Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 41, 2 October 1914 — HE MOOLELO NO ELA WEINE Ka Opio i Opea Waleia a i Pii Aku ma ke Kulana Kiekie. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO ELA WEINE

Ka Opio i Opea Waleia a i Pii Aku ma ke Kulana Kiekie.

He olelo oiaio 11« ia au. aole au i kii aku ia oe no ke kumu he hana hiki ol c ia ia'u, ;; aok no hoi au i.kakau iiou aku i leka nau aole no ko u paa loa i ka hana. aka n<> kekahi kumu uo. Mai oi aku no'ka pono nou ina oe i ao iho i ka hor,manawanui/' i pane iho ai " Keoki ~u niea la he konakona loa kona ia ]Vlariona ia manawa; hookuu ae la oia i ;<a Martona puliki ana mat iaia a hoonoho aku !a ia Maliona iluna o ka hikiee a ku iho !a e kakaii o ka lohe aku i ka Mariona mea o ka liiki ana mai. i. a lilo ko Keoki mahnmaha -»Ie aku me ke ano hoihoi ».»le loa o kana kamai!ir> ana i mea hopepe loa 110 Manona» ike iho la no oia ia manawa a<>le makemake f > Keoki i koe iaia. ua hiki loa iaia k*' hoomaopopo mai i ko Keoki manao ia manawa me ko Ke«>ki hoike ole aku iaia ia mea. Xana pono mai !a o Mariona a i mai la: "A ina au i lioomanawanui aku nei, alaila pehea ka loihi o ia manawa a'u e hoomana* wanui ai?" "Aehe au i maopopo," walii a K<'oni me ka pokole loa. "Aole oe i ikc. Kaiialia, kupaianaha, o kou ike ole iho la no ka ia i ka loihi o ia mauawa a'u e kakali hoomanawanui mai ai nou! Ma kela la.hope loa a kaawale mai oe mai a'u mai, he maopopo loa kau o ka olelo ana ae e kii koke a e ana oe ia'u a ia manawa kaua e hele aku ai itnua o kuu makuakane a hoike aku iaia no kela mare ia ana o kaua» eia nae hoi ke lohe aku nei au aol« ka oe i maopopo i ka loihi o ia'manawa a'u e kakali mai ai. "He mau leka lehulehu ka'u o ka hoouna ana mai ia oe aole nae oe i pane iki ae. Maloko o k r '<ahi leka a'u o ke kakau ana mai. ua haku au i na nianao hoalohaloha loa e hiki ole iho ai i ka naau paakiki a makona o kekahi kanaka aloha ole ke hoomau i ka manao awaluia iloko ona. he mau mauao e hiki ai e wawaliiia ka makona, ka awahua a e helelei iho ai ua waimaka, eia na°, ia oe, ua lilo loa ia mau manao alolia i mea ole» a ua hiki ole 110 hoi ke huhukiia aku kekahi manao lokoino ino loa uiailoko ae o kou naau," wahi a Ma~ riotia o ka nane ana mai me na leheleLi 4 ' e iiauhau uwe ana. "E Manona," \sa!ii a Keoki o ka paue ana aku mahope o ka hala ana o kekahi inau miuuke o ko laua hakanu ana. "Aole loa 110 »a mauao iloko o'u e kii aku ia ot\" "Pehea ? Aole h>a ia manao iloko ou 0 kii ae ia'u? Xo keaha/' Alaila ike iho la o Mariona e haalele loaia ana oia iloko o ke anu. "Ae, pc!a au i olelo aku la," wahi a Keoki o ka pane ana a'ku me ka hoihoi ole« * "E Keoki. kou maiK(o io maoli, e ha'i mai oe? Aole paha ia o kou manaoio maoli elike me ia ay. i kamailio mai la?' "O k()'u manaoio maoli ia. i lolie mai oe"e Manoiia. Heaha' no kau o ka liele aua mai nei ianei i keia nianawa o ka po, e nalo 110 lioi e hōikeia aku ana ia o p c. iK'le mai oe o kou wa ia e hele mai ai. me ko iKe 110 ka aole īnakemakeia maanei i keia manawa a 1 ole ia i kekahi manawa paha ma keia mua aku me ke kauoha ole ia aku, 0 kou he! c mai nei 