Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 42, 16 October 1914 — HE MOOLELO NO WAKA NIKONA KA OPIO PUUWAI HAOKILA Nana i Hoonaueue Aku i ka Mana Kakau-ha o ke Aupuni o Pelekane. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO WAKA NIKONA KA OPIO PUUWAI HAOKILA Nana i Hoonaueue Aku i ka Mana Kakau-ha o ke Aupuni o Pelekane.

"Ma ke ola ana o ke Akua Kiekie I *a ( he nua pono e hooiiioia ot e kuu hoaloha i Kiaaina no kakou." wahi a ua kanaka nei me ka piha loa i ka olioli. "La lUo pio niai ka mokukaua Pelekane ia'u, eia nae ua nalowale aku ko kao iloko o ka pouli. a mai nana nae oe no ia mea. ua hiki ia'u ke haawi aku i kao hou nou. ma kahi o kela kao kahiko." wahi a Waka Nikona, ka lalau ana mai i ka lima o ke kanaka aoo. "Huro! huro! ,T i puoho ae ai o lakoba Meineki, me ke kowiliwili ana i kona papale i ka lewa. "O! Aole loa o'u minamina i kela ka<>, a ke haaheo nei au, i ko'u lilo ana i mea kokua aku ia oe e Nikona. ma o kela kao la i wahi e kaa rnai ai keia moku. malalo o kou malu." "La pololei oe e lakoha Meineki. ina aole io no oe e ae mai e haawi i ko kao ia'u. aole loa e hoea kela moku iloko nei o ke awa, maialo o ka hae o na panalaau." No ka nui maoli o ka hauoli iloko o lakoba Meineki, ua kiola okoa iho la oia i kona papale iiuna o ka iepo T me ka noke ana i ka lelele iluna a ilalo, a i ka lolie ana aku hoi o ka nui o na kanaka e ae, i like aku ko lakou mau makahiki me ko lakoha, he hookahi ko lakou lelele like ana, no ka mea he nuhou ano nui loa keia ia lakou. 0 ka hopupioia ana o ka moku Pelekane e kekahi kapena opio me ka h<x>hana oleia o na meakaua. O ka manao nui o ke'a huakai a Nikona i holo mai ai iuka o ka uwapor no ka hui pu ana no ia me ka ona nona ka pa kapili moku, aole no i Hlo i hana nui ma kona aoao, no ka mea o ua ona nei kekahi o ka hoea ana ae no ka uwapo, a mahope o ka hoakaka ana aku o Nikona, i kona makemake, e hukiia kela moku iluna o ke alahuki moku. no ka hana ana i kekalu mau hoololiloli. ua ae mai la ka ona nona ka pa kapilimoku. me ka hooia ana mai, ua makaukau oia i na wa apau. e huki i kela moku iluna. ! 0 ka hele hoi ia a hiki i ka wa i pau ai ka Waka Nikona hana' ouka o ka aina, ua huli hoi hou aku la oia noluna o ka moku. me i kona lawe pu ana aku ia lakoha Meineki hk ia no ka hoikeike ann j 1 ka moku, he hana hoi a Meineki i hauoli loa ai, me kona piha i ka j haaheo no ke kapena opio. I 1 ke kau ana aku o lakoha Meineki nohma o ka oneki o kela! moku, ua leilohi ae la oia ma o a maanei, alaiia ku iho la i kahi hoo-' kahii me ka noonoo nui ana. a iaia no paha ka maopopo i kana mea e liana aku ai. ua hele aku la oia. a imua o W'aka Nikona, i aku la: "t a noonoo nui niai nei au i ka'u mea e hana ai. a manao mai nei. e pono ana paha ia manao. ke ae mai nae oe. Iloko o ko'u mau la opio, ua hoohala au he mau makahiki maluna o ka moana, a oiai hoi ua lilo ae nei keia moku ia oe, ua konoia mai au. malia ua