloholo i t

keīa mana'Aa." <> ko.ia ku ae no ia iluna. a haalele inai la i koiu mau hoa. 0 ko lakou 7K«ho hoi ia maloko o ka hale keaka aniki i ka pau ana o ka himeni ma ke'a po. aa hufi hoi aku Ia lakou no ka home 0 Ka Hak:s Maro. a heie pololei loa aku !a o Xevila no ke keena puhipaka. no ka h.> lalau wale ana no. i ole ai «>ia e kupouli sne na nooaoo ukaheua, ;w> ka uui o na mahalaia t> kaeia wahi»*? ikxvpaia*jK nanea āna r,io nae n? o Xevila. i ke pein i k«>na eiga. na komo mai 1a ka |jē<le Man>. a nohn like iho la laua. rac ka hoohele ana maī o ka Letle Maro i kana k2.maiHo ana: ""He keu tKv hoi oe e \evtla, a kc koha ole o kon hooluiakeeo wale iho no i ko Siliv\*n hhneni īmua o keia anaina keia po. Ua piha maoli no me ua manao iil». e kuu Xevila !* r **Ca ike no au i ka nui o ko'u īili."' me ka pahola ana ae o ka īui ma rta panalma o ua o \evi!a. "Aole e hiki ia'u ke alo ae ma' ke ana o na ma;iao lili iloko o'u no kun S»Hvia. me he mea la ia'n e hoolohē aku ana i K»>na himeni niai maloko o ka halekeaka. a*a tlo ko'n no<>n<«► ihont\ i kela manawa a maua e n«d\o Hke an*. ma Lona Hope. e khe ana au i koua himeni mai imua ou hookahi wale tio. a ia'n i ike aku ai ī ka nui o na mahalo o kela anaina nooa. uia hiki ole loa ia"u ke uumi iho » na manao lili iloko o'n. Aoie k>a o'n hoihoi ila i ko Si)ivia himeui hou aku imua o ka lehulehu. e pimo oia e haalele i Kela hana!" "Heaha ananei ka anea hiki ia\i ke hana aku. oiai o Silivia »u> kona haku, a \ia ike no oia i ka :nea pono ma kona aoao e iiana ak\: ai. ina paha no ka hoopau i kona hele ana rrfa ka hana himeni, a i ole. no ka h<x>inau hou ana aku i ka lloikeike ana i ke kalena kiekie 1 loaa iaia." "l'- hoomanao hoi paha oe, e lilo mai ana oia i wahine mare m u* a mr. ia ano, e papa loa aku ana au iaia, mai kona hele hou ana ma keia hana." "I:ia hoi paha no kona lilo mai i wahine mare nau, alaiia o oe ka liak:» maluna <>ua. a ma ko'u nianao nae ea. he mea pono e mare kok«'ia o oi paumiia mai auanei kou lili, ina e hoomau hou al*n ana o Silivia i ka himeni ana. pehea la ia i kou manao e \evmr "Alaila ke inanao nei no anei oe. e ae mai aua oia e mare koiee me aur O ka pilikia wale no, a o ke kumu.no hoi ia o kou noi i<oke ole aku e lilo mai oia i waiiine mare na'u, o ia 110 ko u neie,' a mamua nae o ka hoomaka hou ana aku o \evila. e kamailio. ua weheia mai la ka puka, a komo ana no ua o Silivia me ka lohe : ana mai i ua olelo hope i hoopukaia ae e \evila. Ku iho la o Silivia ma ka puka.'me ka nana ana mai ia Xevila, aia hoi l a hoohie inaluna o ua puukani himeni la, a i ka nana aku 1 ua kaikamahiue nei, aohe mea a ka naau e hoohalahala ae ai, ka niea hoi nana i Ihm.