Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 40, 25 September 1914 — HE MOOLELO NO WAKA NIKONA KA OPIO PUUWAI HAOKILA Nana i Hoonaueue Aku i ka Mana Kakau-ha o ke Aupuni o Pelekane. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO WAKA NIKONA KA OPIO PUUWAI HAOKILA Nana i Hoonaueue Aku i ka Mana Kakau-ha o ke Aupuni o Pelekane.

./ MOKI'NA 11. I ka hala ana a*u o ke kau wela ame ke kupulau o ka 1775> ua oili mai la ka haulelau me ka hooilo. e halihali mai ana i na ea hu'ihu'i. a halii paa iho la mahma o ka aina. Oiai e nee mau ana ke ko ana a ke au o ka manawa imua, ua hoalaia aku ka manao o na kanaka o Enelani ua hoea mai i ka manawa a lakou e ku malie ole iho £\ i kahi hookahi, aka e ala nsai kela ame keia makaainana aloha aina oiaio. a ku-e aku i ka mana hoomalu o Pelekane: a e kukala ae ia lakou "iho. he lahui kanaka kuokoa. l'a hoike amakaia ae na manao uilani iloko o ka hapanui o na kanaka koa, no ko lakou hwko aku i kekahi hana, e lux)kaheia ai ke koko, a e 010 ai ka pihe ma kela ame keia wahi o ka aina. aka no kekahi poe nae. ua noho hamau wale no lakou, we ua manao pilihua» aia no uae iloko o lakou na manao milani e paila mau la. no ka molia ana aku i ko lakou mau ola iho, no ka pono o ko lakou mau home, ame ka lakou mau keiki. 1 ka hoolalelaleia ana ae o na manao ku e o kela ano mai na panalaau e noho hoomaluia ana e Enelani. aole ia malalo o kekahi kumu ano ole, aka no ka hiki ole i kela mau panalaau, ke hoomanawanui iho» i na hana hoopilikia a ke aūpuni e noho hoomalu ana maluna o lakou, a Enelani no nae e ike mai la me ka hoohewahewa olt, ina e ala mai ana kekahi kaua hookahuli aupuni. tta Uke loa kela hana, me ka hoalaia ana aku o ka hiamōe o kekahi liona opiopio, e hiki ole ai ke lioolakalakaia a ku me ka maaiahi. * I wahi nae e hookoia aku ai kela manao i hoolalaia e na kanaka i*pio o na paualaau lehuiehu. no ke ala ku-e ana mai ia Lnelaniua kukuluia ae la he mau ahahui lehulehu, me ka hoamana ana i kela ame keia makaainana, e kukulu ae i mau hana e kaa ai ka lanakila ma ko lakou nei aoao; a ua hooholo pu ia ?ie'la no hoi ht kanawai, e kauoha aua i kela ame keia e kapili i moku nona iho, no ke kaua ku-e ana aku ia Enelani. I ka hooholoia arta he kanawai o kela ano, ua hooholo pu ia he kauawai e kauoha ana i kela ame keia panalaau» e hoolako aku i na pono apau e hiki ai ke hoohanaia aku ua niiau moku nei, a pel; hōi me ke ano e maheleheleia ai na waiwaipio. Iloko o kela mauawa e hoolalaia ana kela hana kipi i ke aupun o Enelani. he nui na kanaka i maa i ka holo moku, e noho waU ana, mamuli o kekahi mau kanawai i kauia e Enelani, e hookapi' loa aua i na kauaka, mai ke komo ana aku iloko o na oihana kalepi waiwai. ma o ka halihali ana i na ukana maluna o ko lakou iuat* moku pouoi iho. E iho aku ana nae ka la ma ka aoao kmuohana o ka poepoe ho uua, ma kekahi la luuhu'i, a e halii paa aua llioi ka hau uialuna e ua alanui N'upoka. aia hoi ma kekahi uwapo. ma ka aoao akau hikina l«»a o kela taona, e !cu ana he mau 'kanaka opio