hoea mai i ka manawa, e hele hou ai au i ke kai. He kauaka kino hookahi wale iho no au. aole a'u keiki, aole no hoi he mau makua; a ke ninau aku nei au ia oe e kuu kapena inaikai, he rumi kaawale no anei k<»u iluna nei o keia moku, no hookahi kanaka i koe? Ke ma kemake nei au, e loaa he manawa ia'u, e haawi aku ai i hookahi l'uupuu mahanahana ma ka papalina o kela moi hookano, mamua o kuu make ana." "K manno ana anei oe e hui pu mai me ko'u mau kanaka maluna nei o keia moku?" wahi a Waka Nikona i ninau mai ai. me ka minoaka ma kona mau papalina, no ka ike ana mai i ka hele o kaiii kaaka a piha me ka nihoihoi. "O ko'u manao maoli no ia, a ina oe e ae mai ana, e ike auanei oe, aole au he lola na ke alii, aka he kanaka a na Pelekane e kau ai ka weli ke ike mai ia lakopa Meineki." me ka imoimo ana iho o kekahi niaka o ua o Meiueki, uo ka ike paka i ka noho "kokoke mai o ke kapena o ka moku Pelekane. "Me apau, ke apo mai nei au ia be e Meineki, o oe kekahi o kou mau kanaka. Ma ka po nei aku la, he elua o'u mau kanaka i make, maluna uei o keia moku» a ma ka'u nana aku nae ia oe, ua lawa kou kino hookahi no laua a elua. uolaila aole a kaua mea e kamailio ai i koe maluna o keia kumuhana." alaila hopu aku la o Nikona i ka lima o Meineki, me ka pa i{)a'i pu mai no hoi maluna o kona poohiwi. "Alaila» akahi au a olelo ae. owau kekahi o ua koa marina oluna o ka mokukaua, wahi a lakoha Meineki nie ka paa ana ae o na lima ma ka aoao. O oe kekahi o na kanaka powa," i hoomaewa mai ai ke kapeiia Pelekane. , E noho malie oe, e kena ilio kawa-u, aohe au onioni ae. eia ka mana o kej,i moku. malalo o ka hoomalu aha a na kanaka. i makee i ko lakou kuokoa ame ko lakou aina," me ke kuhikuhi ana aku o ka manamanalima o Meineki imua o ke kapena Pelekane. No ka piha heKmaukiuki loa o lakoha Meineki. ua hele okoa mai la o»a a wihwili mai i kana puupuu imua o ua kapena nei. aole no he wa a haawi i kekahi o kana mau puupun mahanahana ma ke kumu pepeiao, e ole wale no o Kapena Nikona, e kau aku i kona lima iluna» no ka haawi ana aku i kekahi hoailona, aole e hana ino wale aku i kela kapena. Ike iho la nae ke kapena Pelekane, o kona hoopuka mai i kekahi mau olelo, ka mea e hoonaukiuki aku ai i ka manao o na kanaka Amerika. noklila ua noho hamau loa iho la oia, a kaha aku la no hoi 0 Meineki hele no kahi o ka nui o na paahao e akoakoa mai ana. No na kauaka Amenka apau maluna o ka moku, ua lilo i mea no lakou e hauoli loa ai ka hui pti ana aku o keia kanaka hou me akou. no ka mea ma kona mau ano no apau. ua lawa maoli keia kanaka ma ka haaui ana aku ia lakou i na kokua, e holopono ai ke ano o ka lakou misiona. Aole he manawa hou iho no ka hoohakalia ana, o ka hoeu koke ae Ia no ia o Waka Nikona i kekahi o kona poe kanaka, e hookuu 1 ka waapa mokuahi ilalo uq ka halihali ana aku i kekahi heleuma ame na kauia nouka o ka muliwai. a hoopaaia aku la ma kahi kokoke i ka pa kapiliuioku, a iloko o na