ī paumi ae i ka makemake ame ke aioiia iloko o \evila nona. a o ia ka ua o Silivia o ka ninau a;ia mai: "Owai ka iiiea i olelo ae nei, i kona nele, a aole ana peni?" "Owau ka i kamailio aku nei pela imua o ka Lede Maro nei; r ke hoj3oho-)p lea nei au no ka loaa mai o ke'kahi pomaikai ia'u. elike paha me kau e manao mai nei e kuu Silivia. ma o na mea a kakou 0 ka hoomaopopo ana ina- ka palapala kauoha hooilina a kuu makuakane. Xo keia inanawa, ua nele io maoli no au ma na ano apav.,j a ua like hoi me kekahi kanaka hokai. o ka oili ana mai, a koi aku 1 na waiwai e paaia nei, e ke keikf a ke kanaka, nana i hoomana-: wanui i ka imi ana i kona mau waiwai." I Haalele aku la o Silivia i kona wahi e ku ana, a hele mai Ia imuai no ka luii pu ana me Xevila> alaila paa mai la kona mau lima a elua! maluna o ka poohiwi o \evila. kau pono mai la lioi kana nana anai ma na maka o ua hoa make nei ona o ka hoomanawanui ana, ilokoi o na makahiki loihi i aui hope aku, e hoike okoa mai ana kela maui maka. .i ke kuknniia ana o ke aloha oiaio iloko o ka puuwai o uaj kaikamahine nei, alaila pane mai la me ka leo o ka mea i piha i ke> aloha: j "la'u e hoihoi hou aku ai ia oe e kuu Keaka ihope ma kela po; poina ole. ke hoomanao nei anei oe, ua hoolilo aku oe i kou waiwai! apau loa, i wahi no'u e kaa aku ai malalo o kou malu?" O ua haiuv nei au. aole ia he wahi hana uuku, aka ua oi pakela aku ia hana. mamua o ka waiwai ame ke gula, e hiki ole ai ke hoohalikelikeia ae me na waiwai he nui o keia ao. j "Me kuu nana ole ae, ina paha he waiwai a he ilihune oe e Keaka.! ke haawi aku nei au ia'u iho nau, a nau wale no, oiai no nae, aole no o"u wahi kuleana iau iho, ua lilo kahi'ko loa au i ke kuaiia e oe, kuu kino ame kuu uhane. a o oe e Keaka ke kuleana maluna o\.. iloko o ka ilihune. ka nele ame na popilikia he nui, ilaila pu kaua, a ina e konoia mai ana au e hana aku elike me ka'u i liana aku ai 11011 ma Lona Hope, ua makaukau no keia mau lima e liana aku. aole a'u īnea e hilahila ai." Me kela mau olelo. ua moe okoa mai la o Silivia imua o \evila. alaila haalele mai la no hoi ka Lede Maro, i na opio, he manawa ia no ua mau ioo |a e lulumi ana iloko o na kipoua o ko laua aloha oiaio kekahi i kekahi. • 1 a hoohalaia he hora hookahi e \evila ma, maloko o kela rumi, a o ka mea ano nui loa ma ka laua kukakuka ana, o ia no ko laua lokahi like ana, e hoohui kokeia laua ma ka berita o ka mare. : mau loa 'aku ai ko laua pili ana. a i ua mau opio la o ka hoi ana mai noloko o ke keena hookipa, kahi a ko laua mau hoa. e nanea ana, ua hoike ae la o Silivia i ka nuhou hauoli o iaOioi ko laua mare koke aku iloko o elua pule, mai kela la mai. He mea maikai no kela i ka mnnao o ka Ilaku Maro ame kana wnhine. nolaila mai kela manawa mai, ua hoomakaukau kokeia iho la ka lole mare, a i ka hoea ana mai no lioi i ka la i hooholoia ai. ua ku aku la o \evila ame Silivia imua o ko laua mau hoaioha, a haawi aku la i ka laua hoohiki paa, o ka make wale no ka mea e kaawale ai kekahi mai kekahi aku. I ?a malamaia ko laua nei mare ma ke ano malu, maloko o ka luakini e kokoke ana i ko lakou nei wahi, me ka hoea ana ae o ua Haku Lonma, i kuaoao no \evila, a pela no hoi o Anuhea i kuaoa<» no Silivia. la haalele ana aku a laua nei i ka halepule. no ka laua huakai mahina meli. a oiai hoi e holo ana maluna o ko laua kaa no