ekolu. Hc poe kauaka kiuo ikaika wale uo lakou apau, i kahikoia me ka loh 0 ka noe holo moku. 0 ka lakou liana o ka hoea ana ma kela wahi. aole no ia i mao popo i ka meaK'al<au moolelo. aka nae aia ko lakou mau maka apau ke nana like la tna ke kowa mawaena o ka Mokupnni Pulama atiu kā aitiU paa, ma ke kowa a na moku e holo ai no ka moana Ake lanika. Xo kekahi manawa nae ko lakou nei ku ana. nana ma kela wahi ua oili mai la kekahi moku kialua. a ita kona hae e kau ana, i hoik( J mai. he moku ia no ke aupuni o Enelani. "lle keu hoi kela a ka moku, kilakila o kiuna■ kulana e Nikona, j 1 huli mai ai ka mea aoo loa o kela mau kanaka ekolu, a kamailio kaki>u koa. * "He kilakita mai hoi kau a hapa niai, ua ku a hoohihi maoli aki j li au i ke kulana o kela moku, e Heka»" wahi a W'aka N'ikona, me ka hoopii ana ae i ka a ikala o kona kuka a paa koua a-i. "Ina < j loaa ana he mau hoololiloli hou ma kekahi wahi o kela moku. e Hh j ana ia i moku holo loa, me ka maalahi pu o kona ano e hookeleio j 1 ka moana." I "Aole a'u mau hoohalahala ana uo na ano apau o kela moku | aia kau wahi i ike ai i kona pilikia?" *?He maikai io no kela moku elike me kona mau atio a kakou e natia aku la, aka nae he nni wale o na moku e ku mai la maloke 0 Uosetona, i like aku ko lakou maikai me kela» a i wahi e hiki a ke hooho!caia aku na moku Pelekane apan. he nono e loaa he mokr 01 aku o ka holo ia kakou, e loia ole ai ke uhaiia mai i ka wa i ke kaua. I'E nana aku paha olua i kona mau kia. he kikii mai auanei keh iiiope a lohe mai i ke a'o ; ua like loa ka hanaia anā o na kia o kelr llioku. «w kekahi kumukula wahine e noho ana maloko o ka halekula, ka nanai o kona ano. me he mea la ina oia e kulou aku ana imua, e uiua ana kona kua. Ina no ka lilo mai o '.eela moku ia'u e hoopololeiia ana kona mau kia i ewalu degere ka hina mai imua: a o kekahi wahi pilikia no a*tt e ike aku nei, o ia ke kau loa o k» .-ihu iluna. nie he men.la, ua maka'uia» o pulu lea pe'a ihu i ke kai; aia ka lilo o kela moku i moku holo loa, a hwhaahaaia iho ka ihu ilalo, he umi tlegere." **_jFCe manaoio nei au i na mea a N'ikona o ke kamailio ana ina : nei ia kaua e Ueka " i pane mai ai ke kolu o ua man kanaka nei. "'hia.noka hoololiloliia o keU m oku elike me ka N'ikona i man «o ai. aole 10 aua e nele ka lor»a o ka holo i keia m»>ku." * "Ua pau ko kakou uohihihi ma ke!a mea," i kokn.i mau ai > P.eka i ka manao o kona mau hoa. "Heaha hou aku >a iuea a kākou t kamailio ai?" M He ninau nohihihi uo kena e Beka, M wahi a W'aka N'ikona. *'0 ka mea nui a kakou e huli aku ai, o ia no ka-maopopo ana, o ka manawa a kela moku e ku iho ai iloko nei o ke awa mamua o kona 4iolp ana aku/' ( M lna o kena iho la kau mea i makemake ?i <:a. alaila ua 'Uiki loa ia'u ke hwpau aku i kou nohihihi, oi*<t ua lohe au» ho h«x>kahi pule ka mauawa i kauohaia mai ai o kela moku. e noho nn keia ana. alā|la liolo aku no kekahi wahi okoa/' ! '"l : a loaa aku ka ike i na Pelekane. he nui ka kakou iha*i 'akol at ame na ukana kalepa e hoahu mai nei mah»ko