hora kakaikahi wae no» aia ka moku, ma.kahi i inakemakeia, no ka huki ana aku iluna o ke alahuki moku. Oiai nae ka moku Pelekane e kau ana ihma. ike aku la o Waka Xikona i kekahi mau kanaka he eono ko lakou nui e ku mai ana ma kekahi aoao mai o ka muliwai. aia hoi ma ko lakou mau helehelena pakahi, ke kahaha. a ua o Nikona o ke koho ana iho. o kela no na kanaka maluna o ka waapa. i holo aku ai no ka pii ana iluna o kela moku ma ka po aku mamua. a i hoohokaia ai e lakou nei. No kekahi manawa ke ku ana a uh poe kanaka nei ma kela wahi, o ko lakou emi aku la no ia a nalowale iloko o ka nahelehele. aia nae īloko o ka puū\vai o ke kanaka Opio> ke paila la ka manao wela me mama no kā lilo ana o kela poe kanaka. i poe kumakaia ia lakou iho ame ko lakou mau hoakanaka uo ke ake wale no i ke gula a na Pelekane. MOKUNA V. 1 hakalia no a kau ka moku iluna o ke alahuki moku. o ka hoomaka koke iho la no oia o na kanaka e hana i na mea i makemakeia ai, ma ka hoololi hou ana i ua moku nei. me he mea la i ka nana aku. m ohohia maoli na mea apau. e haawi wale ana i ka lakou mau kokua ana o na keikikane ame na kaikamahine kekahi e hoea ae aua no kahi kapili moku, me ka hooieo ana i na mea a f >au a na kanaka e kauoha aku ai ia lakou e hana mai. Iloko o na la ekolu a na kanaka o ka hana hou aua i kela moku. ua manao iho la o Waka Nikona. ua lawa no na hana na kona mau kanaka e lawelaxve t nolaila lalau aku la oia i ka.ia pu raifeia, no ks hele ana e ki manu lioko o ka nahelehele. m a kekahi kapa o ka muhwai. 1 He kumu nui no nae kekahi o ko Waka Nikona makemake an.i e hoolalau mai kona mau kanaka aku, tu> kona makemake e hala\\arnou me keia keiki opio nana i hoike mai iaia nei i na meahuna f 1, . an:i 1 luo »< u Pelekane. oīni e noonoo mii ana oia no kek* ke»k» 1 «a manawa apau, a ua aie mii hoi oia i kela keiki, no ka lik>

pio ana mai o ka mokukaua Pekkane malaio o kona malu. Aok o N'ikona i kamailio aku i kena man kanaka 1 kana wahi t* | hdc anar a iaia o ka hoea ana ma kekahi aoao o ka muliwai. ua I hooponopono iho ia oia i kana pu. a nana pono ae la no hoi i ke ano 0 ka aina, i ole ai oia e hoaa, ina no kona komo pono aku iloko o ka hihipe'a o ka nahelehele. Xo na hora elua ko ia nei hele ana iīoko o ka «lulaan» ine ka nu; no hoi o kana mau manu i ku i kana pu a he mau iole rabaki. ua manao iho ia keia? ua lawa kona hele auwana ana ma kela la. a oiai oia e noho ana malalo o kekahi kumulaau. e r.oonoo ana hoi no kona huli hoi aku, (ke aku la oia i kekahi wahi ponaha, ma kahi mamao mai iaia aku. No kona ake e ike heaha la hoi ka niea i malaelae ai kela wahi. aohe he u\xl q na kumulaau, ua ku ae la oia iluna. lalau aku la no hoi i kana pu, a hoomaka mai la e hele, he mau kaina wawae helu wale no nae ia ana o ka hele ana mai. lohe ana no keia i kekahi ieo himeni. I kiry>hi o kana lohe ana mai, ua like loa me ka leo o kekahi ohe. iaia nae i hookokoke mai ai. akahi no a maopopo