Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 37, 11 September 1914 — HE MOOLELO NO ALETA WAKA A I OLE Ka Meahuna Pohihihi Iloko o Kekahi Komolima Daimana. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ALETA WAKA A I OLE Ka Meahuna Pohihihi Iloko o Kekahi Komolima Daimana.

"O. e M'i«s Wana* ua v.aa kc! aliī pi!skia ktikontikonu loa! K -hele koke ae J:atta e nartr.. aia na !:anaka ke hilihoi mai ?a ia lana noloko o ke keena hookipa!" "Owai Keia mau mea i 1< aa i ka poino?" wahi a Aleta me kona |)ihoihoi no hoi. "Owai mai a\:a-iei kau. va halawai o PiHpo Remmakona ka wahine me kekah; ulia poiv.< -ia laua o !:a hoi a'Wa akn nei. S?o ka nui lOa o ka leo o kela wahine opulepule i *ke "kahea iluna o ke kaa, ua puiwa maoli na lio, a hoomaka aku ta e Viok» me ka {>uahia, alilki i ka nahiiha ana o ke kaa, a ua «eha HhaeĀi o 'Pilipo ma« o ka oi loa aleu nae o ka n'.ea i j,oin< >. o kelk \vahiive' a oia no kela e noke inai la ike kahea i kou inoa. Ke lohe nei no au i kona kahea ia oe, nolaila e hele kaua e ike, heaha ta i makemake nui ai!" la maopopo ana no ia Aleta ka manao o kela hele i kani mai ai. eia ka ua looliia o Pilij>o ma i kekahi ulia po4no, o'kona \ikati mai la uo ia mali'ope n ka wahine law'elāWe» a he iwea oiaio. e pioloke ana ka lehulehu o ka poe oloko o kela hale, a ia komo ana aku U'hoi a Aleta, e kulou iho ana o Pilipo maluna o tsahela. a ke hele awai !a hoi ke kahe ana a ke koko mai koha poo aku, me ka hana ana o ka 'haku hale i ua mea apau e paa s\ ke kah* ana o ke koko. u He mea makehewa wale no ka manao ana ae. e loaa ia'u he nohona hauoli ana me keia kanaka a ka loieoino, i hoomaka ae ai o Isahela e kamailio imna o ka poe apau e pohai ana ma ka'e oke kb-ki i h(x>moeia aku ai oia. '*Ua pilipaa aku ke aloha o keia kahāka me kela kaikamahine. a 'na-u i :<omo hokai aku mawaena o ta'\Va» ke ike nei nae au i ka hewa o ka'u mau rrrea i haha aku ai. inamuli o ko'u aloha uluahewa, a ke auamo nei hoi i ka hopena awahia o ka'u mau liana ku i ka lokoino. "L'a ku aku au a akaaka pahenehene i kela mau olelo a ka poe haku inek' kaulana: *( )ka mea e ttokai wale mai ana ika noho aloha aha o ke kātie ame 'ka wahiue, maliina auanei ona kā mama wela o ke AkiHa/ eia ka auanei. e kau io mai aha ia irtaina maluna o'u. a ke"!ke nei i keia la. . "Hc mea pono. e lu.i aku au iloko o ka opu o ka honua. i malae]ac „i ke alahele- no ka hoolilo ana ae i keia mau mea elua iloko o *e apo o ke kuikahi o ko laun 'mau aloha. O kai. wal,, nono, wale fiO. m'ahope iho o kuu l.aalele ana i keia ao. e hoopoina olua , ka'u man hana ekaeka o ka tv-a i hala. a e mare aku olto ke.;al„ , kekahi, a e noho aku n,e ke aloha elike me ka olua i hauoh mau a,. A'ohe leo ~<>ai mai ii, l'ilipo Keminako'na tnai, a n.a, ,« Aleta mai nalia, no !<a mea. ua komohia loa ala, >cla tnat, hiiaolelo hope a Uabeld i kamallio ae ai iloko b Uo laua pm.wai pakah,- he mau minuke 'kela a Pilipo me Aleth e hoōkahē lā i na Va,mai<a „o I^tvhel«i.