o na haie ukana: ] i» ua hopohopoia, o hwe aku auanei kakou i kela niau waiwai noj okoa akti. nela iho la ? hoouhaia mai aii kela moku* «o ke | kiai ana i ka kakou mau haua." j "Ina he hookahi pule ka manawa e ku ai keki mokn ma keia awa , ea. alaila akahi au a hoike ae i k? « iik» i noonoo' ai. o ia no ke kaa ana mai o kela moku, malalo o ko kakou malu. E hoouunao olMjn. ēia ko kakou mau kanaka ke noho mai iuei me ka hana ole v a. e lilo ana i mea hoohauoli lo*i aku i ko lakoh mauao ? ina e loaa kekah» moku no lakon e iioho han» aki» ai." LuUluH ae la na pvH> o ko Waka Nikoua mau hoa okio, oia o

J Bcka ame Kaniina. me ko laua hooho'like ana mai: ē, Aole kēia he >vahi hana maalah:. e Nikona, o ka lawepio ana nia» i kela moku, no ka mea na lako oia me na p« kuniahi, a ua lako pu Hoi me na kanaka he nui." -•ke ike aku r.ei au. aia na manao hopohopo iloko o ohia e ou mau hoa, no ka hiki ia kakou e hoonahoa aku imna p na kauakā Pelekane," wahi a Kikona. me ka holo}!o!o ana iho maluoa o ka «wapo. "He hana maalahi wale no ka hopupio ana i ka mea ikaika. i kauka i maluna o kona ikaika mamua o ka hiki ana ia kakou ke hopupio aku i ka mea nawaliwali, i hilinai maluna o kona akamai ame ka piha ;naalca. ••O kela hehma kanaka nui maluna o kela moku Pelekane .he pono poo \v*le iiio no ko lakou, i pele i ka 1010, a no ko iakou ikaika ea, ua like loa me ka ole» imua o kakou." "Auhea oe e Waka Nikona, o kela moku a kakou e kamailio nei, aole ia he wahi mea paani na|kanialii; oiai aia he umi-kuma-malua mau pukuniahi ma kona mau aoao, a no ka hua'i mai auanei o'na huaale mai kela mau pu mai, aohe nao ai i ka papaa. wahi o ka olelo a kahiko. a pehea iho la kakou e pakele ai la e Xikona?" i kamailio mai ai o Beka. "He mea ano pohihihi io no kena au e kamailio mai la, e hiki ole ai no ia'u ke pane aku i ka haina kupono i keia manawa ; koe wāle no nae keia. ina ua paa Wa manao o kekahi mea. e hooko aku i kekahi hana nui\*aole ana no e nele ka hookoia o kona makemake. ke loaa iaia he alahele maalahi e hana aku ai. "Aole kakou he poe kanaka hohewale, aole no hoi kakou he poe i nele i na noonoo maikai> aka he poe kakou i oi pakele aku imua o na kanaka maluna o keta moku. Ua loaa ia'u na manao hoohihi rto kela moku, e lilo mai ia malalō o ko'u malu: a ke paa nei kuu manao, aole loa e hoi hope ana ko'u mau kanaka ma keia hana nui." Xo keja mau olelo.hope a.\\*aka Xikona, ua hulili ae la na maka o kona mau hoa, a haawi mai la i ko laua mau. lima ia \ikona, me ka haawi ana mai i ka laua hoohiki paa, e ku no laua mahope o Kapena N'ikona» ahiki i ke kanaka hope loa. "O ka manawa hea kau i manao ai e Nikona, no'ka lawepio ana inai i kela moku?" wahi a Beka. i ua mau. kanaka la i huli mai ai liele, a haalele aku la i ka uwnpo., a lakou o ke ku apa kamailio ma keīa auwina la. "Ma ko'u manao koho wale 110. ma ka po paha o ka la apopo. aia hoi a holopono ka'u niau hoolala ana, E-'hoi ākii. ana au noloko o ko'u nimi i keia po» aole loa au e hiamoe aha, ahiki i ka holopono nna o na hoolaia