110 ia: ua lilo keia hiki ana niai nei au'i mea hooululuia loa ia'u me ka hoopilikia pu ia mai o ka u mau hana ia manawa hookahi." "Aohe 011 maopopo aku la i kau mea i kamai!io mar nei la." uahi a Mai'iona o ka paue aua mai me ka lelielehe haaiulu a me na maka hoi i heie a huiiii a Keoki i ike oīē ai mainua'"aku. "Aole tiiki iki ia'u ke hoeinaopopo i ke kumu o kou okalakala me na olelo kupono ole no ka hiki k.ino ana. niai o kau wahincmare imua ou." wahi. hou a Mariona i ka wa a Keoki o ka pane ole ana aku. "Aole an°i e hiki ia-oe, i ka wa i ike oleia ai he waihnemare kau» e kamailio mai lun ia'u nia ke auo oluoiu, elike me ke ano o na kane maikai e haua mai ai i ka lakou inau wahine aloha? "A uo keaha no la oe i aa ai e hele mai ianei i;i<* ko ike no aole i ike kekahi mea he wahinemare ka'u? ina no oe i noho aku nei i kou wahi, ina ua oi loa aku ia q ka maikai, eia nae, lieH' mai nei oe ianei i mea e ike mai ai kekahi poe lie wahine mare ka u. i pane .!ku ai v Keoki me aka aMariona i liiki ole mai ai k? hoomaopv»po 5 ka mana ». l'a lil«> ko Keoki hoopoipoi a ohaoba oie aku elike hoi uie ke ano mau o na kane ke ike aku i ka iakon ma nwahine akahi no a hui hou. e maliamaha aku ana, a ma kela' manawa nuia loa a laua o ka halawai hou ana aole * nele iho ana ko Keoki hauoii toa 110 ka hm hou ana. aole uae pela keia Keoki. ine lie mea la, aole i piH o Manona iaia, pela ka ka wahine nana maf i kona ano ia manaw'a. "He o'aio ua ike no au, aka ua poiua o ko 11 ike aku. no.ia ka'u mea nur, aka. e Keoki» aoie pono i kela mare ma-Iu o kaua ke huna loihi houia aku: e pono e ia mea imua o ka le 111lehu; e pom> oe e hoi hou ae i Kikemona a hoike aku i ko kaua niare ia ana imua o papa. Hc !oajtu e lilo aku i wahinemar. v nau la me ke apoaoia nrai e ko'u pap:t, mamua o ka hala ana ae o kekahi la hou," wahi a Mai iona īne ka paa o ka manao. "O, aole ioa e hiki ia mea ke hanaia,, e Mariona! "Xo keaHa iho !a hov e hiki ii!e ai? Aole aii*i ou manao he haua inaikai o!e loa ko kana mare ke hunakele !oa houia aku—:he mea pt>no ke hoiUeia ae ia mea imua i ke ak<-a i keia manawa? '•O. me ka nana oie aku i kekahi kumu e ae. he mea hiki ole ioa ift ke' hoikeia ae'ina k«' akea i keia manawa. Ke mmamma loa nei au i ko*u hiliia ma'uwale ana ia oe ina la aole e ala iki mai ana iiaua 1 keia mauawa. I ha'ī aku au ia oe, e Mariona. aole loa e luki iki aua ia'n ke hele aku imua o Mr. Vaiicsi a hoike aku iaia ua mareia kaua a t > oe ka'u xxahinemare. no keia knmu no. i lohe mai oe. aok oe he wahinemare na'u." alaila kani ihoJa ka Keoki uhu no ka loaa ana ae la o ka maba i kona uhane ua hoopnkaia ae la ka mea oiaio 1 keia manawa. "K Keoki no hoi. no keaha la oe i kamailio mai la iau me kela ma ke ano hoohuuahuua. i ka wa ; * u , * 'ke a * ua . hoi au ma ke kino a ma ka inanao no ka noonoo nui aku ia oe 1 na mauawa apau?" i pane mai ai o Mauona me ka make loa iho a > kona uianaolana ia manawa. "Ma ke kumu hea la'oe i olelo mai la aole au he wahinemare nan uie ko tke uo owau uo noi ka i «eu» pu aku.me oe imua.o ke kahunapule a mareia mai kaua me ka haawi pu ia ann mai v> ko kaua nala«>ala