Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 36, 4 September 1914 — HE MOOLELO NO CORA OMALE A I OLE Ka Punahele Iloko o ka Puali Koa o Kona Makuakane-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopihoihoi Noonoo. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO CORA OMALE A I OLE Ka Punahele Iloko o ka Puali Koa o Kona Makuakane-He Moolelo i Piha me na Hana Hoopihoihoi Noonoo.

N'ana iho la oia i ki-»na v.ahi e nv-e ana. aia oia iluna o kekahi hikiee i InHiia me ka Ui «» na h i' h'Mona. aia nu hoi oia maioko d kekahi hale lole, a ma ka i r.ana aku ai oia iwaho i ka imoimo mai o na maka o na hoku «> ka aia hoi he eiua mau wahine Ilikini. e noho ana ma ka aoa«» <• kekahi kapuahi i ho-aia mamua o ka puka o ka hale loie. He hookahi o keia mau \\ahiite. ua «o oia. a he opiopio iho kona kokoolua. a ma ka ia nei hof.maopopo aku f e kamailio ana laua no iā iiei, oiāi e aiawa mau mai ana ka laua nana ana iloko o ka hale lole. laia i hana aku ai i keia himia i malihini ioa i kona mau maka? akahi n»> a loaa mai ka ike iaia. n«.> kona lawe iā ana mai no keiā walii nvi ke a:to limanui. ia \\a «>ia i lele koke mai ai ilalo mailuna mai o kona ivaiii e moe ana, aiaila hoomaka ae !a oia - uwe li!i nte ka ieei nui. aoie ka keia he moeuhane,. aka he mea oiaio ioa. Aniani hiai ia iaia na mea apau loā, tia oia i kahi houmoana. o na Hikini. ka Cftcftni i 10 h>a o kona makuakāhe ame na puahkoa o ke aupuni. H<K)tnanao ae la oia i ka hoea ana aē o ha Ilikini no ke kaua ana i na koa o ka Papn Hale. konā hoptjia āna mai e k e kahi mea mawaho aku nei o ka puka aniani? ka uhiia ana o ka huluhulu maiuna iho o kona kino. me ka hapaiia ana ahiki i ka hot>kaūia ana maiuna o ka lio. a mahope aku o keia manawa, pāu mai la ka hiki ana iaia ke hoomaopopo, ahiki waie tio i keia puoho ana mai ana elike me kana e ike la iaia iho he pK'* na na liikini. lloko o ua manao uluahewa. ua hoke hou ae la o Cora i ke kuwo, me ka piha maoii o kona naau i ka ehaeha. me ka hoao ana aku e hoio a puka iwaho o ka hale inle, eia uae. na ike e ia mai «a kela hoio ana aku ona. e ka wahine Ilikini aoo. ua aiai ia mai ia ka puka, peia i iiemo ole aku ai ua o Corā iwnho. "E hookuu iuai ia'u! E hookuu mai ia'u!" i noke aku at ua o Cora i ka uwalo? me ka papale ana ae i "a linia .0 kā wahine Ihkini e puliki mai ana iaia, "Aole o'u makemālee e noho pio mj keia wahi» e heokuu mai ia'u e hoi uo Kahi o kuu makuakane! he ole nae ka maiiu ia aku. aka ua kamailio mai la ka wahihe īhkmi nie ka leo okaiakala, me ke kula'i pu ana mai īa Cora e hoi aku ilokp 0 ka hale lole. .... , • lloko o na hooikaika ana a ua o Cora e pakele oi.a mai kela wahine Hikini mai» aole i oi aku kona ikaika mamua o kela walnne. a 110 ko iaua nei uoke hoi i k<* aumeume. hui pu iho me ka noke o Cora 1 ka uwe kaoalili, ua puni koke ae la ka hale lole 1 hoononoia ai o Cora i na liikini. ua hele lioi a hae» i kau a mea o.ka piha hoonāukiuki i na ili keokeo. . Neke ae la..Ra liikini i ka uwa. me ka haa ana ehke me ka lakon haua mau, i ka- wa e kaa aku ai kekahi mea he pto na lakou. aia maluna 