"O keia ka'u niea i makemake ai ia olua e rilipo ame Aleta e liana aku ai. maliope itu> o kou hsta ana akn ma kela ao." i hoomau 1,0.1 mai ai Is:ibela i ke kamailio ana. a e lioao mai ana nae oia e iioopuka heu i kekalii mau olel6, o ka wa no .a 1 We l°a ae ai o leoha'aho hope lm. a waiho IKo U to,a kino me ka om ole, .mua o iM lioike ike maka. n'o phh ana o kana hana ma keia ao. Aole he mea e ae e hnaa ak« ai maluna o Isabela. o ka lioomakaukau wale aku 110 i kona kino.'iio ka laweia aku e kami, a īa l,„i i kukakukaia ae ai na mea i pili ia l'ilil'o Reininakona ame kana mau wal.ine elua. me ka lvan.au loa ana o na nupepa. aole he hoike ae i kela ulia i loaa ia Isabela, a pela hoi me ka moolelo 1 pili i keia kanaka opio, ame na Wahine elua. 1 ka wa lioi i lolie pono ai ka w'ahine iiaku hale, 1 na mea oiaio apau e pili ana ia \leta ame l'llipo, ua milu loa oia no kana mau mea i hana aku ai maluna o kela kaikamaluno, a o īa kana 1 pane aVu ai Inuia <> , •»K- noue*i aku «na nu i kau mau Uuikala ana mai ui u no Ka mea na haua hc\v« loa akn au ia oe; a ua koho aku hoi i kou ano. nu ke kuhihewa inaoli ait o ahewa nei iaii >ho. t.*a 'kamailioia akti kola niau olelo me ke kuio maoli. a \ia uookahe aki» lu>i ka haku hale i kona nvau wainiaka o ka ehaeha. a nia ka aoao o .Meia. ua haawi mai oia i kaua mau huikala ana. a ua Hlo 4aua i mau hoaloha oiaio loa ma ia hope mai. 0 ka he!e hoi ia ahiki mai i ka la e kanuia ai o Isal>ela. ua ntrt mai la o Pilipo Keminakona e Ike hope ia Aleta me ka pane ana mai i keia mau olelo: , ~F haalele ana au ia oe e Aleta. no ka hele ana e hoonana ,nanao kaifmfthti. a e hoopoina i kekahi hiona nai>a i hoouluku loa mai i kuU e hoomanao nae. aia mau uo kuu pmi\v<lai nou i na manawa «iiau, a i kekahi \a> e lioea hou wai a«a fio au īmua ou a hoihoi aku ia oe maloko o ka home a'u i lHx>tnakaukau ai «ou. a pau ka hele auwatia ana o ka noonoo i o « ui -nei. no kela mau olelo ma lea aoao o Filipo> ua hoolanaia mai ka noonoo o Aleta. a noho iho la oia. me ka maha o ka manao. e kakali wale aku 'ana uo. o ka la e olino in'ai ai ka hauoli. 1 le mea makehewa wale no paha i ka mea kakau moolelo, ka helu papa ana aku i na mea e vpiii ana no kela kimkai kaaheie a HHiK) uo naaina nKiUKio. aka nae i ka lux»a hou ana nfti o keka»w la Kaii*imaka elike *e la m* keiā, ala mai la na )KK>mātvao ana iloko 0 \leta 110 kela leakaliiiika tro* e Uti aku ana ma ka t>uka amam. a nana aku la iwalio. e auhele ana *rona noonoo. pehea !a hoi o 1 hele ole mai ai e kii iaia. a lroihōi ak\i tio k<tna honie. laia nae e lia'nea ana i ka nana iwaho, na lohe akn la ena t kekani mai o ka hele o kekahi kaa holohau. aole no hoi i emo »10 ku ana inamua pono aku o ka'pukapa t> l?ona hale hoolimalima» $ mai la he elua mau keonimana opio ilalo. me ko laua mau kuka ko- * I Aole o Aleta i nana aku i na ttekhelena o kela mau kanaka. e maopopo ai Ja hoi iaia ko laua mau ano. ro ka tnea. ua ftam*ama feotta tftafca i ka hoea tnau o na kaa o kela ino mfa fctfla ttale, malia paha he poe no i maa i ka