msire: Aohe manaoio iki iho !a o >(arii>na no keja mau. oielo a Keoki .» ka olelo anā'aku ia: manao iho la oia !Ke mau olelo hoomeainea wale aku uo ia na Keoki i ole ai o ia > ko» hon mas iaia e holo Hke laua 1 i Kikemoua no ka'hoike ana akn i k-i Maktu>a V ane^i. Alaalawa ae !a ko Keoki mau niaka ma o a maanei no kona hopoh<»po ih«'> !a he l*ii»o kauaka paha kekahi ma kahi kokoke mai ia laua e iohe mai ai i ku laua mau uumi e kamaiho ana. Hele aku !a oia a ku sun ka aoao Martona a puliki aku ia i na lima a ī aku.la: e MaHona. mai waiaau U>a ae w o loheia mai £ kekaiu meaa mai hoao hou oe e kamailio mai. oiai oe maloko o keia «ate ina

aohe ou makeniaiee e hoopoino iike ;a kaiia, v.ahi ana o ka pane ana aku me ka piha loa i ka huhu. Nana wale mai !a no «> ; .a ia Keoki me ke kahaha ioa oka na;iu no keia oielo hoehaeha aku iaia me he kui !a ka walawalania. ia'u i hoea akn ai i Rai i kela kau akn nci« wahi a Keoki. "i noei wale aku no an ilaila ina ke ano e. hoohaia nianiwa a e hoohauou ia*u. He nui na kaikamahine n"i a*u i launa pu ai malaila a ia 11 i hni inau aku aī me lakou oia knu 'va i hui ai me oe. aohe nae he wahi manao kolohe iki ileko o'u e h«|na aku i kekahi hana hewa ia »>e. "*'He ui oe a he opiopio no hoi me ka ptha laiwa le. a i kuu ike ana he kaikamauine naau palupalu loa <>c. hoa<> aku la an e pahele ī kr:i noonoo ma ke ano hoc»ipoipo ahiki i kon pipili loa ana mai ia'u. elike nie ia a'u i hana aku ?.i i kekahi poe kaikamahine e ae ho kakini ka nui mair.ua aku ou. "Mamuli o kekahi manao i hookikina loa ae ia'u ua koi a.:u ia au la oe e mare:a kaua nie ka ipa-lu loa a ua ae niai !a oe ia ■ makeniake o'u, me knu manao no nae aole oe e ae inai ana ia koi aku a u ia ee e mareia kaua: aka nae ua ae mai la oe. a ike iho la au ia nianawa aia au iloko o keVahi kuiana '..upiiikii loi. "O ka pololei loa aele au e marc aku ia oe 110 ka mea, he kaikamahine okoa loa no ka'u i iini loa ai oia ko u hoa e koho ai ke kaunu a,na, no ka mea, oia kaikamahine he kulana xiekie kona a he uui pu no hoi kana dala e lawa ai ko'u makemake ame kona; nou iho. aole ee he kaikamahine i lako me ke <lala a he kaikamahine haahaa loa no hoi e hiki ole ai e ikeia mai e ka poe koikoi a hanohano. nolaila. mahope o kuu mare ana aku me oe ike iho la au e komohn lr a aku ana au iloko o ka pilikia, nolaila. hooholo koke ihp la au i kuu manao. o kuu kaawale koke mai ia oe mai oia ka oi loa aku o ka maikai no'u. a pela kaua i kaawale koke ai. 0 keia ka mea oiaio loa a'u e hoike aku nei ia oe au,i lohe mai la. e Mariona." Ua eueu ae la ko \iariona mau lehelelie me ka manao e kamailio mai, eia nae, ua loaa ole iho la iaia ka manao ikaika« oiai nae, aia iloko ona ka inaina wela kahi i honaku ai « he ike waleia aku no nae ia matiao iloko ona e Keoki. "I ko maiiawa i ae mai ai i ko'u manao ike iho la au he mea pono ia'u ke kii koKe aku i kekahi hoaioha 4>'u a'u e hi':i ai.,ke hilinai aku no ka hele ana mai e inare ia kaua. L*a kauoha au iaia e hoano e loa iaia iho a kohu kahunapule elemakule ke nanaia aku, elike me ke knhtma:)ule o ka halepule St. John. a ua hooko mai oia ia manao