6. ko lākou mau helehelena na hiona o ka luihu ame ka inaina, a uji t au e auc maoli o Cora e mauie hou aku i kau a mea o ka weliweli i ka nana mai i keia poe. iwaena nae o ke aluka o na lilkiui e pohai aha maniua pono aku 0 ka puka o ka hale lole. i ike aku ai ua o o>ra, i ka mea nana oia 1 iiopu mai ma ka puka aniaiii, a o ke kanaka no hoi nana 01'a. 1 aihue. i ke pale ana ae i ka wahino kiai ma ka puka aiaila komo ioa mai la oia iloko a kHmailio mai la nui ka o.elo Lnelani. "He n\ea makehewa waie 110 kou noke ana i ke kuwo e ke kaikamahine opio. o ka'u e kauoha aku n e i ia oe, e noho mahe, a mai. imi i wahi V, i»P<»i ia aku ai kou niiikia. v "E luwakaawale ioa aku oe'e kena kanaka lanuwale ma kahi e a mai lioao oe e hookokoke mai ia'u. ua oi aku ke tno o kau mau hanai mamua' o' Ua mea hiki 1 kekahi kino oia ke hoohaiikciik e ae. wahi a ,Cofa me kona neenee ana aku nia kekahi aoao o ka liaie ioie, no ka maka'u i kela kanaka a ke aloiia oie. MOKI'NA XXIV. "E hoolohe mai oe i ka'u oielo e ke kaikamahine!" i poha hou aku ai ka tco o ua kanaka nei. ma ke ano hoomaliehe īa Cora m> ka ekoiu o ka nianawa. "Mai manao oe, <> kou noke i I ke mea ia e loaa aku ai na Kokua aiia ia oe» aoie; nelā. ke hohi ipā itia nei oe i ka inaina ame ka huhu iloko o knū lahui, o k'a no.io malie walē no kou pono, pela e auhee aku ai ka iuihu. mai lā lakou aku. "Heaha no kau o ke kaiii limanui ana mai ia*ū, īiuu makuakane mai. a triai k e alo mai o ko u mau hoāioha? ALahao no aner t>c he hana maikai ia. aole lea. h'e hana ku ia au i ka lokomo nie ke aioha oie, a aia naha kuiv makuakane ke hoaa mai ia ta u 1 kana kaikamahine! , ...... ; "lua ua la\v |V inai oe ia'u, no ko makemake aia a ukūia āku oe 1 kekahi hūina dala mahuaiiuaj aiaila e iioihoi liou oe i ; 3 n . n . n V a ? . u makiiakane, alaila ke kauohā akū hei au ia oe- e hoiiioi iā u 1 keia manāwa ā:io. a e ukuia aku no oe eiike me ka titti o kau oaia 1 makeniake ?\!" . : f Xokē a e h\ o Keo. ka hapa liikini i kā akaaka. o ua kauaka net keia i hooiimalimāia ai e Kai)cna ī.inekōna. me he niea lealea wale la no iaia na oleio a Cora e noke aku ana i ke kamaiho, a o la kana i nane mai ai: ■ " * . * 4 0 oe hoi paha k e kaikaniahinē' hoPkahi wale tho no a Keherala Omale. ke kaikamahine āna i aloha !6ā ai. mamūa o kāha mau kaukani eiaia. a ke hauoli loa nei an i kou kaa ana mai malatO o kuu malu. * ' • , . 4< N*a kou makuakane 1 hopu iā'u. a i lialiao hol ilokP cj ka naienaahao? tio ko\i aihūe wale āna no i kekahi wahi kauia no Ka hoopaa aha i kuu īio ; a ua noho liana au me ka ikaika maoli no hookahi makahiki. me kūu hoohiki paa ana, ina e ioaa ana-iau kekahi nianawa niaikai. ālaila e panai aku 110 au i ka ino 110 <a ino. "Aol« 110 āū i'iiee mua iā oe. aka nae. i ka wa i Imii ae ai ko heleiiēiOūā ā iiaha ina knhi o ka puka aniani o kela hāle. hulahūla o oukou, o ko'u wa 110 ia i koho koke iho ai. aoie oe he kaikāmahine okoa akv? o oe vto k** kaikamāhlne a kuu euemi. no ka iike !<>a o koit iieleiieieua me ko kou makuākane; nolaila ua hahau aku au i kekahi iuuma paiiikaua ma kahi i piii loa i kona puuwāi. ia'u o ::a lawe ana mai ia oe ia nei niai ia*a mai.