Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 41, 2 October 1914 — HE PANE IA HON. S. K. MAHOE O WAIALUA. [ARTICLE]

HE PANE IA HON. S. K. MAHOE O WAIALUA.

I 08 Haka Makaaieana Koho Haloka 0 ka Apaaa Elima e nar>s nsa-- ao* i keia« Aloha kakou aj au. K !Wr. Ixjnahoojion.eo. Aioha kauu 1 noi:—Ma kau p<ppa o ka r-«]e i i i&e iho *i aa i ka manao o Hoa. & K. Mnho« o Wauilaa, he .T"'n<? lunamnkaaimna rr.a aoao Repnbahka e ho lo nei no keia kau koho e hiki mai ana. He mea kan kanawai oin : ka wa ■? ke Aujmni Moi, kau o 1*76. ame m-2. Ile mea kau kanawai <-ta i keia we iho nei o ke *npnni Teritore malalo o na ehe« o kat Mami Aeko. ua kau o 1901. 1907 ame 1011. Ke olelo nei oia. u» invra. a ua makankan ōia no na hana ahaolelo i ha kalia wale no i ko ouīiou koho iho Hol* Hmoka. Heaha ia ka Mahoe pals i hann ai no ka lahui iloko o eono kao, ekolu i ke aupnm moi. ekolu i ke nupnnii Teritoreī Khi&i i na limahana hana alanni, ehia i na kanaka mahiai taro ame huaai o na ano Hke olef Khia i na r.in?i hoo ehia i ka j»oe ukti auhan? i ka peo ilihuno o ka :iina: ehin, i ha |?oe i'Opiiikia o Kalaupaj»a amr Kalaw-ao; ehin i na haakipila o ka le hulehn f na halekula hou ante na hale hookolokolo hou f hale{'aahao hon, a pela *ku T v W,aialra, a peia akn, oiai oe ma ka aoao o ka haj>anui no na kau a kau? Ke hoolike nei oe elike nie. ua eleknle lueula o tia ha]e laukauawai o Heiilania Nui, Ea. e ka lahui. na mana koho o ka Aj>uua Koho Elima, (• na laeula o Beritania Nui, he j»oe ia ua ulu aka. aia uo me lakou ka lakou olelo makuahine. aole i kailiia. He pakika lakou ira ke kakau a he {uihee n be momoni ma ka leheiehe namu. Pehea kana e Mahoe' Heaha ka *:ke o tia elekule l«ettla o Hf'ritaitīr ? »»e ka )ak»»ii oielo makuahine ame ko īkakou nei laeula, elekula Hawaii i oki|iuia k,n lakou olelo kuimi, a aia wale f-io ma ka olelo namu ame kakan ua mti (Beiritauia) e lawelaweia ai na hona ī» ka aliaolelo o keia Teritore? I T a olp hewaia paha ka oUI man, ke kani hew.i *iei, "Well }*ou are too oM an<l fever'nh.'' I\o UpaKewii nei oe i na kauwa hanr 'ono a M iahiu i kohoia e na makaaliiaun alPha lahui a. minainiua i k* fnoa haiaohano o ka lahui Hawaii o k? Apna Elima no ka pouo e hoopakele.. nai na hoowalpWieia e na hana loko!no ii oukou e MiUioe i hoao ai, a e hoao hou aku ana paha e hoomaew#nva hou i ka f4ihui Hhwaii o Oahu aei une ua ntoku e ae, Ke ol)hewa nei oe me kou hoahew:» n«a ia Davi«l M. Kupiln>a. H. M. 'Canihb, ;Taek Kalakiela ame E. .1. Mc- ' 'au<llesa e holo paonioui tvei ia oe e Mahoe arne kou auna. Mhmuli ka o ka loaa ole ana o ka elua «lala i ka j»oe hana alanui. Kn he nani loaa ole ana hoi paha ia ina » ko auiia Kepuhalika' opu keemoa i ko 'uia iho i keia pono o ua oiwi Hawai'» » o'a ai ka noho ana, eia nae, aole he ike iho o na opu lokoino a oukou ♦ Mnhoe a hnawi iho i ka lima aka»'. » ke aloha i na limahana oi\yi. Nn Kupihen i hookomo aku ma ka •ono Demokarnta i ka Bila l'kuhana Helu 13 pili i k« hoopii aua i na uku*iaua o mi limahana aupuni Teritore. Pepehi in keia bi]a e na auna o Mahoe. Na Kupihea no i hookomo hou nku i Na Hila l'kuhana Helu 177 j»iir i ka hoojiii ana i ka ukuhana la o na liuiahann o Oahn nei. Pepehiia no e na a Mahoe uo. ma ka la •» Aperila., 1013. Ina pela iho la ua aumi lokoitio u Mnhoe e hoomaewaewa ai i