ana no ke kaa mai o kela .moku Pelekane malalo o ko'u malu. Aia a ke kakahiaka o ka la apopo, alaila halawai hou kakou. a ia inanawa auanei'au e hoakaka pono aku ai i ka'u mau mea apau o ka hoolala ai)a." :« 0 kō lakou nei hele aku la ia a hoea i kē kihj ; o kekahi alanui. na h'oomau loa aku la o Heka nle Kartuna i ka laua hele ana no kf | a kamoe aku la no hoi .ka \Vaka Nikona-hele ana j no' ke alauui ma ka'e o ka muliwai no ka hikina. ■ . Ke manaō nei kela poe kanaka ekolu. o lakou uale iho no ka i [lonē i ka lakou mau olelo apau i kamail"io ai, nolaila.ua huli l»oi akn lakou me ka hopohopo olē no kekahi mea.. Ia lakou nae i wale aku ai» o ka wa iho la ia i oili niai ai he keiki opio piahope n kekahi yjai!a papa e alni mokaki aria/a iho iuai la no kahi o kona waapa e lana ana ma ka aoap p ka u\yap.o, a hoe.aku Ia no kekahi 'aoao o 'ka nuiliwai. ; ' ' . ; / Ma kela hoea ana aku hoi o \Vaka Nikona no kona hale hoo'imalima, ua.hele loa aku la oia noloko o ke keeha aina. a i ka pāu ana o kona aina ahiahi, o kona hoi akli la no ia nolpko q kona rumi Xo na hora elua kona noho malie aha, iioonpp kaua mea liana aku ai i wahi e liloeuiai ai ka mokii Pelekane iaia. aole nae he holōpono ? iki o kekahi. me*. ' < jn l.'a maopopō iaia, inā e lawe mai ajia "oia i keia moku malalo o kona malu, inanmli o ka lima ikaika, e poino ana kekahi heluna nui o kona mau kanaka, ka mea ana i makemake ple ai e hōokahe ia ke koko r .no ke|a hana. . . L'a maopopo iaia, ina e lawe mai ank'oia i kela moku malalo o kona malu. mamuli o ka linia ikaika, e poino ana kekahi heluna nui kona mau. kanaka, ka mea āna i makemake ai e hookaheia ( Ve koko, no kela liana. . ' J' . He mau manao lehulehu. k<ana i lawe mai ai e,hoolala iloko o ' ona noonoo. aole no he .holopono iki; nolaila ua ku ae la oia iluna. a noke iho la i ka holoholo inaloko o kona wahi ~rumi. Xo ka maopopo ole o kana niea e noonoo hou aku ai, manao iho ! a o Xikona o ka hoi wale aku no e hiainoe ka hana i koe. nialia loaa aku he moeuhane maikai laia» alaila e hoomaalahiia mai ana *:a hana nia kona aoao. . laia hae.e hoomakaukau ana no ka hooluohi ana aku, o ka wa ! a i kikeke mai ai kekahi mea mawahoo ka puka o.kona rumi, ia wa oja i kahea aku ai i ka mea mawaho mai. e komo mai iloko, me ka haha aua ilio nae o kona lima ma kahi o kana pu panapana e waiho ana. Ia hamama ana ae o ka puka, komo ana no he wahi keiki uuku., *iona na makahiki he uini-kumamahā; a o ia k*i Xikona o ka ninau koke ana mai iaia. > . "Owau anei kau o ka hele ana mai la e huli i keia po?" wahi ana ine ke kilohi pono ana inai maluna o ka helehelena o ke keiki uuku. "He makemake ko'u e ike ia Kapena Xikona* aole anei ua pololei '<a"u hele ana mai la no kona wahi e noho ne'i?" "O Xikona ko'u inoa, a malia owau ka mea au i makemake ai * ike." Akahi no a nee mai ka opio imua a kokok.e. ma kahi a Waka X"i | ' ona e noho ana, alaila hoomaka mai la e kāmailio: 1 "Ke hoomanao nei au, ma ka uwapo ae nei oe i keia auwina la. j aole auei ua pololei keia mea a'u e