Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 32, 7 August 1914 — KIKE KA A-LA UWE KA MAMANE. [ARTICLE]

KIKE KA A-LA UWE KA MAMANE.

Ho halawai ohohia nuiia ka kn moho Elole Ropuhalika Chas. A. Ri('o (Kalo A. ma ka pa halokula o Kamo iliili nia ka po Poakahi iho nol. A un lia'iololo aku ka Moho Klolo Thas. A. Rico mo ka ikaika maluna- o na kuniuhana oiaio loa, ku i ka naauao kuliu ne ka pono a poinaikai o koia Toritoro amo ka lahui. C>ia no, wahi ana, aia ka Mokuauia o Louisiana ma o kona mau ?onatoa a mo lunaniakaainana !a ko palo mai la mo ka ikaika maluna o T<a ninau hoonoa flutc īnaluna o ke kopaa, a o Hawaii noi aohe wahaololo ma ka ahaololo o noho inai la, oia no ka Elolo Kuhio i Hawaii noi no ka moa ua a 'o mai >na kauka lapaau iaia ina l manao oo no ko ola o kou kino e haalolo oo i ka hana niaanoi, oiai, aolo i kupono kou ola no ke oa aine Ka noho ana o Wakinokona noi. 0 ko kanaka kino nawaliwali ma kr kahua o ka hana, no ka pono o ka aina ame ka lahui o Ilawall nei he kanaka kupono 010 ia o koho houia? No Sa. E koho lokahi ia Kale A. Laiki, ho kanaka makaukau i ka hana nhaololo, 1 a he kino nawaliwali walo 010 i ko oa 0 Wakinokona. Sua kola! Ua kani howa ao ka moa a ka aoao .0 Kuhio nia ka hnlawal a ka nioho Elele Kale Laiki ma Kainoiliili. Ki:i nae ua ki pokaia ka moa o Mokiinana a ku pono ma ka maka 1010, uwoki oo o lohaloha ana ma ka ]>uka o ka hoka. a nakoke ka papa niho I kau a moa he khu kaona, a pola aku, a ua uwa ia ka inōa eka lohulehu. Huro koho hookahi ia Kale A. Laiki., Ku au la akahi, koho ]>ololei ia Kale A. Laiki i Elolo Lahui i Wakinokona. Ku au la alua, koho lokahi ia Kalo Laiki i Lahui i Wakinokoni». Ku au la akolu, kohG au, kolio oukou, koho kakou apau loa ko kola po'a ko keia pe'a ia Kale Laiki i Eiolo Lahui i Wakinekona o keia ka hooho 100 nui a ka poe koho haloka o Kamoiliili amo na wahine puuwai uwila pu. Pi sua hoi kau. 1 hea o Kuh'io i ka wa o ka Eleh' Wilikoki i imi a na'i ai i pono Koho Baloka e haaheo nei na Hawaii, aolw ku mai o Kuhio a olelo, aloha au i na kanaka ia wa a i keia wa aloha 010 ka i kanaka. Kc hoao inau nei,na wahi kauna ]>oo kakoo ia Kuhio e hana hooliaunaolo i na wa halawai a ka aoao kakoo ia Kalo Laiki, he keu keia a ka poe malama ole i ko lakou ano kanaka. Maikai nae ia, oia ka mea hoonawaliwali loa ia Kuhio. Ihea o Kuhio i nana ole ai i na Hawaii i ka wa o ke kaua Aloha Aina, Aloha līae Ilawaii, Aloha Lahui Howaii i alakaiia e Wilikoki i na la i hala aku. Ke panepane mai nei ka hanehane 1 o ka uhane o Wilikoki, ua moo malie i ke kai o ka haku. Umia umia k(i hanu i nalo, oia iho la ka Kuhio hana i ka Lahui llawail o ulupa ia !;na. l T a nana io ka auanel o Kuhio 1 na Ilawaii. Kumakaia Hawaii mua loa o Kuhio i alakai ai i na Ilome Rula i ka 1912 ma ka halawai ma Poka Holo, nlAnui Nuuanu. Kaapuni aku i na mokupuni me ka aahu Home Rula, hoi mai kumakaia hou i na Hawaii a kukulu ao ho aoao Kuokoa kona a kumaknia hou i na, Hawaii ina ko komo aua i ka aahu Repubalika. 11010 ku-e ia K. W. Wilikoki ka moho a na Hawaii i hooikaika ai e puka i ka 1912. Nawai i hookae inua i ka Hawaii ili ula? Na Kuhio ma o kona ao ann e ku-e i kona ano Ilawaii. iho a holo moho Repubalika ku-e ia Wilikoki po lolei wale ka Home Rula. Ho! komo pbno ae la e Kuhio i ka ai aka lua ike alapii aka opae. Kau ae la i ka lele mamuli o ka ike kalaiaina, a'o hewa, waha pololo a ko kahu Akua ai kahu. Ihea oe e Kuhio i hana ole ai i ko kanawai Aina Hookuonoono a Wilikoki i hookomo ai i ka ahaolelo nui o Amerika ika 1901. A puka oe i Elelo niai ka 1002 a hiki i keia la, a ma ua kanawai la e haawi ana i na Hawaii ih ulaula i pa o 40 eka aina kula aine waif Ke pane mai nei o Wilikoki. i ka pee]>ec akua ae o Kuhio i holo ai iuka, holo i kai, holo i kou wahi e pee ai a nalo loa. Pololei ka liome Rula. E koho pololoi e ka Lahui Hawaii ili ulaula ia Kale Laiki i Elele Lahui oia ka pono amo kou pomaikai, oiaio kela. « Ihea o Kuhio i ka wa i noonooia mai nei ke kanawai e hoihoi mal 1 na ma'i li-pcra o Amcrika i Hawaii ncif Eia no o Kuhio i Hawaii noi. A mal holo koia kanawai ina aole o Frpar i hoour.aunaia e hele aku oia imua 0 na komite i waihoia ai ua bila kanawai la, a ku-e aku i ka hooholoia ana o ua bila kanawai la, a ma ia ano i moe aku ai uti bila kanawai la ma kona wahi moo, ahiki i keia la. A ina i hooholola kola iUla kanawai Ma'i Lepera, aTa\la ehia moa aloha o na moa nloha a kakou o noho mai la i Molokai ka 1 noho aku malalo o na kanawai ame na rula kaumaha o ko aupuni Amerika, a nolaila, aole o Kuhio ho kanaka knpono e koho houia e ka Lahui Hawaii. Aka, o koho kakou a pau ia Kale Laiki i Elelo Lahui i Wakinekona. .T. A. AKINA.