ka haie hoolulu kaaahi, ua pane aku la o Silivia i kana kane, ma ka uiuau ana mai: "Aole anei i komohia aku ka manao kaumaha iloko ou. no ko'u !ilo ole ana o Mi{;s Mele Baraunu?" "O Mele L»araunu? M wahi a \evila me ka puiwa» a noke ae la o Si!ivia i ka pa'ina'i i kona lima, : kau a mea o ka piha olioli. i ka h<x>haehae aku ia Xevila. "Lie keu aku oe e Keaka a ke kanaka lokoino, ua hoopoina maoli no oe i Uela kaikamahine," alaila kaa aku la hoi ka akaaka ana ma ko Xevila aoao, alaila hoike okoa aku la o Silivia« i W lilo ana o kela kaikamahine i mea hoopilikia mai i kona noonoo ho kekahi manawa loihi. "Heaha auanei ka mea e hoopilikia waleia mai ai no o kou noonoe e kela kaikamahine?" i hookolohe wale mai ai no o Xevila. "Mai manao mai paha oe he hoopunipuni keia a'u e kamailio aku nei. o ka oiaio maoli no keia. aohe nae ou wahi mea a ike mai i leou ano e maoli i kela manawa a kaua e noho ana ma Lona Hope. He uuku loa aner kou wahi aloha no'u e Keaka i kela manawa. i ike ole mai ai oe ir ka mea huna iloko o kuu puuwai ia manawr? Ua lilo anei i mea minamina ia oe e Keaka* kou hoolilo ana aku i kela puiipuu daimana. i wahi e lilo aku ai au ia oe. a i ole. ua makeoono paha, kou hoolilo ana i kela daimana no'u nei ?" ! Aole a Xevila pane no kela ninau a Silivia iaia. eia nae ua Jawaj ka ike ana aku o ua kaikamahine nei ma na maka o Xevila, i kekahii nane maopopo loa, elike no me na hnaolelo i hoopuka okoaia mai na lehelehe mai. e haawi mai ana i na apono ana. Ma kela manawa a Silivia ma i huli hoi aku ai no Ladana. *ir. haalele iho no lakou ia Meka mahope. mamuii no o kana noi paakikie waiho malie aku iaia malaila a hala he mau la. a no ke ano oluohi ana mai no hoi kekahi o kona ma*i. pela o Silivia i ae aku ai. me Va h>aa ana he aelike mawaena o laua, e huli hoi aku o Meka no k-j !ara hale hoolimaHnia ma Ladaina> ke loaa iaia ka oluolu maikai. Ma kahi nae o ko Meka huli hoi aku. elike me ia a laua I aelik» ai. ua hoea aku la he leka ia Silivia mai ia Meka mau a maloko o ua leka la. e hoakaka piha aku ana oia, \ kona wahi e hete aku ai- arr»e kana mea e hana aku at. me ka napa ana aku o «a o Meka, aoie e kamailio ikiia na mea apau e pil; ana iaia, a ma ia ano iho la, aole

o sihvia ī #iaTr.ailū> w«i!c aku i iia atana*> okko •? kela kka i *»eka u i a».iie no no; i kaiia kaite. , j "h h<«>p,-,,; na T, va rKr e j- uu siHvia aloha. ika n».xmoo nu'| he mea la. a: le kaua i kamaaina inua kekahi ?r.e Kekahi." i kak.in • ma? ai o Meka ī k«»na manao maloko o kela leka i;i Siliv\a "O keia v *ale no ke a'ahele e loaa ai ka maha i ktttt uhane, no ka mea. o k.i; n«>aia iioa nuu i tsea *.* Kn-wa i riala« ua iike ia, tnc ka we< t hoiiia ana ae <> kekalu ch3t leaniko a hainama. Mai luvao oe e īwi'mai e ike ia'n. me mea tet «a aneane nu e hiki n?e ia nke ike ak:t ia oe. ar4e :k> kun akiha ok. a makemake ole paha e ike akti t rnatt maKa. aka ke manao n<i au. he oi loa aku kou j>ono. o ka n«'ii" ; ksa\vale !oa ana mai ka poe apau a'u i kamaaina nuia ai« a i tkt hot I i :r> ea apau e piH ana i ko*u moolelo.