o'u, mamuli o ko'u kipe ana i ke kanaka malama halepule ua ae mai la oia e hele mai i lioike no ko kaua mareia ana." "Oia anei ke alahele au i liana ai a mareia ai oe me a u—me a u i hawanawana āku ai o Manona melea haalele ole o ke kau ana o kena mau maka maluna o na maka o Keoki. "'Pela iho la hoi, elike me ia a'u i hoakaka aku la ia oe> e Mariona — nau no i haawi o'koa mai ia oe iho na'u me kou kali ole iho e noonoo i kau mea pono e hana ai: i kuu ike ana o kou makemake maoli io no ia heaha auanei ka'u kakali hou ana iho, o kou lilo koke wale mai no })aha ia'u pau ae la." a Keoki ma ke ano e pale ae ana iaia iho a e hooili aku ana i ke koikoi o na ahewaia ana apau maluni o Mariona no kona ae a puui wale ana mai 110 i kana noi. Hoopinana ae la o Mariona i kona mau lehelehe a i mai la: "Aole anei he mea maikai e ae au e kamailio mai ai nou iho?' Aole anei he wahi kumu maikai kekalii au e noonoo iho ai a kamailio mai e hoomamaia ae ai hoi la !;o'u naau kaumaha "He oki loa, peīa ka'u e ike nei i keia manawa," wahi a Keoki o ka pane ana mai ma ke ano mako-na loa. "E Keoki mako iia 110 hoi: e noonoo nui iho oe i ka nui maoli o ko'u aloha ia oe: ua hele kuu puu a maloohaha i ke aloha ia oe, no ia aloha no i au ia mai la keia loa me ka mi.na ole ae i na alalai ho nui mamua o* kuu alahele- hookahi wale no nui iloko o ;aiu naau 0 kuu ike 'aku ia oe, e ke aloha, lana malie iho nei puuwai, eia nao hoi, ia'u i hiki mai la a luii iho la kaua» o 11 aolelo awahua loa nae ka^i 11 u mai ai innia o'u no ka hoonana ana ae i keia puuwai. L'a paulele nui au maluna ou. ua paa kuu manao o.oe kuu puuhonua ame ka'u inea nui liookahi e malama ai» eia nae, ke ike nei au i kuu hihia ame kuu hilinai kuhihewa loa ana ia oe. E hookuu mai ana anei oe ia'u e auwe mau i na manawa apau me ka hoehaeha mau ia o ko u naau, me kou hoike ole mai i ( kekahi manao aloha a minamina no 11? ' "Aolie niea hiki ia'u ke hana aku nou, a oki loa aku hoi ka hana ana aku i kekahi mea e hoonanaia ae ai o kou naau i mokumokuahua. no ka mea. eiike no me ia a'u i olelo mua aku nei ia oe, aole oe wahinemare na'n. o ko'u manaoio maoli no ia." "E Keoki Samana. aole loa oe i maopopo iki i ka hewa ino lokoino loa au e hana mai nei ia'u. O. ena laui hoi! Xo keaha no la au i makapo ai a i hana aku ai hoi me ka manao puapuahulu 11 pupuL* a i ike ole ai a hoomaopopo ia hewa nui no'u iho? Aole loa oe i moeuhane iki 110 ka poino au e hana nei no ka hanauna hou e pii mai ana' mah'ope 011." alaila puili ae la oia i na lima me ka wili p i ana iho i ka ehaeha. Mai oi aku ka ka pono nena ina oia i ma.;e mamua o koua mare ana me ke kuhihewa loa i keia kanaka opio waiwai ole hoowalewale. Mai hoolilo oia ia Keoki i kanaka kiekie i kekahi la ina i hana'mai iaia i ka hana aloha. aka. no koua hoolilo ana iho la iaia i Mohaku keehina wawae me ka hoowahawaha loa iho la iaia e uele ma kona manao kela aku no kekahi kulana kiekie. Ina i hoike mai o Keoki i kekahi hoailona o ka menemene ame ke aloha oiaio nona ia manawa. ina la ua hoike aku oia iaia he kaikamahine oia na kekahi o na kanaka koikoi a waiwai loa oloko t> ia kualnakauhale me