loa. he leo ka no kekahi kaikamahine : alaila ku iho la oia i kahi hoo kahi. me ka hoolohe malie ana i kela leo himeni. aohe nae he mao* jK»po pono aku o ka huaolelo iaia nei. No na minuke elua ko Waka Nikona ku malie ana i kahi hookahi. alaila ua nihi malie aku la kana he!e ana imua. a oiai ua lK»ea aku la keia i kahi e ahuwale ai kana nana ana aku iamua, aia hou maluna o kekahi pohaku nui, e noho ana he kaikamahine. e hlii ana i ka palapalai, elike me ke ano mau a na kaikamahine opio e hana ai. i ko lakou wa e komo ai iloko o ka ululaau. Aole i ikeia mai ko Waka Nikona hoea ana aku ma kela wahi» no ka inea ke mau la no ke kaikamahine i ka hili i ka palapalai ine kona mau manamanalīma. nolaila noho iho Ia keia ilalo. me ka hakilo loa ana i ka hana a kela kaikamahine. O keia no hoi ke kaikamahine u'i hookahi i halawai mai ine ka ike a ke kapena opio. nolaila he hookahi no ana hana, o ia ka noke ana i ka hoonuu i ka helehejena u'i nohea o keia kaikamahine. Ma ka ia nei koho wale aku. aia kona mau makahiki ina kahi o ka umi-kumamahiku. ma kona mau ano apau, tia hiki o!e iaia nei ke hoohewahewa aku i ka hauoli maoli o kela kaikamahine ma kana mea e hana arta. E hoomakaukau ana nae ua o Nikona. e hele mai imua e halawai me kela kaikamahine. o kona manawa ia i ike iku ai i kekahi moo. lie mau i-a wale no ka mamao mai ke kaikamanine mai, a e makaukau ana hoi e lele aku maluna o ua kaikamaliine la. O ka manao mua iloko o Waka Nikona o ka oihi ana ae, o ia no ke kahea 3na aku i kela kaikamahine, e hookaawale iaia iho mai kela wahi mai, aka noonoo hou iho la nae oia. i ka manawa o kela kaikamahine e oni ai. o ka wa no ia e lele koke aku ai ka moo maluna ona, nollaila o ka hana wale no i koe ma kona aoao, o ia ke ki ana aku i kela moo a make» mamua o ke komo ana aku o kona waiawa iloko o ke kino o ke kaikamahine opio. Aia na manao pihoihoi iloko o Waka Nikona i kela manawa. oiai he elua mau poino e loaa ana i kela kaikamahine, he poino mai ka moo mai.'a h£ poino pu hoi mai ka poka aku o kana pu. ina no ka ' hala-hu o kana ki ana e ku hewa ai ke kaikamahine i ka poka. laia nae i houluulu mai ai i kona mau manao koa apau, ia wa oia i ike .ho ai, he hana ko'iko'i loa ma kona aoao ka hoopakeie ana i ke o kela kaikamahine, nolaila me na lima haalulu ole, i liapai ae ai oia i kana pu raifela iluna, a hoopololei aku la no kahi o ka (īioo nahesa e lapuu liiai ana, me ka makaukau loa e lele mai ma!una o ke kaikamahine opio. Mamua o ka lele ana mai o ka moo' nahesa maluna o ke kaikamahiiia opio, o ke kani aku la no ia o ka pu a W r aka Nikona, a lele ana ka moo i kahi e, a iloko no hoi o kela manawa hookahi i hoopuiwa loaia aku ai ke kaikamahine, me ka haule ana aku o ka lei ana e hili aua mai kona lima aku, a ku ae la iluna me ka hele o kona kino a haalulu. Me ka hakalia ole no hoi, i waiho koke iho ai o Waka Nikona 1 kana pu raifela ilalo» a holo aku la imua, me ka paa aua