na maka«inuna koho baloka o ka Apaua hllma o ke kalana hoi o Houolulu nei, ea. vhia mea aloha o na Hawaii oiwi no kein e j»oaloia nei tfh māka, aole no ua ha'i aku. aka, na onkou nia no, na na hanaiahuhu no. »Ke holo hou mai n°i •io e" noi haloka ma ka apana elima. K ka lahui e, e na haku makaainnn- » A|»ana Klima, o ka Uila eiua «lala > ka l»*haua o nii limahain alanui hel" 177 i hookon*oia akn ai i ka ahaoleU» »it| Im bi|a kanawai mua Ipa i ho!o i Va e' , ao'elo holookoa o hale a » •biH uoko o ka moole\o o na hana kaukanawai v Hnwnii nei, aole i ke au o ke aupnni Moi a Mahoe e noho ana. f aoj[e'.tio i. ko, au o ua, Kepuhalika o ke aupuni Teritore a Mahoe ho e Hki pa u ptfko inai nei i kana pala i hnna ole s»i nhiki m> i keia la» a pela no iwa e lilo ana i na Uej»ubatikfi keia ahuoleio aku. Ho lilelille a he hanohauo nui ms ka toao o na Deniokarata hoolohe a hoo t»ono i loaa mamiili o k?i holo nna o ke*»a kauavrai i na hnle a i elya i«oko. 0 ka mahele kanknnawai o keia a»t}»uni. Tehea i loaa ole'ai ia w e Miihpe oiai ia ot»ikou kn hapanui o M «»\elo Repul>alika no «a kau lehulehn ? hana uinkou i k a wiakou hana, oiai makou ma ka haj>a milm a na ko Kia aiua uahoa »o e Mahoe i klola mai; ka i uo oia wnle no la hoi ka piiiku\. [:«ia hou aku* no «a lokoiuo hon» i kn hoi j *%nft mai o ka bila i k» ahaolelo ke apono aua a apono ole o kn ahaolelo 1 ka vit<» n ke Kiaaina, o ka mea hiju •»a nanāhu na alelo o ua tHKj lnnawaVaainat;a Hawaii UepuhaHkā hoopHK meaai ue? si Mahoe» a make ka manaolann ola o n-*i makaluhi ō aina. Ke Holo hon nti*i net p.o, e }»elo ho\t i n\au; Ualoka. Kolv 1 ! t ke kin o hooikaika o i*. K Mahoo i ka nku o k» ilio wahine, holo. Haaleloia ka Hla ehia «lala nknhāna o na oiwi tio iakou ko Ualolia, a holo ke aloha j ka iHo leo ole s Ualoka ole. Hai*akt! V Va piUna ō k» nihoniho kē ku > ho|H» uet ka hwila hao. Kpa io no oe* Kau o HM7. hului pau i» ka po» v \ loaa i ka hele'i, na lima pe|*ee» na ka« ne Haukeuke a piha o r»uh*!e. Nanaia n» keiki knla» e komo a«a n» hoj»e Kauka o ka pai»a ola ula kel*' ame keia home, i»A e hiamoe ana o*» e h»-»ala ia an& oe, wa m;ai&oia he ma'i, n ina he luu.'i poo hua'i kou, alalla. e hoohuoi ts» ai»a oe. K kiua raau nuii » i kela arose keia he auo hooulahua. i ka j»oe no lakou ka home. Aple o ia wale o ua suniii\aiii\ O ka ot->. hookiki»a m.nii aiia i ka ilihune u» maemae no kou \xoho »;ia. rms ;--e>a ?vla la KO ~:3- PchtU U»e ji h«.v»ikaikix o!e e kii'akn | i yiai o oe ki'k.ahi il\jko o ift kati! I*i imnu e k;t' i »>;* nHioieU» o k«i.a kau <> san».«« . nawni i Uolo.' n s * ke Kiftstina. T ke kau 'o vna ka inaliina o e noho <*'- K'iipih'ea' ; a'tn«» koua ohau> e iiK» Ka 2 .ihi-ī'anip. ame han-.-Hawaii,- u» • hiki

aku paha ka hs?.&a ou baneri, b& roskua. iu&e sa ke»kl. t H nobo »iia ka ahaolelo Bepubaii«a j a Maho« i* wa. iloka o sca nanea o ffle« aia hoū ua hoopuei-i o Ka« ? īlii me oa kiai oka ps*a oI«*» 1 aoif e 2<»ia kfkabs mea e puka iwaba. Ca hoomaioīa o Kaliiii Camp n<?> ekoia l*. ao!