*' "Heaha ia oe a'u e kapa aku ai. he kanāka anei t>ē.. in«- kela manao aioha hoa kanaka iloko ou« a i ote, iia like ,ni |>āhf oe mē na noloiioloua. a i oie me tta legeona piaha he mau kaukani o na kaukani oioko o ka lua pouli:" i iioke mAi ai p C« tra i Ua hailiili ia Keo. "P e hea la oe i hoao ai e pepehi aku i knu inakuakane. ma>o koū kaili ana mai ia'u. kana kaikamahine iioukahi walē ho, ahā 1 aiohā ai," alaiia puili ae la o Cora i kona mau lima mamua o kona umauma. Aohe wāhi mea a maiiuia akū o ka Cofa uwalo māi. aka ua oiii aku ia o Keo iwaho, me ka hāāwi āifā mn\ i ke kauoha paa 1 na wahine kiai mawaho o ka piika. e ihakaala loa laūa i kela kaikamahine. a he make wale no ka hoopa'i e kauia aku maluna o laua. ina no ka pakek o Cora maiioko akn o kela iiaie io!e. I ka hala aiia āe o na la ekolii o ko Cora hoho p*o ana maloko o kela liaie loie- me kona ae oie ia e hemo iwaho. ua lilo i inea e hoomamaia aku ai o kona noonoo. i ka hoea hor, akn o keia hapa Ilikmi. Ma ko Cora mauao koho wale. ua hala ukn palia k<*!a hapīi Uikini ma kekahi misiofiā ano nui. i inaaloalo hou o!e akū ai ua nei imita orta. eia ftae. o ka poe i haaleleia t io ke kiai paa ana iaia* a*4e iakou i htH>hemahema wale. aka e kia'i makaah inau ana lakou ia Cora* no ka hopohopo mahuka auaiiei ua kaikamaiūne n p i. ' ' iHe eiua mau manawa a Cora o ka hoao ana e holo>mahuka. no

ka eiua >> na Inanawa o kona īoaa f * J 'nn ana inā •ka |if>i t hookow* &kt» ī na rnan»> liphu a inama Uoko o na j kr» lākou hooholn'aha nto. ina c jhōao hou ana kela kaikamanine e mahiika no ke leoīiii o!fca e lane maoli ae ana no lakeu i koiia ola, m€ k'i muia'mlna ole iata i kona wahine tu. Aia mau keta VaTi?nc Hikini aoo ma La puka o ka naie lole o Cora i M 4b ame kā po h'ē wihi' mināwa pokole %va!e no kona e kaaWale aki| « % o fena h&i mai la no ia f a no kona wahi e nono mau ai; p'eheā la fea"ntif o kōna' hianioē aiia. ke k>he ik» mai no oia r kekah? w'iW.' nakeke Tt!fn fpa- '•« paha no ko Cera onioni uiile ae ncr. o kona pu4io, Jā nn ia, a nana mai ia 1 kana i>aahao. \W:n nn hot o keU rrian U ekoln a Cora e noho la. e hele okoa mai ana'.ma 'a V\ikn!i'iriitia 0 kela wahine kiai, me ka haawi ana ma* ma'nā' hoāfiorta I wahi e hiā ppopo akw ai kona makemake imua o ketn *Vnhfne, aole nae ht tvahi niea a maliu ia ak«. e paa mau ani oia i ka uāhoa o ka kauoha- o ia no oe o ke kiai nau\NC ole o ke. kiiianai pua o Kiēnale, a 1 o!e o ke kupua Malioloko. A a ie naē o keJa wahine h'ookahi ke kiai makaala loa la. aka ona llileini āē no no kā mea ua haawi maoh aku n .° ?<eleaili 1 Vāiiolia ia laKou. f malama loa lakou 1 kela kaik.imaliine ahiKi 1 koha hiili h< i hou ana mai. a 0 ko lakou maKaaia dle ini i ke|a kauoha, e kau aku no kona inaina wela maluna o lakoi» - - 0 kela kauoha uahoa- ka mea nāna i hN>kau aku i ka \\e*i nialuha o na niea apaū* a hana ole ia inai ka uwaio aku a Cora. aole no "e alolia (le o kela poe i keia aka no ko lakou maka u o kau mai he lioopa'i weliweii loa maiuna o iakou. 