** ' l a lawe mai o SiH\-ia ina a'o ana a Meka. a ma!a»ta, cta nae ao.: ; nO oia i hv>oj.w>ir»a i na maikai he nui a N!eka i hana aktt ai nona, .»■ , iK>ko o kela manawa o kona''haiioH. atta e ho«)hata ana me kana ka u\ | aia uo he wahi hoomanao atta no Meka o kona puuwai. • Xo ka mahv.tn* ltookahi, ka hele makaikai aua v» Xev\la tne kana ; wāhine. e pi!i mau ana kekahi me kekahi. a iloko o kela mau la mna |o ko laua htKhaJa ana iloko o ko laua hanoli, me he mea !a, i x < l 4a'ua nana iho, o lana wale no na mea ina ka lumua nei. i kaokv» - » I loa maī ka nui mai ona kanaka; a i ka hala ana n»> hoi o kela ma- | na.-.-a. 'ua huli hv>i hem akti 1' 'aua iu> La«lana. kahi a ko laua inav. ! hoah.ha e kakali mai ana> o ko laua hoea aku. I la ike ana mai no o Annhea ia SiHvia. na lele okoa mai la oia ilu*'a 1 a honi mai !ā i kona "hoaloha. me ka pane koke ana mai: i "\ani maoli ka hoi ko'u hauoli. no ko olna huli hoi koke ana mai I nei, eia ka no olua keia inau hana hoohnuoli a Ka l.etle Maro e ln>>- ; makaukau nei. F.ia o mama ke hinilala nei iu> kekahi aha hiilahuia i nui, a o kekahi no hoi, he kikina keia o ua hana ano hou maloki» o ka j halekeaka- a na pomaikai loa olwa. i ka h,.n ana mai la. i h<H>kahi k«> [ kakou ktuuo pu ana iloko o keia mau luhiehu he nui." Ia !aktm nei hoi e nanea ana maloko o ke keena hookipa. ua i mai : la ka Haku Maro: "l"a makaukan ko'u loio, no ka hookomo a u aku i ka hoo:>ii e ku-e ana ia Sa Jo<lana. a maiia tta ltof>poina l«»a I elua. 110 ke!a hihia e koi ana i ko olua poiu» ma ke kanawai. ai» ! e | anei pela e \evila?" "lh* mea oiaio hoi kau. ua poina maoli mana no kela hih»a« pelua hei e neie ele ai ka poina, i ko maua noonoo nui m» i ko n:aui i ha;:oIi." " af»*u nei nae, aole loa au i poina iki. aua hoohala nui au i kokah.i I o ku'u manawa kaawale ma ka noomakaukau ana i na mea apau e ')ili ana i keia hihia. I lioike aku no nae au ia oe e Xevi!a. aole l:out he walii hana maalahi. aka e hooukaia ana kekahi paio hahana !« «• I oiai aele o Sa Jodana he kanaka hiki ke paani waleia ine ka maaiaii. * l*a heluhelu nae paha oe i kana haiolelo maloko o ka hale kauk;«n:uvai i l:a po nei ea?" "Aole au i hēluhelu la; aka ua heluhelu no nae an i kaua haioleh manma a<cu nei, ua lawa ae la no ko'u ike ana." "Ina hoi paha-no kou heluhelu nei i kela haielelo, he keu aku a ke ku i ka naauao; aolie a'u kanaka e akii e ho< halike ai elike me Sa Jodana. He keu aku nae aka mea minamina. ka lilo ana oua ka naka naauao o kela ano i kanaka'hana karaima." Mn kela wahi, i huli aku ai ka \evila nana ana i kahi e. mamuli 0 koua hilahila no kona kaikuaana. a o ia ka ka llaku Maro i luwnuiu ho.i mai ai i kana kamailio ana: "Xo keia hihia nae a kakou e hapai aku ana no ke ku-e ana ia S\ Jo(!ana. aole e liiki ia'u ke hooia ?ku imua ou, e kaa ana ka lana<i!a ma ko kakou aoao. 110 ka mea he kanaka o Sa Jo<lana, i lawa ma na ano aeau, a ua hiki iaia ke imi mai i kekahi alahele. e hoololohiia ai