<? a niakou ai, aoh? i'a be lai*i ka ai i hoaeaia mai e ka j>ap3 ola» a , ua aui ka po«* i loaa i ka toa*i i 0 Luaamakaainana H. L- Kavr?wrehi *»e Home R«la no Hawaii o Hon. Phiim Pali. no Mat}i. *enatoa <'hiiHn , j'worth no Honol«!n nei, o inkou ka i &>*' ar iua Kaiihi ('amp me ea eke poi. Ninau 'akou oukon e I>avM?" ••Pilikia makon'* wahi a ka pane t "aole e hiki ia makou ke kii i ka mako»i meaai, aia no iwaho ko makou ola. ma ia tnva[>«», ma ha alanoi a tna na lae kahakai." Eia ka pane i loaa niai mai kein man keonimana mai i loa* ke :iioha no ka hoakanaka. "E Davi«i e hoomanawanui onkou e hoi ae makou a «a makoū e haiia mai i ka mea pono." K Mahoe e ihea oe i hele o!p mai 'i e kokua ia makou. oiai o Kalihi (,amj» ka i haawi akw i ka heluna kifkīe o aa haloka no» f a lilo oe i lunamakaainana ia kau? Pehea , % oe i ae waie ai e j>aniia hale haoa jk>ī, a nui ka uwe o na oiwi» *jt m«tkurihijie., na kaik«ahin»' ame na kr.maiki liilii i ka nele i Ha i>o\"? Olelo mai Va i'apa ola he korela ka poi. ka i'n maKa, lea fmiu ame na mea kolo kai.e laa ka pa}>ai, oia ke kumn o--ka loaa o na kanaka i kr Uorela, a r»auikuia na hale hana poi ame ua kai -'awai'a a]{»ila «oho* aku.no oe a nauantaka e Mahoe, j»aa ko waha i ka j»unukuiā. )>aa lto mau eeiao i kokuli. Ea. p ka lahui L ehia mnnn.wa a kakou e hoomaewaewaia ai? E nana i ka mauao o ka leka a ka Perosi(lena o ka.papa ola o ka la 7 o Maraki. .1011» »oao 277 Houae .loumal, fith Logisla♦tire, T. H. Ma ia palapala a ka pe-. ■ Tf«i'Jcna n ka papa o]a o hoakaka ana ia mamnli o ka al maamau o na lla-. i ka ppi ame na i'a almaka. ka iimu r oia ke kuniu ioaa i ko korela a niake, ua manaoia ua komo ka anoauo koreia iloko o ka poi, a o na Hawaii ni uui i ka \>oi. He īiui akn ia hoaHaka pili i keia niea. e ka lahūi j»ehca kp oukou mang,q ma keia? Aole auei kakou i la wa ia Mahoe ma e holo hou mai nei «; hoopilikin hou.ia liakou, e ka Aj»ana Klima? Holv Smoke.{ ]£Ja keknhi ke wahanui nei o Mahoo i ka Biia.oki ope'a ame wehe uh.i *» Kauka Trwin o na oukou Rem^nlika; no hoi ua uila la. haawi ae na Irwin o r hookomo. I make ' a wai ? Xa, Kupihea ine konn auna i • •epehl ia kupueu i poho'o iloko o ke °ke o]'aia. Ina j»aha aole o Kupihea iu» iloko o kela kau iho nei, ina no ua holo kela l)Ua no ka mea he poe puni vale iio kekahi poe lunamakaainau}» T?epnbaHka i ka hoowalewaleia, a ua na;>. a ua hiki no ke alakaiia elike mo na Bnffaio. . ' Nolāila e Mahoe mai hapala wale i M a inoa maikai o na moho Demokarata tni t»ono kaulike o ku lehulehu. 1 hon ae no oe e Mahoe no ko Ku•>uhea hooikaika i ka hila ana naauao Tivil Service) o ka oihana makai, hoo v,cleia kekahi mau Demokarata. Owai keia 'mau makai DemoUarata i hoonele ! a { Iloikeia ne i ke akea i maopopo na kumu! īna he ino ia kanawai peliea ka na *fepubaTika lunamakaainaua ame na «e--natoa i koho ai? Mea ae no ia Kupihea, mea ae no ia Knpihea; no Knpihea ka hewa; he hooknhi wale no o'w kuleana koho maloko o ka hale, a owan wale' no iwaena o na D«»ruokarat-a i koho, ««i o na Repul>aliko ka hapanui. lua , >a kalohe o Kupihea i kona alakai he- "•» ana I?epulialika pehen oe e I Mahoe i pii ole n»ai ai e kuhikuhi ni'ii kapo i ua poe eer»a nei a oukou, nono j 'nai no oe i Waialua ? Tna oīelo o K,unhea i na Innamakaninana Re«»nbalikn ■» lelp » ka i»nli pehr;» leln no'. Ahahaua. *»hehene!! Oia ka ]»ilikia' o oukou e Miihoe ma. o ka pnni wale. na lilte no *>e me ko auua kamalii Hilii tne ua «nflTa)o na hiki wa?e ho ke alakaiia ma ka pukaihu. Owau po. Kon nmio, DAVID M. KI'PĪHKA. Moho Luun*»iakaai'i;tua. Apan** F!lima no keia koho a V e hiki mai ana.