kamailio aku nei ia oe?" | Ano ouiwa mai la o Xtkona. malia paha he kiu keia i hoounaia ak'u ai e ike iaia, aka nae ua uumi malie iho la no oia i kona mau ano hoohuoi» oiai he wahi ano maluna o kela opiō fc e hiki ai iaia ke hilinai mai i Isona ano hoopono» alaila pane aku la oia me ka leo oluolu, no kona manao nae. malia p3lha ria kekahi o kona mau hoa, i hoouna aku i kela keiki e ike iaia; . ' "He niihou anei kekahi au j lawe mai nei na'u, mai kekahi mēa mai>" . . ; , a ko'u manāo ponoi no i «kono maa ia'u^.« m?i s e ike ia oe» na kekahi mea okoa ae i kauoha mai ia'u. I ko*u hele ana mai nei i keia po, ke manao nei aa. e hiki ana ia'u ke kokua aku ia oe ma kekahi ano; a no kuu ake loa e huli pu me oe, pela iho la au ialo.mai la iloko o keia po nae ka nana. ole ae i na. poino^" "Ma ke ano hea oe i manao ai e kokua mai ia'tt:s? wahi a Ivi|cona. me kona pohihihi. i ka hana a kela keikl , ' Ua makeuiake hoi paha oe e lawepio i kela moku Pelekane e ku mai nei i ke awa ea? ,f . "Pehea i maopopo ai kcia ,tnea ia oe? ,f wahi a Xjkona me ke ano oihoihoi» me ka paa koke ana.ipai ma ka poohiwi o ka opio. "Owai .ka-mea nana i kamailio mai i keoa mau ol<;Io ia oe? Ua ike au t aole !oa e aa ko'u mau kanaka e kumakaia ia'u/* 4 *Mai hopohopo oe no'u nei. a no ke kumakaia paha o kou matt kanaka ia oe: a i hoike akuau ea. ua lohe ponq au.i na olelo apau a oukon e ka!t;ailio ana ma ka uwapo i keia !a, no ka lawepio mai 5 ka moke Pelekane. a o ia ka'u i hele okoa triai la iniua ou, a hoike aku» ua makankau au e kokua aku ia oe ho ka holopoiio o kela hana.nui." 1 a luwmikaia aku kela mau olelp e ke keiki opio me ke kuoo inaoli» e hiki ole ilh> ai ia Waka Nikona, ke kanalua no ke kainaiiUo ana mai o kela keiki i ka mea oiaio wale no t a o ia kana i bo<3F

Ir!>lo iho ai. he mea pono iaia r ke hilinai mai i keia keiki. "*He nani ia, nau ponoi no i hoike mai nei» no kou ana i na kamailio a makoui keia la, kc ae aku nei a« me ka Ioa ? ua paa maoii no kuu manao. c lawepio mai i keia moku Pelekane malalo 0 kuu malu. Ina no kuu noho kap«na maluna ona, alaila lilo no ia i moku e holoholo ana ma keia mua aku no ka pono o na panalaau o Amerika Huinuia." "He mau hoolala ana anei kekahi au. no ke ano e lik» pio mai ai kela moku malalo o kou mana?" "0 ka'u ia i noke ihp nei ika noonoo» aole wahi mea i hok> pono i keia manawa." "Ma na mea a'u i ike no kela moku. ua lawa pono h me na pu kuniahi he nui t a ua makaukau hoi kela ame keia kanaka. ma kana hana iho: a o ka manao ana e* lawepio mai iaia, aole loa ia he wahi hana maalahi; a ma kekahi olelo ana ae paha, aole he moku i loaa ia kakou maloko nei o ke awa, i hik» ke paio aku me kela moku Pelekane/" 4t Ma kau mau olelo e kamailio mai nei ia'u» me he mea la ua kaniaaina ia oe na ano apau o kela moku.' "Pehea auanei e nele ole ai ka maopopo ia u, o ka u mau mea apau e kamailio aku nei ia oe. no ka mea ua pii maoli au iluna o kela moku. a ua makaikai iaia ma na ano apau. * "He nuhou ano nui maoli kela au e kamailio mai nei e ka opio: a i