liele mau ana He mau miuuke helu wale no. mahope iho o ke komo ana tfiai 6 «a l-eoiiimit*Wt tto xa ha>e olalo. ta wa i kikeke tnai ai kela kaikaniamue kauwa kaWko v lawelawe ana no Aleta tna ka pnka. a ia komo atia mai iloko o ka i mai la 110 ia * Anhea oe e Miss Wana, i kii mai la au ia oe. e iho ae ilak>. e hoohiwahiwa ai i ke kunmlaau Karisimaka. Aia ua knnuilaau nei lee Rta mW !a maloko o ke keena-hookipii. a o ka aku Hoi ka hana i l<oe f a oiai hoi. ua olelo iwai oe, ttau e 4awelaive avio w ka lwK>lmvahtwa aua, pela iho la au i hoea mai la no ke kii ana ia e iho ae kaua i keia maiiawa/ > la hoi. e iho e aktt oe mamtia v a m&hope akn nei no hoi au» aia a makaukau ae ko'u rtiau % noina ka hoi,'* i pane hon mai ai fce kaikamahine lawelawe. "Tfe wahi hana ano mahaoi paha»keia ma ko'u aoao. o ia ke nm »na aku ia oe. e konio mai oe i kela lole ho-lu ahiehie a'u i makemake loa ai, a kaua 110 hoi o ka nana ana i kela mau la aku nei i hala, a

i" v.a.iho j kena !,iW eie^!e aok he mattcai ke 'komo ' ina keia kakahiaka. Eae mai ana anei oe i r\m. a'ii?** Pahola ae la ka niin >aka ma r<a papaHna o Aleta. me k »r.a pane ole mai. a ia \\a i h-.'H>Tr.aka hou aku ai ke kaikaniah.ne lawekawe e leamailio: "K koktia akti anei au rna ka h'>"4cc?Ti.> nna i ko lole." waln me ki» neesTee loa ana ?nai a k<>k. ':c la Aieīa- nre he i?iea l& e nwah"» okoa mai atia iīo. e aeia aku kana tioi. | l a haawi niai la nn hoi o Ale'n i kona ae. oka h«x>maka niai ia r»o ia o ua kaikamahine inwelawe nei e wehe i ke pihi o i:a a AJeta e kotnn nna, a hr«»komo mai !a i Va !o!e hr»n -3T»a ī ake !oa ai f ike i ko A\ciz ma ka * nna aktt: "Akahi no au a i!-:e ak:: i k« ;: kulana hiehie niaoli e Mi"> \) ua hoihoiia rnai kela a:io kahiko Ma kan r.ana a.s:u ia oe i keia manawa. ua like loa ia mo keia mau pttle mamua aku. o ka hoea aua niai o l'ilipo Re;:nnak "na e ike ia t>e. ma ke kakahiaka o kn La Karisi;r.aka." 'M leaha kau e hp..yuka;mV.a wale niai nei no i na mea i hata. 1 pa*)'a mai ai o Ale'.a i ke kaniaiiio aku o ke kaikamahine la\vela.vt no Pilipo. "Aele </u makemake. e hoomanao i na mea a u i Ihx>9oir«a lea ai. a pehea- ua o!el.; ?r.ai nei hoi paha oe- aia >:e knnnlaan iloko o ke keena h.;okipa ea: aku kaua no m hoohiwahiwa ana i ke kumulaau i keia manawa. "O oe o kaua ke iho e :iVu i keia manawa. a e hooponopono aKU h«'i au i ko nimi. aia no h>i ne a kahea mai ia u. alaila 3'u heie a 'U. no ! e kokua ana i kan mau hana,' \valii a ke kaikamalune kauv\a. nie ka minoaka ma k«»na inau papaKna. 4 *>Je keu no hoi, o *aua like no ke hele ae. aia ka pono, oka pau iku o na makah'a i ka hookauia ilnna o ke kumulaau. hoea -»uanei na kamalii. aohe o kana •nao. i ka nokeia 'mai i ka holoN-ake - "keia leamalii." "O oe hoi paha o kaua V e hele e aku mamua, aia no na mea apau lee wailio mai la. i hakalia wale »o ia o«. a « hoea koke ak ; , ana m. au iloko oka manawa pokole l"a. ina oe e kahea mai ana la 11. \o ka paakiki loa hoi o ke kaikaniahine t:nve,awe inalwpe ao no >!a e hele niai ai. oka iho koke aku la no ia