keia hiliia. e hala ai he mau mahina. a he mau makahiki no ;iaha. mamua o ka hoea ana aku i ka hopena. oiai eia me kela kanaka 'ia mea apau, o ka pono hooikaika wale aku no paha ka kakou haua, a i maliuia mai e ka aha, o ia iho ia. a i maliu oleia mai r.o, o ko i.a aha kuleana ia. "Aia ka waiwai iloko o ka poho o ka lima o Sa Jodana» ua lau a oia 1 ke/!aia. e i>aio ai ma na ano apau, aia hoi kona iiK>a kaulana .nahope mai o kona kua, no ke kokua ana mai iaia; °\vai anei ka mea manaoio mai, he k»naka epa koiohe o Sa Jodana? Aia ka mahalo a na mea apau maluna o keia kanaka. a ma ko'u lohe mai, iaia o ka haiolelo ana maloko o ka hale kaukanawai i ka po nei- aole loe'' he w ahi ano e o kona helehelena, mea kau Ia i ko kakou ike pono ana i kona kolohe. a wiwo iho. aole loa. e hoikeike mau aku ana oia saia iho imua o ka lehulelni, nia ke ano. oia kekahi o na kanaka peno a oiaio loa» e ola nei ina ka ili o ka honua. "O ka manaolana hui wale no ma ko kakou aoao. o ia ka haau t ana mai o ka Makaikiu Kale. i kana hoohiki. no kon kokua ia kakou ahiki i ka haulehia ana o Sa Jodana. a no Kale ka'u man hoomaikni ! ana he nui; a ua paa kuu manao, e loaa he hookiekieia ia Kale mai ke kulana ana e paa nei i keia manawa, a e loaa aku hoi kekahi uku maikai loa iaia." "Hauoli' maoli ka hoi au< ina e hookiekieia ae ana o Makaikiu Kale." i haawi aku ai o Xevila i kana apono 110 kela manao o ka | llaku Maro. "Ae. ua k'aniailio pu 110 au me Kale a hoike aku i ko'u manao e nili ana no keia mea a'u i kamailio aku la ia oe, a ua lilo ia i mea hauoli loa iaia. Kia oia ke hana pu mai nei me ko'u loio, ma ka hoomakauknu ana i na mea e pono ai ko kakou aoao ma keia hihia; a ina no ka loaa he maua\va kaawale ia oe ma ka ia apopo, mai poma oe i ka liele ana aku e hui pu me ia." Ma kahi nae o ke kakali ahiki i kekahi la mai» alaila ike ia Makaikiu Kale, ua hoea mai ua makaiKiu la ma kela ahiahi no. oja» na mea apau eai ana malnna oke pakaukau i k<> lakou aina ahialii O ka Haku Lorima kekahi ma ka home o ka Haku Maro i kela manawa. a ia lakou nei e nanea ana i ka ai. hoike mai la kekahi •» na kauwa, no ka hoea ana mai o ka Makaikiu Kale, ua hele hoi k< na lielehelena a haikea. me he mea la. e hoike okoa mai ana, aia he r:isiona ano nui loa. kana o ka lioea ana mai. 1 ka wa a ka Haku Maro i ike aku ai i ke kunahihi o ka helehelona 'o ka makaikiu. ua puiwa honua wale ae la no oia, inalia paha, aole he manaolana no.ka pono o ko lakou aoao. ma ka hoopii e ku-e a»ia :a j Sa J«Klana. o kona eu mai la no ia mai kona noho mai» a ninau uni I la: 4 'līe l.eia hana nui au e Makaikiu Kale o ka lu>ea ana ' mai h, ?" | Mamua nae oka pane ana !nai o Kale. ua hopu e aku la o Xev;la I i kona lima. me ka i ana aku: "Pehea oe e kuu hoaloha? Heaha [ ka nuhou au o ka halihali ana mai nei. e hoike ia makou?" ! I. a hele o Makaikiu Kale a pihoihoi maol», nie ka hiki pi.»n >• le iaia ke hoike aku i ka pane kuoono no na ninau*e waihoia mai ana imua oua, alaila hooikaika wale ae la no oia# ahiki