1 kela haalele aiia mai hoi a ka hapa Uikini Keo i kahi hoomoana 0 Kona lahui. ua holo poioici ( aku lā oia no ka Papu Hale. no ke kakali ana ia Kapena Linekonā. a e loaa hoi he mau kwkakuka ana mawaena o laua e piii ana i na dala makaua. a pela hoi me kalu o Corrt i iioho āi. - . Ke lioomaa! .ālo la ui hapaliikini nei ma na wahi e pih kokoke aku ana i ka Papu Haie. e mikaaia mau ana hoi o ka īke lihi aKU ia Kaoena Linekona» a mai ka poe mai e noho ana malaila. 1 oaa mai ai' ka (ohe iaia. no ka hoounaia ana o kekahi pualikoa. no ka liuli ana ia Cor»j . .. : . . . . - ī ōhē nu itiāi no>i,oia. no ka hoea ana mat o kekahi mau 'iuaiileoa o kā li6(?upa»a ah* mai i ka Papu Haie. no Ka heie ana akii e iuku hooHiainoino i")<a'lahiii liikim. a e kipaku loa aku la fā£ou7 "rtiai ko lākou %4hua hoomoana ae. a ua hapa Ihkini a. e fioom iho laV'aoTe he kumu i hoalaia mai ai kela mau nana ma ka aoao o na koa. 'pp ke kaili limanui ia ana no ia o lora. sfā ke k'oīu o kā' fa'p kē kakaii hoomanawanm ana aka hapa Ilikini no k*e kāhāka aria i'.āke nui ai e ike, ua halawai iho ia oia me kekā'hi ulia pomaikāi.'mā oka hui %o r|iēa ana i makeinākē 'a?. a' iā' ike āha akii 'no'a Linekdha la Keo. ua heie oiā a piha i l<a pieiia. j( ne ka ; . p?neJoke. anā me ka leo oka mea 1 niha i «a pilioilioi: V, />, . . '"liēahā kāu mea ' W ana me kona liopu' āha mai ika o'ka hapā liikim. piiioih'oi i\alē kou [uanao* e Kāpehā Lihekona. walii a ka hapā !jikiii nie ke ka aiiZ-kb i koha iima, a kaawale inai ka paa ana ā;Lihek9na, i a hoouiāu kaikamahme au e ninai mai, nei ia'ii/ aia oiā e ole .m aku. ai» heaha hou aku ānānēi k'ā'u in p ā e aku 4* nona . . "E !ā\Ve koke āku imtja o.kela .kaikamahine t keia mahāvia apo!" t pahe iiou" āku ai £ Kapēn.a Linekona, me ka papalua ia ana ae o kona manao inaina hp kā hapa Ilikihi. "O Ka ekoiu keia o na la o ksiā kāikainahine malālo o.kou milu. nole aku Ia nele kona piha lpa i;>a maka ū, auā aneane no palia lia e make i keia mau hana k'ofoji> au e .Keo. Jao n?c. oe \ l,ia e «naopo'po ana ia'u ua hana aku oe i kekāhi mea e pilueia ai ke a Vaikam?hine. o oe ka'u- ua iohe pouo aku la anei ko mau nepeiao?" . . t ... . "E akahele e Kapena Linekona. mai hoao oe # e kamailio mai ia'u n'ie keua mau olelo hooweliweli, he mau k p iki kaue like no i:aua a.eiiia,.nau paha.ka eha. a i ole na ka hapa Ihkini palia. aia.no hoi a hoao'.'o iā'e.iHe pono ia ai ka mea īkaika o kaua. •'dwat \ioh4 ka inaina> * ko . u h^ hoka maol \ "L Vl' m Ueu UO tiVt' r i hana ai. e iawe oe 1 kela kaiKa»hāhjhe afuki I |cālti£aā\yafe loa, ilaila oe e.kakali mai ai a hoea aku iuVā lipihoi māi kā maikai. aoie paha o kovj lawe ioa i,ata i'lnina hia %t\t e Tōaa ole aku' ai ia'p ke huli! Eia īhea oe 1 waiho neehee loa ana māi o ua o Kapena LineKona a Kokoke e pili me ka hapa Hikim. no ke ake no e hopu •sk'u":fha ke H ana i hoohmahma aku ai e aihue ta Ke kanaHma. iloko o poho o ' o Jlo!aa£a panē o kena mnau au. t pane pakik mai āi Wpa ltlf:in| ka..māka> oīe. . , fc* ālai: hookahi kenekā o kela trtau (iaia ahiki i ko waiho iloko o ka poho o kuu lima. ! u J&k u e aē'la ; ka fa*fia.imtihi fkā ākaaka ma ke ano pahenehēne'no. lipi *ka l " ena loa ana 0 Kapcna Linekptfā. K mē ka ftou ana āku : : . ..... "E titiikb hiai aē i kāhi kaikainahine e t?oho mai net. "Aole ia he ninau maalahi na'u i ka pane apa aku 1 keia mauawn. 