o Aleia īlalo. a<> 'a mea nana i hrxj»kahaha ioa mai i'kona noonoo. o la no <r ke ana aku me Ake Ounina, e ku mai atia ma ka puka o ke keena hookioa. me he mea la e '.'akali mai ana 110 o ko īa nei hoea a u. Aloha Karisimaka oe e Miss Wana/ i mahamaha ma. a,i \ke Unnina nane ana. me ka i>ahola okoa ana mai o kona lima Mima. a ho;>tt aku ta no hoi o Aleta. me ka imnoaka Tna na papa'"■•'lna hoi t;aha o Pilipo kekalii me kana, ina ua hooliloia keia kakaliiaka Karisimaka i mea hauoli ia kakou apau. i kamaiho hon

'kimokunou wale aku la no kc por> o Alela. aia nae kc kanmaha n,a kona man maka. e hoike okoa mai ana. no kona mmamina loa. i ka ike ole ia Pilipo ma kela manawa. , . •ile iono hauoli anei kekahi an o ka halihali ana mai la na «. r.iai 'a mai ?*' _ , I.uliluii ae la ke r.oo o Ake. eia nae aia kekahi ano nia ka lieiehelena o Ake. e hiki ole ai ia Aleia ke ike aku i ka nieahuna iloko ina. a no ka pane ole mai hoi o ua o Ake. ua hekau iho la Ue ka - malia maluna o A!eta. ke pana la hoi kona pmiwai me ke ka t vuh, akn ua i aku !a 'no oia ia Ake: , "K ae mai ana anei oe e Ake. e komo ae kaua maloko o kc keena hookina a e kokua mai oe ia'«. ma ka hookau ann 1 na makana īluil.. o ke kuniulaau Karisimaka? . 4, F huikala mai oe e Aieta ia'u, no ka mea he wam hana pupuahulu loa kau e hele aku ana e hooko i Veia manaua, aole ro nae e -enīo o ko'u hul-i hoi hou mai tio īa a ma he mea hiki kekahi ta ke koieua ak« a oe. ia >va e hiki ai ia oe ke hoounauna mat m u> elike me kau i makemake ai. ■ . . "Ina he Dilrkia io kou ea, alaila ke hookuu aku nei au īa oe hele e hoeko i kela hana. a mafi hoopunipuni-nae oe ia u, no kou hoi keke mai e kokua mui ia'u !*' ■ . .. l'a hooia mai la no hoi o Ake, e hoi koke mai ana no oia iloko 0 ka wa pono. nolaila o ko Aleta komo loa aku ia no īa īloko o k. keena hookipa, a oiai. aole i weheia na pani olepelepe o na puka aniani, aia no ke halii la ka pouli iloko o kela keena. Ma kekahi kihi o ua keena la. e ku mai ana kekahi mea pouliuli. \ ua o Aleta o ka manao ana. o ke kumulaau Karisimaka paha, o '.'ona hele aku la no ia. no ke kukuln pono mai iwaenakonu o •<a rt>mi. eia nae. i kona kokoke ana a;<u i kahi o ka mea poa iu •ikahi no a loaa aku iaia ka ike, he kino kartaka ka'kela e.ku ana. 1 no kona manao» o kekahi paha o ka poe e noho aiia ma ;<ela nale hoolimalima, na heomaka aku la oia e kamailio i ka pane ana aKii: • 4 K kala mai oe ia'u. ina ua lilo au i mea hokai aku 1 kou noho >na nia keia hnle hoelimalima, Hia hoomaka aku la oia e kamailio i ka oane ana aku: . . , "E kala mai oe ia'n. ina ua lilo au i mea hokai aku i kou nono \na ua nanea ma keia wahi." * \ta kalii o ka pa.ie ma ka aoao o ka mea pouhuli, ua huh mai la oia imua o Aleta. ine ka hohola- a-na mai i kona lima imua, a īloko i ka nanea- aia hoi. wa polwlo akn la o Alete iloko o ka poli o Oilino Keminakona. a lohe ae la oki i ka pa-e aii'a iho o keia » e(): '"O' e kuu Aleta! Xatri wale ka <te ar»a mai ona lani e noohalawai hou ia kaua i keia la! Owau no keia o Pilipo Reminakona. hoea