i ka p»ka ana aktt o ra olelo mai kona waha aku. i ka i ana ae: | "Heaha mai auanei ka oukou. i he|e mai la au e hoike, no ke!cahi | ulia!" ! "Alaila, heaha keia ulia poino?" wahi aka Haku Maro me ka pioo | ana ae o kona noonoo. | "Heaha mai auanei kau. e hoomaka aku aua oia e hele tu> ka a: ; ana i kona aina ahiahi. a iaia ma ka uwapo. i hooku'iia mai ai oia e kekahi kaa e holo nukalaki ana, o kona hina aku la no ia ilalo, n pii : aktt la kekahi o na huila maluna o kona poo." "Aohe maopouo iki o ka mea i hala\vai me kela ulia. owai ka *va nona ke poo i piiia e ka huila o ke kaa?" i ninau hou fnai ai ka iiaku Maro. "O ia ka hoi. ua poina au ika hoike ana aku nei ika inoa! OSa Jot!ana ka-mea i halawai me ka ulia poino.** "He keu aku maoli ka hoi keia a k* nuhou kaumaha e Kale." wahi a Xevila, me ka hoike ana mai o kona helehelena i kekahi nanaiiui maikai-ole." "Eia oia ihea i keia manawa kahi i waiho ai? He mea pono e hele koke aku au na ana iaia!" *'Aia oia maioko o ka Halema i Kamaki i keia manau-a/* wahi a ka Makaikiu Kale. 4 *L T a ike pono !oa au tke ano oka halawai ana o Sa lo<!ana me kela poino. no ka mea e he!e aku ana au ma ke aianui, no ka ike hope ana iaia, a e hoike aku, aole !oa e kaa ka lanakila ma kona aoao. ke manao oia e h<.x>kini' aku i ka hihia e lioolohe niaohia t!oko o ka aha hookoloko." "'K hele io oe e Xevila i keia manawa»" i pane mai ai o Silivia. "Ua paa kuu mauao pela. e lalau aku oe i kuu papale. aole he rr.ea tv~hk> ka hoololoiahili wale ana."

Lalau mai la o Makaikiu Kale ma ka lima o \'evila. alaila pane ac la : 'iie uiea makohewa wale 110 k<*u pupuahuhi ana 110 ka hehi aku e ike iaia, oiai aole he ola i koe iloko oua, aka ua make loa oia. ina ka manaua a'u o ka hele ana mai nei, e hoike i keia nuhou kai«malia ia oukou." . .... . , "O kena anei ka mea oiaia loa?" i ninau mai ai o Silma, vne he mea la aole oia 1 lohe pono mai i na olelo manuia iho. 44 Ua haalele mai ka hanu ola i konā kino, a he mea kaumalia n«» hoi keia e kuu leele maikai. a mai keia manawa aku. e o aku aiwinei kela inoa hoohanohano Sa.Xcvila maluna ou. e kiiu hoaloha," me Ka pa'ipa'i aua aku o Kale ma na poohiwi o Ncvila. lie maikai no kona ano ahiki i kona haalele ana mai i keia ola ana, me kona hoomaopopo i ka poe apau e hoopuni ana iaia. a he hookahi wale no ana huaolelo o ka puana ana ae« o kona make !oa no ia. He kaa mai nei ko'u, a ina no kou makemake e holo 110 ka halema'i me a'u, ua makaukau au e lawe aku ia oe ilaila. 1 Iloko o'ka manawa pokole loa. ua kau aku la o N'evila me ka makaikiu noluna o ke kaa, aia laua ke holo pololei la no kekahi iniema'i. a Lae'ana i haaheo ai. a lawe loaia aku la laua nei noloko o kc keena i waihoia ai ke kino o Sa Jodana. Aia no ke kauka ke noho la ma ka'aoao o ka moe o ke kakaokk» kaulana loa i ikeia ma La<lana» a ia komo ana akii o Nevila ma, t:a i koke mai la ua kauka nei: "lle keu aku aka mea minamina, o "ka halawai ana o keia kanaKa kaulana me ka make hikiwawe toa. a e kanikau ana o Ladana t