10 ka mea. ua nia'u keia mau !a o koū h.ta!ani4 ana mia, a henam hoi in. ua hooie mai nei oe, i }<a haa\yi anā mai t kela niau da a 1. anaiima ea. ke oleio aku nei ait'tā. oe.. niq. ka hooaaipam oie- aia a he eiimā hancri daia au e uku mai ai ia u, alaila loaa aku kela kaikamahine ia oe. a i iioole ae 110 oē. o koii kūleaha no ta, e awe mao 1 mai ana no au i kela kaikamahine i wahine mare na u. MOKUXA X^V, ; Kc hōke la o l Kaf)ena Linekotia' i U kūkāhā*a-kē i o' a iā ttei, mē ;-a hoopiikā anā i ria olelo hooWē!i<vēh o kēla āmē kēia ano. aohe waiii mea a maiiu aku oua hapa Ilikini ke paa la oia ika uahoa ma na ano apāii. Aolē he hopo iioko o Keo. 110 ke!a mau olelo hoomaka'uka U a Kapena Linekona. no k? mea ua maopopo mua iaia, aole e aa keia kapeha koa, e kumakaiā'iaia. a ua ike pu no hoi me Kapena konā. he hana maikai ole ioā nana. ke kamaiiio waie ana ae 1 kona niau hoa no'ka māopopP ana iaiā o «<āhi i iioho āi o Cora. o a\\ilt pu iā aku auanei oia, no ke"komo 011 ana me na liikini no ke»a hana •\ihue a iimānui i ke kaikāmahine a ke kenerala/ oia mai no auanei ka iliha o ieo !akou māu" manao inaina, e hookolokolo oie ia at ota, aka he ki pok'a A\*ate ia no. .. . ttTV -, Ko ofe ae ta ka makemakē o ma na olēß> noomaka'uka'ū a hooweiiweli i ka liapa Jiikini f kē kanaka■ āita o kā manao mua ana, e hiki ana la iaia kē pāani wālē akīi. nolāilā ua hoohu.H'aē !a oia ma kekahi'ālaheie okoā, i wahi e puni aku ai ō Keo t kanā māū pahelē ana. Tie 61e naē.ka io!i ae o ka manao paa o ua liikini nēi. a hiki i r ka i okoa ana akh: " **Ua tohe miia akit nei' ho oe ē Kāp|ihā Linekona i kou mana<> o ia 110 keia. ina i makee loā oe i kfela ka\kamāh?he i wahine hāii, alaiia e hoomākāiikaū mua oe i tlafa einha. ā aia hoi au ā waiho ikh i kefa kaikāmahiiie il<io o ktTlimā oka wa ; .a e kaa mai ai ko 'iiau (iaīa ma ko'u aoao. a i hod!ē mai no oe ea. aiailā he hookahi no hana maikai. o ka hamau o ko \vaha mai walaau wale. o makani mai auanei!" Moni ino aku ia o Kaoena Lihēkoiia, \ ka wāie o -<otta waha« *>iai eia oia i kahi o ke kupilikii i keiā manawa, kā meā nāe ana o ka hoolaia mua ana i kinohi. he wahi haha maalāhi loa la. e kaa aku ai o Cora mālalo o kona malu. eia ka auanei. he okoa loa ka mea e oili ae aiia: " E hoonPo nrma au. ina 110 !a>*ii hooko aku i kau koi e Keo ame ka ole. a iua no ko'u ae i keia maīiao lāphwale ou? alaila e halawai iiou kaua maanei nei iloko o keia ;mau la aku. ao!e 1«? he hewa o kou māu n^ai." Xo Jta M o Kapena Linekona i ka hwwahawaha i ke kahakā ana i hilihai knHihewa aku ai. e hooko mai ana i kona mau mākemake ar*an. i hakaUa nO a pau ke!a mau olelo i ke kamnilioia $ku. o k*nia Miīli akn la 110 ia hele me kona haawi ole mai i ke alolia i ka hapa liikiui, olkl tiT>i iia kanaka !cofohe nei. e nana aku ana me ka minoAka pahenehene ia Kai>ena Liiiekona. (Aole i pau.)