ka hauoli loa. aohe nae he mea o ia ano i iKeia uolaila. aohe ana mea hiki ke hoike aku o kona auwe wale no i kona hoohihia hewaia ana. he hewa koikoi loa hoi nona ana e maka'u aiia e hiki ole ai i konji makuakane ke hilinai mai maluin ona ma ia hone aku a e hoonele puia mai ai paha oia i ka waiwai. A hala ia ' 'ua kekahi niau minuke o ka noho hakanu ana. alaila » mai |a o Ker ki: w Auhea ot% e Mariona. aohe waiwai o ka lux>loihi hou aku i keia kamailio ana.a kaua. aole loa e hiki iki ana ke hookoia aku kau mea i makemake ai." "E ka mea heluhelu. ua ike 110 anei i>e i kekahi wahine a kane paha i hoohikivvawe loaia kona ano luahine a elemakule paha. nalohia aku ka lamaīama o kona heleh'elena. hookukule kona mau la apau o ke ola ana. kaawale ka hauoli mailoko aku o kona naau no ka manawa pau ole. a mae no hoi ta helehelena i ikeia ka hauoH. ka ikaika o ke kino ame ka manao, ka piha hanoli a peia wale aku mamua aku iloko oka minuke hookahi? fna pela. alaila- elike me ia au i ike ai ia poe kane a wahine paha. peia okoa iho la no ko Manona helehelena i kela inanavva oiai oia e hoolohe ana i na olelo loa a'Keoki o ka pane ana mai iaia ma kela po pouli ua nui o ka mahina o Ikuwa. oiai oia e noho ana maluna o Ka hikiee « n lioolohe mai !a me ka loā o kgni naau. "E hiki ana anei ia'll ke manaoio aku ia oe." wahi ana. "Hiki "anei ia'u ke manaoio ua hiki i kekahi mea ke booj>oino i kekahi kaikahine epio a hiiinaua elike me kela? O kau anei i manao ai he mare hoop.unipuni- wale 110 kela o kaua i mareia ai. a o kela pa!aj>ala mare a kela kanaka elemakule au i olelo niai nei aok oia he kahuna--pule oiaio i haawi mai ai. he pala;>ala mare h»-X>pnnipuiii vyale no ia ' "EHke me ia au i olelo mai la oia maoli ka mea oiaio." wahi * Keoki o ka pane ana aku.ine ka pv»ko!e loa. 4> Oia ka mea oiaio* kupaianaha maoli ka! :iookahi a'u ninau i koe e ninau aku ana ia oe ao ka pnu ia. No ka manawa hookahi wiale no, e ae niai una anei oe e mare ia'u i keia mauawa» i ku ī ke kanawai a e loaa ai hoi ka inoa ma'ikai ia'u' | * AoK* hiki ia*u ke hana ia hana i keia manawa." I "Xo keaha ?" .

*N"«> kc kumu no hoi. elike ine īa a'u i kamailio mua aku nei oe. a<;hc o'u alnha ia »>c. a mav,aho ae o ia ne mea o Wa waliin? a*u e marc aku aī he wahine nui ia o ke »Ula a he inoa kiekie no hoi kona kunn«'no ai e loaa kekahi itu>a hant>hano tna keia ao. " Akaaka ma-Iu ihi !a o Manona i!rko me ka i ana ib<>: ka uaiwai ame ka hanohano wale no ka keia kanmka opio hupo * ni?kcmake n:rti ai e :nare ia'u aole no ke aloha. KupaUnaha! Lc* huiehu S< a ka poe o.>io ilihune i marc aele no ka manao nni i ke ame ka hanōhano. aka no ke aloha wale no. a ia laua nae i noho a k?t:e a wahine ai tr.e Ke aloha oiaio a no kekahi mau makahiki ua ho« ..<aika li*Kc hua ahiki i ko lana ilo ana he man mea >vatwa* a kotkf i iloko o ka aina. E manao kuhihewa maī ana ka paha oia ia'u he wahi kaikamahine hoi au na ka mea ilihune loa. aole paha oia i ike mai i ko'u poopoo.