aku ma ka lima o ke kaikamahine a hooho ae la i keia mau huaolelo o ka hoomaikai: "O.'e hoonaniia ke Akua! Aole he poino i loaa ia oe!'' "Heaha keia pilikia?" wahi a ke kaikamahine, me kona hoao ana aku e eini ihape. mai kana wahi e ku ana. . . "He wahi pillkia auanei keia a uuku mai, no ka ua ki mai au i ka'u pu iīoko o ka wa pono loa, e make ai kela moo ia'u. mamua ō kona lele ana mai maluna ou. Ina aole au i hoea mai nei* ina paha he luahi oe na kela moo, e hiki ole ai ke hoopakeleia kou ola," i hoakaka mai ai o Waka i ke ano o ka pilikia ana o ka hoopakele ana ae i ua kaikamahine nei. "O, ua laki maoli ka au!" i hooho ae ai ua kaikaniahine nei, me <ona noho ana iho ilalo maluna o ka pohaku. me he mea la e hoomaikai ana no ka hoea ana aku o kona hoopakele iloko o ka manawa pono loa. "Aole au i moeuhane mua» ua kokoke mai ka pilikia ma ka aoao o Helēna Laiana.' 1 Hikilele koke ae la o Waka, i ka wa i lohe aku ai i ka inoa o kela \aikamahine. a hooniaopopo aku la oia i ka like o kona helehelena me ko Gideona Laiana, kela keiki opio i lilo he hoaloha maikai loa nona. "Auhea oe e ke kaikamahine opio, ina oe e nana mai ana ma keia! wahi a u e ku nei. 'e 'ike no auanei oe i ke kino make o ka moo na-' hesa/' me ke kuhikuhi ana aku o ka manamanalima o Waka i kalii e waiho mai ana o ka moo. "La laki maoli i ko'u hoea ana inai nei i ka wa pono loa. e hoooakeleia ae ai kou ola, no ka mea ua makaukau kela moo e lele mai; maluna ou, me kou ike ole āku: a pehea ua lohe no anei oe i kekahi nakeke?" Kulou iho la ke poo o ke kaikamahine iialo, me ke kuwaku'wai ana ma kona mau maka. a pane mai la: "L*a lohe no au i kekahi nakeke. aole nae o\i manao, he nakeke kela no ka moo nahesa. a uo ko u lilo loa no hoi ma ka'u liana, aohe o'u hoomaopopo ae? he •>oino ka i kokoke loa mai imua o kuu alo." "Ke hookahaha loa mai nei oe e ke kaikamahine opio i ko'u manao, no ka mea, he niau iniha wale no ka mamao o kela moo inai ia oe aku. pehea Ia oe i ike ole aku ai i ka lapuu tnai o kona kino imua ponoi'o' kou alo." - Iloko o niana\\n i ku ae ai ua kaikamahine nei iluna. a i aku I a: niea hookahaha io aku paha i kou noonoo. ka hiki ole ana ia u ke ike aku i ka moo nahesa, he mea oiaio no nae ia« oiai ua hooneleia māi au me ka ike o ko'u mau maka. o ko'u mau lima ame i na wawae ko'u mau maka e noho nei, a ua nele hoi i na pomaikai i elike me ia i loaa ia oe e ka malihini. Ua nele maoli o Helena I Laiana. me ka ike o'kona mau maka. e hiki ai ke hauoli i na nani e i hooouni nei i ko kakou ola ana. M j Akahi no iloko o kela manawa a.loaa aku ka ike ia Waka, he I |<aikamahine.makapo ka kela, a o ke kumu no ia o ka ike ole ana i ka moo nahesa. alaila hu mai la kona manao aloha no keia kaikamahine, a q ia leana o ka i ana mai: "E ae mai ana anei oe na'li e hoihoi aku ia oe ahiki i kou home?" "I a h»kvno ia'u ke hoi hookahi aku no ko'u home me ka nilikia ole, aka hoi, ina ua makemake oe e hele pu