ka wa hea kou holo ana no kela moku?" "Ma ka po nei aku la no ko'u kau ana iluna o kela moku. * "Alaila pehea oe i kau ai iluna o kela moku? kou hoa o ka holo pu ana?" wahi a Nikona, me ka oi <loa mai la o kona makemake no kela keiki opio. me ka oluolu pu no hoi o ke ano o kana kamailio ana aku. aole hoi elike me mamua aku, ke ano hoohuahua■au o kana niele ana. "'He mea ano ole wale no paha ko'u hoike ana ae. i ke alahele r hoea ai au noluna o kela moku, a pela hoi ine ko ti hoa i hele pu ai. he hookahi mea nui. o ia no ko'u kau ana nialuna o ua moku la. Xo kou hoike ole mai hoi i kou hoa a mau hoa paha o ka holo iu ana noluna o kela moku. aole no e hewa ia u ke kolm aku» me ka )oe Tore oe i hele*like ai, aole anei pela?' Pii ae la ka ula ma na papalina o ke keiki opio. aole no nae i wiwo iho ua keikLla, no !<a mea ua paa kona manao e hoike i kann maii mea apau i ike ai, a oane mai 1?.: ''He oiaio. me na kanaka Tore au i hele pu ai. 11e hookahi o 'akou» he ohana oili loa oia ia'u, eia nae he okoa no kona manao. a he okoa no ko'u, aole ma ko maua lilo ana he ohana hookahi. he | nea ia e hoopilimeaai wale aku ai ko.'u manao mahope ona. U ke Akua hookahi wale no ka mea i ike ialoko o f u. oiaka oi aku o kui: aloha. no kuu air.a hanau, mamua o ko'u'aloha i ko u ohana.' Ia hooki ana iho o ke kamailio ana a ke keiki opio, ua l;oh)i ; e 'a i na kulu waimaka» o ka hiolo anā iho ma kona mau paoahna, a 1 ka nana aku ia Waka Xi!<ona. ua oi loa mai la kōna hilinai mahm » p kela keiki uuk'i, alaila liopu okoa mai la oia i ua wahi keiki n- i, a 'ioonoho ae la ma kekahi noho mamua pono niai o kona uio. ka hoopuka ana ae i keia mau huaolelo: "Na ke Akua e hooniaikai mai ia oe e ke keiki, a Nar.a r.o tfoko o Kona aloha palena ole, e hooloihi mai i-kou mau la o ke ola anamaluna o ka aina, a kaua a elua i aloha like ai. Owai kou inoa t kuu hoaloha?" • . "Gidona'Laiana ko'ii inoā." - ''Ke hoomanao nei au, ua ike au i kekahi kanaka lore ma kela inoa. o-Laiana." : ' . '-"O ke kanaka au e kamailio mai la, aole ia'he mea e aku, o ko u luaūi makuakanc.ponoi.no ia. He hani hoi ia ua maopopo aku la ia oe na mea anau, nolaila inai hoiiiewa wale mai ia'u. no ka lilo ana o. ko'u tnakuakane. i kaaaka To're. , "E hoopau iko kaua kamailio ana'no ko'u makuakane anie ko'u 1110, a e hoi pono ae ka kaua ana. no k«\ mislona a u o ka lioea ana mai la inuia ou i keia po. Aole e ili mai na ahewa ana maluna o'u, no ka lilo ana p kō'u makuakane he Tore. Aole he nui 0 ko'u manawa e noho pu ai me oe, oiai. e holo aku ana au no kela kapa o ka muliwai i keia po; a oiai o keia po wale no ka manawa maikai hookahi a'tt i ike ai» no ko'u kokua ana aku i na panalaau huiia, pela iho la au i alo mai nei iloko o keia j>ouli. me ka nana ole ae i tia i>opilikia e halawai mai ana me a u ma ko u alahele.' "Auhea oe e kuu hoaloha opio, he kakaikahi loa na keiki elike nie kou ano, i aa e hana mai i kekahi mau mea e pono ai ko lakou aina aloha." wahi a Waka, me ke komohia ana iho o ka manao al(. ha no ka opio- a