*" Aea ae la oia iluna a i mai la: "Alaila. ina e hiki ana ia u ke hoohikihiki mai t kekahi huina tlala nui maluna o kc kaa «* iiooiaio aku au ia'u iho imua ou he kaikamahine na ka ineā kiekie a hanohauo iloko o ka aina. ia wa anei oe e hana mai ai i kekahi hana maikai loa ma ka h<x>ha.u>hatto ana mai ia'u ma o tawc ana aku ia ū i wahine mare oiaio nau:" "Pela ko*u manao," wahi a Keiki o ka pane ana mai. l *.\laila. aoie iki ana no oe la e hana mai ana i kekahi hana maika» loa e hoopakeleia ae ai ka inoa o ka wahine au i !ux>punipuni ino mai ai he aloha oe i oi aku mamua o kou i»la ponoi. mai ka hilahila r.me ka hooheneheneia mai i maopopo h\n e hanaia mai ana pela e ka lehulehu?" "Aole hiki ia'u: aohe ** "Heaha !<a mea nana i keakea aku ia oe mai ka hana ana niai īa hana maluna o'u?" "O ke akenui e lilo i kanaka waiwai a nui o ke ilala e pili aku ai me ka j>oe waiwai loa o ka aina. * wahi a Keoki. "Alaila aole ka oe he kanaka opio waiwai i keia manawa ina pela aoie oe i lilo i kanaka kupono e noho loihi ai maluna o ka ili honua. no ka mea. aohe ou hooikaika i ka huli ana i niea e waiwai ai oe—lie kanaka palaualelo wa>wai ole loa ka oe, he kanaka e kaukai ana i kou uaiwai ame kou pono o ke ola ana lUaluna o ha i lie kanaka hoomlikia a!e ?ku ika mea loaa. oka haokali wale no kau mea makemake ea, me ka huli ole i kekahi hana e'hanohano ;ti kou inoa? O. ina pela, he kanaka waiwai ole loa maoli oe e noho loihi iho ai maluna o keia ili honua." i nane aku ai o Mariona me ka niha loa i ka inaina. Xo keia mau olelo weia loa a Manona o ka pane ana aku ta, ua hoike mai la o Kcokī pauaka i kona hrhu i oi aku mamua o Vfa manawa niamua aku: hulili ae la kona mau maka. eia nae, he paweo loa oia Ue nana mai ia Mariona. a ke hoike aku la uae i kona ano oiaio maoli. "Ina nela iho la kou manao he mea makehewa loa wale no nou ka manao ana e marc i kekaiii wahine ihhune: e lilo atia oia i mea noooiiikia loala aku elike me ia a'u e ike nei la u iho. I a liiki ole ia oe ke hoehalike i ke kaumaha o ke aloha. ka maemae anie ka hemolele iloko o'u me ka waiwai au e iini loa nei." wahi a Mariotia. "Ua lohe aku nei oe i na mea oiaio a pau mai a'u aku o keaha kau mea i kee e pue mai nei e hoike hou aku au?" i pane aku ai o Keoki me ka aaka. "He makemake au e ike. e Keoki Samana. a e kauoha okoa aku ana au ia ōe e hoike mai i ka mea oiaio a o ka oiaio wale no. he aioiia iki no anei kekahi iioko ou no'u elike ine ko u hoomaopopo i ka manao o ka huaolel" 'Aloha?' Aia no anei kekahi wahi lihi iki o ia mea iioko o ka papaku o kou naau e hoalaiā ae ai ka minamiua iloko ou no'u. i hoopakeleia ae ai hoi au mai ka hilahila ame ka hooheneheneia mai? "Mai hai hoopunipuni mai oe ia'u—e ha'i mai—he aloha no anei oe in'u?" Me na maka o Keoki e nana pono ana iluna o ka moena welcwc : ;a me he mea la ua hele wale a "Luuluu 1 lilo 'Hanakahi i ka V. a Kaniiehua," pane mai la : "A-o-l-c, aohe o'u aloha ia oe- he konakona loa au e ike aku la ia oe e noho mai ana imua o ko'u mau maka, e Manona." "He mea ekoa aku no nae kekahi au i aloha ai ma keia ao mamua ae o'u?" "Aoie hookahi." wahi ana. "Aoie hookahi o kela poe ;iikatnahine he kakini au i haanui mua mai nei la?' : Aohe pane a Keoki, aka nae. ke wili wale la no oia ma ke ano f ike aku ai o Mariona aohe