hou mai la att no ke koi ana aku i ko u kuleana maluna ou, i hoea hou mai la au. no ka ana mai ia oe maialo o ka'u mau malama ana aku. O eke aloha; aole anei i lilo keia hoea ana mai ta o'u, i ktinui hoohauoli aku ia. oer*. "O. e Pilipo." i pane ae ai o Aleta me ka leo nahenahe loa. I. a hiki ole ia'n ke huna iho, i ka iiui o ko'u hauoli» no keia hui nou ana o kana, ake hopohopo lon au» no kou kaawale hou mai ia u aku." a hoomaka iho la o Aleta e uwe. . O ka hele hoi ia o Ake a hasa lea hora hookahi, iaia i huli hoi hou mai ai. e noho like aVit ana 6 Aleta me Pilif>o maluna o ka noho ko-ki. a e paa like ana ko lauJi mau lima. a o ia ka Ake i pane mai ai ia laua : * 4 *AJoha Karisitnaka olua»" a ia wa i hikiiele ae ai laua nei. a ku like ae la iluna< me ke kaa ana na Pilipo e kamailio aku ia Ake: ,4 Ae. oke .nloha Karisimaka n6 kou e kuu hoaloha: ao ka ntmoti hauoli a*u e hoike aku ai ia oe, a he -makana Karisimaka maikai loa hoi na kau; >iano ko Aleta ae *ana mai nei. e iilo mai oia i wahine mare na'u il ko o henikahi hora mai keia wa aku. "Ua hele aku nei anei oe e Ake, e k'ii i kahunanule, nana e hipun mai ia maua iloko o ka hipuu polena o ka m?re 4 'Acle ia he ninau hoopaapaaiā. na hooko aku au i ka u misiona elike mv kau kauoha. a e hoea mai ana oia iloko o ka manawa f>o'eole loa» nolaila me oiua a elua ka*u mau hooinaikai ana he nni. Tloko o kela manawa. i heikeial ae ai ka lohe i ka poe aoau e -noho ma mn kela hale hooHniaHma, iio ka hoohuiin akit o Aleta me Pili%o: ai ko lakou akoakea ana niAi maloko oke keena hookioa. pela hoi !:a hoea ana mai o ke kahuimo&le. 'O i:a &e la -no ia o -<a mare mawaena o na opio, a īlilo aku la o Aleta i M-ahine mare na Pilipo. no ka lua o ka maliawā. a i ke at>o ana mai o na lima > Piiii>o i kana wahine» Ua hoomika mai la o;a i keia man otelo: '"Akahi no a olu iho la kim ilianao* na hipouia katia iloko o ka >olena. e hiki ole ai ia oe ke kakwale hou mai ia'n aiai, o 4ceia ka hoo.maka ana o ko kaiia ola hou, e aloiia. 3 e hele akti ? kaua ~ hooko. i kela hiiakai a kana i hoolala ai, mam*.ta o ko kaua ana mai. a noho aku ma ko kaua hbme."

Me na maka i hele a kflit ahe'a i na kuiti waimaka o ke aloha kane oiaio. i nana aku ai o Aleea maluna o PiHpo. e hooia aku ana i ka lo*»a like aim o kela o ka hauoii iloko ona. no ko laua komo hou ana iloko o ke ola hou. Mahope iho o ka hele ana mai*o na mea apau c ike i ka oaa mare opio, ua alakai aku 1a o Pilipo-i kana Aleta noluna ō ke kaa e k*i mai ana mawaho. a i ko laua haawi ana mai i ani peahiHma i ko laua mau hoaloha. ua hao ak« la ke kalaiwa i kaita hana, a jmi aku la ka ike hou ana a ka meai kakau. aia laua ke laweia !a e na liuiia o ke kaa no ka home ti l"Slipo i hoomakaukau ai. Ma Va hoike pokole ana ae i Ve koena aku 6 ke ola ana o na opio ma kein moolek\ ua hoohala no ia iloko ō ka hauoH» a ua hoauheeia %kti h<M na ao omamalu o ke kaumaha matk*fco aku o lau'a pakahi: i ua loaa mai he mau keiki lehulehu na laua. ka mea nana i hoolaukanaka i ko laua noho ohana ana. KA HOPENA.