hoomau hou aku la: "La i mai nei hoi paha oe, maluna oe o kela moku i Jca po nei aku la, ua maopoj)o 110 anei ia oe ka nui o na kanaka apau maluna ona, niai kr kapena ahiki aku 1 ke kuke?" . "l'a helu au ia lakou apau, he kanalima-kumamawalu ko lakou nui." "Ke maikai .la kena pane au e ka opio, ina o kela wale ae la no ka nui o kona mau kanaka» alaila aole he hopohopo aua no lakou. , "Aole mamuli o ko'u helu maoli ana aku i ka nui o kela poe. i maopopo ai ia'u ko lakou heluna, aka ua lohe pu au i ke kamailio ana ae o ke kapena i ko'u iuau hoa, o ka nui iho la ia o na kanaka aoau maluna o kela moku." "Alaila. heaha kau mau hoolala ana. i wahi e paapio mai ai kela uioku ia'u ame ko'u niau kanaka?" i ninau aku ai o Waka Nikona. me ka hopu hou ana aku i na lima o ka opio, 4 me ka nana pono ana i?cu no hoi maluna o kona niau maka. "Aole a'u mau mea i hoolala ai no ka paa o kela moku i ka hopuia, koe walē no keia. ua hiki los ia'u ke kamailio aku i kekahi mau loina ano nui. a nau no hoi ia e hoolawa pono aku i na alahele e hiki ai ia oe ke hopu i kela moku a paa mai malalo o kou malu. Mamua nae o ko'u hoakaka hou ana aku i kekahi mau mea e pono ai keia hana nui. ke makemake nei au e hoohiki paa mai oe. aole !oa oe e kumakaia ia'u; o ia hoi. aole e kamailio aku imua o kekahi kino kanaka. mai ia'u aku i ai na ike ia oe no ka nui o na kanaka o kela moku." "Ina o kou makemake ia ea» alaila ke hoohiki aku nei au imua ou, a imua hoi o na lani. aole loa e owaka ko'u waha no ko'u hui pu ana me oe i keia po." "Aole Iwi o kela hoohiki ae ia, ua ae mai la oe, a pela e kumakaia no anei oe i kuu makuakane ? I hoike aku no hoi au ia oe e Kapena Nikona i ; ka mea piaio ea, ina e iohe aku ana na kanaka o Nupoka nei. o kuu makuakane kekahi ma ka aoao o kela poe kanaka Pele kane» aole ana e nele ka pii q ko lakou inaina nona. a o ia ka u e honohopo loa nei, no ka hoohiolo ia o ko makou hale ilalo a i ole puhiia palia i ke ahi, e na kanaka.*' "Ina o kela ka hopena e fioea mai ana maluna ou e ka opio, alaila ke hoofa hou aku nei au ia oe, aole au e hoopukapuka wale i ka inoa o kou makuakane, a e hilinai mai oe> no ka oiaio o keia mau mea apan a'u e kamailio aJcu nei imua ou." "E lohe oe e Kapena Nikoaia i kekahi man mea e pono ai kau hana. oia no l>eia. Ma ka po oka la a{>opo t ua .hf.K>hofo na kanaka oiuna o, kela Pelekane. e hookipa akn i kekahi puulu o na kanaka Tore m*iuka aku nei oka aina. Eia kekahi ahahui 1 kukulu ia no na iumaka Tore maloko nei o keia kulanakauhak. a o ko u makuakane ka percsidena o kela ahahui; o ka lakou hana iloko o kela mau la aku nei, o ia nb ke kiu anja i na hana a na kanaka oonei» no ka ohunui ana i ke aupuni makua. Ua maopopo i na lāla o keia hui ka nui o na lako ai, e h««aliQia nei maloko o na hale ukana* ua loaa pu ka ike ia lakou no ka mii o ka ikaika o ka pualikoa. ina no ka hoalaia ae e ku-e aku ia Pelekane. a o keia mau ike apau i ioaa i kela ahahui, o ka lakou ia e hele aku ana a hoike aku imua o ke kapeua o kela moku Pelekane. (Aole i pau.)