hookahi o na kaikamahine ana i hookaunu ai i.komo loa kona aloha nona iloko ona. "Ina pela ua lawa ae la ka'u ninau ana ia oe. O kona ku ko:»e ae la no īa iluna a hookokoke inai ia ia Keoki a i mai la: "E Keoki Samana. aoie' loa au i ike i kekahi kanaka puuwai eleele a lokoino haalele loa e like me oe. o oe hookahi wale no ka mua loa. O ka heiu ekahi oe o kā awahua. ka mako-na. ka lokoino anie ka maua mai ko poo a hala ilaio ou mau mane wawae. O kou makemake wale no kau i manao ai e hookoia aku. a ua hookoia aku aole nae ma ke ano aiu i ka hanohano. aka. malalo o kekahi ano hana lapuwale haahaa loa. la oe eku mai la. o kau wale no i makemake ai e hooiliia mai na ahewa ana'a pau maluna iho o ko u hokua hookahir a e hoalo ae oe ia rc iho mai na ahew aia mai: owau hookahi kau i makemake ai e auamo i na ehaeha he nui a e hele lanakiia oe. Wahi au i olelo mai nei a«>le h«ki ia oe ke alo ae aia wale no a hookoia aku kou makemake. ua haawi aku au ia'u iho ia oe. kuu kino ame kuu uhane. me ka n:aua ole iho. a elike me kau i makemake ai no ko kaua mareia ua ae aku au me ka hemolele o kuu naau, eia nae, o keia iho la anei '.;au uku e panai mai ai no kuu alohi ame kuu alana ana aku ia'u liolookoa nau? "Owai lea i noi mai me.ka hoomalimali e haawi aku au i kuu kino nau? Owai ka i noi mai eae koke aku au me'ka olielo mai ina aole au e hooko aku ana aoie loa e hiki ana ke ola loihi maluna o keia ili honua? "Owai ka i noi e lilo aku au i mea aloha e kaana pu ana i ka wa loaa ame ka wa nele a e ai pu ana i kahi papaa palaoa h«x>kahi.' "Owai ka i hcK>hiki"mai e pili mau mai ana me a'u i nā la apau o ke ela ana» a ina e kaawale aku ana au e naha ana ka puuwai ? Owau anei ?—o oeliookahi, e Keoki Samana. He mau olelo maikai ole pa ha keia a'u e hoopuka aku nei imua ou. ea. miakai anei? "I keia manawa ua na-ha ke a k'a hafe, ka makamaka a ka moe e kipa mai ai: ua nele ka waihona aloha i ka ukāna pumeliana. aohe leo hookipa. Ua hoomaopopo no anei oe i ko'u"opi(»pio k>a ma kela nianawa a kaua i hoohuiia ai me ka hopunipuni, a hina hewā am kuu kino ia oe me ka panmaele pu o kuu in*»a? s He umi-kiimamaono wale no o'u makahiki ia manawa me ka nele i kekalii maktiahint kupono nana e a'o a e alakai maikai. a o ka mea, kupono loa hoi a*u e holo aku ai no ka .hoopakeleia mai iloko o ko'u \\a o ka pili'eia. "ILe iwakalua-kumanialua ott makahiki ia manawa. a ua oo kuponp oe. a wahi no au he kakini mau kaikamahine au o ka pauaka ana mamua akn o'u. a me he mea !a aoie no paha owau ka hope k>a o kau mea i hoovyalewate ai. Pehea. ua hoopoino like no anei oe 1 kela mau kaikamahine auau elike me kau i hana mai ai ia'u.'' Ua pahele like no anei ee ia !ak»>u eiike me kau i hana mai ai ia'u. eke kanaka hohewale a :iahesa oiaio? 1 Ua mare aku no anei <»e i kekahi o !akou a mahope haaiele aku e leupaka i o a ianei eliUe me a'u i hana ai. a o ke kumu nui hoi o ko'u' hoea ana mai la i keia wahi i keia mauawa ku{Hmo oie na kekahi kaikainahine op'l4) e hele miai ai e like me a*u? A i ole. he kaikamahiine f*aha lakott ioi ae ka naauao mamua o ko'u ao!e i punihei wale inai i kau apuhī? (Aole i pau-)