i Vio okoa nona, no ka mea ua aneane e liiki ole i kekahi mea ke hoopiha aku i ko.ia makalua. "Ina aole i o-u kokeia ae kona ola, ina. ua pii ap oia ahiki i ka panepoo o ka hanohano, a he kuhina nui kona kulana iloko o kekahi manawa pokole mai keia wa aku; eia ka auanel e mai a.na he haawina hookaumaha maluna o ua makaainaua." Aole loa i kulike ko Nevila manao me ko ke e hsaw» n;ai la i na mahalo ana no Sa Jodana» a i wahi nae e loaa ai he pane nia kona aoao aku. ua hoolalau wale ae la no oia, n\a )ca i ana ae: **Ma na mea i kamailioia mai nei ia'u. ua hoike ae ka oia i kekahi īnea mamua o kona make aiia. ua maopopo anei ia oe. kana mea o ke kamailio ana mai?" "Aole oia i kamailio mai īmua o'u. aka imua o ka wahine ipalama nia'i." alaila kahea aku la ke kauka i ka wahine malama ma'i e fie!c mai komo ana 110 kekahi wahine. i kahikoia me ka lo!e o ka »h>c ma kela hana, me ka pupuu ana o kona mau liina inamua .) ka umauma. ke kulou la hoi k : e poo ilalo. e kakali ana o kona nina»:ia aku no.kana mea e hana mai ai. 'l'a makemake o Sa Nevila. ke kaikaina o Jodana e lohe, i na olelo i hoopukaia mai ia oe e ka mea i make; e oluolu anei oe e hoike ae imua o keia keonimana?'* Nana ae la na maka o ka wahine malama ma'i iluna ia Xevila» a h«>opuka ae !a i keia mau huaolelo: "O keia \vale no kana o I:a paneanamai: *E Lahela, e huikala mai ia*u/ ** Fuiwa hikilele ae la o Nevila, *• ka ine ana aku \ ka helehelena o ka mea e ku mai ana imua ona, eia ka aole kela he waHine okoa al u, a]<a o Meka no. ka hoaloha pilipaa o Silivia, a o ia ka ua o Ncvila o ka hooho ana ae: "Auwe! he keu aku ka hoi ko'u h'>3hewahewa ia oe e Meka! Nana hou mai la o Meka me n?i maka kaumaha maluna o Ncvih' alaila hililuli ae la kona poo, me he mea !a, e hoike mai ana i k'jna piha me ka tiilahi!a. 110 keia hui hou ana me Nevila, o kona l«t;li aku la no ia hele. a haalele mai ia i ka rumi a Ncvila ma e ku ana. MaWaena ou e ka mei heluhelu ame ka meakakau, maloko o halemal i hoi mai ai o Meka- a o Lahela hoi no ka noho liana aiu, a ihma ponoi o kona mau lima, i pauaho mai ai o Sa Jodana, kcta kanaka kakaolelo kan!ana. nana i hoopoino aka t ke ola ana o keia wahine. a i hookau aku hoi i ka hilaliila maluna pna t elike me ka kana i ike ai ma keia moolelo. Ma keia wahi iho !a, aole he mau hoopii kanawaī no kela waiwai i paa hewaia e Sa Jodana. aka ua holo j>ololei mai ia malui i o Nevi!a ame kana wahine. a iloko o na la apau o ko lat»a ol» ana. < s lana kekahi man mea waiwai loa maloko o Ladana, jmuli hoi ka ike aua \ ka nele ame ka hune. a ua hoolu'e mai ko laua kihapai kiao. he mau keikikane a he mau kaikamahine e haaheo ai kp lakou mau makua. No Anuhea hoi, ua hoohuiia oia iloko o ka berita o ka niare me ka Haku Lonma. a o laua pu kekahi i noho iioko o ki hanohano anie ka hauoli. me ka hoopoiuaia ana o na uiea a|>au o ka manawa i hala, a i!oko o ke ob ana o keia r>oe eha. e pipili mau ana ko tako:t mau manao kekahi me kekahi ahiki i ko lakou mau la hope iv>a keia ao. KA HOPENA.