mai me a'u, ua hiki no nole a'u mea e ku-e aku ai. no ka mea ua aie au ia oe no kau hana hoonakele i keia la. Aole rio he mamao o kahi o ko'u home i ku ai mai keia wahi aku." "E hoi pu io aku kaua no kou home. a e haawi mai i ko lima» na'n e alakai aku ia oe. a ma ka'u ike aku. aole he hopohopo iloko on no'u nei. M "Aole o'u kanalua no kou kulana hoopono. no ka mea ua hiki loa u ke koho akn i ke ano o na kanaka. ma ko lakou leo la." Kii aku la o Waka "Nikona i kana pu raite!a, a iaia i hoea hon mai ai imua o ke alo o ke kaikamahine. i aku la: "O keia anei k? moali alanui e hoea aku ai no kou home. keia alanui ma ke komo-! hana hema?" u C " ka alanui pololei e hiki ai no ko\t home." me Va haawi ana aku o ua kaikamahine makaoo nei i kona lima. iinua kom h*v>»>akele. o ke alakai aku la no hoi ia o Waka ma ka moal* alanui ololi. * No kekahi jnau kaouai ko laua nei hele ana; alaila ninau ma» 'a o Waka i kona kokoohia: "O kou ano mau iho la anei keia he maka->o. me ka ike ole i keia mau mea nani he nni e hoopuni ana ; ia »H v r" "Ae. mai ko'u wahi manawa uuku mai ahiki wale i keia inanawa*

ke";i makano ana." | "Ahīla v.a r.c!c u-aoii ;, ni ike ana ina mea nani he mji o keu! honua!" j "l'a nele i > k ?: ike ar.a i na mea he nui ma Aclat ao. aka nae he | hookahi mea hiki ke nalnhia ae mai ko'u noonoo aku. :nc he | :nea la e kau mau maī ana ia heiehelena imua o'u, elike me ko\i j ike ana aku iaia. me ko'w mau maka ponoi." "Alaila o ka helehelena anei o ko« ka mea poina ole ia oe?" wahi a Waka Nikona me ka hooiia ana ae o kona manao aloha no kela kaikamahine. ! "Ae. aole e hiki ia*u ke i ka helehelena o ko'u makuahine/* alaiia hiolo mai la na kulu waimaka mai na lihilihi aku o! Helena Laiana. a no kekahi manawa loihi o ko laua nei hoomau ana i ka hele imua. aole he kamailio honia o kekahi mau olelo e hoehaehaia a!<u ai ka manao o kela kaikamahine. Ia Waka Nikona no j>aha ka ike. he manawa kupono ia nona e ninau hou mai ai 1 kona kokoolua, ua i māi la oia: "Aole anei he kaikunane kekahi ou e ola nei?" "Ae. he kaikunane io kekahi o*u. M "0 Gideona anei kona inoa?*' "Ae. ua pololei mai la kau hoike ana i kona inoa." me ke ano hikilele o Helena* a pane hou mai 1a: M L'J kamaaina mua atiei oe i ko'u kaikunane?" * 4 He hookahi no a'u nianawa o ka ike ana iaia. "Alaila ihea. a i ka manawa hea oe i ike mua loa ai ia (iūleona?" Noho hamau loa iho la o Waka. aole he pane koke aku. no ka mea aole oia i makemake e kumakaia i kona hoaloha onio. a no kona pane ole aku nae. ua loaa aku la no paha ka ike ia Helena no keia kanaka malihini. ia wa oia i olelo mai ai: "Akahi au a ike. aole oe he mea e ae, aka o oe no o Kapena Nikona." "Fehea aku la i maopopo ai ia oe, o Kapena Nikona ko'u inoa?" "No ka mea ua hoakaka p»ino mai o Gideona i kou mau ano apau ia'u. pela i hiki ole ai ia'u ke hcK>hewahewa aku. o oe io no o Kapena Nikona." "Pehea auanei e hiki ai ia oe ke ike mai o Kapena Nikona au. no ka mea aole he ike o kou mau maka?" "l'a hbikc mai oia ia'u i ke auo o kou leo. ame ke ano o kau kamailio ana. a mawaho ae o kela mau mea ae la. he kanaka oluolu ka oe, he lokomaikai. a ua nohoalii iho ke kanaka u'i maluna ou: a i ko'u hoomaopopo ana aku ma ke ano o kou leo, aole au i koho hewa, ma ka hoopuka ana aku nei i kou inoa pololei." Ke ike la o Waka Nikona. i ka pololei o na olelo a Helena Laina. aka hooniele aku la no nae oia ma ke ano hoohuahualau i ka pane ana aku: "Pehea iho la i maopopo aku ai ia oe» ua kulike au ma na ano apau elike me ia a kou kaikunane o ka hoike ana aku ia oe."' "No ka mea. ua loaa no ka ike ia'u ma kekahi ano, no kou kulike loa me na mea i hoakaka ia mai ai ia'u nou. I kekahi manawa, e kuhihewa ana no ka poe he mau maka ike ko lakou. aka no'u nei aole loa au e kuhihewa. oiai ua hiki loa ia'u ke ike aku i ke ano o ke kanaka ma kona leo. ame kana mau hana. aia iloko o ka puuwai 0 keia kauaka- ka maikai. ka hoopono anie ka oluolu. o na mea 110 keia a Gideona i kamailio mai ai ia'u. nolaila aole loa he kanalua iki iloko o'u. 110 ka pololei o ka'u i koho aku ai ia oe." "A pehea i maopopo ai ia oe. he kanaka u'i au. oiai aole he hiki i ka puuwai ke hoike ae i ka helehelena o ke kanaka."' "He mea oiaio no ia. aka nae ua loaa ia'u ka manaoio. aole e hua i mai na mea mailoko mai o ka puuwai, ke ole e lilo ke kanaka nona ua puuwai la i kanaka u'i." "Auhea oe e ka lede opio. he nui a lehulehu wale na kanaka a u i ike ai i ko lakou oluolu. ka lokomaikai ame ke koa. eia nae aole lakou he mau kanaka u'i." "Ke kamailio mai nei oe i ka u i o ka helehelena elike me iia mea a ka maka e ike aku ai. aka o ka u'i maoli elike me ka'u o ke kamailio ana aku nei ia oe. o ia no kela mau hana maikai, na hua 1 oili mailoko ae ona puuwai oiaio. i piha me ke aloha. Ua lohe mau au i ka olelo o na kanaka i ka nani o na kuahiwi ame na awawa. eia nae ma ko'u koho aku» ua piha na kuahiwi ame na awawa me na pohaku ooi. na halualua nunui, aka o ka mea oiaio nae, ma ko lakou nanaina wale no. i kapa ia aku ai lakou he nani. "l'a pololei kena mau mea apau au ,c kamailio mai nei ia u e ka lede opio. o na mea maikai apau a ka maka e ike aku ai. ua loaa inua mai na mahalo ana. mailoko lilo mai o ka puuwai. Mc he mea la. i ka Helena Laiana koho wale iho i kela wa. aia na maka o kona hoa hele ke nana pono la maluna ona. me ka haa--111111 ana ae hoi o kona lima, e paa la i kona hoopakele, aoia ka Waka Nikona o ka pane ana iho: "E huikala mai oe ia'u, ia'u. ina ua lilo kekahi mau olelo a u i niea hoehaeha i kou noonoo, ua hiki ole ia u ke kaohi iho v i ka hoike ana ae i na mea oiaio. elike me ka'u i ike ai. Ma kahi o ka pane pololei ae i kela mau olelo a Waka Nikona ua hohola ae la ka ula ma na papalina o Helena. alaila i aku la ma ke ano hoolalau "Ua hoea mai la paha kaua i kahi i mana a: na moali alanui, e liele aku kaua ma ka mana alanui akau. o ke alahele pololei ia e hoea aku ai 110 ko'u wahi home. "Ma ka'u nana aku. ua oi aku kou ike i ke alanui mamua o ka po( | he-mau maka ike ko lakou. oiai ua pololei maoli kau koho ana ma 1 j nei no kahi i mana ai na alanui." » "Pehea hoi e nele ole ai ko'u ike. oiai ua kamaaina wale no keia ! mau walii apau ia'u, a ina owau hookahi \Nalc no keia, he maalah 1 no ko'u hele ana ame ko'u hoi ana mai, koe wale no nae ko u hele me ka malie loa, aole elike me keia a kaua e hele nei ka awiwi. Aole no i loihi ka laua nei wahi oka hoomau ana aku i hele ana, ua'olelo mai la,o W r aka ike ku mai he hale ulaula, aola ka Helena o ka hooia ana mai. o kona home ia, a i ko laua kokoke lo? ana aku i ka hale. e ku mai anā o Gidcona Laina ma ka puka aniam me kona holo koke ana inai iwaho. a i ka ike ana mai i ka hele pr 0 Waka Nikona me kona kaikuahine. ku malie iho la oia. aia na< ma kona helehelena ka olioli, e kakali wale ana no o ka hoea aku ( Kapena Nikona. . ... Ia hoea ana aku o Nikona imua o ka opio haawi mai la o Oineona 1 kona lima. alaila ninau mai la me ka minoaka ma kona mau papalina:. "Ua lawepio mai anei oe e Kapena Nikona ika mokukaur> Pelekane ?*' , "Ae. eia kela moku inalalo o ko'u malu. e kuu hoaloha opio, f ke haawi aku nei au i ka'u mau hoomaikai ana he nui ia oe e (ji deona no kau mau kokua i hana mai ai no ka holopono o «<a « nnsi"A pehea. ua pau anei kou kanalua i keia wa, no kou hiki ke hilinai hou mai maluna o'u?" . , . "Aole no o'u kanalua iki no kou hoopono e kuu hoaloha, ia u j ike ai i kou helehelena, ua manaoio loa au i na olelo apan au e ka mailio mai ana." . . "Aole anei e hiki ia oe e Kapena Nikona. ke ike aku 1 na me? iloko oka puuwai o kuu kaikunane. ma ke ano !a o kona leo.' wah 1 Helena. me ke kau ana aku o kekahi lima ona, maluna o ka p(xv hiwi o kona kaikunane. "Ke manao nei au. ua hiki loa ia'u ke hoomaopono aku ta mea mt ka hoohewahewa ole." me ka alaalawa ana ae o ka V\ aka Nikona nana ana mai ke kaikuahine a i ke kaikunane. "Ua ike au. e hooiaio mai ana oe e Kapena Nikona aia-ka hoojM>iu.' iloko o Gideona. He elua wale iho no maua ma keia ao. a ua hh ko'u kaikunane i mea nui loa ia'u. a ua aloha mai no hoi oia la e na nH ano apau." "Ua |K)ina loa oe e Helena, aole o kaua wale iho no ia e noh« nei, aka o ko kaua makuakane kekahi." i kahamaha mai ai o Gideona i kona kaikuahine. "He makuakane io no kekahi o kaua. aole nae e hiki ia u k» hoopunipuni i ka mea a ko'u puuwai e olelo mau ae ana. me he niea Ja. aole oia he makuakane no kaua. Ooe hookahi wale no < Gideona ka'u i aloha aku ai me kuu nuuwai apau, a pela hoi au i ike aku ai ia oe, me ia haawina hookahi. "E Gideona kuu kaikunane, mai poina ka hoi au i ka hoike anr a'ku ia oe, na leeia hoaloha o kaua i h«x>oake!e i kuu ola i keia la. in-' | laha aole oia i hoea ae nei ma ka'u wahi e noho ana, ina o ke kinol -nake o kou kaiknahine ke loaa ae ia oe e waiho ana iluna o ka honua." (Aole i pan )